İş Motivasyon Kaynaklarının Duygusal Emek Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 30, 25.06.2018

Hatice Gökçe Demirel , Bünyamin Akdemir

Öz

Pek çok iş için işin gerektirdiği en
önemi unsurlardan biri diğer insanlar ile etkileşim ve iletişim içinde
olmaktır. Duygular, insan varlığının ayrılmaz bir parçası olduğundan pek çok
örgüt bu iletişim ve etkileşimler sırasında çalışanlarının hangi duyguları
göstermeleri ve göstermemeleri gerektiğini tanımlamaktadır. Çalışanların da
kendi duygularını bu beklentiler ile uyumlu olarak düzenlemeleri gerekmektedir.
Duygusal emek, pek çok öncül ve sonuç açısından oldukça araştırılmış ve
kavramsal olarak bir derinlik kazanmıştır. Ancak duygusal emeğin motivasyon
mekanizmasına ilişkin araştırmalar, son dönemde ilgi görmeye başlamıştır.
Duygusal emeğin negatif sonuçlarının azaltılabilmesi ve pozitif sonuçların artırılabilmesi
için duygusal emek gösterimine ilişkin neden ve nasıl sorularının cevaplanması
gerekmektedir. Çalışanların duygusal emek gösterimlerine ilişkin “neden”
sorusunun cevabı motivasyonlarının ne olduğunun anlaşılması ile açığa
çıkacaktır. Rekabetin; yoğun olması, iş özellikleri açısından duygusal emek
gösterimine elverişli olması ve müşteriler ile yüz yüze temasın yoğun olması
nedeniyle araştırmanın ana kütlesini banka çalışanları oluşturmaktadır. İş
motivasyonlarının duygusal emek üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla TRB 1
Bölgesinde (Elazığ, Malatya, Tunceli ve Bingöl) yer alan bankalarda anket
yöntemiyle 339 katılımcıdan veri toplanmıştır. Veriler SPSS 22 programıyla
güvenirlilik analizi, frekans dağılımları, faktör analizi ve adım adım regresyon
analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre banka çalışanlarının iç kaynaklı
motivasyonlarının dış kaynaklı motivasyonlarına göre daha yüksek olduğu ve
duygusal emek stratejilerinden doğal duyguların gösterilmesini daha fazla
kullandıkları bulgulanmıştır. İş motivasyonunun duygusal emek stratejileri
üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu ancak büyük bir etkiye sahip olmadığı
bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Emek, İş Motivasyonu, Duygusal Emek Stratejileri

Kaynakça

• HOCHSCHILD, A. R. (1983). The Managed Heart. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press . HOCHSCHILD, A. R. (1983). The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. London, England: University of California Press Ltd. . KANFER, R., CHEN, G., & PRITCHARD, R. D. (2008). The Three C's of Work Motivation: Content, Context, and Change. R. Kanfer, G. Chen, & R. D. Pritchard içinde, Work Motivation: Past, Present and Future (s. 1-14). New York, London: Routlege Taylor&Francis Group . KART, E. (2011). Bir Duygu Yönetimi Süreci Olarak Duygusal Emeğin Çalışanlar Üzerindeki Etkisi. Çalışma ve Toplum, 215-230. KAYA, U., & SERÇECİOĞLU, N. (2013). Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 311-346 . KAYA, U., & SERÇEOĞLU, N. (2013). Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 311-346. LOCKE, E. A., & LATHAM, G. P. (2002). Building a Practically Useful Theory of Goal Setting and Task Motivation. American Psychologist, 705-717. MALONE, T., & LEPPER, M. (1987). Making Learning Fun: A Taxonomy of Intrinsic Motivations for Learning. R. Snow, & M. Farr içinde, Aptitude, Learning, and Instruction (s. 223-253). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. MORRIS, J. A., & FELDMAN, D. C. (1996). The Dimensions, Antecedents, ans Consequences of Emotional Labor. Academy of Management Review, 986-1010. PRITCHARD, R. D., & ASHWOOD, E. L. (2008). Maniging Motivation: A Manager's Guide to Diagnosing and Improving Motivation. New York: Routledge Taylor & Francis. RYAN, R. M., & DECI, E. L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations:Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educational Psychology, Vol:25, 54-67. SANSONE, C., & HARACKIEWICZ, J. M. (2000). Looking Beyond Rewards: The Problem and Promise of Intrinsic Motivation. C. Sansone, & J. M. Harackiewicz içinde, Intrinsic and Extrinsic Motivation The Research for Optimal Motivation and Performance (s. 1-4). California: Academic Press . SISLEY, R., & SMOLLAN, R. (2012). Emotional Labour and Self Determination Theory: A Continuum of Extrinsic and Intrinsic Causes of Emotional Expression and Control. New Zelland Journal of Employment Relations, Vol:37(No:2), 41-57. ŞENEL,B., ŞENEL M., GÜMÜŞTEKIN G.E., “Banka Çalışanlarının Motivasyon Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Akademik Bakış Dergisi, 2012, Sayı 32, ss. 1-18.