ENGELLİ ÇOCUK ANNELERİNİN SOSYAL DESTEK, YAŞAM DOYUMU VE DİNÎ BAŞA ÇIKMA DURUMLARI

Year 2022, , 97 - 124, 28.06.2022

Yunus Bucuka

https://doi.org/10.53440/bad.1124914

Cited By: 2

Abstract

Bu araştırmada, engelli çocuk annelerinin çok boyutlu algıladıkları sosyal destek düzeyleri, dini başa çıkma durumları ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın araştırma grubunu, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında, Bingöl merkez ilçesinde özel eğitim görmekte olan engelli çocuk annelerinden, rastgele belirlenen gönüllü 213 anne oluşturmaktadır.
Nicel yöntemin kullanıldığı bir alan araştırması olan bu çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın yürütülebilmesi için Bingöl Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik kurul'undan gerekli izinler alınmıştır. Araştırmada kişisel bilgi formu ile çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği dini başa çıkma ölçeği ve yasam doyumu ölçeği olmak üzere üç ölçek kullanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS programı vasıtasıyla analiz edilmiştir. Araştırmaya gönüllü olarak katılan annelerin, eğitim durumu, gelir durumu, çocuğun engel türü, ikamet ettiği yer, yaşı, medeni durumu, çocuk sayısı, engelli çocuğa sahip olduğu yaşı, eşi ile akrabalık durumu, kendisinin ve eşinin öğrenim durumu gibi çeşitli bilgilerin talep edildiği kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma değişkenlerle ilgili t-testi, anova ve korelasyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda çok boyutlu algılanan sosyal destek, yaşam doyumu ve pozitif dini başa çıkma arasında pozitif yönde ilişkiler tespit edilmiştir.

Keywords

Engelli çocuk anneleri, sosyal destek, yaşam doyumu, dini başa çıkma

SOCIAL SUPPORT, LIFE SATISFACTION, AND RELIGIOUS COPING STATUS OF MOTHERS OF DISABLED CHILDREN

Abstract

In this study, it is aimed to determine the relationship between the multidimensional perceived social support levels, religious coping status and life satisfaction levels of mothers of disabled children. The research group of the study consists of 213 randomly selected mothers of disabled children who are receiving special education in the central district of Bingöl in the 2020-2021 academic year.
Relational survey model was used in this study, which is a field study using quantitative method. Necessary permissions were obtained from Bingöl University Scientific Research and Publication Ethics Committee in order to carry out the research. In the study, three scales were used, namely personal information form, multidimensional perceived social support scale, religious coping scale and life satisfaction scale. Obtained data were analyzed by means of SPSS program. The mothers who voluntarily participated in the study, a personal information form was used in which various information was requested such as education status, income status, type of disability of the child, place of residence, age, marital status, number of children, age of having a disabled child, kinship with his husband, education status of himself and his husband. T-test, anova and correlation analyzes related to the research variables were performed.As a result of these analyzes, positive relationships were found between multidimensional perceived social support, life satisfaction and positive religious coping.

Keywords

Mothers of disabled children, social support, life satisfaction, religious coping

References

• AKANDERE, Mehibe, Acar, Meryem ve Gülsüm Baştuğ (2009). Zihinsel ve Fiziksel Engelli Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Yaşam Doyumu ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22 23-32.
• AKÇA OYMAK, Huriye ve Arslan Taş Fatma (2019). Ways Of Coping With Stress And Perceived Social Support Among Mothers Of Children With Intellectual Disability. Journal of Contemporary Medicine, 10(4), 535-541. doi.org/10.16899/jcm.739169
• ALAMDARLOO, Ghorban Hemati, Aghdas Rangani, Sedighe Rostami ve Monire Morovat (2019). Perceived Social Support In Mothers Of Typically Developing Children And Mothers Of Children With Hearing Sensory Impairment. Auditory And Vestibular Research, 28(3), 198-203. doi.org/10.18502/avr.v28i3.1231
• ARICIOĞLU, Ahu ve Gültekin Filiz (2017). Zihinsel Engelli Çocuk Annelerinin Sosyal Destek Ve Gelecek Algıları: Psikolojik Danışmanların Rolleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 1-26.
• BAŞKALE, Hatice, Çetinkaya Bengü, Ceylan Sibel Serap ve Öztaş Ümran (2019). Epilepsili Çocukların Annelerinin Yaşam Doyumu Ve Başa Çıkma Tutumları. Güncel Pediatri, 17(2), 265-278.
• BİÇER, Sevil, Ünsal Ayla, Şahin Filiz, Sarıkaya Özkan ve Güleser Gülsüm Nihal (2014). Zihinsel ve Fiziksel Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Sosyal Destek Düzeylerinin Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 696-709.
• COBB, Sidney (1976). Social Support As A Moderator Of Life Stress. Psychosomatic Medicine, 38, 300-314. doi.org/10.1097/00006842-197609000-00003
• COŞKUN, Yemliha ve Akkaş Günbey (2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 10(1), 213-227.
• CUMMİNGS, Jeremy P., ve Kenneth I. Pargament (2010). Medicine For The Spirit: Religious Coping In Individuals With Medical Conditions. Religions, 1(1), 28-53. doi:10.3390/rel1010028
• ÇATTIK, Melih ve Aksoy Veysel (2018). An Examination Of The Relations Among Social Support, Self-Efficacy, And Life Satisfaction In Parents Of Children With Developmental Disabilities. Education & Science, 43(195), 65-77. Doi: 10.15390/EB.2018.7246
• DAĞLI Abidin, Baysal Nigah (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262. doi.org/10.17755/esosder.263229
• DEVECİ, Meral ve Ahmetoğlu Emine (2018). Zihin Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin İncelenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 123-131.
• DOĞAN, Mebrure (2016). Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynler İle Sağlıklı Çocuk Sahibi Ebeveynlerin Dinî Başa Çıkma, Umut ve Sabır Düzeylerinin Karşılaştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 3214-3245.
• DURAT, Gülgün, Gümrah Duygu, Atmaca Aleattin Ünsal, Kama Necat (2017). Özel Gereksinimi Olan Çocukların Ailelerinde Umutsuzluk ve Depresyon. Osmangazi Tıp Dergisi, 39(3), 49-57. doi.org/10.20515/otd.300262
• EKER, Doğan, Arkar Haluk ve Yaldız Hülya (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
• EKŞİ, Halil ve Sayın Mine (2016). The Adaptation Of Religious Coping Scale Into Turkish Language: A Study Of Bilingual Equivalance, Validity And Reliability. AGP Humanities and Social Sciences Conference, BAU International Berlin University. https://toad.halileksi.net/olcek/dini-basa-cikma-olcegi
• ERSOY, Ali Fuat ve Buluş Sıdıka (2019). Engelli Çocuğu Olan Annelerde Tükenmişlik: Nitel Bir Çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(3), 764-781.
• GÖREN, Ayşe Burcu (2016). Engelli Çocuğa Sahip Annelerde Yas Süreci. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 20(1), 225-244. doi.org/10.18505/cuifd.64549
• HATUN, Osman, Yavuz-Birben Fazilet, İnce Zeynep ve Kalkan-Yeni Gülay (2016). The Ticket To Heaven: A Spiritual Resource For Coping With Disability. Spiritual Psychology and Counseling, 1(2), 209-235. doi.org/10.12738/spc.2016.2.0013 https://dictionary.apa.org/quality-of-life
• KARADAĞ, Gülendam. (2009). Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Yaşadıkları Güçlükler ile Aileden Algıladıkları Sosyal Destek ve Umutsuzluk Düzeyleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4).
• KARAKUŞ, Özlem ve Kirlioğlu Mehmet (2019). Engelli Bir Çocuğa Sahip Olmanın Getirdiği Yaşam Deneyimleri: Anneler Üzerinden Nitel Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 96-112.
• KÜÇÜK, Emine Ela ve Küçük Alemdar Dilek (2018). Life Satisfaction And Psychological Status Of Mothers With Disabled Children: A Descriptive Study. Community Mental Health Journal, 54(1), 102-106.
• LAFÇI, Diğdem, Öztunç Gürsel ve Alparslan Z. Nazan (2014). Zihinsel Engelli Çocukların (Mental Retardasyonlu Çocukların) Anne ve Babalarının Yaşadığı Güçlüklerin Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 723-735.
• LIN Nan, 2013. Conceptualizing Social Support. In: (Eds.) Lin, Nan, Alfred Dean, and Walter M. Ensel. Social Support, Life Events, And Depression. Academic Press, NİKMANESH, Zahra ve Ansari Hadi (2018). Religious Coping Styles, General Health, And Psychological Well-Being Among Mothers Of Mentally Disabled Children. Iranian Rehabilitation Journal, 16(1), 3-10, doi.org/10,29252/nrip.irj.16.1.3
• OKUTAN, Hülya (2016). Zihin Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Yaşam Doyumlarının İyimserlik ve Psikolojik Belirti Düzeyleri Açısından İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi,
• PARGAMENT Kenneth I. (2002). The Bitter And The Sweet: An Evaluation Of The Costs And Benefits Of Religiousness. Psychological Inquiry, 13(3), 168-181, doi.org/10.1207/S15327965PLI1303_02
• PARGAMENT, Kenneth I. ve Abu Raiya Hisham (2007). A Decade Of Research On The Psychology Of Religion And Coping: Things We Assumed And Lessons We Learned. Psyke & logos, 28(2), 25-25.
• PARGAMENT, Kenneth I., Ensing David S., Falgout Kathryn, Olsen Hannah, Reilly Barbara, Van Haitsma Kimberly ve Warren Richard (1990). God Help Me:(I). Religious Coping Efforts As Predictors Of The Outcomes To Significant Negative Life Events. American journal of community psychology, 18(6), 793-824.
• PEARCE, Michelle J., Medoff Deborah, Lawrence Ryan E. ve Dixon Lisa (2016). Religious Coping Among Adults Caring For Family Members With Serious Mental Illness. Community Mental Health Journal, 52(2), 194-202.
• SARI YILDIRIM Hatice, Altıparmak Saliha, Salman Filiz, Coşkun Hatice, Karayel Havva, Bilgin Nurcan, Öztürk Hilal ve Bahçeci Banu (2012). Relationship Between Life Satisfaction, Health Status, Social Support, Stress Management And Sociodemographic Variables In Mothers Of Children With Intellectual Disability. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal 3(4), 92-118.
• SCHILLING, Robert F., Gilchrist Lewayne D. ve Schinke Steven Paul (1984). Coping And Social Support In Families Of Developmentally Disabled Children. Family Relations, 33(1), 47-54.
• SCHWARZER Ralf, Knoll Nina ve Rieckmann Nina (2003). Social Support. In: (Eds.) A. Kaptein & J. Weinman, Introduction To Health Psychology. Oxford, England: Blackwell.
• SHARAK, Farzaneh Motamedi, Bonab Bagher Ghobari ve Jahed Mina (2017). Relationship Between Stress And Religious Coping And Mental Health In Mothers With Normal And Intellectually Disabled Children. International Journal of Educational and Psychological Researches, 3(3), 198-204. doi: 10.4103/2395-2296.219422
• SHUKLA, Sheba (2017). A Study Of Life Satisfaction Of Parents Of Mentally Challenged And Normal Children. International Journal Of Research In All Subjects In Multi Languages (IJRSML), 5(12), 1-4. SOUSO, L., ve Lyubomirsky, S. (2001). Life Satisfaction. In: (Ed.) J. Worell, Encylopedia Of Women And Gender: Sex Similarities And Differences And The Impact Of Society On Gender. San Diego, CA: Academic Press. https://www.researchgate.net/publication/284318649_Life_satisfaction
• ŞENER, Özge, Tutlu, Merve Gülçin ve Başgül Şaziye Senem (2019). Gelişim Geriliği Olan Çocukların Annelerinin Suçluluk ve Utanç Düzeyleri ile Yaşam Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 4(1), 36-55.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2014). Aile Eğitim Rehberi- Görme Engelli Çocuklar. Ankara.
• TARAKESHWAR, Nalini ve Pargament Kenneth I. (2001). Religious Coping In Families Of Children With Autism. Focus On Autism And Other Developmental Disabilities, 16(4), 247-260. doi.org/10.1177/108835760101600408
• TELEF, Bülent Baki (2013). Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Öz-Yeterliklerinin ve Psikolojik Belirtilerinin İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 33-49.
• VEENHOVEN, Ruut. (1996). Developments In Satisfaction-Research. Social Indicators Research, 37(1), 1-46.
• VURAL YÜZBAŞI, Demet (2019). Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal Deneyimleri: Bir Olgubilim Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 46, 1-25.
• WILLIAMS, Philippa, Barclay Lesley ve Schmied Virginia (2004). Defining Social Support In Context: A Necessary Step In Improving Research, Intervention, And Practice. Qualitative health research, 14(7), 942-960. doi.org/10.1177/1049732304266997
• XU, Jianbin (2015). Pargament’s Theory of Religious Coping: Implications for Spiritually Sensitive Social Work Practice, British Journal of Social Work, 1-17, doi:10,1093/bjsw/bcv080
• YILMAZ, Gamze (2019). Spiritual Orientation, Meaning In Life, Life Satisfaction, And Well-Being In Mothers With Disabled Children. Journal Of Religion And Health, 58(6), 2251-2262.