İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretmeye Hazır Olma, Öğretmen Eğitimi Programının Tutarlılığı ve Etkililiği Hakkındaki İnançları

Year 2020, Volume: 11 Issue: 2, 581 - 604, 28.12.2020

Derya Çelik , Osman Birgin , Serhat Aydın , Gönül Güneş , Kadir Gürsoy , Gökay Açıkyıldız , Zeynep Medine Özmen , Ramazan Gürbüz , Mustafa Güler , Duygu Arabacı

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de farklı üniversitelerdeki ilköğretim matematik öğretmeni (İMÖ) adaylarının öğretmen eğitimi programının tutarlılığı, etkinliği ve matematik öğretmeye hazır olmaya ilişkin inançlarını karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini Türkiye’nin farklı bölgelerinde yer alan 21 üniversitedeki dördüncü sınıfta öğrenim gören 1431 İMÖ adayı oluşturmaktadır. Üniversitelerin belirlenmesinde Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasında (İBBS) Düzey 1’deki 12 bölge dikkate alınmıştır. Veriler Teacher Education and Development Study in Mathematics (TEDS-M) çalışmasında kullanılan Türkçeye uyarlaması yapılan “Öğretmen eğitimi programının tutarlılığı hakkında inançlar”, “Öğretmen eğitim programının etkinliği hakkındaki inançlar” ve “Matematik öğretmeye hazır olma hakkındaki inançlar” ölçeğinden toplanmıştır. Nicel veriler SPSS kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar; İMÖ adaylarının öğretmen eğitimi programının tutarlığı ve öğretim elemanlarının etkinliği hakkında nispeten olumlu inançları benimsediklerini ve matematik öğretmeye hazır olduklarına inandıklarını göstermiştir. Buna ek olarak İMÖ adaylarının inançlarının üniversitelerin bulunduğu bölgeler açısından farklılaştığı da ortaya çıkmıştır. Bu farklılaşmaların lehte ve aleyhte bazı bölgelerde toplandığı tespit edilmiştir. Ortaya çıkan bu sonuçların olası nedenlerinin derinlemesine inceleneceği nitel çalışmaların yapılması önerilmektedir.

Keywords

Pre-Service Elementary Mathematics Teachers, Coherence of the Teacher Education Program, Program Effectiveness, Preparedness for Teaching Mathematics

Supporting Institution

TÜBİTAK

Project Number

113K805

Thanks

Bu çalışma TÜBİTAK tarafından desteklenen 113K805 No'lu projeden üretilmiştir.

References

• Abazaoğlu, İ, Yıldırım, O., Yıldızhan, Y. (2016). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 143-160.
• Akbayır, K.,& Taş, Z. (2009). Türkiye’de matematik eğitimi ve öğretmen yetiştirmeye yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Journal of Qafqaz University, 26, 190-197.
• Aksu, Z. (2019). Ortaokul Öğretmen Adaylarının Matematik Öğretime Yönelik Öz-Yeterlik, Kaygı ve İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54). Retrieved from http://turkpdrdergisi.com/index.php/pdr/article/view/820/530
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri ilköğretim programının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitim Dergisi, (2)1, 207-221.
• Arslan, Y. (2011). Eğitim fakültelerinin öğrenci sayısı ve öğretim üyesi sayısı değişkenlerine göre incelenmesi. 8-10 Eylül 2011, XX.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Artut, P. ve Bal, P. (2005). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programının öğrenciler açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14)2, 81-90.
• Aslan, K. (2003). Eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılmalarına ilişkin bir değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(9), 23-37.
• Aslan, M. & Sağlam, M. (2018) Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144-162. DOI: 10.16986/HUJE.2017030313
• Ataş Akdemir, Ö.(2019) Student teachers’ preparedness to teach: The case of Turkey. International Education Studies, 12 (3), 90-96.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T., Türk, Y. & İskenderoğlu, M. (2016). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Somut Materyalleri Tanıma-Kullanma Durumları ve Matematik Öğretiminde Kullanmalarına Yönelik Öz-Yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1-15.
• Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38. Baki, A. 2008. Kuramdan Uygulamaya Matematik Eğitimi (Genişletilmiş 4. Basım). Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Baki, A. 2010. Öğretmen eğitiminin lisans ve lisansüstü boyutlardan değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 15-31.
• Ball, D. L., Thames, M. H., & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389–407.
• Baştürk, S. (2011). Matematik öğretmen adaylarının eğitim fakültesindeki eğitim-öğretim sürecini değerlendirmeleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 58-94.
• Birgin, O. (2018). 1998 ve 2007 öğretmen yetiştirme programları ve gelişmeler. Presented at the II. International Congress on Science and Education, Afyonkarahisar.
• Blömeke, S. (2014). Framing the Enterprise: Benefits and Challenges of International Studies on Teacher Knowledge and Teacher Beliefs—Modeling Missing Links. In S. Blömeke, F.J. Hsieh, G. Kaiser, &Schmidt, W.H. (Eds.), International Perspectives on Teacher Knowledge, Beliefs and Opportunities to Learn(p.3-18). London: Springer.
• Blömeke, S.,Felbrich, A., Müller, C., Kaiser, G., &Lehmann, R. (2008). Effectiveness of teacher education. ZDM, 40(5), 719-734.
• Blömeke, S.,Hsieh, F.J., Kaiser, G., Schmidt, W.H. (2014). International Perspectives on Teacher Knowledge, Beliefs and Opportunities to Learn. London: Springer.
• Blömeke, S.,Kaiser, G. (2014). Theoretical framework, study design and main results of TEDS_M. In S. Blömeke, F.J. Hsieh, G. Kaiser, &Schmidt, W.H. (Eds.), International Perspectives on Teacher Knowledge, Beliefs and Opportunities to Learn(pp.19-47). London: Springer.
• Cumhur, F. (2016). Matematik Öğretmeni Adaylarının Soru Sorma Davranışlarının Geliştirilmesi: Bir Ders İmecesi Çalışması, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
• Çakıroğlu E. (2008) The teaching efficacy beliefs of pre-service teachers in the USA and Turkey. Journal of Education for Teaching, 34, 33-44.
• Dede, Y., & Karakuş, F. (2014) The effect of teacher training programs on pre-service mathematics teachers’ beliefs towards mathematics. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(2), 804-809.
• Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitim Dergisi, 3(1), 207-221.
• Erginer, E.,Erginer, A., & Bedir, G. (2009). Eğitim fakültelerinde görevli öğretim elemanlarının akademik kökenleri ve öğretmen yeterliklerinin incelenmesi üzerine bir çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 93-108.
• Eryılmaz Çevi̇rgen, A . (2016). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik ve matematik eğitimine yönelik inançları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (39), 37-57. DOI: 10.21764/efd.68227
• Eurydice (2006). Quality assurance in teacher education in Europe (Eurydice European Unit, 2006). Available online at: http://www.eurydice.org.
• Furinghetti, F., & Pehkonen, E. (2002). Rethinking characterizations of belief. G. Leder, E. Pehkonen ve G. Toerner (Ed.), Beliefs: A hidden variable in mathematics education? içinde (s. 39-58). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers
• Genç, M , Akıncı, M . (2019). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının lisans eğitiminde alınan matematik konu alan derslerine ilişkin görüşleri . Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13 (1) , 483-514 . DOI: 10.17522/balikesirnef.569955
• Gökçek, T., & Baran Kaya, T. (2017). Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Bakış Açısıyla Öğretmenlik Mesleği ve Lisans Eğitiminin Niteliği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 131-153
• Harvey, O. J. (1986). Belief systems and attitudes toward the death penalty and other punishments. Journal of Personality, 54(4), 659-675.
• Haser, Ç., & Doğan, O. (2012). Preservice mathematics teachers’ belief systems. Journal of Education for Teaching, 38, 261-274.
• Hsieh, F.J, Law, C.K., Shy,H.Y., Wang, T.Y., Hsieh,C.J., and Tang, S.J. (2014). A Conceptualization of Indicators for Mathematics Teacher Education Quality for International Studies. In S. Blömeke, F.J. Hsieh, G. Kaiser, &Schmidt, W.H. (Eds.), International Perspectives on Teacher Knowledge, Beliefs and Opportunities to Learn(s. 457-482). London: Springer.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Kayan, R., Haser, Ç., & Işıksal Bostan, M. (2013). Matematik öğretmen adaylarının matematiğin doğası, öğretimi ve öğrenimi hakkındaki inanışları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 179-195.
• Kaymakcı, K., Keskin, E. ve Ev Çimen, E. (2018). Eskişehir ilindeki ilköğretim matematik öğretmenleri ve öğretmen adaylarının lisans eğitiminde aldıkları dersler üzerine görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 3(1), 23-41.
• Leder, G. C.,Pekhonen, E., &Törner, G. (Eds.). (2002). Beliefs: A hidden variable in mathematics education? Dordrecht: Kluwer.
• Martin, M.O., Gregory, K.D., Stemler, S.E. 2000. TIMSS 1999 Technical Report. Chestnut Hill, Massachusetts: The International Study Center Lynch School of Education, Boston College.
• Mehmetlioğlu, D., & Haser, Ç. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının mesleğe hazır bulunuşlukları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 91-102. https://doi.org/10.9779/PUJE531
• Newmann, F., Smith, B., Allensworth, E., &Bryk, A. (2001a). Instructional program coherence: What it is and why it should guide school improvement policy. Educational Evaluation andPolicy Analysis, 23(4), 297.
• Newmann, F., Smith, B., Allensworth, E., &Bryk, A. (2001b). Improving Chicago’s schools. Benefits and challenges. Chicago, IL: Consortium on Chicago School Research.
• OECD (2005). Teachersmatter: attracting, developing and retaining effective teachers(Paris, OECD).
• OECD (2012), PISA 2009 Technical Report, PISA, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264167872-en
• Olson, J.F., Martin, M.O., Mullis, I.V. 2008. TIMSS 2007 Technical Report. Chestnut Hill, Massachusetts: The International Study Center Lynch School of Education, Boston College.
• Özay, Y. (2015). Üniversitede çok öğretim elemanı yok. 26.08.2015 tarihli Posta Gazetesi. https://www.posta.com.tr/yazarlar/yasar-ozay/universite-cok-ogretim-elemani-yok-298305.
• Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332
• Philipp, R. A. (2007). Mathematics teachers’ beliefs and affect. F. K. Lester (Ed.), Second Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning. 1. Cilt, (ss. 257-315). Charlotte, NC: Information Age Pub.
• Ponte, J. P. (1994). Knowledge, beliefs and conceptions in mathematics teaching and learning. L. Bazzini (Ed.), Theory and Practice in mathematics mathematics education: Proceeding of the V Conference for the Systematic Cooperation Between the Theory in Practice in Mathematics. (ss. 169-177). Pavia, Italy: ISDAF.
• Radka Dofková, R.,& Nocar, D. (2017).Prospective teachers’ beliefs regarding their preparedness for teaching mathematics at elementary schools. Proceedings of INTED2017 Conference 6th-8th March 2017, Valencia, Spain (p. 2266-2271)
• Richardson, V. (1996). The role of attitudes and beliefs in learning to teach. Sikula, J., Buttery, T. ve Guyton, E. (Ed.), Handbook of research on teacher education içinde (s. 102-119). New York: Macmillan.
• Schoenfeld, A. H. (1985). Mathematical problem solving. Florida: Academic Press.
• Sigel, I. E. (1985). A conceptual analysis of beliefs. I. E. Sigel (Ed.), Parental belief systems: The psychological consequences for children içinde (s. 345-371). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Taş, B. (2006). Adaptation process to the European Union(EU) for Turkey’s new region concept: the nomenclature of territorial units for statistics(NUTS)Afyon Kocatepe University Journal of Social Science, 8(2), 185-198.
• Tatto, M. T., Schwille, J., Senk, S. L., Ingvarson, L., Rowley, G., Peck, R., Bankov, K., Rodriguez, M., &Reckase, M. (2012). Policy, practice, and readiness to teach primary and secondary mathematics in 17 countries. Findings from the IEA Teacher Education and Development Study in Mathematics (TEDS-M). Amsterdam: IEA.
• Tatto, M. T.,Ingvarson, L., Schwille, J., Peck, R., Senk, S. L., & Rowley, G. (2008). Teacher education and development study in mathematics (TEDS-M): Policy, Practice, and readiness to teach primary and secondary mathematics. Conceptual framework. International Association for the Evaluation of Educational Achievement. Herengracht 487, Amsterdam, 1017 BT, The Netherlands.
• Thompson, A. G. (1992). Teachers’ beliefs and conception: A synthesis of the research. D. A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning içinde (s. 127-146). New York: Macmillan.
• Toluk Uçar, Z., & Demirsoy, N. H. (2010). Eski-yeni ikilemi: Matematik öğretmenlerinin matematiksel inançları ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 321-332.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK], (2010). Bölgesel sınıflandırmalar. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası.
• Türkiye İstatistik Kurumu [TUİK], (2015). Bölgesel göstergeler. tuik.gov.tr adresinden 12.03.2015 tarihinde alınmıştır.
• Uysal, F., & Dede, Y. (2019). Matematik öğretmenlerinin cinsiyetlerine göre matematiksel inançları. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 215-237. DOI: https://doi.org/10.7822/omuefd.513835
• Yazar 1,(2021) Yazar 1, (2020) Yazar 3 (2014) Yazar 3 ve Yazar 1 (2016) Yazar 3 ve Yazar 1 (2017) Yazar 3 ve Yazar 1 (2018) Yazar1, (2018)
• Yenilmez, K. (2011).Matematik öğretmeni adaylarının matematik tarihi dersine ilişkin düşünceleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 79-90.
• YÖK (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. 21.06.2018 tarihinde http://www.yok.gov.tr/documents/10279/41805112/AA_Sunus_+Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yurdakal, İ. H. (2018). Değişen Sınıf Öğretmenliği Lisans Program İçeriğinin İncelenmesi. ulakbilge, 6 (29), 1483-1499.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK],(2015) “Bologna Süreci”. 10 Ekim 2015 tarihinde http://www.yok.gov.tr/web/uluslararasi-iliskiler/bologna-sureci;jsessionid=DBF374211678275F34B7EC1B64042FC4
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. 2007. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri 1982 – 2007 (Öğretmenin üniversitede yetiştirilmesinin değerlendirilmesi). Ankara.