Uzaktan Eğitimde Etiketlemeye İlişkin Nitel Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: Özel Sayı 1 - PANDEMİ VE UZAKTAN EĞİTİM ÖZEL SAYISI, 62 - 88, 28.12.2022

Hazal Takmak , Nihan Demirkasımoğlu

https://doi.org/10.51460/baebd.981076

Öz

Bu araştırmada COVID-19 pandemisi nedeniyle uygulanan uzaktan eğitim sürecinde öğretmen ve öğrencilerin etiketleme olgusunu nasıl deneyimlediklerinin derinlemesine anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışma, amaca uygun olarak nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş tek durum deseni içinde tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma katılımcıları amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma verileri, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Uşak’ta bulunan bir ortaöğretim kurumunda görev yapan öğretmenler ve öğrenim gören öğrencilerle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Görüşme katılımcılardan izin alınarak kayıt edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analiz yolu ile analiz edilmiştir. Her durum öncelikle kendi içinde ayrı ayrı analiz edildikten sonra çapraz durum analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, uzaktan eğitim sürecinde öğretmen, öğrenci ve okul yöneticileri arasında etkileşimin sınırlı olmasına rağmen çeşitli etiketlerin kullanıldığı belirlenmiştir. Öğrenciler ve öğretmenler yapılan etiketlemelerin canlı derslere katılım, mesleki yeterlik ve performans, teknolojik yeterlik, insan ilişkileri ve iletişim gibi etkenlerden kaynaklandığını belirtmişlerdir. Bunun yanı sıra öğrencilerle yapılan görüşmelerde kişilerin yetenek ve çalışma hevesleri ile yaş etkeni, öğretmenlerle yapılan görüşmeler de ise kişilerin sosyo-ekonomik düzeyinin kişilerin etiketlenmesinde etken olarak belirlenmiştir. Ayrıca yapılan etiketlemelerin kişilerin etiketleri kabul etmesi, süreçten ve kişilerden uzaklaşması, etikete layık olma ve etiketleri ciddiye almama gibi tepkilerle sonuçlandığı ortaya konmuştur. Bu yönüyle araştırma etiketleme olgusunun uzaktan eğitim döneminde yoğun olarak yaşandığını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre özellikle olumsuz etiketler eğitim öğretim süreçlerini ve okul içindeki ilişkileri olumsuz etkileyebilmekte, öğrencileri eğitim-öğretim süreçlerinden uzaklaştırabilmektedir. Bu nedenle öğrenci, öğretmen ve okul yöneticileri arasında yapılan etiketlemelerin (özellikle olumsuz ) azaltılmasına yönelik farkındalığın oluşturulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Etiketleme, Uzaktan eğitim süreci, Öğrenci ve öğretmen

Kaynakça

• Adair, J. K. (2015). The Impact of Discrimination on the Early Schooling Experiences of Children from Immigrant Families. Washington, DC: Migration Policy Instıtute.
• Allport, G. W. (2016). Önyargının doğası. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları.
• Aronson, J. (2004). The threat of stereotype. Educational Leardership, 62(3), 14-19.
• Ashforth, B. E., & Humphrey, R. H. (1995). Labeling processes in the organization. Research in Organizational Behavior, 17, 413-61.
• Ashforth, B. E., & Humphrey, R. H. (1997). The ubiquity and potency of labeling in organizations. Organization Science, 8(1), 43-58.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Becker, H. S. (2017). Hariciler (outsiders): Bir sapkınlık sosyolojisi çalışması (3. bs.). (Ş. Geniş ve L. Ünsaldı, Çev.). Ankara, Heretik. (Orijinal eserin yayın tarihi 1963).
• Bhattacharya, P., Banerjee, D., & Rao, T. S. (2020). The “untold” side of COVID-19: Social stigma and its consequences in India. Indian journal of psychological medicine, 42(4), 382-386.
• Bhanot, D., Singh, T., Verma, S. K., & Sharad, S. (2020). Stigma and discrimination during COVID-19 pandemic. Frontiers in Public Health, 8, 829.
• Booher‐Jennings, J. (2008). Learning to label: Socialisation, gender, and the hidden curriculum of high‐stakes testing. British Journal of Sociology of Education, 29(2), 149-160. Retrieved from https://doi.org/10.1080/01425690701837513
• Bowers, T. (2011). You’ve been labelled at work. What do you do now? Retrieved from https://www.techrepublic.com/blog/career-management/youve-been-labeled-at-work-what-do-you-do-now/
• Canales, MK. (2000) Ötekileştirme: Farklılık anlayışına doğru . Adv Nurs Sci 2000 Haz 1; 22 (4): 16 - 31.
• Chandrasegaran, J. & Padmakumari, P. (2018). The Role of Self-Fulfilling Prophecies in Education: Teacher-Student Perceptions. Journal on Educational Psychology, 12(1), 8-18.
• Chang, J. (2011). A case study of the “Pygmalion Effect”: Teacher expectations and student achievement. International education studies, 4(1), 198.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquriy and reserach desing: Choosing amang five approaches. London: Sage Publications Inc.
• Cross, J. (2019). Universal design for learning: Teacher and administrator perspectives in elementary education (Doctoral Dissertation). Northeastern University, Boston.
• Çam, O., ve Bilge, A. (2007). Ruh hastalığına yönelik inanç ve tutumlar. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 215- 223.
• Çeliköz, N., & Türkan, A. (2017). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin okulda dışlanmışlık düzeylerinin incelenmesi. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi/ OMU Journal of Education Faculty, 36(2).
• Demirtaş, A. (2004). Sosyal sınıflandırma, kişilerarası beklentiler ve kendini doğrulayan kehanet. İletişim Araştırmaları, 2(2), 33-53.
• Duckworth, V., Flanagen, K., McCormack, K., & Tummons, J. (2012). Understanding behaviour 14+. Open University Press McGraw-Hill Education (UK), Berkshire.
• Ercole, J. (2009). Labeling in the classroom: Teacher expectations and their effects on students' academic potential (Honors Scholar Thesis). University of Connecticut, Storrs.
• Erdemli, Ö., ve Kurum, G. (2019). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin gözünden okulda dışlanma: Nedenleri ve sonuçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Advance online publication. doi:10.16986/HUJE.2019051589.
• Genç, Y., Taylan, N. Ç., ve Barış, İ. (2015). Roman çocuklarının eğitim süreci ve akademik başarılarında sosyal dışlanma algısının rolü. Internation Journal of Social Science (IASS), 33, 79-97.
• Giddens, A., & Sutton, P. W. (2018). Sosyolojide temel kavramlar. Ali Esgin (Çev.). Ankara: Phoenix.
• Goffman, E. (1974) Stigma ve sosyal kimlik . Rainwater, L (ed), Deviance and Liberty, Social Problems and Public Policy 1974 . New York : Routledge ; 1974 .
• Goffman, E. (2019). Damga: Örselenmiş kimliğin idare edilişi üzerine notlar. Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve S. N. Ağırnaslı (Çev.). Ankara: Heretik. (İlk baskı. 1963).
• Gunter, H. (2004). Labels and labelling in the field of educational leadership. Discourse: studies in the cultural politics of education, 25(1), 21-41. DOI: 10.1080/0159630042000178464
• Hargreaves, D. H., Hester, S., & Mellor, F. J. (2012). Deviance in classrooms. Routledge: London and New York Kavuk, E., & Demirtaş, H. (2021). COVID-19 Pandemisi sürecinde öğretmenlerin uzaktan eğitimde yaşadığı zorluklar. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(1), 55-73.
• Kraft, M. A., Simon, N. S., & Lyon, M. A. (2020). Sustaining a Sense of Success: The Importance of Teacher Working Conditions during the COVID-19 Pandemic. EdWorkingPaper No. 20-279. Annenberg Institute for School Reform at Brown University.
• Kurtdaş, M. Ç. (2020). Covid-19’un toplumsal etkileri üzerine bazı değerlendirmeler. Şehir ve Medeniyet Dergisi Journal of City and Civilization, 532-545. ISSN: 1308-8386
• Link, B. G., & Phelan, J. C. (2001). Conceptualizing stigma. Annual Review of Sociology, 27, 363–85.
• Lungu, M. (2016). The consequences of labelling on personality development. Educația Plus, 15(1), 112-131.
• Machu, E. (2013). Causes and consequences of labelling gifted pupils at selected elementary schools. The New Educational Review, 31(1), 185-204.
• Madran, H. A. D. (2012). Temel beklenti etkisi: Kendini gerçekleştiren kehanet. İçinde Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar (pp. 29-41). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Major, B., & O’Brien, L. T. (2005). The social psychology of stigma. Annual Review of Psychology, 56, 393–421.
• Marshall, J., & Calderón, V. (2005). Social exclusion in education in Latin America and the Caribbean. Discussion Draft. Washington DC: Inter-American Development Bank.
• MEB. (2020). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav Başvuru ve Uygulama Kılavuzu. Retrieved from https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_05/06105923_BasYvuru_ve_Uygulama_KYlavuzu_2020_GuYncel.pdf
• Merriam, S.B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco, Jossey Bass.
• Moncrieffe J. (2007). Labelling, power and accountability: How and why ‘our’ categories matter. In J. Moncrieffe & R. Eyben (Eds.), The Power of labelling: How people are categorized and why it matters (pp. 1-17). London: Earthscan.
• Öke, Y. C. (2018). Gençlere Yönelik Ayrımcı Söylem ve Pratiklerin Yaşa Dayalı Görünümleri, Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi; Aydın.
• Öztekin, H., & Öztekin, A. (2020). Dijital Oyunlarda Nefret Söylemi ve Ayrımcı Dil: Agar. io Örneği. Turkish Studies-Social Sciences Dergisi, 15(1), 533-558.
• Papuşcuoğlu, T. (2021). Eğitim hakkı üzerine bir tartışma: Uzaktan eğitim sürecinin Bourdieu üzerinden bir analizi. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, 4(6), 129-148.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme YöntemleriM. Bütün ve S.B. Demir (ÇEv. Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pountney, L. (2017). My revision notes: AQA A-level sociology. London, Hachette UK.
• Rist, R. C. (1977). On Understanding the Process of Schooling: Contributions of Labeling Theory. In J. Karabel, & A. H. Halsey (Eds.), Power and Ideology in Education (pp. 292-305). New York: Oxford University Press.
• Robinson, S. L., O’Reilly, J., & Wang, W. (2013). Invisible at work: An integrated model of workplace ostracism. Journal of Management, 39(1), 203-231.
• Schormans, A. F., Hutton, S., Blake, M., Earle, K., & Head, K. J. (2021). Social isolation continued: Covid-19 shines a light on what self-advocates know too well. Qualitative Social Work, 20(1-2), 83-89.
• Sevim, K. (2020). Sosyal çalışma ve damga. Sosyal Çalışma Dergisi, 4(1), 44-54.
• Shohel, M. M. C., & Banks, F. (2010). Teachers’ professional development through the English in action secondary teaching and learning programme in Bangladesh: Experience from the UCEP schools. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 5483-5494. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.894
• Sowards, A. K. (2015). Labeling: Student Self-Esteem and the Stigma of a Label, Theses, Dissertations and Capstones. Paper 976.
• Tao, Y., & Yeh, Ch. R. (2008). Typology of teacher perception toward distance education issues – A study of college information department teachers in Taiwan. Computers & Education, 50(1), 23-36. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2006.03.005
• Taylor, L. M., Hume, I. R., & Welsh, N. (2010). Labelling and self‐esteem: the impact of using specific vs. generic labels. Educational Psychology, 30(2), 191-202.
• Thomas, S. C. (1997). On understanding the processes of peer rejection: The potential contributions of labelling theory. The School Community Journal, 7(2), 77.
• Thompson, K. (2017). Teacher labelling and the self-fulfilling prophecy #class notes. Retrived from https://revisesociology.com/2017/11/01/labelling-self-fulfilling prophecy-education/
• Thomson, M. M. (2012). Labelling and self‐esteem: does labelling exceptional students impact their self‐esteem?. Support for Learning, 27(4), 158-165. Retrieved from https://doi.org/10.1111/1467-9604.12004
• Tuna Uysal, M. & Tan Eren, G. (2020). COVID-19 salgın sürecinde sosyal medyada yaşlılara yönelik ayrımcılık: Twitter örneği. Turkish Studies, 15(4), 1147-1162. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44396
• Üstün, Ç. & Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(Special Issue on COVID 19), 142-153.
• Varışlı, B., & Gültekin, T. (2020). Yaşlı ayrımcılığının pandemi hali: COVID-19 sürecinde kuşaklararası etkileşimin dönüşümü. Electronic Turkish Studies, 15(4).
• Wang, L. (2011). Social exclusion and inequality in higher education in China: A capability perspective, International Journal of Educational Development, 31, 277–286.
• Waterhouse, S. (2004) Deviant and non-deviant identities in the classroom: patrolling the boundaries of the normal social world, European Journal of Special Needs Education, 19(1), 69-84
• Williams, K. D. (2007). Ostracism: The kiss of social death. Social and Personal Psychology Compass, 1(1), 236–247. doi:10111/ j.1751- 9004.2007.00004x
• Williams, K. D. ve Nida, S. A. (2011). Ostracism: Consequences and coping. Current Directions. Psychological Science, 20, 71-75. doi: 10.1177/0963721411402480
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3. bs.). London: Sage Publications Inc.