Celaleddîn Süyûtî’den Bir İbnu’l-Fârid/Fâriz Müdafaası: Gam’u’l-Muârid Fî Nusrati İbni’l-Fârid

Year 2020, Issue: 12, 271 - 284, 29.12.2020

Adnan Arslan

Abstract

İlmi bakımdan bereketli bir ömür yaşamış Celâleddîn Süyûtî’nin (ö. 911/1505) yüzlerce eseri arasında el-itkan, Tefsîru’l- Celâleyn ve el-Behcetu’l-Mardiyye gibi telifleri günümüze dek “kaynak eser” olarak binlerce kütüphanede yerini almışken kimisi de ya kısalığı ya da başka sebeplerden dolayı unutulmaya yüz tutmuştur. Gam’u’l-Muârid fî Nusrati İbni’l-Fârid bunlardan birisidir. Süyûtî, sadece on dört varaklık bu telifinde, kendinden üç asır önce aynı topraklarda –Mısır’da- yaşamış bir sufi şair olan İbnu’l-Fârid’e (ö. 632/1235) yöneltilen eleştirilere reddiye vermeye çalışmıştır. Gördüğümüz kadarıyla eser müellifin diğer eserlerine oranla ilgiye mazhar olmamıştır. Hatta Diyanet İslam Ansiklopedisi’nde “Süyûtî” maddesinde kendisine ait eserler listesinde yer almamıştır. İnternet üzerinden elde ettiğimiz bulgulara göre eserin; Fransa Milli Kütüphanesi, Mısır Rifâa et-Tahtâvi El Yazma Eserler Kütüphanesi ve Suudi Arabistan Melik Faysal İslami Araştırmalar ve İncelemeler Kütüphanesi ve Katar Milli Kütüphanesi olmak üzere pek çok yerde el yazma nüshaları bulunmaktadır. Bu çalışmada Fransa Milli Kütüphanesi’nden elde ettiğimiz 16 Eylül 1877 tarihli, 2184 numaralı el yazma eksik nüsha ve onu tamamlayan güvenli bir internet sitesindeki word dosyası esas alınmıştır. Makale, Türkiye’de hakkında herhangi bir akademik bir çalışmanın olmadığını gördüğümüz kısa eserin içeriği hakkında bir kritik amacı ile kaleme alınmıştır.

Keywords

Tasavvuf, Süyuti, İbn Fârid, Arap Dili ve Belâgati, Klasik Arap şiiri, Gam’u’l-muârid

A Defence From Calaladdin al-Suyuti For Ibn al-Farid: Gam’u’l-Muarid Fi Nusrati Ibn al-Farid

Abstract

Among the hundreds of works by Celâleddîn Süyûtî (d. 911/1505), who lived a scientifically fruitful life, al-itkan, Tefsîru'l-Celâleyn and al-Behcetu'l-Mardiyye have taken their place in thousands of libraries as “source works üm until today. some are either forgotten for shortness or other reasons. Gam’u’l-Muârid fî Nusrati Ibni’l-Fārid is one of them. Suyûtî tried to reject the criticism directed against Ibn al-Fārid (d. 632/1235), a sufi poet who lived in the same lands ’Egypt’ three centuries before in this copyright of only fourteen leafs. As far as we can see, the work has not received much attention compared to the other works of the author. In fact, he was not included in the list of his works in the article “Süyûtî in the Religious Encyclopedia of Religious Affairs. According to the findings obtained on the internet; There are handwritten copies in many places, including the National Library of France, the Egyptian Rifâa et-Tahtâvi Manuscripts Library, the Saudi Arabian Melik Faisal Islamic Studies and Research Library, and the Qatar National Library. This study is based on the manuscript numbered 2184, dated 16 September 1877, obtained from the National Library of France. The article is a critical objectives on the content of what we see is not short of any academic study in Turkey has been written about with.

Keywords

Sufism, Arabic langauge and rhetoric, Classic Arab poetry, Gam’u’l-muârid, İbn al-Fârid

References

• Baytar, Y. Seracettin. İbnu’l-Fârid Hayatı ve Divânı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Doktora Tezi, 2008.
• Beyhâkî, Ebû Bekr. Şuabu’l-îmân, thk. Abdulalî Abdulhamîd. Bombai: Mektebetu’r-Ruşd, 2003.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr b.y.: Dâru Tavki’n- Necât, 1422/2001.
• Saraç, M. A. Yekta. Tasavvuf Edebiyatına Ait Temel Bir Metin ve Türk Edebiyatına Yansımaları. Erişim: 25 Temmuz 2020 https://cdn.istanbul.edu.tr/file/1CD58DF90A/250D088C482E465DAAF8EBFA0F106F76?doi=
• İsfahânî, Ebû Nuaym. Hilyetu’l-evliyâ ve tabakâtu’l-asfiyâ. Mısır: es-Seâde, 1974.
• Marlis, J Saleh. “Süyûtî ve Eserleri: Memlük Döneminden Bugüne İslâmî İlimlerdeki Yeri”, çev. Ayşe Nur Yamanus, Hadis ve Siyer Araştırmaları = Hadith and Sira Studies, 4/1 (2018) 65-81.
• Süyûtî, Celâleddîn. Gam’u’l-muârid fî nusrati İbni’l-Fârid, Bibliothèque nationale de France. nr. 3950.
• Şimşek, Sultan. “Şâirlerin Efendisi Kimliğiyle İbnu’l-Fârid ve Kasîde-i Râiyyesi’nin Arap Belagati Açısından Tahlili”. Sûfî Araştırmaları, 7/14 (2016), 33-54.
• Tülücü, Süleyman. “Celâlüddîn es-Süyûtî: Hayatı ve Eserleri”. Diyanet İlmi Dergi 30/2 (1994) 3-18.
• Zehebi, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman. Siyeru A’lâmi’n-nubelâ. thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Muhyî Hilâl es-Serhân, Beyrut: Muesesetu’r-Risâle, 1985.