Examination of Eastern Turkey Nurses Working in a State Hospital Sleep Quality

Year 2021, Volume: 10 Issue: 1, 35 - 42, 29.04.2021

Edibe Pirinçci , Ezgi Yaraşır , Sedap Özbey , Serap Özdemir , Abdullah Demir , Süleyman Deveci , Ahmet Tevfik Ozan , Ayşe Oğuzöncül

Abstract

Türkiye'nin Doğusunda Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Uyku Kalitesinin İncelenmesi

Abstract

Amaç Uyku, kişinin hayat kalitesini ve iyilik halini etkileyen, sağlığın önemli bir değişkenidir. Uyku kalitesi kişinin uyandıktan sonra dinç, formda ve yeni bir güne hazır hissetmesidir. Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, Tunceli Devlet Hastanesi’nde görev yapan hemşirelerin uyku kalitesinin ve ilişkili faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Veriler, araştırmacılar tarafından literatür taraması ile oluşturulan “Kişisel Tanıtıcı Form” ve “Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)” kullanılarak Şubat - Nisan 2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Anket formu 138 hemşireye uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizlerinde t testi, Anova, Tukey testi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelerin %23.9’u 25-29 yaş grubunda, %52.9’u lisans mezunudur. Araştırmamızda hemşirelerin PUKİ puan ortalamaları 6.70±3.35 olup, %55.8’inin kötü uyku kalitesine sahip olduğu bulunmuştur. Sigara içenlerde ve sosyoekonomik düzeyini kötü olarak algılayanlarda PUKİ puanları daha yüksek olarak saptanmıştır (p<0.05). Cinsiyete, yaş grubuna, medeni duruma, eğitim durumuna, gelir düzeyine, alkol kullanma durumuna göre PUKİ puanları değişmemektedir (p>0.05).
Sonuç: Hemşirelerin yarısından fazlası kötü uyku kalitesine sahiptir. Hemşirelerin çalışma şartlarının, ücretlerinin iyileştirilmesi, sigara ve alkol gibi alışkanlıkları olanların bırakmaları için yönlendirilmesi, nöbetlerin iş yüküne göre ve yıpranmayı önleyecek biçimde düzenlenmesi, çalışanlara psikolojik danışmanlık hizmetlerinin sağlanması önerilebilir.

Keywords

Sağlık personeli,, hemşireler, vardiyalı çalışma, uyku, uyku kalitesi

References

• Ağargün MY, Kara H, Anlar Ö. Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi'nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 1996;7:107-15.
• Balcı, K. Başkent üniversitesi ankara hastanesi'nde çalışan yetişkin bireylerin beslenme durumları ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2017.
• Bellatorre A, Choi K, Lewin D, Haynie D, Simons-Morton B. Relationships between smoking and sleep problems in black and white adolescents. Sleep 2017;40:zsw031.
• Bingöl N. Hemşirelerin uyku kalitesi, iş doyumu düzeyleri ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2006.
• Boivin DB, Tremblay GM, James FO. Working on atypical schedules. Sleep Med 2007; 8:578–89.
• Boughattas W, Maalel OE, Chikh RB, et al. Hospital Night Shift and Its Effects on the Quality of Sleep, the Quality of Life, and Vigilance Troubles among Nurses. International Journal of Clinical Medicine 2014;5:572-83.
• Buysse DJ, Reynolds CF, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Res 1989;28:193-213.
• Can MA. Asistan hekimlerde uyku kalitesi ve algılanan stres düzeyi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2019.
• Carter PA, Clark AP. Assessing and Treating Sleep Problems In Family Caregivers Of Intensive Care Unit Patients. Crit Care Nurse 2005;25(1):16-23.
• Chien PL, Su HF, Hsieh PC, Siao RY, Ling PY, Jou HJ. Sleep quality among female hospital staff nurses. Sleep Disorders 2013;1-6.
• Çoban S, Yılmaz H, Ok G, Erbüyün K, Aydın D. Yoğun Bakım Hemşirelerinde Uyku Bozukluklarının Araştırılması. Türk Yoğun Bakım Dergisi 2011;59-63.
• Demirçi T. Bir vakıf hastanesinde çalışan vardiyalı ve vardiyasız sağlık personellerinin yeme davranışları ve uyku kalitelerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2017.
• Dong H, Zhang Q, Sun Z, Sang F, Xu Y. Sleep problems among Chinese clinical nurses working in general hospitals. Occupational Medicine 2017;67:534-9.
• Franco KA. Sleep characteristics and sleep deprivation in infants, children and adolescents. In: WHO Technical Meeting on Sleep and Health. Bonn, Germany: WHO Regional Office for Europe, European Centre for Environment and Health Bonn Office 2004;38-61.
• French SE, Lenton R, Walters V, Eyles J. An empirical evaluation of an expanded Nursing Stress Scale. J Nurs Meas 2000;8:161-78.
• Gómez-García T, Ruzafa-Martínez M, Fuentelsaz-Gallego C, et al. Nurses’ sleep quality, work environment and quality of care in the Spanish National Health System: observational study among different shifts. BMJ Open 2016;6:e012073.
• Guyton AC, Hall JE. (Editör: Çavuşoğlu H, Yeğen BÇ.). Tıbbi Fizyoloji. 11nci Baskı, Ankara: Nobel Kitabevi, 2007:739-41.
• Günaydın N. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Uyku Kalitesi ve Genel Ruhsal Durumlarına Etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2014;5(1):33-40. Health at a Glance 2017 OECD Indicators. https://doi.org/10.1787/283e64de-en. Erişim 24.10.2019.
• Huth JJ, Eliades A, Handwork C, Englehart JL, Messenger J. Shift worked, quality of sleep, and elevated body mass index in pediatric nurses. Journal of Pediatric Nursing 2013;28(6):64-73.
• Kaçmaz N. Tükenmişlik sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2005;68:29-32.
• Karakaş SA, Gönültaş N, Okanlı A. Vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku kalitesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2017;4(1):17-26.
• Karakoç B. Uyku kalitesi üzerine bir çalışma: özel dal hastanesi sağlık çalışanları örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009.
• Kazemi M, Hosieni F, Rezaeian M, Fasihihharandi T, Akbary A. Factors associated with quality of sleep of nurses at Rafsanjan University of Medical Sciences, Iran, in 2013. JOHE 2015;4(1):26-33.
• Kecklund GR, Eriksen CA, Kerstedt TA. Police officers attitude to different shift systems: Association with age, present shift schedule, health and sleep/wake complaints. Appl Ergon 2008;39:565–71.
• Kunert K, King ML, Kolkhorst FW. Fatigue and sleep quality in nurses. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services 2007;45:30-7.
• Lin PC, Chen CH, Pan SM, et al. Atypical work schedules are associated with poor sleep quality and mental health in Taiwan female nurses. Int Arch Occup Environ Health 2012;85(8):877-84.
• Lumley M, Roehrs T, Asker D, Zorick F, Roth T. Ethanol and caffeine effects on daytime sleepiness. Alertness Sleep 1987;10(4):306-12.
• McNamara JP, Wang J, Holiday DB, et al. Sleep disturbances associated with cigarette smoking. Psychol Health Med 2014;19(4):410–9.
• Mei-Yen C, Edward KW, Yi-Jong J. Adequate sleep among adolescents is positively associated with health status and health-related behaviors. BMC Public Health 2006;6:59.
• Nazatul SM, Saimy I, Moy FM, Nabila AS. Prevalence of sleep disturbance among nurses in a Malaysian government hospital and its association with work characteristics. JUMMEC 2008;11:66-71.
• Özdoğan N. Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin uyku kalitesi ve deneyimledikleri gastrointestinal semptomların belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2018.
• Öztuna Ş. Hemşirelerin uyku kalitesi ile ruh sağlığı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2013. Park E, Lee HY, Park CSY. Association between sleep quality and nurse productivity among Korean clinical nurses. Journal of Nursing Management 2018;1-8.
• Peuhkuri K, Sihlova N. Diet promotes sleep duration and quality. Nutrition Research 2012;32:309-19.
• Saygılı S, Akıncı AÇ, Arıkan H, Dereli E. Üniversite öğrencilerinde uyku kalitesi ve yorgunluk. Electronic Journal of Vocational Colleges 2011;88-94.
• Shcao MF, Chou YC, Yeh MY, Tzeng WC. Sleep quality and quality of life in female shift working nurses. Journal Advanced Nursing 2010;66(7):1565-72.
• Snel J, Lorist MM. Effects of caffeine on sleep and cognition. Prog Brain Res 2011;190:105-17.
• Stanojevic C, Simic S, Milutinovic D. Health effect of sleep deprivation on nurses working shifts. Med Pregl 2016;LXIX(5‑6):183‑6.
• Surani S, Hesselbacher S, Guntupalli B, Surani S, Subramanian S. Sleep quality and vigilance differ among inpatient nurses based on the unit setting and shift worked. Journal of Patient Safety 2015;11:215–20.
• Şekerci K. Hastanede görev yapan sağlık personelinin uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2005.
• Takasu NN, Toichi M, Nakamura W. Importance of regular lifestyle with daytime bright light exposure on circadian rhythm sleep–wake disorders in pervasive developmental disorders. Jpn Dent Sci Rev 2011;47(2):141–9.
• Tarhan M, Aydin A, Ersoy E, Dalar L. The sleep quality of nurses and its influencing factors. Eurasian J Pulmonol 2018;20:78-84.
• Uğurlu DA. Hemşirelerde çalışma düzeninin uyku kalitesi ve ruhsal durum üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2015.
• Üstün Y, Yücel ŞÇ. Hemşirelerin Uyku Kalitesinin İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4(1):29-38.
• Şentürk S. Yoğun bakım hemşirelerinin tükenmişlik düzeyleri ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Dergisi 2014;4(3):48-56.
• Vardar SA. Egzersiz ve Uyku İlişkisi Tam Olarak Biliniyor Mu? Genel Tıp Dergisi 2005;15(4):173-7.
• Wiers CE. Adenosine sheds light on the relationship between alcohol and sleep. J Neurosci 2014;34:7733–4.
• Wright KP, Bogan RK, Wyatt JK. Shift work and the assessment and management of shift work disorder (SWD). Sleep Med Rev 2013;17:41-54.
• Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R. Sağlık çalışanlarında yaşam kalitesi ve etkileyen değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011;2(2):61-8.