Tarihi Akseki evleri (Düğmeli evler) mimarisinin ve yapisal bozulma etkenlerinin incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 38 - 48, 30.06.2016

Ahmet Gökdemir Can Demirel , Fatih Tuğra Yamaç Mehmet Çelik Samet Serkan Özek

Öz

Başlangıçta insanoğlunun doğa ile olan ilişkisi, korunmayı amaç edinen barınma
biçimlerine yönelik iken, sonradan insanoğlunun durdurak bilmeyen doğal çevreyi ihtiyaçlarına göre şekillendirme uğraşları, günümüzde doğayı insanın zararlı
etkilerinden korumanın elzem hale geldiği barınma biçimlerine ve şehir mimarilerine
mahkum etmiştir. İnsanın bu zaman diliminin sosyal, kültürel ve duygusal ihtiyaçlarının
giderilmesinde payı yok denecek kadar az olan yapılaşmasının aksine, doğa ile barışık
ve sosyal açıdan değerli kazanımlar ile bezenmiş bir yaşantının ahenk unsuru olan
geleneksel konut mimarimizin örnekleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, Antalya şehrinin
Akseki-İbradı bölgesindeki “Düğmeli Evler” örnekleri üzerinde durularak, malzeme,
yapım tekniği, plan özellikleri açısından geleneksel mimarimizin bu bölgedeki
unsurlarının hatırlatılmasına çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Düğmeli evler, yapısal bozulma, koruma

Investigation of architecture and structural deterioration of historical Akseki houses (Buttoned houses)

Öz

Whilom, relationship between human being and nature was oriented towards housing
modes which intends to protection. Later on, because of human being’s ceaseless efforts
which give shape nature according to their needs, today nature is convicted to city
architecture and housing modes which are necessary to protect the nature from
detrimental effects of people. In the past, there was a structuring which includes slight
human contribution on meeting social, cultural and emotional needs. On the contrary,
there are examples of traditional domestic architecture, which are at peace with nature
and which are harmony factor of a life that is equipped with prised acquirements in
terms of social fabric. Present study will try to remind of vernacular architecture’s
factors in terms of material, construction practice and system by dwelling on examples
of ‘’Buttoned Houses’’ in Akseki-İbradı region in Antalya.

Anahtar Kelimeler

Buttoned houses, structural deterioration, protection

Kaynakça

• Dünden Bugüne Antalya Akseki, http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/Eklenti/8679,61-dundenbuguneantalya-1cilt-aksekipdf.pdf, 1(6), 245 (08.01.2014).
• Gültekin, R. E. and Uçar, A., Traditional Akseki Houses as a Regional Architecture in Turkish Meditarrenean, in Andea P.and Kilyeni S., Selected Topics in Energy, Environment, Sustainable Development and Landscaping, ISSN: 1792-5940, 241-247, WSEAS Pres, (2010)
• Dursun, N., Akseki İlvat Köyleri ve Çevresindeki Geleneksel Türk Evlerinden Örnekler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 119-127, (2012)
• Karaman, Ö. Y. and Zer, M. T., Geleneksel türk konutunda kullanılan ve kâgir sistemi destekleyen ahşap yapısal elemanların önemi ve bozulma nedenleri, DEÜ Mühendislik Fakültesi, Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12, 2, 75-87 (2010).
• İBB Koruma Uygulama Denetim Müdürlüğü (KUDEB), eleneksel Ahşap Yapı Uygulamalar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2009).
• T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceleristatistik.aspx?m=ANTALYA , (08.01.2014).
• Kavas, K. R., Patterns of Environmental Coherence in The Rural Architectural Tradition of Ürünlü (Akseki-İbradı Basin), Metu JFA, (28:1) sf.34-40, 2011/1.
• Hughes, R., Hatil Construction in Turkey, Earthquake-Safe:Lessons To Be Learned From Traditional Construction International Conference on the Seismic Performance of Traditional Buildings, ICOMOS, Istanbul (2000).
• Ceylan, E., Antalya’nın Akseki Ve Elmalı İlçelerindeki Türk Dönemi Sivil Mimarlık Örneklerindeki Süsleme Özellikleri, İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, 2007.
• Çetin, A., Fotoğraf Arşivi, Akseki Düğmeli Evler, 2014.
• Çetinkaya, N. ve Koçak, A., Tonaroğlu, M., Antalya Bölgesi Deprem Riski Analizi Ve Mevcut Yapıların Değerlendirilmesi, YTÜ İnş. Müh. Bölümü, İstanbul. http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11113.pdf (7.12.2014).
• Duggan, T. M. P., Antalya İli İle Komşu ve İlgili Bölgelerdeki Kayda Geçmiş Afetlerin (Salgın ve Deprem) Kronoloji Derlemesi,
• http://www.akmedadalya.com/ozet_tr.php?articleID=104&catagoryID=1 (17.12.2014).
• Akıncı, H., Selimiye Camii’ndeki Çarkıfelek Motifi (Svastika), http://www.edirnetarihi.com/selimiye-camiinde-carkifelek-motifi-hakan-akincisanat-tarihci.html (17.12.2014).
• Akseki Evleri ve Sosyal Durum, http://www.aksekim.net/index.php/koylr/2014?view=archive &month=11 (17.12.2014)
• Öztank, N., Afyonkarahisar kenti geleneksel ahşap konutları, Ege Mimarlık, 3-55 (2005).
• Payaslıoğuz, G., Özyılmaz, H. ve Dağtekin, E., Mardin-Derik’teki Kesro Kanco yapısının yapım sistemi ve malzeme kullanımı açısından analizi, 3. Ulusal Yapı Kongresi Bildiriler Kitabı, 529-540, İstanbul, (2006).
• Sayan, Y., Uşak Evleri, TC. Kültür Bakanlığı, Ankara (1997).
• Gökdemir, A., Demirel, C. ve Kurt, Ç., Investigation of Architecture and Structural Deterioration Factors of Historical Kutahya Houses, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 39-50, (2014).
• Antalya’nın Jeolojisi ve Depremselliği, İMO, www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/ 9bda50aad354484_ek.pdf (18.12.2014).