“İHMAL EDİLEN BİR HEMŞİRELİK BAKIM ALANI:YANIK BAKIMI” “Neglected an Area of Nursing Care: Burncare”

Year 2017, Volume: 7 Issue: 4, 72 - 79, 13.12.2017

Kenan Gümüş , Zeynep Karaman Özlü

Abstract

ÖZET

Giriş: Yanık gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı problemidir. Yanıklar bireyi psikolojik ve fizyolojik olarak etkileyen

en büyük travmalardan biridir. Yanık ve oluşturduğu sekeller dünyada yaygın bir şekilde mortalite ve morbiditeden

sorumludur ve buna ek olarak mental, emosyonel süreçlerde bozulmaya neden olmaktadır. Yanığın kompleks bir travma

olması, uzun dönem takip-yara bakımı gerektirmesi, komplikasyon gelişme oranının yüksek olması ve özel bir dal olması itibariyle

uzmanlık gerektirmesi hemşirelerin bu alana yeterince yönelmesinin önündeki engellerin başlıcalarıdır. Fakat yanık

yarasının bakımında primer role sahip olan hemşire, hemşirelik tanıları kapsamında yanık bakım sürecini sistematik olarak

yönetmelidir. Hemşire bütüncül bakış açısıyla hasta sorunlarını ele almalı ve buna yönelik hemşirelik bakımı planlamalıdır.

Yöntem: Veriler “yanık”, “yanıkta hemşirelik tanılaması”, “yanıklı hastada hemşirelik bakımı” ve “hemşirelik tanıları” gibi

anahtar sözcüklerle, tam metin elektronik dergileri de kapsayan süreli yayınlar ve konu ile ilgili basılmış olan kitaplar üzerinden

literatür taraması yapılarak toplandı.

Sonuç: Hemşire bireyin ne ölçüde yardıma ihtiyacı olduğunu belirlemeli ve elde ettiği veriler doğrultusunda önlemler almalıdır.

Hemşirelik süreci uygulamasının özellikle tanılama aşamasında bireyin yaşam aktivitelerini dikkate alan hemşire bireyin

etkilendiği ve yerine getirilemediği aktiviteleri daha net görerek bakım gereksinimini saptayabilecektir. Yanıklı hastaya

bakım veren hemşire bakımını, yanık yarasına bağlı; Deri Bütünlüğünde Bozulma,deri bütünlüğünün kaybına ve azalmış immun

cevaba bağlı olarak artan; Enfeksiyon Riski,yetersiz sıvı replasmanı, yanık alanından sıvının buharlaşması, plazma kaybı

ve sıvının interstiyuma değişimine bağlı; Sıvı Volüm Eksikliği, yanık yarasına, yara iyileşmesine ve tedavisine bağlı; Ağrı,yanık

yarasındaki ödeme, ağrıya ve eklem kontraktürlerine bağlı fiziksel harekette değişiklik; Fiziksel Harekette Bozulma, Yanık

yarasına veya cerrahi işleme bağlı; Beden İmajında Bozulma, yanığın korkutucu ve duygusal etkilerine bağlı; Anksiyete,

kilo kaybı ve negatif nitrojen dengesiyle kendini gösteren gereksinimlerde artma, beslenme yetersizliği ve kalorik talepte

artmaya bağlı; Beslenmede Dengesizlik; Beden Gereksiniminden Az Beslenme, yanıklı hastanın taburculuk sonrası bakım

ihtiyacına bağlı; Bilgi eksikliği gibi tanılar üzerinden planlar. Bununla birlikte hemşireler tarafından verilen sürekli ve etkili

yanık bakımı, hastaların hastanede kalış sürelerini azaltabilir ve olası komplikasyonların gelişmesini önleyebilir.

Anahtar Sözcu¨kler: Yanık; Yanıklı hastada hemşirelik bakımı; Hemşirelik tanıları.

ABSTRACT

Introductıon: Burns is an important public health problems in developing countries. Burns is one of the largest trauma

affects individuals physically and psychologically. Burns and their sequelae continue to be responsible for significant

mortality and morbidity worldwide and in addition to disabilities to emotional and mental consequences. Scalds need

expertise since they are complex traumas, they necessitate long term follow up-wound care they have high complication

incidence rate and it is a spesific branch and these characteristics are the primary obstacles kepping nurses to involve in

this area. However, the nurse who has a primary role in the care of burn injuries should systematically manage the burning

care process within the scope of nursing diagnoses. Nurses must take problems with the holistic approach to the patient

with burn and it should plan for nursing care.

Methods: Data “burn”, “nursing diagnoses of burns”, “ nursing care of patients with burns “, “nursing diagnosis” with

keywords such as full-text electronic journals, including periodicals and relevant printed books literature on performing

scan was collected

Conclusion: Nurses should determine to what extent an individual is in need of help and take measures in accordance with

the data obtained. Nurse who take life activities of individuals into consideration especially in diagnosis stage of nursing

process would see clearly activities by which individuals are affected and which are not realized by them and would

determine their care needs. The nurse giving health care to the patient with scalds plans the patient care considering

diagnosis like due to scald wound; Impaired skin integrity, increasing due to the loss in skin integrity and decreased

immune response, Risk of infection; due to insufficient fluid replacement, evaporation of the fluid from the wounded

areai wound healing and treatment; Pain, changes in physical actions due to edema in scald wound, pain and articular

contracture; Deterioration in physical actions, due to the scald wound of surgical operations; Deterioration in body image,

due to the emotional and frightening effects of scald; Anxiety, due to the increase in demand related to weight loss and

negative nitrogen balance, lack of nutrition and caloric demand; Nutrition imbalance, due to patient’s health care needs

after being discharged; Lack of knowledge. However, given the continuous and efficient burn care by nurses, reduce length

of hospital stay of patients and prevent the development of possible complications

Keywords: Burn; nursing care with burn patients; nursing diagnosis.

Keywords

“İHMAL EDİLEN BİR HEMŞİRELİK BAKIM ALANI:YANIK BAKIMI” “Neglected an Area of Nursing Care: Burncare”

References

• 1. Zor F, Ersöz N, Külahçı Y, Kapı E, Bozkurt M. Birinci basamak yanık tedavisinde altın standartlar. Dicle Medical Journal. 2009; 36(3): 219-25.2. Özkan Z, Alataş ET. Yanıkta cerrahi tedavi ve klinik deneyimlerimiz. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 2014; 5(1): 76-9. 3. Yavuz M. Yanıklar. İçinde: Karadakovan A, Eti Aslan F (editörler). Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım. 1. Baskı. Adana, Nobel Kitabevi, 2010.s. 1067-95. 4. Tokyay R, Akın S, Özbek S. Yanık. İçinde: Gülay H (editör). Temel ve sistemik cerrahi. 1.Baskı. İzmir, İzmir Güven Kitabevi, 2005.s. 271-309. 5. Barret JP. Initial management and resuscitation. In: Barret N, Herndon DN (eds). Principles and practice of burn surgery. 10nd ed. New York, Markel Dekker, 2005. p.1-6. 6. Yorgancı K, Öner Z. Yanıklar. İçinde: Sayek İ (editör). Temel cerrahi. 3. Baskı. Ankara, Güneş Kitabevi, 2004.s. 494-508. 7. Yorgancı K, Öner Z. Yanıklar. İçinde: Sayek İ (editör). Temel cerrahi el kitabı. 3. Baskı. Ankara, Güneş Tıp Kitabevi, 2009.s. 176-85. 8. Erdil F, Özhan Elbaş N. Cerrahi hastalıkları hemşireliği. 4. Basım. Ankara, Aydoğdu Ofset, 2001.s. 762-75. 9. Morris SE. Cold-induced injury: frostbite. In: Herndon DN, Greenwood G, Nash S. (eds). Total burn care. 3nded. China, Sounders Elseveir, 2008. p. 530-535. 10. Sun RX. Evaluation and classification of burn severity. In: Sun RX, Weeks BS. (eds). Burns regenerative medicine and therapy. 3nded. Switzerland, Karger Publisher, 2004.p. 19-23.