Abstract
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, koroner anjiyografi (KAG) laboratuvarına sevk edilen hastalarda koroner arter
hastalığı (KAH) varlığının anksiyete ve depresyon gibi psikolojik bozuklıuklar ile ilişkisini değerlendirmektir.
Yöntem ve Gereç: Koroner anjiografi yapılan 163 hasta ardışık olarak çalışmaya dahil edildi. Tüm hastaların
sosyodemografik özellikleri, kardiyovasküler risk faktörleri, klinik özellikleri ve mevcut kullandığı ilaçları kaydedildi.
Koroner anjiyografi sonrası anksiyete ve depresyon seviyeleri, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeğine
(HADÖ) göre incelendi. KAH ciddiyetini sınıflamak için KAG sonuçlarına göre hastalar aşağıdaki gibi sınıflandırıldı:
perkütan koroner girişim (PKG); koroner by-pass greftleme (CABG); non-kritik koroner lezyonlar; normal
koroner arterler. Sosyodemografik özellikler, klinik özellikler, koroner arter ciddiyeti HAD ölçümleriyle uygun
biçimde karşılaştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya 62 kadın hasta (%38) dahil edildi. 62 hastaya PKG uygulanıken 30 hasta CABG’ye gönderildi.
55 hastad non-kritik KAH varken 12 hastada normal koroner arterler (yavaş akım dahil) mevcuttu. Sosyodemografik
faktörler arasında sadece kadın hastalar, düşük gelirli hastalar veya uyku sorunu olan hastalar
sırasıyla erkek hastalara, yüksek geliri olan hastalara veya uyku sorunu olmayanlara kıyasla daha yüksek HAD
değerlerine sahipti. Sosyodemografik özellikler, kardiyovasküler risk faktörleri, klinik özellikler ve KAG sonuçlarını
içeren çok değişkenli regresyon analizinde, anksiyete için sadece uykusuzluk varlığı (ß=0,243; p<0,05) ve
KAG sonuçlarının (ß=0,202; p<0,05) bağımsız değişken olduğu bulunurken buna karşın depresyon için sadece
yaş bulundu.
Sonuç: Çalışmada KAH’nin hastaların anksiyete seviyeleri ile ilişkili olabileceğini bulduk.
Anahtar Sözcu¨kler: Anksiyete; Depresyon; Koroner anjiyografi; Koroner arter hastalığı
ABSTRACT
Objective: The objective of this study was to evaluate the relationship of psychological disorders such as
anxiety and depression with presence of coronary artery disease (CAD) among patients referred to coronary
angiography (CAG) laboratory.
Material and Methods: One hundred sixty three patients undergone CAG were consecutively included in the
study. Sociodemographic features, cardiovascular risk factors, clinical features and current medications were
recorded for all patients. The levels of anxiety and depression were examined according to Hospitalized Anxiety
and Depression (HAD) measurements following coronary angiography (CAG). According to CAG results, the
subjects were grouped to classify the severity of CAD as follows: percutaneous coronary intervention (PCI),
coronary bypass grefting (CABG), non-critical coronary lesions, normal coronary arteries. Sociodemographic
features, clinical features, severity of coronary artery disease were compared with HAD measurements
accordingly.
Results: The study included 62 female patients (38%). 62 patients were undergone for PCI, 30 patients
were referred to CABG while 55 patients had non-significant CAD; 12 patients has normal coronary arteries
(including slow flow). Among sociodemographic factors, only female patients, patient with low income or
insomnia had significantly higher HAD values compared to male, high income or without insomnia respectively.
In multivariate regression analysis including sociodemographic features, cardiovascular risk factors, clinical
features and CAG results, only presence of insomnia (ß=-0.243; p<0.05) and CAG results (ß=0.202; p<0.05)
was found to be significant independent variables related to anxiety while only age was found significant for
depression.
Conclusions: The study found that CAD can be related to anxiety level of patients.
Keywords: Anxiety, Depression, Coronary angiography, Coronary artery disease