Aşılı sebze üretiminde anaç performansını etkileyen önemli faktörlerden birisi de anaçların kök yapısı ve stres koşulları
altında topraktaki kök gelişim kabiliyetidir. Bu çalışmada, anaç ıslah programı kapsamında geliştirilen türler arası
patlıcan anaç adaylarının (Solanum melongena x Solanum aethiopicum) kök mimarileri ve kök kalitesini oluşturan
unsurların belirlenmesi amaçlanmıştır. Geliştirilen anaç adaylarının klasik testlemeler sonucunda, Fusarium (Fusarium
oxysporum f. sp. melongenae) ve Verticillium (Verticillium dahliae Kleb.) solgunluk hastalıkları ile kök-ur nematoduna
(Meloidogyne incognita) dayanıklı oldukları belirlenmiştir. Patlıcan anaç adaylarının açık arazide ve kontrollü sera
şartlarında (25 °C ± 1) köklenme düzeyleri araştırılmıştır. Denemede, 8 adet hibrit patlıcan anaç adayı ile 3 adet ticari
hibrit anaç çeşidi (Hawk, Köksal, AGR-703) kullanılmıştır. Bitkiler, açık arazi koşullarında ve kontrollü sera şartlarında
50 gün süreyle yetiştirilmiştir. Patlıcan anaçlarının fenotipik kök mimarilerinin incelenmesi ve köklenme düzeylerinin
ayrıntılı olarak belirlenmesi amacıyla WinRhizo kök analiz programı (Regent Instrument Inc. Canada) kullanılmıştır.
WinRhizo programı ile yapılan kök analizi sonucunda, kök mimarilerini ortaya koyan kök parametreleri (toplam kök
uzunluğu (cm), kök yüzey alanı (cm2), kök hacmi (cm3), kök kuru ağırlığı (g), ortalama kök çapı (mm), belirlenmiştir.
Ayrıca; patlıcan anaçlarının köklerine ait uç, çatallanma ve kesişme sayısı değerleri de tespit edilmiştir. Toplam kök
uzunluğu (cm) değerleri, 1299 cm (RS-8) ile 4322 cm (RS-6) arasında değişim göstermiştir. RS-6 anacının kök kalitesi
yönünden hem sera ve hem de açık arazi koşullarında en yüksek performansı gösterdiği saptanmıştır. Anaçların
köklerine ait uç sayıları bakımından değerlendirme yapıldığında; RS-6 ve RS-1 anaçları sırasıyla 22538 adet ve 21111
adet en yüksek uç sayısı değerlerine ulaşmıştır. En düşük uç sayısı değeri ise RS-7 (10269 adet) anacında belirlenmiştir.
Genel olarak RS-6 ve RS-1 anaçlarının; kök ucu, kök dallanma sayısı ve kesişen kök sayıları yönünden, kontrol anaç
çeşitlerden daha yüksek değerlere sahip olduğu bulunmuştur. Araştırma sonucunda; hem serada ve hem de açıkta
birçok kök parametresi yönünden patlıcan anaç adaylarının ticari anaçlara göre daha iyi bir köklenme yapısına ve ticari
anaç olarak kullanılabilme potansiyeline sahip oldukları tespit edilmiştir.
One of the important factors affecting rootstock performance in grafted vegetable production is root
structure and ability of development under stress conditions. In this study; it is aimed to examine the root architecture
of Turkish eggplant rootstock candidates (Solanum melongena x Solanum aethipicum) which are developed from the
hybrid rootstock breeding program. The developed rootstock candidates were found resistant to Fusarium (Fusarium
oxysporum f. sp. melongenae) and Verticillium (Verticillium dahliae Kleb.) wilt diseases and nematode (Meloidogyne
incognita). Rooting levels of developed rootstock candidates were investigated in open field and controlled greenhouse
(25 °C ± 1) conditions. In the experiment, 8 hybrid rootstock variety candidates and 3 commercial hybrid rootstock
varieties (Hawk, Köksal, AGR-703) were used. The plants were grown for 50 days under open field and controlled
greenhouse conditions. WinRhizo root analysis program (Regent Instrument Inc. Canada) was used to determine the
root phenotypic architecture and rooting levels of eggplant rootstocks in detail. As a result of the root analysis with the
WinRhizo program, the root parameters revealing the root architectures (total root length (cm), root surface area (cm²),
root volume (cm³), root dry weight (g), average root diameter (mm) and number of tips, forks and crossing) have been
examined. Total root length (cm) values ranged from 1299 cm (RS-8) to 4322 cm (RS-6). RS-6 rootstock has the
highest performance in terms of root quality both in greenhouse and in open field conditions. When the rootstocks is
evaluated in terms of tips; RS-6 and RS-1 rootstocks reached to highest number 22538 and 21111 respectively. The
lowest number of tips was determined in RS-7 (10269) rootstock. In general, the number of root tips, forks and
crossings of RS-6 and RS1 rootstocks were found to be higher than the control rootstock varieties. As a result, it has
been determined that eggplant rootstock variety candidates have a better rooting structure in terms of many root
parameters than the commercial rootstocks both in greenhouse and field conditions. It has been also determined that
these rootstock variety candidates have potency to use as commercial rootstock.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Agricultural Engineering |
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | July 1, 2019 |
Submission Date | March 5, 2019 |
Acceptance Date | April 16, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 2 Issue: 3 |