Year 2020,
Volume: 3 Issue: 1, 22 - 30, 01.01.2020
Nur İlkay Abacı
,
Elif Keskin
Kürşat Demiryürek
Abstract
Bu araştırma, Rogers’ın karar verme süreci
modelini kullanarak Rize ilindeki çay üreticilerinin organik çay tarımına
geçişte yenilik karar süreci aşamalarının nasıl işlediğini, organik ve
konvansiyonel çay üreticilerinin sosyo-ekonomik ve işletme özelliklerini,
organik çay tarımını benimseme durumlarını, üreticilerin enformasyon ve bilgi
kaynaklarını incelemektedir. Bu kapsamda Rize ilinde organik ve konvansiyonel
çay tarımı yapan üreticiler, basit tesadüfi örnekleme yöntemine göre
belirlenmiştir. Araştırmanın verileri üreticiler ile anket yapılarak elde
edilen birincil verilerden oluşmaktadır. Sonuçlara göre; organik üreticilerin yaş ve tarımsal
deneyimleri daha fazla olup, organik üreticilerin toplam brüt tarımsal
gelirleri konvansiyonel üreticilerden daha düşüktür. Organik ve konvansiyonel
üreticiler tarımsal bilgi kaynağı olarak ÇAYKUR’un çay fabrikalarındaki
mühendislerinden yararlanmaktadırlar. Organik üreticilerin organik tarımı
benimseme nedenleri incelendiğinde, ÇAYKUR tarafından sağlanan alım garantisi
ve yüksek fiyat yanında sağlık ve çevre koruma gibi faktörlerin etkili olduğu
belirlenmiştir. Konvansiyonel üreticilerin organik tarımı benimsememe
nedenlerinin başında ise verim ve gelir kaybı olacağı düşüncesidir. Konvansiyonel
çay üreticilerinin organik çay tarımı konusunda daha doğru bilgiye ulaşmalarını
sağlamak için köy toplantıları ve demonstrasyonlar gibi yayım ve eğitim
faaliyetleri düzenlenmelidir. Aynı zamanda organik ve konvansiyonel
üreticilerin tecrübe ve bilgi paylaşımı yapmaları teşvik edilmelidir.
Supporting Institution
Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Project Number
PYO.ZRT.1901.16.001
Thanks
Bu araştırma Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde PYO.ZRT.1901.16.001 no’lu Bilimsel Araştırma Projesi ile desteklenmiştir.
References
- Akın A. 2008. Akşehir ilçesinde organik çilek yetiştiriciliğinin benimsenmesi ve yayılması üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- Anonim. 2017a. Çay istatistik bülteni. 2018. www.caykur.gov.tr. Erişim tarihi: 20.5.2019.
- Anonim. 2017b. Çay sektörü raporu. 2018. www.caykur.gov.tr. Erişim tarihi: 20.5.2019.
- Anonim. 2019. https://www.marketresearchfuture.com/reports/organic-tea-market-3139. Erişim tarihi: 1.7.2019.
- Aydoğan M. 2012. Samsun ilinde organik ve konvansiyonel fındık yetiştiricilerinin gübre kullanımı konusundaki iletişim kaynaklarının sosyal ağ analizi ile karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Samsun.
- Best H. 2010. Environmental concern and the adoption of organic agriculture. Soc Nat Resour, 23(5): 451-468.
- Cranfield J, Henson S, Holliday J. 2010. The motives, benefits, and problems of conversion to organic production. Agr Hum Values, 27(3): 291-306.
- Çetin EN. 2005. Dünyada ve Türkiye’de organik tarım ürünleri, dış ticaret ve Türkiye’nin AB’ye uyumu. Yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Antalya.
- Çukur, T. 2015. Conventional Dairy Farmers Converting to Organic Dairy Production in Turkey. Pol J Environ Stud, 24(4): 1543–1551.
- Demir Ö. 2016. Tüketicilerin organik gıda tercihi neden sonuç zinciri yaklaşımı, Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
Demiryürek K. 2004. Dünya ve Türkiye’de organik tarım. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3/4): 63-71.
- Erkoyuncu C. 2008. Ankara ili Beypazarı ilçesinde organik ve geleneksel olarak yapılan domates yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- FIBL. 2019. Organic agriculture worldwide: Key results from the FIBL survey on organic agriculture worldwide 2019. Part 3: Organic agriculture in the regions 2017. Julia Lernoud ve Helga Willer. Research Institute of Organic Agriculture, Frick, Switzerland.
- Foster C, Lampkin N. 2000. European organic production statistics 1993–1998. EU project FAIR3-CT96-1794: Organic farming and the CAP. Technical Deliverable: Riic.
Gürkan E. 2007. Avrupa birliğinde organik tarım pazarı, Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ha TM. 2014. Establishing a transformative learning framework for promoting organic farming in Northern Vietnam: a case study on organic tea production in Thai Nguyen province. Asian J Busin Manage (ISSN: 2321-2802), 2(03).
- Hattam CE, Holloway GJ. 2005. Adoption of certified organic production: Evidence from Mexico. In Researching Sustainable Systems-International Scientific Conference on Organic Agriculture.
- İkiz M. 2011. Göller yöresinde organik ve konvansiyonel yağ gülü (Rosa Damascana) yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Isparta.
- IFOAM. 2008. International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM).
- Karabaş S. 2011. Organik ürünlerin pazarlamasında üretici-tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Samsun ili örneği), Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
- Karabulut İH. 2013. Avrupa birliği pazarında Türkiye’nin organik faaliyetlerinin potansiyelinin değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Karki L, Schleenbecker R, Hamm U. 2011. Factors influencing a conversion to organic farming in Nepalese tea farms. J Agr Rural Dev Trop, 112(2): 113-123.
- Kaya F. 2016. Organik ürünlerin pazarlanması ve organik ürünlere karşı tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Şanlıurfa.
- Keskin U. 2007. Dünyada ve Türkiye’de organik pamuk tarımı ve ekonomisi, Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Adana.
- Kisaka-Lwayo M. 2008. A discriminant analysis of factors associated with the adoption of certified organic farming by smallholder farmers in Kwazulu-Natal, South Africa. African Association of Agricultural Economists (AAAE) > 2007 Second International Conference, August 20-22, 2007, pp59-64, Accra, Ghana.
- Koesling M, Flaten O, Lien G. 2008. Factors influencing the conversion to organic farming in Norway. International Journal of Agricultural Resources, Governance and Ecology, 7(1-2): 78-95.
- Köksal Ö. 2009. Organik zeytin yetiştiriciliğine karar verme davranışı üzerinde etkili olan faktörlerin analizi, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- Lin X. 2003. The seven development tendencies of the world’s organic agriculture. World Agric, 293(3): 17-21.
- Ofunya FA. 2012. Drivers for adoption of green marketing by Kenya tea firms. Scholarly Journal of Business Administration, 2(5): 90-100.
- Özbağ BC. 2010. Türkiye’de organik tarımın ekonomik analizi, Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Bursa.
- Özgümüş İ, Karlı B. 2019. Rize ilindeki çay işletmelerinin sosyo-demografik özellikleri ve pazarlama sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(2): 129-139.
- Padel S. 2001. Conversion to organic farming: a typical example of the diffusion of an innovation?. Sociologia ruralis, 41(1): 40-61.
- Pastor F, Legaspi N, Agbigay L, Pastor CD, Salas MA, Cacatian M, De Padua MV. 2011. Farmers’ attitudes and level of knowledge on organic farming in the Ilocos Region, Philippines. In Organic is Life–Knowledge for Tomorrow. Proceedings of the Third Scientific Conference of the International Society of Organic Agriculture Research (ISOFAR)(pp. 161-164).
- Qiao Y, Halberg N, Vaheesan S, Scott S. 2016. Assessing the social and economic benefits of organic and fair trade tea production for small-scale farmers in Asia: a comparative case study of China and Sri Lanka. Renew Agr Food Syst, 31(3): 246-257.
- Rogers EM. 1995. Diffusion of innovations. New York, 12.
- Rogers EM. 2003. Diffusion of innovations Free Press. New York, 551.
- Saigenji Y, Zeller M. 2009. Effect of contract farming on productivity and income of small holders: The case of tea production in north-western Vietnam (No. 1005-2016-79177). International Association of Agricultural Economists (IAAE) > 2009 Conference, August 16-22, 2009, Beijing, China.
- Seppänen L, Helenius J. 2004. Do inspection practices in organic agriculture serve organic values? A case study from Finland. Agr Hum Values, 21(1): 1-13.
- Seyis F, Yurteri E, Ozcan A, Savsatlı Y. 2018. Organic tea production and tea breeding in Turkey: challenges and possibilities. Ekin J Crop Breed Genetic, 4(1): 60-69.
- Shanahan CJ, Hooker NH, Sporleder TL. 2008. The diffusion of organic food products: Toward a theory of adoption. Agribusiness, 24(3): 369-387.
- Soykan ÖF. 2015. Erzurum ilinde organik ve konvansiyonel olarak üretilen buğdayın maliyetler açısından karşılaştırılması, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Erzurum.
- Şen AG. 2018. Samsun ili Terme ilçesinde organik ve konvansiyonel fındık üreticilerinin çeşitli göstergeler bakımından karşılaştırılması, Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Samsun.
- Taner L. 2010. Organik ve konvansiyonel örtü altı sebze yetiştiriciliğinde üreticilerin teknik ve ekonomik sorunlarının belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
- TÜİK. 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 1.7.2019ç
- Uçar K. 2011. Malatya ilinde organik ve konvansiyonel kuru kayısı üretiminin ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 137, İzmir.
- Varoğlu ST. 2014. Organik ürünlerin tüketim eğilimleri ve tüketici profilinin belirlenmesi Sakarya ili örneği, Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Bursa.
- Yalçın FÇ. 2014. Tokat ili merkez ilçede arıcılık faaliyeti yapan işletmelerde bal ve diğer arı ürünleri üretimi ve organik üretim potansiyeli, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
- Yamane T. 2001. Temel örnekleme yöntemleri. 1. Baskı, (Çevirenler: Alptekin Esin, Celal Aydın, M.Akif Bakır, Esen Gürbüzsel), Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- Yurdakul Bal FH. 2006. Organik tarım ve danışmanlık hizmetlerinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 74, Tekirdağ.
Innovation Decision Making Process in Organic Tea Agriculture: The Case of Rize District, Turkey
Year 2020,
Volume: 3 Issue: 1, 22 - 30, 01.01.2020
Nur İlkay Abacı
,
Elif Keskin
Kürşat Demiryürek
Abstract
This study examines how the innovation decision-making process of tea producers in the transition to organic tea farming using Rogers' decision-making process model, socio-economic and operational characteristics of organic and conventional tea producers, their adoption of organic tea farming and, information sources in the province of Rize. In this context, the producers engaged in organic and conventional tea cultivation in Rize province were determined by simple random sampling method. The data of the study consisted of primary data obtained by surveying with producers. According to the results, organic producers have more age and agricultural experience and the total gross agricultural income of organic producers is lower than conventional producers. Organic and conventional producers use ÇAYKUR's engineers in tea factories as a source of agricultural information. When the reasons for organic producers to adopt organic agriculture are examined, it is determined that factors such as health and environmental protection are effective as well as purchase guarantee and high price provided by ÇAYKUR. The main reason why conventional producers do not adopt organic agriculture is the idea that yield and income loss will occur. Publication and training activities such as village meetings and demonstrations on organic tea farming should be organized for conventional producers to ensure that they reach more accurate information on organic tea farming. At the same time, organic and conventional producers should be encouraged to share their experience and knowledge.
Project Number
PYO.ZRT.1901.16.001
References
- Akın A. 2008. Akşehir ilçesinde organik çilek yetiştiriciliğinin benimsenmesi ve yayılması üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- Anonim. 2017a. Çay istatistik bülteni. 2018. www.caykur.gov.tr. Erişim tarihi: 20.5.2019.
- Anonim. 2017b. Çay sektörü raporu. 2018. www.caykur.gov.tr. Erişim tarihi: 20.5.2019.
- Anonim. 2019. https://www.marketresearchfuture.com/reports/organic-tea-market-3139. Erişim tarihi: 1.7.2019.
- Aydoğan M. 2012. Samsun ilinde organik ve konvansiyonel fındık yetiştiricilerinin gübre kullanımı konusundaki iletişim kaynaklarının sosyal ağ analizi ile karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Samsun.
- Best H. 2010. Environmental concern and the adoption of organic agriculture. Soc Nat Resour, 23(5): 451-468.
- Cranfield J, Henson S, Holliday J. 2010. The motives, benefits, and problems of conversion to organic production. Agr Hum Values, 27(3): 291-306.
- Çetin EN. 2005. Dünyada ve Türkiye’de organik tarım ürünleri, dış ticaret ve Türkiye’nin AB’ye uyumu. Yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Antalya.
- Çukur, T. 2015. Conventional Dairy Farmers Converting to Organic Dairy Production in Turkey. Pol J Environ Stud, 24(4): 1543–1551.
- Demir Ö. 2016. Tüketicilerin organik gıda tercihi neden sonuç zinciri yaklaşımı, Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
Demiryürek K. 2004. Dünya ve Türkiye’de organik tarım. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3/4): 63-71.
- Erkoyuncu C. 2008. Ankara ili Beypazarı ilçesinde organik ve geleneksel olarak yapılan domates yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- FIBL. 2019. Organic agriculture worldwide: Key results from the FIBL survey on organic agriculture worldwide 2019. Part 3: Organic agriculture in the regions 2017. Julia Lernoud ve Helga Willer. Research Institute of Organic Agriculture, Frick, Switzerland.
- Foster C, Lampkin N. 2000. European organic production statistics 1993–1998. EU project FAIR3-CT96-1794: Organic farming and the CAP. Technical Deliverable: Riic.
Gürkan E. 2007. Avrupa birliğinde organik tarım pazarı, Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ha TM. 2014. Establishing a transformative learning framework for promoting organic farming in Northern Vietnam: a case study on organic tea production in Thai Nguyen province. Asian J Busin Manage (ISSN: 2321-2802), 2(03).
- Hattam CE, Holloway GJ. 2005. Adoption of certified organic production: Evidence from Mexico. In Researching Sustainable Systems-International Scientific Conference on Organic Agriculture.
- İkiz M. 2011. Göller yöresinde organik ve konvansiyonel yağ gülü (Rosa Damascana) yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Isparta.
- IFOAM. 2008. International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM).
- Karabaş S. 2011. Organik ürünlerin pazarlamasında üretici-tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Samsun ili örneği), Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
- Karabulut İH. 2013. Avrupa birliği pazarında Türkiye’nin organik faaliyetlerinin potansiyelinin değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Karki L, Schleenbecker R, Hamm U. 2011. Factors influencing a conversion to organic farming in Nepalese tea farms. J Agr Rural Dev Trop, 112(2): 113-123.
- Kaya F. 2016. Organik ürünlerin pazarlanması ve organik ürünlere karşı tüketici davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Şanlıurfa.
- Keskin U. 2007. Dünyada ve Türkiye’de organik pamuk tarımı ve ekonomisi, Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Adana.
- Kisaka-Lwayo M. 2008. A discriminant analysis of factors associated with the adoption of certified organic farming by smallholder farmers in Kwazulu-Natal, South Africa. African Association of Agricultural Economists (AAAE) > 2007 Second International Conference, August 20-22, 2007, pp59-64, Accra, Ghana.
- Koesling M, Flaten O, Lien G. 2008. Factors influencing the conversion to organic farming in Norway. International Journal of Agricultural Resources, Governance and Ecology, 7(1-2): 78-95.
- Köksal Ö. 2009. Organik zeytin yetiştiriciliğine karar verme davranışı üzerinde etkili olan faktörlerin analizi, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
- Lin X. 2003. The seven development tendencies of the world’s organic agriculture. World Agric, 293(3): 17-21.
- Ofunya FA. 2012. Drivers for adoption of green marketing by Kenya tea firms. Scholarly Journal of Business Administration, 2(5): 90-100.
- Özbağ BC. 2010. Türkiye’de organik tarımın ekonomik analizi, Doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Bursa.
- Özgümüş İ, Karlı B. 2019. Rize ilindeki çay işletmelerinin sosyo-demografik özellikleri ve pazarlama sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(2): 129-139.
- Padel S. 2001. Conversion to organic farming: a typical example of the diffusion of an innovation?. Sociologia ruralis, 41(1): 40-61.
- Pastor F, Legaspi N, Agbigay L, Pastor CD, Salas MA, Cacatian M, De Padua MV. 2011. Farmers’ attitudes and level of knowledge on organic farming in the Ilocos Region, Philippines. In Organic is Life–Knowledge for Tomorrow. Proceedings of the Third Scientific Conference of the International Society of Organic Agriculture Research (ISOFAR)(pp. 161-164).
- Qiao Y, Halberg N, Vaheesan S, Scott S. 2016. Assessing the social and economic benefits of organic and fair trade tea production for small-scale farmers in Asia: a comparative case study of China and Sri Lanka. Renew Agr Food Syst, 31(3): 246-257.
- Rogers EM. 1995. Diffusion of innovations. New York, 12.
- Rogers EM. 2003. Diffusion of innovations Free Press. New York, 551.
- Saigenji Y, Zeller M. 2009. Effect of contract farming on productivity and income of small holders: The case of tea production in north-western Vietnam (No. 1005-2016-79177). International Association of Agricultural Economists (IAAE) > 2009 Conference, August 16-22, 2009, Beijing, China.
- Seppänen L, Helenius J. 2004. Do inspection practices in organic agriculture serve organic values? A case study from Finland. Agr Hum Values, 21(1): 1-13.
- Seyis F, Yurteri E, Ozcan A, Savsatlı Y. 2018. Organic tea production and tea breeding in Turkey: challenges and possibilities. Ekin J Crop Breed Genetic, 4(1): 60-69.
- Shanahan CJ, Hooker NH, Sporleder TL. 2008. The diffusion of organic food products: Toward a theory of adoption. Agribusiness, 24(3): 369-387.
- Soykan ÖF. 2015. Erzurum ilinde organik ve konvansiyonel olarak üretilen buğdayın maliyetler açısından karşılaştırılması, Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Erzurum.
- Şen AG. 2018. Samsun ili Terme ilçesinde organik ve konvansiyonel fındık üreticilerinin çeşitli göstergeler bakımından karşılaştırılması, Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Samsun.
- Taner L. 2010. Organik ve konvansiyonel örtü altı sebze yetiştiriciliğinde üreticilerin teknik ve ekonomik sorunlarının belirlenmesi, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
- TÜİK. 2017. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 1.7.2019ç
- Uçar K. 2011. Malatya ilinde organik ve konvansiyonel kuru kayısı üretiminin ekonomik analizi, Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 137, İzmir.
- Varoğlu ST. 2014. Organik ürünlerin tüketim eğilimleri ve tüketici profilinin belirlenmesi Sakarya ili örneği, Yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Bursa.
- Yalçın FÇ. 2014. Tokat ili merkez ilçede arıcılık faaliyeti yapan işletmelerde bal ve diğer arı ürünleri üretimi ve organik üretim potansiyeli, Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
- Yamane T. 2001. Temel örnekleme yöntemleri. 1. Baskı, (Çevirenler: Alptekin Esin, Celal Aydın, M.Akif Bakır, Esen Gürbüzsel), Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- Yurdakul Bal FH. 2006. Organik tarım ve danışmanlık hizmetlerinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 74, Tekirdağ.