Türkiye’de 1942-1962 Yılları Arası Kız Çocukların Okullaşması Sorununun Günümüzle Karşılaştırılması (A Comparison of Girls' Schooling Problem Between the Years 1942 and 1962 with Current Girls' Schooling Problem...) Doi: 10.14686/buefad.v5i1.5000164592

Year 2016, Volume: 5 Issue: 1, 34 - 53, 11.02.2016

Meliha Köse

https://doi.org/10.14686/buefad.v5i1.5000164592

Abstract

Kızların eğitimi ve okullaşması problemi, Osmanlı’dan günümüze Türk tarihinin tartışmalı sorunlarından biri olarak gündemde kalmayı başarmıştır. Eğitim politikaları geliştirenlerin kızları eğitime dahil etme, okullaşmasını sağlama çalışmalarında ekonomik, sosyal, kültürel engelleri dikkate almaları gerekmiştir.

Osmanlı’da kadın hakları çalışmaları ile hız kazanan kızların eğitimi meselesi, temel haklar, insan hakları, eğitimde cinsiyet eşitliği gibi başlıklar altında sürdürülmektedir. Bu da kızların eğitimi sorununun günümüzde de devam ettiğinin en bariz örneğidir.

Bu çalışma kızların eğitimine tarihsel bir perspektif sunmaktadır. 1942-1946 yılları arasında kızların eğitimi önündeki sosyal ve kültürel engeller araştırılmıştır. Araştırma bir sözlü tarih çalışmasıdır. Çalışma için 60 yaş üstü,  ilkokula gidememiş 11 kadınla görüşme yapılmıştır. Kadınlardan elde edilen veriler temalar altında ele alınmış ve o yıllarda kızların eğitimi önündeki engellere ulaşılmaya çalışılmıştır.

Elde edilen bulguların, kızların okullaşması önündeki güncel engellerle benzerlik gösterdiği fark edilmektedir. Bu engeller arasında, köylerde okul olmayışı, fakirlik, kızların ev içi sorumlulukları, hakim kültürel yapı bulunmaktadır. Özellikle toplumun sosyo-kültürel yapısının bu engellerin başında geldiği iddia edilebilir. 

Keywords

kız çocuğu, eğitim, okullaşma, ilköğretim, okullaşma problemi, okul

References

• Adıgüzel, A. (2013) Kız Çocuklarının Okullaşma Engelleri Ve Çözüm Önerileri (Şanlıurfa Örneği) Ekev Akademi Dergisi Yıl: 17 Sayı: 56 (Yaz 2013) S. 325-344
• Akşin, S. (1990). Siyasal Tarih (1950-1960), Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye (1908-1980), Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, İstanbul: Cem Yayınevi
• Akyüz, Y. (1999). Osmanlı Son Döneminde Kızların Eğitimi Ve Öğretmen Faika Ünlüer’in Yetişmesi Ve Meslek Hayatı , Meb Dergisi, Sayı: 143 Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/143/1.Htm
• Altın H. (2008). 1869 Maarif-İ Umumiye Nizamnamesi Ve Öğretmen Yetiştirme Tarihimizdeki Yeri, İlahiyat Fakültesi Dergisi 13:1 (2008), Ss.271–283
• Atıcı E., Erer S. (2009). Türk Kadınlarının Tıp Eğitimine Başlama Süreci Ve İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi’nden Mezun Olan İlk Kadın Hekimler, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 35 (2) 107-111, 2009
• Bulut, S. F. (2015) , Ana-Kız Okuldayız Okuma Yazma Kampanyası’na İlişkin Bir Çözümleme, (yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket Geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2
• Çetin , F. (2003). Cumhuriyet Döneminde Kadın Eğitimi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı. 160, Güz 2003, Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/160/Cetin.Htm
• Demir, O.Ö. (2009). Nitel Araştırma Yöntemleri, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Editör: Kaan Böke, İstanbul: Alfa Yayınları
• Demirdirek, A. (1993). Osmanlı Kadınlarının Hayat Hakkı Arayışının Bir Hikayesi, İmge Kitabevi, Ankara
• Dilli C. (2006). Zorunlu Eğitim Çağında Bulunan Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Nedenleri (Şırnak İli Örneği), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Elazığ
• Emine Semiye (1325), Terakkiyat-I Nisvaniyyeyi Kimden Bekleyelim?, Mehasin, S.10, Eylül 1325 (1909), 733-6.
• Gıorgetti F. M.– Batır B. (2008) İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı Döneminde Eğitim Politikaları, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Yıl: 7/2008, Sayı: 13-14 S. 27-56
• Güçlü M. (2013). Eğitim Tarihi Araştırmalarında Sözlü Tarih Uygulaması, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Kış 2013, 11(1), 100-113
• Karakoç, İ. ( 2008). Şemsettin Sami Bir Elde İğne Bir Elde Kitap, İstanbul: Kitap Yayınevi
• Karakök, T. (2011). Menderes Dönemi’nde (1950 – 1960) Türkiye’de Eğitim Yükseköğretim Ve Bilim Dergisi/Journal Of Higher Education And Science Cilt/Volume 1, Sayı/Number 2, Ağustos/August 2011; Sayfa/Pages 89-97
• Karpat G. K. (2009). Tarihsel Alanlarda Sözlü Tarih Bilgisine Dayalı Kentsel Tasarım Kriterlerinin Oluşturulması; Kemeraltı Anafartalar Caddesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir
• Kılıç, A. (2012). Çocuk Gelin Sorunu, Eğitişim Dergisi, Sayı: 33. Ocak 2012, Http://Www.Egitisim.Gen.Tr/Site/Arsiv/73-33/664-Cocuk-Gelin-Sorunu.Html, Erişim Tarihi: 31. 12. 2015
• Koçak, C. (1990). Siyasal Tarih (1923-1950) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye (1908-1980), Yayın Yönetmeni: Sina Akşin, İstanbul: Cem Yayınevi
• Kurnaz Ş. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kadınların Eğitimi, Meb Dergisi, Sayı: 143, Http://Dhgm.Meb.Gov.Tr/Yayimlar/Dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/143/14.Htm
• Kurt, S.l K. (2008). Osmanlı Devleti’nde Kadınların Eğitimi (1839 -1920) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum
• Safran, M. Ve Ata, B. (1998). Okul Dışı Tarih Öğretimi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 87-94.
• Somel, S.A. (2000).Osmanlı Modernleşme Döneminde Kızların Eğitimi, Kebikeç, 10. S.223-238
• Tunç, A. İ.(2009). Kız Çocuklarının Okula Gitmeme Nedenleri Van İli Örneği, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dregisi, Haziran, 2009, Cilt 71, Sayı, 1, S.237-269
• Http://Www.Sussex.Ac.Uk/Clhlwr/Research/Sisterhoodafter Erişim Tarihi: 19.12.2015
• Www.Tuik.Gov.Tr. Erişim Tarihi: 9.12.2015
• (Http://Haydikizlarokula.Meb.Gov.Tr/, Erişim Tarihi: 9.12.2015
• Http://Www.Eokul-Meb.Com/Ana-Kiz-Okuldayiz-Kampanyasi-34731/). Erişim Tarihi: 9.12.2015
• Unıcef. (2010). Dünya Çocuklarının Durumu. Http://Www.Unicef.Org/Turkey/Dn/_Ge29.
• Html Erişim Tarihi. 15.122015
• Unıcef (2012): Okul Dışındaki Çocuklar Küresel Girişim Http://Www.Uis.Unesco.Org/Education/Documents/Turkey-Oosci-Report-2012-Tk.Pdf Erişim Tarihi. 15.122015