Avrupa Birliği’ne Aday ve Potansiyel Aday Ülkelerin Ekonomik Göstergelerinin TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Year 2020, Volume: 17 Issue: 2, 17 - 28, 28.12.2020

Suzan Oğuz , Özge Çetiner Deniz Yalçıntaş

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Avrupa Birliği’ne (AB) aday ve potansiyel aday ülkelerin ekonomik performanslarını değerlendirmektir. Bu kapsamda, AB’ye beş aday ve iki potansiyel aday olmak üzere toplam yedi ülkenin ekonomik performansları, 2017 verileri kullanılarak Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden biri olan TOPSIS yöntemi ile sıralanmıştır. Ülkeleri ekonomik performanslarına göre sıralamak için Maastricht Ekonomik Kriterleri dikkate alınmıştır. Bu kriterler, AB'nin işleyen ekonomi göstergelerini içerdiği ve bu nedenle AB’nin ülkelerden uygulamasını beklediği koşullar olduğu için eşit bir şekilde ağırlıklandırılmıştır. Sıralama sonucunda performansı en yüksek olan ülkenin Türkiye olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Avrupa Birliği, Maastricht Ekonomik Kriterleri, Ekonomik Performans, TOPSIS Yöntemi

References

• Balcerzak, A. P. ve Pietrzak, M. P. (2016). TOPSIS Analysis of Changes of Quality of Human Capital in European Union Countries, In ICEM 2016 International scientific conference economics and management. Smart and efficient economy: Preparation for future innovative economy. 21 International scientific conference. Proceedings of selected papers (ss. 80-85).
• Başkaya, Z. ve Öztürk, B. (2011). Bulanık TOPSIS ile Satış Elemanı Adaylarının Değerlemesi. Business and Economics Research Journal, 2(2), 77-100.
• Bilgili, E. (1998) Avrupa Topluluğu Üyeleri ve Türkiye'nin Avrupa Para Birliği İçin Öngörülen Kriterler Açısından Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (13), 51-69.
• Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleriyle Lojistik Firmalarinda Performans Ölçümü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 13(4), 449-459.
• Çolak, Y. (2016). Makedonya’nın İsim Sorunu: Sebepleri ve Türkiye’nin Balkanlar Politikasına Olan Etkileri Bakımından Bir İnceleme. International Turkic World Educational Sciences and Social Sciences Congress, 229-239.
• Demirtaş, G. ve Masca, M. A. (2014). Comparison of Country Performances with Sovereign Credit Ratings Using the TOPSIS Model. The Empirical Economics Letters, 13(6), 645-654.
• Despotović, D. ve Durkalić, D. (2017). Analysis of Budget Deficit in the Candidate Countries for EU Membership. Serbian Journal of Management, 12(2), 237-253.
• Dinçer, H. ve Yüksel, S. (2018). Financial Sector-Based Analysis of the G20 Economies Using the İntegrated Decision-Making Approach with DEMATEL and TOPSIS. In Emerging Trends in Banking and Finance, Springer, Cham. 210-223.
• Ela, M., A. Doğan ve O. Uçar (2018). Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin Makroekonomik Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Karşılaştırılması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 129-143.
• Euronews. (2019). Makedonya ve Yunanistan arasında çözülemeyen isim krizinde son, https://tr.euronews.com/2019/01/10/yunanistan-makedonya-ismine-neden-itiraz-ediyor- (18.07.2019).
• Eyüpoğlu, K. (2016). Comparison The Financial Performances of Developing Countries’ Banking Sectors With TOPSIS Method. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırması Dergisi, 220-236.
• Hallett, A. H. ve Lewis, J. (2007). Debt, Deficits, and the Accession of the New Member States to the Euro. European Journal of Political Economy, 23(2), 316-337.
• Harker, P. T. ve Vargas, L. G. (1987). The Theory of Ratio Scale Estimation: Saaty's Analytic Hierarchy Process. Management Science, 33(11), 1383-1403.
• Işık, N., Ö. Engeloğlu ve S. Karaoğlan (2018). Gelişmekte Olan Piyasa Ekonomilerinin İhracat Performansının Bulanık AHP ve TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 113-128.
• İktisadi Kalkınma Vakfı. (2018). Diğer Aday ve Potansiyel Aday Ülkeler, https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?ust_id=32&id=282 (24.07.2019).
• Jahanshahloo, G. R., F. H. Lotfi ve Izadikhah, M. (2006). An Algorithmic Method to Extend TOPSIS for Decision-Making Problems with Interval Data. Applied mathematics and computation, 175(2), 1375-1384.
• Karluk, R. ve Tonus, Ö. (1998). Avrupa Para Birliği, Euro ve Geleceği. Anadolu Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (1-2), 261-293.
• Kiszkiel, Ł. (2017). Application of TOPSIS Method For The Evaluation of Economic Inequality in OECD Countries. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric, 50(1), 165-179.
• Li, C. (2018). Evaluation of the Financial And Economic Development of the European Union Member States on Basis of Multiple Indicators Changed to Multiple Objectives, Economics and Management, 21(4), 19-32.
• Özden, Ü. H. (2011). TOPSIS Yöntemi ile Avrupa Birliğine Üye ve Aday Ülkelerin Ekonomik Göstergelere Göre Sıralanması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 215-236.
• Samsun, N. (2003). 10. Yılında Avrupa Tek Pazarı. Maliye Dergisi, (143), 58-70.
• Sevgin, H. ve Kundakcı, N. (2017). TOPSIS ve MOORA Yöntemleri ile Avrupa Birliği’ne Üye Olan Ülkelerin ve Türkiye’nin Ekonomik Göstergelere Göre Sıralanması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 87-108.
• T.C. Dış İşleri Bakalığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2019a). Türkiye-AB İlişkilerinin Tarihçesi, https://www.ab.gov.tr/turkiye-ab-iliskilerinin-tarihcesi_111.html (24.07.2019).
• T.C. Dış İşleri Bakalığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2019b). Arnavutluk, https://www.ab.gov.tr/arnavutluk_49992.html (24.07.2019).
• T.C. Dış İşleri Bakalığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2019c). Kuzey Makedonya, https://www.ab.gov.tr/makedonya_267.html (24.07.2019).
• Turan, G., İ. Eker ve J. Pekar (2010). Selection with TOPSIS Method Among of EU Candidate and Pre-Accession Countries. Ekonomické Rozhľady/Economic Review, 39(4), 473-480.
• Ture, H., S. Dogan, ve D. Kocak (2019). Assessing Euro 2020 Strategy Using Multi-Criteria Decision Making Methods: VIKOR and TOPSIS. Social Indicators Research, 142(2), 645-665.
• Urfalıoglu, F. ve Genç, T. (2013). ÇKKV Teknikleri İle Türkiye’nin Ekonomik Performansının Avrupa Birliği Üye Ülkeleri İle Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 35(2), 329-360.
• Wang, Y. M. ve Elhag, T. M. (2006). Fuzzy TOPSIS Method Based on Alpha Level Sets With an Application to Bridge Risk Assessment. Expert systems with applications, 31(2), 309-319.
• Yavuz, H. ve Yavuz, S. (2015). Türkiye’nin AB’ye Üyelik Sürecinin Mali Göstergeler Açısından AB’nin Yeni Üye Ülkeleriyle Karşılaştırılması. Sakarya İktisat Dergisi, 4 (2), 81-94.
• https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (29.07.2019)
• https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/9799207/KS-GO-19-001-EN-N.pdf/e8fbd16c-c342-41f7-aaed-6ca38e6f709e (29.07.2019)