WEB TABANLI ÖĞRETİMİN FEN DERSİ BAŞARISINA VE FEN DERSİNE YÖNELİK TUTUMA ETKİSİ: BİR META ANALİZ ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 3, 245 - 284, 30.09.2018

Ahmet Turan Orhan , Demet Durak Men

Öz

Bu çalışmanın amacı, Web
Tabanlı Öğretimin öğrencilerin fen ders başarısı ve tutumlarına etkisini
incelemektir. Bu çalışmada, Meta analiz yöntemi kullanılmaktadır. 2007-2017
yılları arasında konu üzerine yapılmış olan çalışmalar incelenmiş ve belirlenen
ölçütleri karşılayan 32 çalışma akademik başarı ve 25 çalışma da fen dersine
yönelik tutum için meta analize dâhil edilmiştir. Bu çalışmadaki meta analiz
sonuçlarını değerlendirdiğimizde Web Tabanlı Öğretimin öğrencilerin akademik
başarıları üzerine etki büyüklüğü değeri 0,866 olarak bulunmuştur. Hesaplanan
bu etki büyüklüğü değeri, Cohen’ in (1992) sınıflamasına göre geniş düzeyde bir
etkinin olduğunu göstermektedir. Web Tabanlı Öğretimin öğrencilerin fen dersine
yönelik tutumları üzerine etki büyüklüğü değeri 0,667 olarak bulunmuştur.
Hesaplanan bu etki büyüklüğü değeri, Cohen’in (1992) sınıflamasına göre orta düzeyde
bir etkinin olduğunu ifade etmektedir. Araştırmaya dâhil edilen çalışmalarda
ayrıca Web Tabanlı Öğretimin öğrenme alanlarına ve uygulama sürelerine göre
karşılaştırmalı etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak, fen eğitiminde
Web Tabanlı Öğretim yönteminin derste kullanılması öğrencilerin akademik
başarıları ve derse karşı tutumlarını olumlu yönde etkilemiştir. Öğrenme
alanları ve uygulama sürelerine göre etki büyüklüğü değeri akademik başarı ve
tutum açısından anlamlı bir farklılık göstermemiştir.

Anahtar Kelimeler

Web tabanlı öğretim, fen eğitimi, internet

Kaynakça

• * İşaretli çalışmalar aynı zamanda meta analize alınan çalışmalardır. *Akgün, A., Özden, M., Çinici, A., Aslan, A. & Berber, S. (2014). Teknoloji destekli öğretimin bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarıya etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 27-46. *Akgündüz, D. (2013). Fen eğitiminde harmanlanmış öğrenme ve sosyal medya destekli öğrenmenin öğrencilerin başarı, motivasyon, tutum ve kendi kendine öğrenme becerilerine etkisi. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul. *Aktaş, M. (2013). Fen ve teknoloji dersinde web tabanlı uzaktan eğitimin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak. Alır, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin web tabanlı biçimlendirici değerlendirme sistemini kabul yapılarının ve sistemdeki dönütlerle etkileşimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. *Altıparmak, M., & Karacak Deren, Ş. (2010). Fen öğretiminde; yapılandırmacı yaklaşıma dayalı teknoloji destekli işbirlikli grup araştırma yöntemleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 697-717. Altunçekiç, A. (2010). Web destekli probleme dayalı öğrenme ortamlarının bilişsel ve duyuşsal öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara. Arı, A., Eren, E., Çam, Ş.S., Akifova, G.G. & Tahirova, G.S. (2014). Ortaokul beşinci sınıf derslerine yönelik e-değerlendirme materyallerinin geliştirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 179-203. *Aslan, A. & Atıcı, B. (2016). Öğrenme Stillerine Uygun Sanal Öğrenme Çevrelerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1). Ayaz, M.F. (2015). The effect of the problem-based learnıng approach on the academıc achıevements of the students ın scıence lesson: a study of meta analysıs. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish, 10(3), 143-156. Azeta, A.A. (2008). A multı-channel approach for collaboratıve web-based learning, Turkish Online Journal of Distance Education, 9(4), 128-137. Bacanak, A. (2008). Fen ve teknoloji dersi performans değerlendirme formlarına yönelik oluşturulan web tabanlı programın etkililiğinin araştırılması. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. *Ballıel, B. (2014). Webquest destekli işbirlikli öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Batdı, V. (2014). Jigsaw tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin meta analiz yöntemiyle incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 58, 699-714. *Bayrak, B. (2011). Web ortamında problem tabanlı öğretim ile desteklenmiş fen ve teknoloji öğretiminin 8. sınıf öğrencilerinin akademik başarı kavramsal anlama ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: asit baz konusu. Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Bayrak Karadeniz, B. & Bayram, H. (2010). The effect of computer aided teaching method on the students’ academic achievement in the science and technology course. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 235-238. *Bayrak Karadeniz, B. & Bayram, H. (2012). Web ortamında probleme dayalı öğrenme yönteminin farklı öğrenme stiline sahip öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 479-497. Biber Köse, S. (2009). Web destekli fen bilgisi öğretiminin kaynaştırma eğitimindeki ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin performans düzeyi ve akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. *Buluş Kırıkkaya, E., Dağ, F., Durdu, L. & Gerdan, S. (2016). 8. Sınıf doğal süreçler ünitesi için hazırlanan bdö yazılımı ve akademik başarıya etkisi. İlköğretim Online, 15(1), 234-250. http://ilkogretim-online.org.tr *Can, Ş. (2008). Fen eğitiminde web tabanlı öğretim. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. Cavalier, J. C. & Klein, J. D. (1998). Effect of cooperative versus individual learning and orienting activities during computer-based instruction, ETR&D, 46(1), 5-17. Chang, K. E., Sung, Y. T. & Lee, C. L. (2003). Web based collaborative inquiry learning. Journal of Computer Assisted Learning, 19, 56-69. Cohen J. (1992). Statistical power analysis, Current Directions in Psychological Science. Çayırcı, Ç. (2007). İlköğretim 7. sınıfta web tabanlı portfolyo uygulaması:fen bilgisi ve sosyal bilgiler örnekleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. *Çetin, O. (2010). Fen ve teknoloji dersinde “çoklu ortam tasarım modeli’ne göre hazırlanmış web tabanlı öğretim içeriğinin öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi ile içeriğe yönelik öğretmen ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. *Çetin, O. & Günay, Y. (2010). Fen eğitiminde web tabanlı öğretimin öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Çukurova University Faculty of Education Journal, 38(3), 19-34. Çetinkaya, M. (2010). Canlıların sınıflandırılması konusu için web destekli kavram haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun. *Çetinkaya, M. (2017). Fen eğitiminde modelleme temelinde düzenlenen kişiselleştirilmiş harmanlanmış öğrenme ortamlarının başarıya etkisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 287-296. *Çetinkaya, M. (2017). Designing and applying web assisted activities to be used in flipped classroom model. International Journal of Evaluation and Research in Education (IJERE), 6(2), 128-137. *Çetinkaya, M. & Taş, E. (2016). The effect of web-based conceptual teaching on environmental awareness of 7th grade. Multidisciplinary Academic Conference, 246-250. Dağ, F. & Kırıkkaya, E. (2011). 8. Sınıf doğal süreçler ünitesi için web tabanlı öğretim materyali hazırlığı: farklı alan uzmanlarının materyal hakkındaki görüşleri. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24, Fırat University, Elazığ. Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz. Ankara: Pegem Akademi. Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A.N. & Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 49-64. *Ercan, O., Bilen, K. & Bulut, A. (2014). The effect of web-based instruction with educational animation content at sensory organs subject on students' academic achievement and attitudes. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116, 2430 – 2436. French, D. (1999). Internet based learning: an introduction and framework for higher education and business. In: French, D., Hale, C., Johnson, G. ve Farr, G. (eds.), Stylus Publishing, Sterling, Virginia. González, J.A., Jover, L., Cobo, E. & Muñoz, P. (2010). A web-based learning tool improves student performance in statistics: A randomized masked trial. Computers & Education, Barcelona, Spain. *Gürer, N.S. (2012). Beyin temelli öğrenme kuramına göre geliştirilen bir web destekli fen ve teknoloji materyalinin öğrenciler üzerindeki etkililiğinin araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun. Gürsoy, F. (2014). Kalıp hazırlama teknikleri öğretiminde akıllı tahtaya dayalı yüz yüze öğretim ve e-öğrenme uygulamalarının öğrencilerin başarı, beceri ve tutumlarına etkisi. Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Hançer, A.H. & Yalçın, N. (2009). Fen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli öğretimin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1), 75-88. *Karadeniz, A., & Akpınar, E. (2015). The effect of web-based ınstruction on elementary students' academic achievement. Education and Science, 40(177), 217-231. *Karagöz, F. (2010). İlkögretim fen ve teknoloji dersinde web destekli öğretim yönteminin etkililigi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskisehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. *Karagöz, F. & Korkmaz, S.D. (2015). Fen ve teknoloji dersinde web destekli öğretim yönteminin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve öğrendikleri bilgilerin kalıcılığına etkisi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 10(11), 927-948. Kaya, Z. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Pegem A Yayıncılık, Ankara. Keleş, E. (2007). Altıncı sınıf kuvvet ve hareket ünitesine yönelik beyin temelli öğrenmeye dayalı web destekli öğretim materyalinin geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. Kim, H., Chung, Ji-Sook., & Kim, Y. (2001). Problem-Based learning in web-based science classroom, annual proceedings of selected research and development and practice papers. National Convention of the Association for Educational Communications and Technology, 1-2. Kim, J. H., Park, S. T., Lee, H., & Lee, H. (2005). Correcting misconception using unrealistic virtual reality simulation in physics education, recent research developments in learning technologies, 1-5. *Kocaoğlu Acar, G.(2012). Web tabanlı yazılım olan vitamin programının öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. Koszalka, Tiffany A., Grabowsk, B. & Kim, Y. (2002). designing web-based science lesson plans that use problem-based learning to inspire middle school kids: KaAMS (Kids as Airborne Mission Scientists). The Annual Meeting of the American Educational Research Association. Liao, Y. W. & She, H. C. (2009). Enhancing eight grade students' scientific conceptual change and scientific reasoning through a web-based learning program. Journal of Educational Technology & Society, 12(4), 228-240. Miller, N. (1996). Alcohol and aggression: A meta analysis on the moderating effects of inhibitory cues, triggeringevents, and self-focused attention. Psychological Bulletin, 120, 60 –82. Or Kan, S. (2011). Cooperative learning environment with the web 2.0 tool e- portfolios. Turkish Online Journal of Distance Education, 12(3), 201-214. Oral, B & Kenanoğlu, R. (2012). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemlerinin öğrenci başarısına ve bilgisayara yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi. 1(2), 58-67. Öner, Ş. & Kırkbeş, H. (2016). Öğretmenlerin akıllı tahta kullanımı ve öğrencilere verilen tablet pc hakkındaki algıları. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 11(3), 1797-1812. *Özkan, F. (2010). İlköğretim 6. sınıf web destekli fen ve teknoloji dersinde öğrencilerin bilgisayar öz-yeterlik algıları, bilgisayara ve fene yönelik tutumları ve akademik başarıları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. *Özkan, S. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi için web tasarımlı bir öğretim materyalinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun. Pihlainen-Bednarik, K. & Keinonen, T. (2011). Sixth graders’ understanding of their own learning: A case study in environmental education course. International Journal of Environmental & Science Education, 6(1), 59-78. *Polat, E. & Tekin, A. (2013). Effect of web-based education assisted by animation on academic success in the course of science and technology. International Journal of Human Sciences, 10, 17-26. *Salgut, B. (2007). İlköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersi ışık ve ses ünitesinde internetin de kullanıldığı bilgisayar destekli öğretimin öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana. Shyr, Wen-Jhe (2010). Development and evuluation of mechatronics learning system in web based environment. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(1). Sönmez, E. (2016). Öğretmenlerin okul iklimi algılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi: bir meta analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. *Şenel Çoruhlu, T., Er Nas, S. & Keleş, E. (2016). Beyin temelli öğrenme yaklaşımına dayalı web destekli öğretim materyalinin etkililiğinin değerlendirilmesi: ışık ve ses ünitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 104-132. *Taş, E. (2011). A new web designed material approach on learning and assessment in science education. Energy Education Science and Technology Part b: Social and Educational Studies, 3(4), 567-578 *Taş, E. & Cepni, S. (2011). Web tasarımlı bir fen ve teknoloji materyalinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (1), 93-115. *Taş, E., Çetinkaya, M., Karakaya, Ç. & Apaydın, Z. (2013). An investigation on web designed alternative measurement and assessment approach. Education and Science, 38, 1679. *Taş, E. & Çetinkaya, M. (2016). The effect of web-based structured grids and concept maps on the concept achievement and misconceptions of students about the subject of human and environment. Multidisciplinary Academic Conference, 240-245. *Tüysüz, C. & Aydın, H. (2007). Web tabanlı öğrenmenin ilköğretim okulu düzeyindeki öğrencilerin tutumuna etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 73-84. Uluuysal, B., Demiral, S., Kurt, A.A. & Şahin, Y.L. (2014). Bir öğretmenin teknoloji entegrasyonu yolculuğu. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 5(4), 12-22. *Ünal, A. (2012). İlköğretim 7. sınıf fen konularının öğretiminde webquestlerin öğrencilerin fen başarısı, fen ve teknoloji ile web destekli çalışmaya yönelik tutumları üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. Ünlü, M. (2007). Problem çözme ve buluş yoluyla öğretim kuramına göre geliştirilmiş web tabanlı eğitimin öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Winer, L. R. & Cooperstock, J. (2001). The “intelligent classroom” : changing teaching and learning with an evolving technological environment, Computer &Education, 38, 253-266 . Yılmaz, Ş & Tüfekçi, A.(2013). Web temelli bir eğitim yazılımının kullanılabilirliği: “ttnet vitamin ilköğretim 6.sınıf matematik örneği. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 215-226.