Kriz Yönetimi ile Çalışan Performansı Arasındaki İlişkide Paternalist Liderin Aracı Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 243 - 260, 26.03.2022

Aysegül Düzgün

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1033770

Cited By: 2

Öz

Örgütler gerek işletme içi gerekse işletme dışı faktörler kaynaklı birçok krizle karşı karşıya kalmaktadırlar. Krizlerin sebep olduğu olumsuz etkileri azaltmak ya da krizi fırsata çevirebilmek kriz yönetim süreci ile alakalıdır. Kriz yönetim sürecinde etkili unsurlardan belki de en önemlisi kriz yönetiminden sorumlu olan yöneticinin yönetim tarzıdır. Kriz yönetiminden sorumlu olan liderin sergilediği kriz yönetimi yaklaşımı çalışanların kendilerini güvende hissetmelerine yol açacak kendini güvende hisseden çalışan ise kriz yönetim sürecinin bir parçası olarak faaliyetlerini gerçekleştirecektir. Böylelikle de performans artışı yaşanacaktır. Bu bağlamda bu çalışmada kriz yönetimi ile çalışan performansı arasındaki ilişkide Türk kültürüne uygun bir liderlik yaklaşımı olan paternalist liderin etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın örneklemini 2019 yılında Erzurum İlinde faaliyet göstermekte olan iki çağrı merkezi oluşturmaktadır. Toplam 141 çalışandan anket tekniği ile veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler regresyon ve hiyerarşik regresyon analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonucunda kriz yönetimi ile çalışan performansı arasındaki ilişkide paternalist liderin kısmi aracı etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

kriz, kriz yönetimi, çalışan performansı, paternalist lider

The Intermediate Effect of the Paternalist Leader on the Relationship between Crisis Management and Employee Performance

Öz

Organizations are faced with many crises originating from both internal and external factors. Reducing the negative effects caused by the crises or turning the crisis into an opportunity is related to the crisis management process. Perhaps the most important factor in the crisis management process is the management style of the manager responsible for crisis management. The crisis management approach exhibited by the leader responsible for crisis management will make the employees feel safe, and the employee who feels safe will carry out his activities as a part of the crisis management process. This will result in an increase in performance. In this context, in this study, the effects of the paternalist leader, which is a leadership approach suitable for Turkish culture, on the relationship between crisis management and employee performance were investigated. The sample of the study consists of two call centers operating in Erzurum in 2019. Data were collected from a total of 141 employees using the survey technique. The obtained data were subjected to regression and hierarchical regression analysis. As a result of the study, it has been found that the paternalist leader has a partial mediating effect in the relationship between crisis management and employee performance.

Anahtar Kelimeler

Employee Performance

Kaynakça

• Aksu, A. (2009). Kriz Yönetimi ve Vizyoner Liderlik. Journal of Yaşar University, 4(15), 2435-2450.
• Aksu, A. & Deveci, S. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kriz Yönetimi Becerileri, eJournal of New World Sciences Academy, 4(2), 448-464.
• Asunakutlu, T., Safran, B., & Tosun, E. (1997). Kriz Yönetimi Üzerine Bir Araştırma. Dynamics, 26(2 s 52).
• Aycan, Z. (2006). Paternalism. In Indigenous and Cultural Psychology (445-466). Springer, Boston, MA.
• Aycan, Z. & Kabasakal, H. (2004). Social Contract and Perceived Justice of Workplace Practices to Cope with Financial Crisis”, Group and Organization Management, 31 (4), 469-502.
• Aycan, Z.; Kanungo, R., N.; Mendonca, M.; Yu, K.; Deler, J.; Stahl G. & Kurshid, A. (2000). “Impact of Culture on Human Resource Management Practices: A 10-Country Comparison”, Applied Psychology: An International Review, 49(1): 192-221.
• Boin, A., & Hart, P. T. (2003). Public Leadership in Times of Crisis: Mission Impossible?. Public Administration Review, 63(5), 544-553. Browning, J. L. (1992). Paternalism: A Search for Acceptable and Applicable Principles of Intervention.
• Chen, Xiao-Ping; B. Eberly, Marion; Chiang, Ting-Ju; Farh, Jiing-Lih; Cheng, Bor-Shiuan (2014), Affective Trust in Chinese Leaders: Linking Paternalistic Leadership to Employee Performance. Journal of Management 40 (3), 796-819.
• Cinarli, I. (2018). Apologia as a Self-Defense Strategy to Support the Public Persona in Crisis Communication Process, Athens: ATINER'S Conference Paper Series, No: MED2018-2628.
• Demirtaş, A. G. H. (2000). Kriz Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(23), 353-373.
• Durmuş, B. Y., & Serra-Çinko, E. (2016). Murat. Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Düzgün, A. (2020). Kriz Yönetiminde Etkili Liderlik Tarzının Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 492-514.
• Farh, J. L., & Cheng, B. S. (2000). A Cultural Analysis of Paternalistic Leadership in Chinese Organizations. In Management And Organizations in The Chinese Context (84-127). Palgrave Macmillan, London.
• Fink, S., (1986), Crises Management: Planning for the Inevitable, New-York: American Management Association.
• Gelfand, M. J., Erez, M., & Aycan, Z. (2007). Cross-Cultural Organizational Behavior, Annual Review of Psychology, 58, 479-514.
• Göral, R. (2014). Turizm Sektöründe Stratejik Kriz Yönetimine İlişkin Bütünsel Bir Çerçeve. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 89-101.
• Hart, P., & Boin, A. (2001). Between Crisis And Normalcy: The Long Shadow of Postcrisis Politics. Managing crises: Threats, Dilemmas, Opportunities, 28-46.
• Hutchins, H. M., & Wang, J. (2008). Organizational Crisis Management and Human Resource Development: A Review of the Literature and Implications to HRD Research and Practice. Advances in Developing Human Resources, 10(3), 310-330.
• James, E. H., & Wooten, L. P. (2005). Leadership as (Un) Usual:: How to Display Competence in Times of Crisis. Organizational Dynamics, 34(2), 141-152.
• Kernisky, D. A. (1997). Proactive Crisis Management and Ethical Discourse: Dow Chemical's Issues Management Bulletins 1979-1990. Journal of Business Ethics, 16(8), 843-853.
• Kirkman B. L., & Rosen B. (1999) Beyond Self-Management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment. Academy of Management Journal, 42(1), 58- 74.
• Maya, İ. (2014). Kamu ilkokullarında yöneticilerin sergiledikleri kriz yönetimi beceri düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (23), 209-235.
• McMullan, C., & Baum, T. (2011). Crisis management: Towards a Model Of Good Practice For Small To Medium Sized Hotels. In Proceedings of the 1st International Conference in Safety and Crisis Management in the Construction, Tourism and SME Sectors. Universal-Publishers, 10.
• Paşa, S. F. (2000). Türkiye Ortamında Liderlik Özellikleri, (Ed.: Zeynep Aycan), Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları: 225-241.
• Pellegrini, E. K., & Scandura, T. A., (2006). Leader–Member Exchange (LMX), Paternalism, and Delegation in The Turkish Business Culture: An Empirical Investigation. Journal of International Business Studies. 37 (2), 264-279.
• Pellegrini, E., & Scandura, T. (2008). Paternalistic Leadership:A Review and Agenda for Future Research. Journal of Management 34 (3), 566-593.
• Pira, A. & Sohodol, Ç. (2015). Kriz Yönetimi, Halkla İlişkiler Açısından Bir Değerlendirme, Beşinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Richardson, B. (1993). Why We Need to Teach Crisis Management and to Use Case Studies to Do It. Management Education and Development, 24(2), 138-148.
• Rowe, W. G. (2001). Creating Wealth in Organizations: The Role of Strategic Leadership, Academy of Management Executive, 15: 81-94.
• Schroeder, J. (2011). “The Impact of Paternalism and Organizational Collectivism in Multinational and Family-Owned Firms in Turkey”, Theses and Dissertations, 1-24.
• Sigler T. H., & Pearson, C. M. (2000) Creating an Empowering Culture: Examining the Relationship Between Organizational Culture and Perceptions of Empowerment. Journal of Quality Management, 5(1): 27-52.
• Smith, D. (2000). Crisis Management Teams: Issues in the Management of Operational Crises. Risk Management, 2(3), 61-78.
• Spillan, J. E. (2000). Strategies For Successful Crisis Management. http://www.conferencemgt.com/presseinforms/seınforms%202008%20%20proceedings/proc/p080429001.pdf. E.T: 22.10.2021.
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics, (sixth ed.) Boston: Pearson.
• Vašíčková, V. (2019). Crisis Management Process–A Literature Review and a Conceptual Integration. Acta Oeconomica Pragensia, 27(3-4), 61-77.
• Westwood, R., Chan, A., 1992. Headship and leadership. In R. Westwood (Ed.), Organisational behaviour: Southeast Asian perspectives: pp. 118-143. Hong Kong: Longman.
• Yaman, T. & Turunç, Ö. (2012), Paternalist Liderlik. In: Liderlikte Güncel Yaklaşımlar ve Uygulamada Kullanılabilecek Ölçekler. Editörler A. Tabak,H. Şeşen ve T. Türköz. Detay Yayıncılık, 285-307.
• Zhao, Z., & Bo, J. (2007). The Effects of Paternalistic Leadership on Leader-Member Exchange. International Conference on Management Science And Engineering.