THE EFFECT OF PARENTS' ACCEPTANCE / REJECTION SITUATIONS OF A CHILD WITH A CHRONIC DISEASE ON THE CHILD'S HOPE LEVEL

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 149 - 159, 26.03.2025

Çiğdem Kuloglu , Fatih Dereli , Nuray Macuncu

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1635035

Öz

Abstract

Aim; To determine the effect of emotional and behavioral problems of children with chronic diseases on hope and to determine the effect of the parent's acceptance/rejection status on the child's problems and hope.
Method; Relational research method was used in the study. The sample of the research consists of children and their parents(n=115) in a primary school.Data were collected using the "Hope Scale in Children", "Adult Parent Acceptance/Rejection Scale", "Strengths and Difficulties Survey" and "Personal Information Form".
Results; A significant relationship was found between adult parental acceptance/rejection scores and children's hope, strengths and difficulties survey scores(p>.05).A very high, positive, significant relationship was found between mother and father acceptance/rejection scores(p<.01).A significant difference was found between children's hope, goal motivation and ways to achieve goals scores according to the parents' chronic disease(p<.05).A significant difference was also found between children's strengths and difficulties scores according to parents' age, chronic disease, child gender and birth order(p<.05).
Conclusion; It was found that parental acceptance/rejection status and children's difficulty level had no effect on hope, but chronic disease status, hope, and parents age affected their children's behavior and peer problem scores.

Keywords: Child with chronic disease, Parental acceptance/rejection, Hope

Anahtar Kelimeler

child with chronic disease, parental acceptance/rejection, hope

Kronik Hastalığı Olan Çocuğun Ebeveynlerinin Kabul / Red Durumlarının Çocuğun Umut Düzeyine Etkisi

Öz

Öz
Giriş ve Amaç: Bu araştırmanın amacı kronik hastalığı olan çocukların duygusal, davranışsal sorunlarının umuda etkisini belirlemek ve ebeveynin kabul/red durumunun çocuğun sorunlarına ve umuda etkisini belirlemektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmada ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir ilkokuldaki çocuklar ve ebeveynleri (n=115) oluşturmaktadır. Veriler “Çocuklarda Umut Ölçeği”, “Yetişkin Ebeveyn Kabul/Red Ölçeği”, “Güçler ve Güçlükler Anketi” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Yetişkin ebeveyn kabul/red puanları ile çocukların umut, güçler ve güçlükler anketi puanları arasında anlamlı ilişki bulunmuştur(p>.05). Anne ile baba kabul/red puanları arasında çok yüksek düzeyde, pozitif yönde, anlamlı ilişki bulunmuştur (p<.01). Ebeveynlerin kronik hastalığına göre çocukların umut, amaca güdülenme ve amaca ulaşma yolları puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<.05). Ebeveynlerin yaş, kronik hastalık, çocuk cinsiyeti ve doğum sırasına göre çocukların güçler ve güçlükler puanları arasında da anlamlı fark elde edilmiştir(p<.05).
Sonuç: Ebeveyn kabul/red durumunun ve çocukların güçlük düzeyinin umuda etkisinin olmadığı, kronik hastalık durumunun, umudu, ebeveynlerin yaşının çocuklarının davranış ve akran sorunları puanlarını etkilediği bulundu.


Anahtar kelimeler: Kronik hastalığı olan çocuk, Ebeveyn kabul/red, Umut

Anahtar Kelimeler

kronik hastalığı olan çocuk, ebeveyn kabul/red, umut

Etik Beyan

Çalışmanın tüm aşamalarında etik ilkelere uyulduğunu beyan ederim

Destekleyen Kurum

destekleyen kurum yok

Teşekkür

Çalışmaya katılan ve tüm soruları içtenlikle cevaplayan ebeveynlere ve çocuklarına teşekkür ederiz

Kaynakça

• Cardoso Vaz, J., Marten Milbrath, V., Bärtschi Gabatz, RI, Reis Krug, F., Hirschmann, B. ve Morais de Oliveira, M. Kronik hastalıklı çocukların ailelerinin bakımı. Hemşirelik UFPE Dergisi/Revista de Enfermagem UFPE. 2018:12 (5).
• 2. Törüner,. EK., Büyükgönenç, L. Çocuk Sağlığı: Temel Hemşirelik Yaklaşımları (1. Baskı). Nobel Tıp Kitapevi; 2017.
• 3. Devlet İstatistik Enstitüsü. Türkiye özürlüler araştırması. Ankara. 2002.
• 4. O'Connor, M., Rosema, S., Quach, J., Kvalsvig, A., & Goldfeld, S. Ortaya çıkan özel sağlık bakımı gereksinimlerine ilişkin ebeveyn ve öğretmen algıları. Pediatri ve Çocuk Sağlığı Dergisi. 2016:52 (10), 950-956.
• 5. Akkuş, S. Y. Kronik olan puanların değerlendirilmesi ve yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2018:1-7.
• 6. Rohner, R. P. They Love Me, They Love Me Not: A Worldwide Study of the Effects of Parental Acceptance and Recetion. New Haven, CT: HRAF Press.1976.
• 7. Öngider, N. Boşanmış ve evli ailelerden gelen çocukların algıladıkları ebeveyn kabul-red düzeyleri ile psikolojik uyum düzeylerinin karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri.2013: 16, 164-174.
• 8. McCoy, H. Bowen, E. A. Hope in the Social Environment: Factors Affecting Future Aspirations and School Self-Efficacy for Youth in Urban Environments. Child and Adolescent Social Work Journal. 2015: 32(2):131-141.
• 9. Ghazavi, Z., Khaledi-Sardashti, F., Kajbaf, M. B., Esmaielzadeh, M. Effect of hope therapy on the hope of diabetic patients. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2015:20(1): 75-80.
• 10. Rahimipour, M. Shahgholian, N. Yazdani, M. Effect of hope therapy on depression, anxiety, and stress among the patients undergoing hemodialysis. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2015:20(6): 694-699.
• 11. Nehir, S., Tavşanli, N. G., Özdemir, Ç., & Akyol, T. A determination of hopelessness and the perception of illness in cancer. OMEGA-Journal of Death and Dying. 2019:79(2), 115-131.
• 12. Cuğ, F. D. Çocukları Kanser Olan Ebeveynlerin Tedavi Sürecindeki Psikolojik İhtiyaçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2021:13(Suppl. 1), 324-336.
• 13. Nehir, S., Tavşanli, N. G., Özdemir, Ç., & Akyol, T. A determination of hopelessness and the perception of illness in cancer. OMEGA-Journal of Death and Dying. 2019: 79(2), 115-131.
• 14. Yılmaz, F. T., Sert, H., Kumsar, A. K., Aygin, D., Sipahi, S., & Genç, A. B. Hemodiyaliz tedavisi alan hastaların umut düzeyleri, semptom kontrolü ve tedaviye uyumlarının değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi.2020: 1, 35-43.
• 15. Fraenkel, J. R., & Wallen, Norman E. How to design and evaluate research in education (Seventh ed.). New York: McGraw-Hill.2009.
• 16. Monetle, D.R., Sullivan, J.T., DeJong C.R. Applied Social Research. New York: Harcourt Broce Jovanovich, Inc. 1990.
• 17. Ding, L., Velicer, W., Harlow, L. Effect of estimation methods, number of indicators per factor and improper solutions on structural equation modeling fit indices. Structural Equation Modeling.1995: 2, 119-143.
• 18. Snyder, C. R., Hoza, B., Pelham, W. E., Rapoff, M. Ware, L., Danovsky, M., & et al. The development and validation of the Children’s Hope Scale. Journal of Pediatric Psychology. 1997:22(3), 399-421.
• 19. Atik, G., & Kemer, G. Çocuklarda Umut Ölçeği'nin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online.2009: 8(2), 379-390.
• 20. Rohner, R. Parental acceptance-rejection questionnaire (PARQ): Test manual. In Rohner RP, Khaleque A (editors). Handbook for The Study of Parental Acceptance and Rejection. Storrs, CT: Rohner Research Publications. 2005.
• 21. Dedeler, M., Akün, E., ve Durak-Batıgün, A. Yetişkin ebeveyn kabul-red ölçeği-kısa form’un uyarlama çalışması. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences.2017: 30(3): 181-193.
• 22. Goodman, R. The Strengths and Difficulties Questionnaire: A research note. J Child Psychol Psychiatry. 1997:38:581-586.
• 23. Güvenir, T., Özbek, A., Baykara, B., Arkar, H., Şentürk, B., & İncekaş, S. Güçler ve güçlükler anketi'nin (gga) Türkçe uyarlamasinin psikometrik özellikleri. Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health. 2008:15, 65-74.
• 24. Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson. 2013.
• 25. Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi Yayıncılık.
• 26. Yeşil, R., Şahan, E., & Aslanderen, M. Ebeveynin çocuk eğitimi konusundaki yeterliklerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018: 19(3), 1828-1849.
• 27. Ulukan, M. Ortaöğretim öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonları ve sürekli umut düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi.2020: 3(1), 202-218.
• 28. Alisinanoğlu, F. Çocukların Denetim Odağı ile Algıladıkları Anne Tutumları Arasındaki ilişkinin incelenmesi (Çocukların Denetim Odağı ile Anne Tutumları), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,2003;1(1), 97-107.
• 29. Çöp, E., Dinç, G. Ş., & Kültür, S. Kronik Hastalığı Olan Çocukların Annelerinde Baş Etme Becerilerinin Psikiyatrik Belirtiler ile İlişkisi: Bir Ön Çalışma. Journal of Pediatric Disease/Cocuk Hastaliklari Dergisi. 2016:10(3).
• 30. Nacak, M., Yağmurlu, B., Durgel, E. ve van, d. V. Metropol ve Anadolu'da ebeveynlik: Biliş ve davranışlarda şehrin ve eğitim düzeyinin rolü/Parenting in metropole and anatolia samples: The role of residence and education in beliefs and behaviors. Türk Psikoloji Dergisi, 2011: 26(67), 85-104.
• 31. Gülay, H. Comparıng acceptance and rejectıon levels of mentally handıcapped chıldren’s parents and normally developed chıldren’s parents. Education Sciences.2010: 5(3), 742-750.
• 32. Holik, D., Kribl, M., Milostić-Srb, A. i Nujić, D. Osijek Bölgesinde Güçlü Yönler ve Zorluklar Anketi (SDQ) Kullanılarak Gençlerde Ruh Sağlığı Sorunlarının Epidemiyolojisi, Psikiyatri Araştırmaları Arşivi.2021: 57 (1), 61-68.
• 33. Vugteveen, J., de Bildt, A., Hartman, CA ve diğerleri. Kendinin ve ebeveynlerin değerlendirdiği SDQ puan profilinin birleşimi, bakım kullanımını ve psikiyatrik tanıları öngörür. Eur Çocuk Ergen Psikiyatrisi.2021: 30, 1983–1994.
• 34. Dahlberg, A., Ghaderi, A., Sarkadi, A. ve diğerleri. Babaların ve Okul Öncesi Öğretmenlerinin Elinde SDQ - 3-5 Yaşındaki Çocuklardan Oluşan Klinik Olmayan Bir Örneklemde Psikometrik Özellikler. Çocuk Psikiyatrisi Hum Dev.2019: 50, 132–141.
• 35. Visser, A., Huizinga, G. A., Hoekstra, H. J. et. al. Emotional and behavioural functioning of children of a parent diagnosed with cancer: a cross-informant perspective. Psycho-oncology.2005: 14: 746-758.
• 36. Pallant, J. SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows (Version 12) 2nd ed. New York: Open University Press. 2007.