Pisidia Erenler Tepe Yerleşimi’nin Konumu ve Seramik Buluntularının Analizi

Year 2022, Issue: 21, 67 - 97, 29.12.2022

Hilal Uslu , Bilge Hürmüzlü

https://doi.org/10.58488/collan.1168054

Abstract

Pisidia Bölgesi’nin kuzeybatısında yer alan Erenler Tepe yerleşmesi, Seleuokoslar Dönemi’nde kurulan koloni kentlerinden biri olan Apollonia Antik Kenti territoriumu içerisinde yer almaktadır. Apollonia Antik Kenti’ne ulaşan ana ve ara arter yolları kontrol altında tutan konumu, bölgede bilinen yol ve ticaret ağlarının güvenliğini sağlamak amacıyla kurulan kale yerleşimlerinden biri olduğunu göstermektedir. Yerleşiminin etrafını çevreleyen sur hattı ve yerleşimin yüksek noktasına konumlandırılan kule yapısı da bu görüşü desteklemektedir. Buluntular, Erken Demir Çağı’nda başlayan yerleşimin Geç Hellenistik Dönem’e kadar devam ettiğini göstermektedir. Bu çalışmada ele alınan Erenler Tepe Yerleşmesi bölgede varlığı bilinen ancak az sayıda çalışmaya konu olan kale yerleşmelerinden biri olması bakımından önem taşımaktadır.

Keywords

Pisidia, Kale Yerleşmesi, Demir Çağı Seramiği, Hellenistik Dönem Seramiği, Savunma Sistemi

Supporting Institution

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Koordinasyon (BAP) Birimi ve Koç Üniversitesi Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi (AKMED)’in Yüksek Lisans Araştırma Bursu

Project Number

BAP Proje No: SYL-2021-8338 ve AKMED Proje No: KU AKMED 2021/T.1080

Thanks

Yüksek Lisans Tez çalışması, Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Koordinasyon (BAP) Birimi SYL-2021-8338 no.lu Proje ve Koç Üniversitesi Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi (AKMED)’in Yüksek Lisans Araştırma Bursu kapsamında KU AKMED 2021/T.1080 no.lu Proje ile desteklenmiştir. Destekleri için her iki kuruma; Isparta İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması (IAS) çalışmalarına izin ve desteklerini sağlayan Kültür Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne; çalışmalara katılan Süleyman Demirel Üniversitesi ve çeşitli üniversitelerden arkeolog ve öğrencilere teşekkür ederiz. Yüzey araştırması çalışmalarına ayrıca maddi destek sağlayan Süleyman Demirel Üniversitesi ve Türk Tarih Kurumu Başkanlığı’na desteklerinden dolayı teşekkürü borç biliriz.

References

• Ağgül, M., 2015 “Sağır Kale’nin Kuzey Pisidia Kaleleri Işığında Yorumlanması”, Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması II: Anadolu Akdenizi Sempozyumu, O. Tekin - T. Kahya - A. Özdizbay - N. Tüner Önen (eds.), Antalya, 04-07 Kasım, 2015, İstanbul: 11-34.
• Arrianos Anabasis Alexandri. Books I-IV, E.I. Robson (eds.), London.
• Akalın, A. G. 2006 “Hellenleştirmede Bir Yerleşim Ögesi: Katoikia”, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 25, 39: 66-74.
• Alparslan, H. - Z. T. Güngör, 2018 “Pisidia Antiokheia Kentini Çevreleyen Kale Yerleşimleri”, XVIII. Türk Tarih Kongresi, 01-05 Ekim, 2018, Ankara: 195-210.
• Aydal, S. - S. Mitchell - T. Robinson - L. Vandeput, 1997 “The Pisidian Survey 1995: Panemoteichos and Ören Tepe”, Anatolian Studies 47: 141-172.
• Berlin, A.M. 1999 “Studies in Hellenistic Ilion: The Lower City. Stratified Assemblages and Chronology”, Studia Troica, Band 9: 79-159.
• Braekmans, D. - P. Degyrse - B. Neyt - M. Waelkens - J. Poblome, 2017 “Reconstructing Regional Trajectories: The Provenance Distribution of Archaic to Hellenistic Ceramic in Central Pisidia (South-West Turkey)”, Archaeometry 59: 472-492.
• Braekmans, D., 2010 The Archaic, Classical and Hellenistic Ceramics in the Later Territory of Sagalassos and Düzen Tepe: The Petrografic and Geochemical Evidence, Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Letteren Subfaculteit Archeologie, Kunstwetenschappen en Musicologie Onderzoekseenheid Archeologie, Leuven.
• Bossert, E.M., 2000 Die Keramik Phrygischer Zeit von Boğazköy: Funde aus den Grabungskampagnen 1906, 1907, 1911, 1912, 1931-1939 und 1952-1960, Boğazköy-Hattuša Ergebnisse der Ausgrabungen 18, Zabern.
• Boardman, J. - J. Hayes, 1973 Excavations at Tocra 1963-1965: The Archaic Deposits II and Later Deposits, Oxford.
• Büyükkolancı, M., 2013 “Adada Antik Kenti ve Geleceği”, B. Hürmüzlü - M. Fırat - A. Gerçek (eds.), Pisidia Araştırmaları - I Sempozyum Bildiri Kitabı: I. Pisidia Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Metinleri, Isparta, 05-06 Kasım, 2012, Isparta: 197-214.
• Civelek, A., 2001 Tralleis Nekropolü Buluntuları Işığında Hellenistik - Roma Dönemi Seramiği, Ege Üniversitesi'ne Sunulmuş Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• Cohen, M. G., 1978 The Seleukides Colonies, Wiesbaden.
• - 1995 Hellenistic Settlements in Europe, The İslands, and Asia Minor, Oxford.
• Corsten, T. - O. Hülden - J. Gebauer, 2010 “Kibyratis Araştırmaları 2009”, ANMED VIII: 143-147.
• Corsten, T. - O. Hulden, - J. Gebauer, 2011 “Forschungen in der Kibyratis im Jahre 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, İstanbul, 24-28 Mayıs, 2010, Ankara: 67- 81.
• Corsten, T. - O. Hülden, 2012 “Zwischen den Kulturen. Feldforschungen in der Kibyratis. Bericht zu den Kampagnen 2008-2011”, Istanbuler Mitteilungen Band 62: 7-117.
• Coskun Abuagla, A., 2015 “Pisidia Apolloniası’ndan Via Sebaste’ye ait Yeni Bir Mil Taşı”, TUBA-AR 18: 175-180.
• Çokay Kepçe, S. - M. Recke, 2007 “Achaemenid Bowls Pamphylia”, İ. Delemen (eds.), The Achaemenid Impact on Local Popülations and Cultures in Anatolia (Sicth-Fourth Centuries B.C.), 20-21 Mayıs, 2005, İstanbul: 83-95.
• Çokay Kepçe, S., 2009 “The Pottery from Burdur Uylupınar Necropolis”, Adalya XII: 29-76.
• Daems D. - M. van der Enden - P. Talloen - J. Poblome, 2019 “The Hellenistic Pottery Repertoire made at Sagalassos, SW Anatolia”, Daily Life in a Cosmopolitan World: Pottery and Culture During the Hellenistic Period: 81-96.
• Daems, D. - Talloen, P., 2022 “Moving in Together_ Synoikismos and Polis Formation at Sagalassos and in Southwest Anatolia”, Bullentin of ASOR, Vol. 387: 181-205.
• Daubner, F., 2011 “Seleukidische und attalidische Gründungen in Westkleinasien. Datierung, Funktion und Status”, F. Daubner (eds.), Militärsiedlungen und Territorialherrschaft in der Antike (Topoi 3), Berlin-New York: 41-63.
• Dörtlük, K., 1977 “1975 Uylupınar Kazısı Raporu”, Türk Arkeoloji Dergisi XXIV-2: 9-32.
• Dökü,F.E. - İ., Baytak, 2017a “Kabalis Bölgesi Demirçağ Yerleşim Tipleri ve Gözetleme/Haberleşme Kaleleri”, Mediterranean Journal of Humanities, VII/2: 223-242.
• - 2017b “Kortkuteli Karabayır Taş Yığma Tümülüsleri Işığında Demir Çağ Kabalis ve Milyas İlişkileri”, Cedrus V: 11-19.
• Dökü, F.E., 2018 “Pisidia’da Demir Çağı İzleri”, CEDRUS VI: 139-158.
• Dusinberre, E.R.M, 1999 “Satrapal Sardis: Achaemenid Bowls in an Achaemenid Capital”, American Journal of Archaeology, Vol.130/1: 73-102.
• French, D. - S. Mitchell, 1977 “Roma İmparatorluğu İlk Devirlerinde Pisidiada Yollar ve Ulaşım”, Türk Arkeoloji Dergisi XXIV: 213-218.
• French, D., 2012 Roman Roads & Milestones of Asia Minor, Vol. 3 Milestones, Fasc. 3.1. Republican, Ankara.
• French, D., 2014 Roman Roads & Milestones of Asia Minor, Vol. 3 Milestones, Fasc. 3.6 Lycia et Pamphylia, Ankara.
• Gassner, V., 1997 Das Südhor der Tetragonas-Agora. Keramik und Kleinfunde, A. Hansel - S. Jäger - S. Jilek - H. Liko - P. Lindenbauer - K. Wölf (eds.), Forschungen in Ephesos XIII/1/1, Wien.
• Genz, H., 2004 Büyükkaya: I. Die Keramik der Eisenzeit Funde aus den Grabungskampagnen 1993 bis 1998, Mainz.
• Gerçek, A., 2013 “Kuzeybatı Pisidia’da Ele Geçen Demir Çağ Buluntu Grubu”, B. Hürmüzlü - M. Fırat - A. Gerçek (eds.), Pisidia Araştırmaları I Sempozyum Bildiri Kitabı: I. Pisidia Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Metinleri, Isparta, 05-06 Ekim, 2012, Isparta: 48-71.
• Gürtekin, R.G., 1998 Lydia Seramiğindeki Yabancı Etkiler, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İzmir.
• Gürtekin-Demir, R.G., 2007 Provincial Production of Lydian Painted Pottery, A. Çilingiroğlu- A. Sagona (eds.), Anatolian Iron Ages 6: the proceedings of the Sixth Anatolian Iron Ages Colloquium held at Eskişehir, 16-20 August, 2004, Leuven: 47-77.
• Gürtekin-Demir, R.G., 2010 A Small Group of Pottery with Lydian Character from Gavurtepe, Alaşehir, Arkeoloji Dergisi XV: 41-48.
• Gürtekin-Demir, R.G.- Polat, Y., 2015 Between Lydia and Caria: Iron Age Pottery From Kale-i Tavas, Ancient Tabae, R.G. Gürtekin-Demir, H. Cevizoğlu, Y. Polat, G. Polat (eds.), Keramos, Ceramics: A Cultural Approach: Proceedings of the First International Conference at Ege University, 9-13 May, 2011, İzmir: 115-293.
• Hecebil, U., 2016 “Konane Kale Tepe Yerleşmesi Hellenistik Dönem Savunma Sistemi”, Colloquium Anatolicum 15: 132-155.
• Henrickson, R.C., 2005 “The Local Potter’s Craft at Phyrgian Gordion”, L. Kealhofer (eds.), The Archaeology of Midas and The Phrygians, Philadelphia: 124-135.
• Hürmüzlü, B. - A. De Giorgi - P. Iversen, 2009 “New Research in Northwestern Pisidia: Ancient Konane (Conana) and its Territory”, Colloquium Anatolicum 8: 235-256.
• Hürmüzlü, B., 2009a “New Investigations at Pisidian Tymandos: Results of the Isparta Archaeological Survey”, Colloquium Anatolicum VIII: 199-233.
• - 2009b “Remarks on Cultural Interactions in the Earlier Periods of North West Pisidia”, H. Löhr - G. Mehnert - A. Slawisch - A. Mehnert - R. Einicke - St. Lehmann (eds.), Zurück zum Gegenstand: Festschrift für Andreas E. Furtwängler Band II, Langenweißbach: 493-500.
• Hürmüzlü, B., 2010 “Isparta Arkeolojik Surveyi 2008 Yılı Çalışmaları”, 27. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Denizli, 25-29 Mayıs, 2009, Ankara: 65-76.
• Hürmüzlü, B., 2011 “Isparta Arkeolojik Surveyi 2009 Yılı Çalışmaları: Konane (Conana)”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, İstanbul, 24-28 Mayıs, 2010, Ankara: 163-172.
• Hürmüzlü, B. - K. Kohlmeyer - A. De Giorgi - P. Iversen - A. Çoşkun Abuagla - A. İnan - U. Hecebil, 2012 “Isparta Arkeolojik Surveyi 2010 Yılı Çalışmaları: Konane (Conana)”, 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Malatya, 23-28 Mayıs, 2011, Ankara: 1-10.
• Hürmüzlü, B., 2013 "Konane Antik Kenti Hellenistik Dönem Yerleşmesi", B. Hürmüzlü, M. Fırat, A. Gerçek (eds.), Pisidia Araştırmaları I- I. Pisidia Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Metinleri,05-06.11, 2012, Isparta: 142-154.
• Hürmüzlü, B., 2015 “Pisidia Bölgesi’nde Seleukoslar Dönemi Yerleşim Politikaları”, Colloquium Anatolicum 14: 166-185.
• Hürmüzlü, B. - G. Kaşka - M. Fırat, 2015 “Geç Antik Dönem’de Konane”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36: 25-46.
• Hürmüzlü, B. - P. Iversen, 2015 “Notes on Cultural Interaction in Northwest Pisidia in the Iron Age”, N.C. Stampolidis - Ç. Maner - K. Kopanias (eds.), Nostoi: Indigenous Culture, Migration + Integration in the Aegean Islands + Western Anatolia During the Late Bronze + Early Iron Ages, İstanbul: 531-538.
• Hürmüzlü, B. - U. Hecebil, 2015 “Konane Antik Kenti ve Çevresinde Roma Dönemi Yol Sistemleri”, H. Metin - B.A. Polat Becks - R. Becks - M. Fırat (eds.), Pisidia Yazıları Hacı Ali Ekinci Armağanı, İstanbul: 35-45.
• Hürmüzlü Kortholt, B. - Ö. Tanrıver, 2016 “Antik Kaynaklar, Epigrafik ve Arkeolojik Veriler Işığında Kuzeybatı Pisidia Bölgesi’nin Kültürel Kimliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 37: 22-49.
• Hürmüzlü, B. - U. Hecebil - M. Ayaşan - Ç. Çelik, 2017a “Isparta Arkeolojik Surveyi 2015 Çalışmaları”, 34. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Edirne, 23-27 Mayıs, 2016, Edirne: 667-680.
• Hürmüzlü, B. - Ç. Çelik - U. Hecebil, 2017 “Kuzeybatı Pisidia Bölgesi’ndeki Apollonia Antik Kenti ve Kırsal Yerleşimleri”, Ü. Aydınoğlu- A. Mörel (eds.), Antik Dönemde Akdeniz’de Kırsal ve Kent, Mersin, 04-07 Nisan, 2016, Mersin: 173-186.
• Hürmüzlü, B. - K. Kohlmeyer - A. Kai Browne - H. Köker - B. Ergin - B. Sönmez, 2019 “Isparta İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması 2017 Yılı Çalışmaları”, 36. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Çanakkale, 01-11 Mayıs, 2018, Ankara: 343-352.
• Hürmüzlü, B. - B. Sönmez - B. Ergin - A. Kai - Browne, 2020 “Isparta İli ve İlçeleri Yüzey Araştırması 2018 Yılı Çalışmaları”, 37. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Diyarbakır, 17-21 Haziran, 2019, Ankara: 315-320.
• Jones, A.H.M.,1971 The Cities of the Eastern Roman Provinces, Oxford.
• Kaşka, G., 2017 Hellenistik Apoikia’dan Roma Colonia’sına: Antiocheia AD Pisidiam Örneğinde Bir Koloni Kentinin Yerleşim ve İdari Tarihi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Antalya.
• Kaşka, M., 2013 “Uylupınar Yüzey Araştırmasında Ele Geçen Arkaik Dönem Seramikler”, B. Hürmüzlü- M. Fırat- A. Gerçek (eds.), Pisidia Araştırmaları-I Sempozyum Bildiri Kitabı: I. Pisidia Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Metinleri, 05-06.11, 2012, Isparta: 285-293.
• Kaşka, M., 2020 “Burdur Arkeoloji Müzesi İthal Seramik Koleksiyonu”, A. Mörel - G. Kaşka - H. Köker - M. Kaşka - M. Fırat - S.O. Akgönül (eds.), Pisidia ve Yakın Çevresinde Üretim, Ticaret ve Ekonomi: Uluslararası Sempozyum Bildirileri Pisidia Araştırmaları II, Isparta, 31 Ekim - 03 Kasım 2018, Isparta: 215-242.
• Kantner, J. - E. Hobgood, 2016 “A-GIS-Based Viewshed Analysis of Chacoan Tower Kivar in the US Southwest: Were They for Seening or to be Seen?”, Antiquity 90 (353): 1302-1317.
• Koparal, E., 2011 Urbanization Process and Spatial Organization in Klazomenian Khora from Early Iron Age to Roman Period, Middle East Technical University, School of Social Sciences, Department of Settlement Archaeology, Ankara.
• Koparal, E., 2012 “Klazomenai Khora’sında Savunma Sistemi”, I. Şahin (eds.), İsmail Fazlıoğlu Anı Kitabı, Edirne: 139-146.
• Köker, H., 2022 Komama Tarihi ve Sikkeleri, Ankara.
• Köse, V., 2017 Akkulturation in Pisidien, Ankara.
• Ladstätter, S., 2005 “Keramik”, Hanghaus 2 in Ephesos. Die Wohneinheit 4 Baubefund, Ausstattung, Funde, H. Thür, (Ed.) Wien, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften: 230-358.
• Ladstätter, S., 2010 "Keramik", Forschungen in Ephesos IX/4 Das Prytaneion in Ephesos, M. Steskal, (Ed.) Wien, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 85-172.
• Laufer, E., 2010 “Pednelissos, Sillyon, Adada: “Römische” Stadtmauern und kilikische Piraten?”, J. Lorentzen - F. Pirson - P. Schneider - U. Wulf-Rheidt (eds.), BYZAS 10, Aktuelle Forschungen zur Konstruktion, Funktion und Semantik antiker Stadtbefestigungen, İstanbul: 165-193.
• Levick, B., 1967 Roman Colonies in Southern Asia Minor, Oxford.
• Lloyd, S. - J. Mellart, 1962 Beycesultan: The Chalcolithic and Early Bronze Levels, Vol I, London.
• Magie, D., 1950 Roman Rule in Asia Minor to the end of the Third Century After Christ, Vol II, Princeton.
• Mitchell, S., 1991 “The Hellenization of Pisidia”, Mediterranean Archaeology, Vol. 4: 119-145.
• Mitchell, S., 1993 Anatolia: Land, Men, and Gods in Asia Minor, Oxford.
• Mook, M.S. – W.D.E. Coulson, 1995 “East Greek and Other Imported Pottery”, E. Stern (eds.), In Excavations at Dor, Final Report. Vol 1B, Areas A and C: The Finds, Qedem Reports 2. Jeruselam: Institute of Archaeology, Hebrew University of Jerusalem: 93-125.
• Mitchell, S. - M. Waelkens, 1998 Pisidian Antioch. The Site and its Monuments, London
• Mitchell, S. - R. Wagner - B. Williams, 2021 Roman Archaeology in A South Anatolian Lnadscape: The Via Sebaste, The Mansio in the Döşeme Boğazı, and Regional Transhumance in Pmaphylia and Pisidia. With a Catalogue of Late Roman and Ottoman Cistern, İstanbul.
• Omura, M., 2008 “Archaeologiol Surveys at Yassıhöyük”, AAS XVII JIAA: 97-169.
• Özhanlı, M. - H. Alparslan - E. Özen - A. Gündoğan - F. Hurata, 2019 “Isparta İli Yalvaç, Gelendost ve Şakiraağaç İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması 2017”, 36. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, Çanakkale, 07-11 Mayıs, 2018, Ankara: 477-490.
• Özhanlı, M. - H. Alparslan - E. Özen - A. Gündoğan - H. Uğuz, 2020 “Isparta İli Yalvaç, Gelendost ve Şakiraağaç İlçeleri Arkeolojik Yüzey Araştırması 2018”, 37. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 2. Cilt, Diyarbakır, 17-21 Haziran, 2019, Ankara: 487-498.
• - 1985 Hellenistik ve Roma Devrinde Pisidya Tarihi, İstanbul.
• - 1986 “1987 ve 1988 yılı Senirkent Çevresi Tarihöncesi Araştırmaları”, 4. Araştırma Sonuçları Toplantısı,18-23 Mayıs, 1989, Ankara: 323-333.
• Özsait, M., 2009 “Burdur ve Isparta 2008 Yılı Yüzey Araştırmaları”, Anadolu Akdenizi Arkeoloji Haberleri 7:115-121.
• Özgüç, T., 1982 Maşat Höyük II: Boğazköy’ün Kuzeydoğusunda Bir Hitit Merkezi, Ankara.
• Pilinius Naturalis Historiae II. Libri III-VIII, H.R. Rackham, 1947, London.
• Poblome, J. - Zelle, M., 2002 The Table Ware Boom. A Socia-Economic Perspective from Western Asia Minor, Patris und Imperium (Babesch 8): 275-287.
• Poblome, J- Degeest, R., 2003 “Ceramics”, H. Vanhaverbe- M. Waelkens (eds.), The Chora of Sagalassos, The Evolution of the Settlemen Pattern from Prehistoric until Recent Times, Studies in Eastern Mediterranean Archaeology V: 138-147.
• Poblome, J. - D. Braekmans - N. Fırat - B. Neyt - E. Kaptijn - H. Vanhaverbeke - F. Martens - K. Vyncke - R. Willet - M. Waelkens -P. Degryse 2013a How Did Sagalassos Come To Be? A Ceramological Survey, M. Tekocak (eds.), K. Levent Zoroğlu’na Armağan, Studies in Honour of K. Levent Zoroğlu, İstanbul: 527-540.
• Poblome, J., Braekmans, D., Mušič, B., Van der Enden, M., Neyt, B., De Graeve, B., Degryse, P. 2013b “A Pottery Kiln Underneath the Odeon of Ancient Sagalassos. The Excavation Results, the Table Wares and Their Archaeometrical Analysis”, BAR International Series 2539, Networks in the Hellenistic World According to the Pottery in the Eastern Mediterranean and Beyond, N. Fenn - C. Römer-Strehl, (Eds.) Oxford, 193-204.
• Ramage, A.- N. Ramage- R. G. Gürtekin Demir, 2021 Ordinary Lydians at Home; The Lydian Trenches of the House of Bronzes and Pactolus Cliff at Sardis, London.
• Rotroff S. I., 1997 Hellenistik Pottery Athenian and Imported Wheelmade Table and Related Material, The Athenian Agora XXIX, New Jersey.
• Sams, G.K.,1994 The Gordion Excavations, 1950-1973: Final Reports, Volume IV: The Early Phrygian Pottery, Philadelphia.
• Saraçoğlu, A., 2011 Hellenistic and Roman Unguentaria from the Necropolis of Tralleis, Anatolia 37: 1-42.
• Saraçoğlu, A. - M. Çekilmez, 2011 Tralleis Batı Nekropolis ve Konut Alanı Hellenistik Dönem Seramiği: 2006-2007 Buluntuları, Colloquium Anatolicum X: 219-249.
• Sarılar, M., 2014 “Küçük Asya’da I. Antiokhos (Soter) Dönemi’nde Seleukos Kolonileri”, Eskiçağ Yazıları 6: 159-190.
• Schoop, U.D., 2003 “Pottery Traditions of the Later Hittite Empire: Problems of Definition”, B. Fischer - H. Genz - J. Jamp - K. Köroğlu (eds.), Identifying Changes: The Transition from Bronze to Iron Ages in Anatolian and its Neighbouring Regions, Proceedings of the International Workshop, İstanbul, 8-9 Kasım, 2002, İstanbul:167-178.
• Schoop, U.D., 2011 “Hittite Pottery: A Summary”, H. Genz-D.P. Mielke (eds.), Insights into Hittite History and Archaeology, Colloquia Antiqua 2: 241-273.
• Sönmez, B., 2017 Nysa Ad Maeandrum Çarşı Bazilikası Hellenistik ve Roma Dönemi Seramikleri, G. Çoşkun (eds.), Anadolu, Arkeoloji, Zaman ve Mekân, Dumlupınar Üniversitesi V. Arkeoloji Sempozyumu, 10 Ekim-05 Aralık, 2016, Kütahya: 231-250.
• Sönmez, B., 2018 Nysa Ad Maeandrum Cadde 1-Plateia Hellenistik ve Roma Dönemi Sofra Kapları Ve Unguentariumları, SDU Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 45: 11-42.
• Stewart, S.M., 2010 Gordion After the Knot: Hellenistic Pottery and Culture, Cincinnati University, College of Arts and Science, Doctorate of Philosophy, ABD.
• Şahin, F. - F. Alkaç., 2020 “Banded Bowls from Tepebağ Höyük (Cilicia Pedias)”, Adalya 23: 133-173.
• Tamsü Polat, R. - Kanbur, N., 2020 “Yeni Araştırmalar Işığında Midas Kale Phryg Seramikleri”, OLBA XXVIII: 263-294.
• Tekin, O., 2008 Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul.
• Topouzi, S. - S. Soetens - A. Gkiourou - A. Sarris, 2000 “The Application of Viewshed Analysis in Greek Archaeological Landscape”, 6th Annual Meeting of the European Association of Archaeologists, Portugal, 10-17 September, 2000, Lisbon: 1-15.
• Toteva, G.D., 2007 Local Cultures of Late Achaemenid, Minnesota Universty, Ann Arbor.
• Türker, A., 2008 Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Acemhöyük Çanak Çömleği, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Doktora Tezi), Ankara.
• Tscherikower, V. 1927 Die Hellenistiche Stadtegründungen von Alexander der Grossen bis auf die Römerzeit, Leipzig.
• Vanhaverbeke, H.- Waelkens, M.,2005 “If You Can’t Beat Them, Join Them? The Hellenization of Pisida”, Mediterranean Archaeology 18: 49 - 65.
• Van der Enden, M. - Poblome, J. - Bes, P., 2014 From Hellenistic to Roman Imperial in Pisidian Tableware: The Genesis of Sagalassos Red Slip Ware, H. Meyza (eds.), Late Hellenistic to Medieval Fine Wares of the Aegean Coast of Anatolia Their Production, Imitation and Use, Prace Instytutu Kultur Śródziemnomorskich I Orientalnych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa: 81-93.
• Varmaz, Ş., 2015 Patara Su Yolu Çalışmalarında Ele Geçen Hellenistik Dönem Seramikleri, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Zeren Hasdağlı M., 2018 “Klazomenai Geç Klasik Dönem Yerel Üretim Kâseleri”, ADerg XXIII: 109-141.