Zumba Activities of High School Girls Investigation of the Effect on Physical Fitness

Year 2024, Volume: 7 Issue: 2, 32 - 57, 18.07.2024

Ezgi Güneş Şakir Serbes

Abstract

Purpose: The aim of this study is to investigate the effect of Zumba® Fitness activities on the physical fitness levels of high school girls.
Method: The study included 30 students with a mean age of 15,61±0,26. Participants were grouped as zumba group (ZG) (n=15) and control group (CG) (n=15). ZG students had received 1 hour Zumba Fitness program 3 times in a week during 6 week period. CG students were not asked to change in their daily life routines. All students' height, weight, flexibility, arm strength, abdominal strength, 1600m run-walk performance, and VO2max.measurements were carried out following the FITNESSGRAM test protocols. Measurements were conducted before the Zumba® Fitness program as pre-test, at the end of the fourth week as follow-up test, and after the program as post-test. Descriptive analysis of all data was calculated, Shapiro-Wilk test for checking of the normal distribution, Levene’s test for checking the homogeneity of variance were controlled. ZG and CG were compared by applying Mann-Whitney U test. Within-group, pretest, follow-up test, and posttest comparisons were investigated by Friedman test. Bonferroni analysis, as one of the multiple comparison tests, was used for determining the differences.
Results: According to findings, there were no significant differences between ZG and CG pre-test scores in all variables (p >.05). There were no significant differences in comparing CG’s pre-test, follow-up test, and post-test (p >.05). However, significant differences were observed in comparing ZG’s pre-test, follow-up test, and post-test (𝜒2 (2)=27,000 p=0,000). The observed differences were between weight, BMI, flexibility, 1600m, and Vo2max.measurements.
Conclusion: As a result, it was observed that applied Zumba ® Fitness program decreased the weight and BMI values of high school female students, increased the level of flexibility and aerobic endurance, and did not create any change in the strenght and the endurance of the arm and abdominal muscles. Based on the results of this study, it can be recommended that Zumba® Fitness activities are alternatives to physical education classes and extra-curricular activities for high school students.

Keywords

Physical education, High school, Zumba® Fitness, Fitnessgram, Physical fitness.

Zumba Etkinliklerinin Lise Öğrencilerinin Fiziksel Uygunluklarına Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada Zumba® Fitness etkinliklerinin, liseli kadın öğrencilerin fiziksel uygunluklarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya, yaş ortalaması 15,61±0,26 yıl olan toplam 30 öğrenci dahil edilmiştir. Katılımcılar rastgele zumba grubu (ZG) ve kontrol grubu (KG) olarak ayrılmıştır. ZG (n=15) yer alan öğrencilere, 6 hafta süreyle haftada 3 gün birer saat Zumba Fitness programı uygulanmıştır. KG (n=15) öğrencilerine ise günlük hayatlarındaki fiziksel hareketlerinde bir değişiklik yapmamaları istenmiştir. Öğrencilerin boy, ağırlık, esneklik, kol kuvveti, karın kası kuvveti, 1600m koş-yürü performansı ve Vo2max.değerleri FITNESSGRAM test protokollerine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Ölçümler Zumba® Fitness programı uygulanmadan önce (ön test), dördüncü hafta bitiminde (izleme testi) ve program tamamlandıktan sonra (son test) alınmıştır. Tüm verilerin tanımlayıcı analizleri hesaplanmış, normal dağılım değerlendirilmesi Shapiro-Wilk, varyansların eşitliğini değerlendirmek için Levene testi kullanılmıştır. KG ve ZG karşılaştırılması Mann- Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Grup içi ön test, izleme testi ve son test karşılaştırmaları Friedman testine göre araştırılmıştır. Farkların belirlenmesinde çoklu karşılaştırma testlerinden Bonferroni analizinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Öğretmenlik Araştırma bulgularına göre, KG ve ZG ön test karşılaştırılmasında tüm değişkenlerde anlamlı düzeyde farklılık olmadığı belirlenmiştir (p >.05). KG ön test, izleme testi ve son test karşılaştırılmasında farklılık olmadığı (p >.05) tespit edilmiştir. ZG ön test, izleme testi ve son test karşılaştırılmasında ise anlamlı düzeyde farklılıklar olduğu (𝜒2 (2)=27,000 p=0,000) belirlenmiştir. Bu farklılıkların ağırlık, BKİ, esneklik, 1600m ve VO2max.ölçümleri arasında olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Sonuç olarak, uygulanan Zumba® Fitness programının kadın lise öğrencilerin ağırlık ve BKİ değerlerini düşürdüğü, esneklik ve aerobik dayanıklılık düzeyini artırdığı, kol ve karın kası kuvvet ve dayanıklılıklarına etki etmediği görülmüştür. Araştırma sonuçlarından hareketle Zumba® Fitness, lise beden eğitimi dersleri ve ders dışı etkinliklerinde, alternatif bir etkinlik olarak kullanılması bu araştırmanın genel bir önerisi olarak sunulabilir.

Keywords

Beden eğitimi, Lise, Zumba® Fitness, Fitnessgram, Fiziksel uygunluk

References

• Ağaoğlu, C. (2019). 8 Haftalık Pilates, Zumba, Workout Egzersizlerinin Genç Kadınlarda Bazı Fiziksel Uygunluk Parametrelerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akkuş, S. (2019). Sedanter Bayanlarda Zumba Egzersizlerinin Endocan, Leptin Düzeyi, Kan Lipit Profillerine ve Aort Elastikiyet Parametrelerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Akyilmaz, G., Ozdurak-Singin, R., and Cicek, G. (2023). “Impact of Zumba training on body composition and eating behavior in obese women durıng covid-19”. Health Problems of Civilization, 17(3), 255-268. https://doi.org/10.5114/hpc.2023.128803
• Arol, P. (2020). The effect of Zumba exercises on body composition, dynamic balance and functional fitness parameters in 15-17 years old women with high body mass index. Pedagogy of physical culture and sports, 24(3), 118-124.
• Babayiğit, G., Saygın, Ö., Yıldırım, S. ve Ceylan, H. (2014). “Aerobic dance or step dance: which exercise can increase balance, flexibility and muscle strength of university students?”. Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi, 4(13), 143-151.
• Barene, S. (2014). Soccer and Zumba as Health Promotion among Female Hospital Employees. Ph.D thesis, University of Copenhagen, Denmark.
• Baştuğ, G., Özcan, R., Gültekin, D. and Günay, Ö. (2016). “The effects of crossfit, pilates and Zumba exercises on body composition and body image of women”. International Journal of Sports, Exercise and Training Science, 2(1), 22-29.
• Bayrakdar, A., Kılınç, H., Kayantaş, İ. and Günay, M. (2020). “The effect of 12-week regular Zumba exercises on antropometric properties”. Journal of Human Sciences, 17(1), 154-161.
• Benham, L., Hall, A. and Barney, D. (2013). “Zumba: from secondary physical education classes to adulthood workouts: staying up to date with the growing trends of physical activity ın and out of the schools”. A Journal for Physical and Sport Educators, 26(5): 39-42. https://doi.org/10.1080/08924562.2013.820556.
• Biçer, B., Yüktaşır, B., Yalçın, H. ve Kaya, F. (2010). “Yetişkin bayanlarda 8 haftalık aerobik dans egzersizlerinin bazı fizyolojik parametreler üzerine etkisi / the effect of 8 -week aerobic dance on some physiological parameters of adult women”. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 1-14.
• Brown, G.A. (2018). “Comparison of physical activity during Zumba with a human or video game instructor”. International Journal of Exercise Science, 11(4): 1019-1030.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K.E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Cabbaroğlu, M. (2019). Sportif Rekreasyon Etkinliği Olarak Zumba ve Pilates’in Yaşam Doyumu ve Mutluluk Üzerine Etkisi (Muğla İl Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Can, S., Arslan, E. ve Ersöz, G. (2014). “Güncel bakış açısı ile fiziksel aktivite”. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 1-10.
• Cocks, M., Shaw, C.S. and Shepherd, S.O. (2013). “Sprint interval and endurance training are equally effective in increasing muscle microvascular density and enos content in sedentary males”. The Journal of Physiology, 591(3), 641-56.
• Cugusi, L., Wilson, B., Serpe, R., Medda, A., Deidda, M., Gabba, S., Satta, G., Chiappori, P and Mercuro, G. (2016). “Cardiovascular effects, body composition, quality of life and pain after a Zumba® fitness program in Italian overweight women”. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 56(3), 328-335.
• Delextrat, A. and Martinez, A. (2014). “Small-sided game training improves aerobic capacity and technical skills in basketball players”. International Journal of Sports Medicine, 35, 385-391.
• Delextrat, A.A., Warner, S, Graham, S. And Neupert, E. (2015). “An 8-week exercise intervention based on Zumba improves aerobic fitness and psychological well-being in healthy women”. Journal of Physical Activity and Health, 13(2), 131-139. doi: 10.1123/jpah.2014-0535.
• Doğru, E. (2019). Sedanter Kadınlarda Zumba’nın Vücut Algısı ile Beden Benlik Algısı Arasındaki İlişkiye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hatay.
• Domene, P. A., Pummell, E., Moir, H. and Easton, C. (2015). “Salsa dance and Zumba fitness: acute responses during community-based classes”. Journal of Sport and Health Science, 5(2), 190-196. http://dx.doi.org/10.1016/j.jshs.2015.04.004.
• Donath, L., Roth, R., Hohn, Y., Zahner, L. and Faude, O. (2014). “The effects of Zumba training on cardiovascular and neuromuscular function in female college students”. European Journal of Sport Science, 14(6), 569-577. doi: 10.1080/17461391.2013.866168.
• Dumith, S.C., Gigante, D.P., Domingues, M.R. and Kohl III, H.W. (2011). “Physical activity change during adolescence: a systematic review and pooled analysis”. International Journal of Epidemiology, 40(3), 685-698. doi: 10.1093/ije/dyq272.
• Eroğlu Kolayiş, I. and Arol, P. (2020). “The effect of Zumba exercises on body composition, dynamic balance and functional fitness parameters in 15-17 years old women with high body mass index”. Pedagogy of Physical Culture and Sports, 24(3), 118-124. https://doi.org/10.15561/26649837.2020.0303.
• Esmail, A., Vrinceanu, T., Lussier, M., Predovan, D., Berryman, N., Houle, J., Karelis, A., Grenier, S., Minh Vu, T.T., Villalpando, J.M. and Bherer, L. (2020). “Effects of dance/movement training versus aerobic exercise training on cognition, physical fitness and quality of life in older adults: a randomized controlled trial”. Journal Of Bodywork And Movement Therapies, 24(1), 212-220. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2019.05.004.
• Farley, O.R.L., Secomb, J.L., Parsonage, J.R., Lundgren, L.E., Abbiss, C.R., Sheppard and J.M. (2016). “Five weeks of sprint and high-intensity interval training improves paddling performance in adolescent surfers”. The Journal of Strength and Conditioning Research, 30, 2446-2452.
• Fernandez-Fernandez, J., Sanz, D., Sarabia, J.M. and Moya, M. (2017). “The effects of sport-specific drills training or high-intensity interval training in young tennis players”. Int. Journal of Sports Physiology and Performance, 12, 90-98.
• Fiziksel Uygunluk Karnesi İlk Raporu Hazırlandı (2018, 7 Kasım). Erişim adresi: https://www.saglik.gov.tr/TR,50173/fiziksel-uygunluk-karnesi-ilk-raporu-hazirlandi-07112018.html.
• Gök, D., Özbal A.F. ve Ak, D. (2019). “Kastamonu Üniversitesi Öğrencilerinin Zumba Katılımları ile İlgili Görüşleri”. Ispes Journal, 2(2), 1-12. http://dx.doi.org/10.29228/ispes.30252.
• Guisado, E.U. and Sanchez, J.S. (2019). “Effects of Zumba® and aquagym on bone mass in inactive middle aged”. Medicina, 55(1), 23. doi:10.3390/medicina55010023.
• Güçlüöver, A. (2020). “The effect of 8-week Zumba fitness on body composition of Turkish womens”. Progress in Nutrition, 22(1), 316–322. https://doi.org/10.23751/pn.v22i1.9311.
• Hallal, P.C., Andersen, L. B., Bull, F. C., Guthold, R., Haskell, W., Ekelund, U. and Lancet Physical Activity Series Working Group. (2012). “Global physical activity levels: surveillance progress, pitfalls, and prospects”. The Lancet, 380(9838), 247-257. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)60646-1.
• Hausken, K. and Dyrstad, S.M. (2016). “Using heart rate monitors to assess energy expenditure in four training types”. Gazzetta Medica Italiana - Archivio per le Scienze Mediche, 175(3), 49-58.
• Hazar, K. ve Eskidemir, D. (2019). “7-week step-aerobics exercises’ effect on sedentary women’s body composition”. Spormetre,17(2), 145-153.
• Hižnayova, K. (2012). “Exercise intensity during Zumba fitness and tae-bo aerobics”, 7th INSHS International Christmas Sport Scientific Conference, 9-12 December 2012. International Network of Sport and Health Science. Szombathely, Hungary.
• Jain, P.K. and Nigudkar, M.R. (2016). “Effect of 12 week Zumba program and healthy diet on anthropometry, body composition and fitness parameters in working women”. Journal of Nutrition Health and Food Engineering, 5(4), 672-677. DOI: 10.15406/jnhfe.2016.05.00180.
• Janssen, I. and LeBlanc, A. G. (2010). “Systematic review of the health benefits of physical activity and fitness in school-aged children and youth”. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 7(1), 40. DOI: 10.1186/1479-5868-7-40.
• Junior, J. C., Silva, H. J., Silva, J. F., Cruz, R. S., Lins, C. A. and Souza, M. C. (2018). “Zumba dancing can improve the pain and functional capacity in women with fibromyalgia”. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 22(2), 455-459. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2017.09.022.
• Kaya, F., Nar, D., Erzeybek M. S. and Bozdoğan, Z. (2016). “Among the physical fitness workouts, the efficiency of the weight training and Zumba exercises on the body composition in men and women”, ERPA Congress, 05 September 2016, SHS Web of Conferences. 31, 01018. https://doi.org/10.1051/shsconf/20163101018.
• Krishnan, S., Tokar, T. N., Boylan, M. M., Griffin, K., Feng, D., Mcmurry, L. and Cooper, J. A. (2015). “Zumba® dance improves health in overweight/obese or type 2 diabetic women”. American Journal of Health Behavior, 39(1), 109-120. https://doi.org/10.5993/ajhb.39.1.12.
• Kusnanik, N.W., Suminar, T.J., Bird, S. P. (2019). “The effect of Zumba and high impact aerobic in reducing skinfold thickness”. International Conference on Research and Academic Community Services (ICRACOS 2019), Advances in Social Science, Education and Humanities Research, volume 390. https://doi.org/10.2991/icracos-19.2020.35.
• Laskowski, E. R. (2013). What is Zumba? Erişim: 18 Aralık 2019, http://www.mayoclinic.org/healthy-living/fitness/expert-answers/Zumba/faq- 20057883.
• Ljubojevic, A., Jakovljevic, V., Bijelic, S., Sârbu, I., Tohănean, D.I., Albină, C. and Alexe, D.I. (2023) “The effects of Zumba Fitness® on respiratory function and body composition parameters: an eight-week intervention in healthy inactive women”. Int J Environ Res Public Health, Jan; 20(1): 314. doi: 10.3390/ijerph20010314
• Ljubojevic, A., Jakovljevic, V., Popržen, M. (2014). “Effects of zumba fitness program on body composition of women”. Sportlogia, 10(1),29-33. doi: 10.5550/sgia.141001.en.004L
• Ljubojevic, A., Jovanovic, S., Zrnic, R. and Sebic, L. (2016). “Zumba fitness cardio exercise: the effects on body fat mass reduction of woman”. Homo Sporticus Scientific Journal of Sport and Physical Education, 1, 32-35.
• Luettgen, M., Foster, C., Doberstein, S., Mikat, R. and Porcari, J. (2012). “Zumba®: is the “fitness-party” a good workout”. Journal Of Sports Science And Medicine, 11(2), 357-358.
• Lukić, A. (2006). The Relationship Between Motor Skills and Performance Efficiency of The Basic Technique Steps in Sport Dance. Unpublished Master’s thesis, University of Banja Luka, Bosnia and Herzegovina.
• Meredith, M.D., Welk, G.J (Eds.). (2010). Fitnessgram/Activitygram Test Administration Manual. The Cooper Institute: Dallas, Texas.
• Micallef, C. (2014). “The effectiveness of an 8-week Zumba programme for weight reduction in a group of Maltese overweight and obese women”. Sport Sciences for Health, 10(3), 211-217.
• Ng, M., Fleming, T., Robinson, M., Thomson, B., Graetz, N., Margono, C. and Abraham, J. P. (2014). “Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980-2013: a systematic analysis for the global burden of disease study 2013”. The Lancet, 384(9945), 766-781.
• Okonkwo, N. M. (2012). Energy Expenditure and Physiological Responses to 60 Minute Zumba Aerobic Sessions (Group Class Versus Home) in Healthy Adult Females. Master thesis, University of Chester, United Kingdom.
• Oktay, G. (2015). Kadınlarda 8 Haftalık Zumba ve Step-Aerobik Egzersizlerinin Sağlık İlişkili Fiziksel Uygunluk Unsurlarına Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Muğla.
• Okyar, B. ve Tortop, Y. (2019). “12 haftalık eşli dans çalışmalarının bazı fiziksel uygunluk parametrelerine etkisi”. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 66-74.
• Öğe, B. (2019). Kadınlarda 8 Haftalık Zumba ve Step-Aerobik Egzersizlerinin Serum Leptin ve Serum Ghrelin Hormonu Üzerine Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Van.
• Ön, B. O., Yıldız, M. ve Dündar, Ü. (2020). “8 haftalık step aerobik egzersizlerin diz eklemi izokinetik kuvvet, denge ve yaşam kalitesi üzerine etkisi”. Kocatepe Tıp Dergisi, 21(1), 82-91.https://doi.org/10.18229/kocatepetip.593889.
• Özdamar, K. (2003). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Kaan Kitabevi: Eskişehir.
• Özdenk, S. ve İmamoğlu, M. (2019). “The effects of pilates, step and Zumba exercises on self-esteem, happiness and communication skill levels”. Asian Journal of Education and Training, 5(2), 369-373. DOI:10.20448/journal.522.2019.52.369.373.
• Özer, K. (2006). Fiziksel Uygunluk. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Özer, K. (2009). Fiziksel Uygunluk. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Öztürk, F. ve Bavlı, Ö. (2017). “Investigation of the effects of eight weeks of pilates and step-aerobic exercises on physical performance and self esteem scores of females”. International Journal of Science Culture and Sport, 5(2), 76-86.
• Packyanathan, J. S. and Preetha, S. (2020). “Comparison of the effect of yoga, Zumba and aerobics in controlling blood pressure in the Indian population”. Journal of Family Medicine and Primary Care, 9, 547-51. Perez, B. and Greenwood-Robinson, M. (2009). Zumba: Ditch the Workout, Join the Party! The Zumba Weight Loss Program. Grand Central Life and Style: USA.
• Rahayu, N. I., Damayanti, I. and Ruhayati, Y. (2019). “Physical activity management in female college students: the improvement of health related fitness through Zumba fitness workout”. 4th International Conference on Sport Science, Health, and Physical Education (ICSSHPE 2019), Advances in Health Sciences Research, volume 21.
• Rulz, Y.B., Viteri, S.P. and Gonzalez, E.V. (2020). “Dance fitness classes improve the health-related quality of life in sedentary women”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(11), 3771. doi:10.3390/ijerph17113771.
• Salman, U., Sarı, İ. Ve Mirzeoğlu, D. A. (2018). “Beden eğitimi öğretmenleri gözüyle sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk karnesi”. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (İÜBESBD), 5(3), 1-24.
• Sandvei, M., Jeppesen, P.B. and Stoen, L. (2012). “Sprint interval running increases insulin sensitivity in young healthy subjects”. Archives of Physiology and Biochemistry, 118(3), 139-47.
• Suminar, T. J., Kusnanik, N. W. and Wiriawan, O. (2018). “High-impact aerobic and zumba fitness on increasing vo2max, heart rate recovery and skinfold thickness”. Journal of Physics: Conference Series, 947. doi :10.1088/1742-6596/947/1/012016.
• T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Ortaöğretim Beden Eğitimi ve Spor Dersi (9, 10, 11, 12. Sınıflar) Öğretim Programı.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2014). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu 2010, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2019). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018, Ankara.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Fiziksel Uygunluk Karnesi Raporu (2018). Erişim: 27.06.2024, https://www.saglik.gov.tr/TR,50173/fiziksel-uygunluk-karnesi-ilk-raporu-hazirlandi-07112018.html.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2017). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenleri için Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi Uygulama Rehberi, Ankara.
• Tamer, K. (2000). Sporda Fiziksel-Fizyolojik Performans Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi. Bağırgan Yayımevi, Ankara.
• Taşkın, M., Ekmekçi, E., Taşkın, M., ve Peker, C. (2020). Sağlıklı genç yetişkinlerde uygulanan elastik bantlı kuvvet antrenmanlarının kas hipertrofisine etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-9.
• Tekin, A., Tekin, G., Aykora, E. ve Çalışır, M. (2018). “Tae-bo egzersiz programının üniversiteli kadın öğrencilerde fiziksel motorik ve psikososyal çıktıları”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 431–441. https://doi.org/10.18506/anemon.370120.
• Tiryaki, K. ve Bulut, N. (2020). “Zumba eğitimi alan kadınların benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi (investigation of self esteem levels of women receiving Zumba training)”. Spor Eğitim Dergisi, 4(2), 62-68.
• Van Slujis, E. M, Skidmore, P. M., Mwanza, K., Jones, A. P., Callaghan, A. M. and Ekelund, U. (2008). “Physical activity and dietary behaviour in a population-based sample of British 10-year old children: the speedy study (sport, physical activity and eating behaviour: environmental determinants in young people)”. BMC Public Health, 14(8), 388.
• Vendramin, B., Bergamin, M., Gobbo, S., Cugusi, L., Duregon, F., Bullo, V., Ermolao A. (2016). Health Benefits of Zumba Fitness Training: A Systematic Review. Journal of the American Academy of Physical Medicine and Rehabilitation, 8(12),1181-1200. doi: 10.1016/j.pmrj.2016.06.010
• World Health Organization (2010). “Global recommendations on physical activity for health”. WHO Pres, Geneva, Switzerland.
• World Health Organization (2018). More Active People for a healthier World: The global action plan on physical activity 2018-2030.
• Yıldız, A (2019). Kocaeli Büyükşehir Belediyesine Bağlı Yürütülen Zumba Fitness Egzersiz Programlarının Kadınların Beden İmgesi ile İletişim Becerilerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Zumba Fitness LCC (2014). Zumba Temel Eğitmenlik Kılavuzu. Zumba Fitness LCC, Miami