Türkiye’nin Uluslararası Öğrenci Politikası (2002-2024)

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 70 - 95, 27.12.2024

Mehmet Baydemir , Mehmet Ali Bolat

Öz

2002 yılından bu yana sürmekte olan AK Parti ve Erdoğan iktidarı, Türkiye’deki uluslararası öğrencilik mefhumunda da radikal değişikliklerin gözlemlendiği bir dönem olmuştur. 2002 yılında sadece 16.000 kişi seviyesinde olan Türkiye’deki uluslararası öğrenci sayısının 2022 yılı itibarıyla 300.000’i aşması söz konusu değişimin en belirgin göstergesidir. Gerçekleşen 19 katlık bu artışta siyasi iradenin, Türkiye’nin dış politikada yakaladığı ivmenin, küresel ve bölgesel bazda askerî ve ekonomik gelişmelerin katkısı açıktır. Ancak bahsedilen süreçte sivil toplumun, üniversitelerin, yerel yönetimlerin ve özel sektörün de yadsınamaz başat rolleri bulunmaktadır. Bu makale uluslararası öğrenciliğin Türkiye’deki yaşamış olduğu 20 yıllık değişimin altında yatan çeşitli etkenleri geniş bir bakış açısıyla incelemek amacıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Öğrenci, Erdoğan, STK, YTB, UDEF.

Turkey's International Student Policy (2002-2024)

Öz

Kaynakça

• Abdi, I. I. , Nas, Ç. ve Taşcı, F. (2021). Somali Örneğinde Türkiye Kalkınma Yardımı Modeli. Toplumsal Politika Dergisi, 2 (2). 62-83. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpd/issue/66013/1037336
• Arpa, E. ve Bayar, M. (2019). Türkiye’nin Afrika’ya Yönelik Kalkınma Yardımlarının Yardım Etkinliği Açısından Değerlendirilmesi. Bilge Strateji, 11 (21), 201-229. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bs/issue/54881/751776
• Baydemir, M. (2024). Türkiye’nin Sahra Altı Afrika Kamu Diplomasisi. Filiz Kitabevi.
• Bhandari, R., Robles, C., ve Farrugia, C. (2018). International higher education: Shifting mobilities, policy challenges, and new initiatives. Global Education Monitoring Report.
• Bolat, M. A. (2017). Türkiye’nin uluslararası öğrenci politikası: Durum tespiti ve öneriler. Uluslararası Öğrencilik Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Perspektifler (ss. 8-19). Harf Yayın İletişim.
• Briggs, S. (2006). An exploratory study of the factors influencing undergraduate student choice: The case of higher education in Scotland. Studies in Higher Education, 36(1), 705–722.
• Budak, M. M., and Terzi, H. M. (2021). “Scholarship Programs as Public Diplomacy Tool and Implementations in Turkic Council Countries.” Bilig 96 (TBMM’nin 100. Yılı Özel Sayısı): 229-253.
• Çakmakçı, N. (2024). Yabancı öğrencide ilk 10’dayız. Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nuran-cakmakci/yabanci-ogrencide-ilk-10dayiz-42425251. Erişim Tarihi: 05.06.2024
• Erdoğan, M. (2013). Dış Politika Analizi. Anadolu Üniversitesi.
• Erendor, M.E. (2020). Türk dış politikası, Acar, H. (Ed.). Atlas Akademik Basım Yayın.
• Government of Canada (2019). Canada’s International Education Strategy (2019-2024). https://www.international.gc.ca/education/strategy-2019-2024-strategie.aspx?lang=eng. Erişim Tarihi: 01.09.2024
• Gök, M., (2022). “Türkiye’de Yabancı Akademisyen İstihdamı, Karşılaşılan Sorunlar ve Örnek Mahkeme Kararları”. Alanya Akademik Bakış, 6(1), Sayfa No. 1987-2015.
• Güder, S. ve Mercan, M. H. (2012). 2000 Sonrası Türk Dış Politikasının Temel Parametreleri ve Orta Doğu Politikası. İnsan ve Toplum, 2(3), 57-92.
• Güneş, H. (2013). Türkiye ve Orta Asya İlişkileri. Faruk Sönmezoğlu (Ed.). 21.Yüzyılda Türk Dış̧ Politikası Analizi içinde. (s.715-744). Der Yayınları.
• Hudson, V. M. (2005). Foreign Policy Analysis: Actor Specific Theory and the Ground of International Relations. Foreign Policy Analysis. Cilt 1. Sayı 1. s. 1-30.
• İHH. (2023). Vildan’ın Hikâyesi. İHH İnsani Yardım Vakfı. https://ihh.org.tr/anlati/vildanin-hikayesi. Erişim Tarihi: 05.10.2023.
• Kandemir, E ve Tuncer, C. O. (2021). Türk Dış Politikasında İnsani Diplomasi Bağlamında Kızılay, AFAD, İHH, Deniz Feneri ve Beşir Derneği’nin Afrika ve Asya’daki Faaliyetleri. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi.
• Karahan, M. ve Abbas, Z. (2022). Türk Dış Politikasında Yumuşak Güç Kullanımı: Sahra Altı Afrika Ülkelerinde Maarif Vakfı Faaliyetleri. R&S- Research Studies Anatolia Journal, 5 (1), 1-25.
• Kavak Y. ve Baskan G. A. (2001). Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleri, Türk ve Akraba Topluluklarına Yönelik Eğitim Politika ve Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Fakültesi Dergisi, 20: 92-103.
• Kesgin, B. (2011). Political leadership and foreign policy in post-cold war Israel and Turkey. [Doctoral dissertation, University of Kansas]
• Lee, J. J., Maldonado-Maldonado, A., ve Rhoades, G. (2006). The political economy of international student flows: Patterns, ideas, and propositions. In J. C. Smart (ed.)
• Kızılay, Ş. (2021). Değerleri ve Aktörleriyle Türkiye’nin İnsani Yardım Politikası. UPA Strategic Affairs 2: 185-209
• Levent, F. ve Karaevli, Ö. (2014). Uluslararası Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Politikalar ve Türkiye İçin Öneriler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 38 (38). 97-118. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/387/2626.
• Maarif Bülten 27. (2023). Afrika’da Maarif Vakfı. Maarif Vakfı. https://turkiyemaarif.org/uploads/editions/files/165659d39ce237.pdf. Erişim Tarihi: 01.10.2024
• Mazzarol, T. and Soutar, G.N. (2002), "“Push‐pull” factors influencing international student destination choice". International Journal of Educational Management, Vol. 16 No. 2, pp. 82-90.
• OECD. (2020). Education at a Glance 2020. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/69096873-en.pdf?expires=1621870335&id=id&accname=guest&checksum=6A0C8E49C7C5607101B80E31CD3ADB21. Erişim Tarihi: 01.09.2024
• OECD. (2024). Education at a Glance 2024. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/c00cad36-en.pdf?expires=1728249820&id=id&accname=guest&checksum=EC2BE01BF26B293097CBD4BD0EAAC4F3. Erişim Tarihi: 15.09.2024
• Özerdem, A. (2016). İnsaniyetçilik ve Türk Dış Politikası. Uluslararası İlişkiler Dergisi. Special Issue: Turkish Foreign Policy. 129-149.
• Öztürk, S. (2014). Büyük Öğrenci Projesinden Türkiye Bursları Projesine Geçiş Süreci ve Türkiye’nin Öğrenci Politikasındaki Değişim. T.C. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı.
• Project Atlas. (2020). Over 5.6 million higher education students studied abroad. Project Atlas. https://iie.widen.net/s/rfw2c7rrbd/project-atlas-infographics-2020. Erişim Tarihi: 05.09.2024
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2024). Türkiye’nin Kalkınma İşbirliği: Genel Özellikleri Ve En Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik Yaklaşımı. T.C. Dışişleri Bakanlığı. https://www.mfa.gov.tr/turkiyenin-kalkinma-isbirligi.tr.mfa. Erişim Tarihi 10.10.2024
• TİKA. (2016). TİKA İdare Faaliyet Raporu 2016. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı. Ankara.
• TİKA. (2024). Hakkımızda. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA). https://tika.gov.tr/kurumumuz/hakkimizda/. Erişim Tarihi: 02.10.2024
• TMV. (2024). Dünyada Maarif, Güncel Durum Bilgisi. Maarif Vakfı. https://turkiyemaarif.org/dunyada-maarif. Erişim Tarihi: 03.10.2024
• TUMED. (2024). Hakkımızda. Türkiye Uluslararası Mezunlar Derneği (TUMED). http://tumed.org.tr/kurumsal/. Erişim Tarihi: 16.10.2024
• Türkiye Diyanet Vakfı. (2021). Uluslararası Anadolu İmam Hatip Lisesi Burs Programı Başvuru Kılavuzu. https://diyanetburslari.tdv.org/wp-content/uploads/2021/02/IHL-Basvuru-Klavuzu-2021-TUM-DILLER.pdf. Erişim Tarihi: 16.10.2024
• UDEF. (2024). Hakkımızda. Uluslararası Öğrenci Dernekleri Federasyonu (UDEF). https://udef.org.tr/hakkimizda/. Erişim Tarihi: 16.10.2024
• UK Government (2019). Plans to boost international student numbers and income. Department for Education. https://www.gov.uk/government/news/plans-to-boost-international-student-numbers-and-income. Erişim Tarihi: 25.8.2024
• YEE. (2024). Kurumsal. Yunus Emre Enstitüsü. https://www.yee.org.tr/tr/kurumsal/yunus-emre-enstitusu. Erişim Tarihi: 03.10.2024
• YTB. (2024). Uluslararası Öğrenciler. Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB). https://ytb.gov.tr/daireler/uluslararasi-ogrenciler. Erişim tarihi: 04.10.2024
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (2024). Uyruğa Göre Öğrenci Sayıları Raporu. Yükseköğretim Kurulu. https://istatistik.yok.gov.tr/. Erişim tarihi: 19.10.2024
• Yükseköğretim Kurulu. (2017). Yükseköğretimde Uluslararasılaşma Strateji Belgesi 2018-2022. https://www.yok.gov.tr/Documents/AnaSayfa/Yuksekogretimde_Uluslararasilasma_Strateji_Belgesi_2018_2022.pdf. Erişim Tarihi: 15.01.2024
• Yüksel, G. (2019). Türk Dış Politikasında İnsani Yardım Kuruluşları: Katkılar, Motivasyonlar, Kaynaklar Ve Sorunlar. [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi].