STRUCTURAL ANALYSIS OF ZONGULDAK-EREGLI COAL FIELD IN TURKEY (1920-1960)

Year 2016, Volume: 16 Issue: 33, 211 - 256, 13.01.2017

Nadir Yurtoğlu

Abstract

This paper deals with the activities performed and steps taken to increase production

activities in Zonguldak-Ereğli Coal Field between 1920 and 1960 and the contributions of

coal production attained as a result of these activities and steps to the economy of Turkey.

This study presents all kinds of activities carried out to increase production in the field as

well as relevant modernization works from 1836, when the first production was made, until

1960. The developments in the above-mentioned period were examined in four sections: coal

enterprises during the Ottoman period between 1836 and 1920 (to provide a background for

the period under examination); the developments in the 1920-1923 National Government

period; the developments in the 1923-1940 Republican period; and the developments in

the 1940-1960 involving nationalization of the field and the aftermath. The contributions of

developments that took place in coal production during these periods to national economy

are presented in the form of numeric data. The gaps in the literature regarding the topic of

this study were eliminated by using primary sources. Relevant evaluations were made by

taking into account Turkey in that period and the developments that took place in the field

of hard coal in the world. The results are as follows: legislative regulations that were made

from 1920 in relation to the field yielded their fruits as of 1924 when production increased.

However, private enterprises did not use the field rationally. Therefore, the expected level of

coal production was never achieved. Before the nationalization of the field, the government

established institutions such as General Directorate of Mineral Research and Exploration

and Etibank and Ereğli Coal Enterprise. Later on, another governmental institution, Turkish

Coal Enterprise, was founded and put into operation. In addition to all these institutions,

foreign aids were received through the Marshall Plan, which led to a gradual increase in the

production each year. Thanks to this increase, coal mine made important contributions to

the economy through its use in transportation sector, heating official institutions and houses,

producing electrical energy and coal gas, developing the iron, steel, and chemical industry,

and supporting foreign currency inflow through export.

Keywords

Ereğli Field, Worker, Production, Hard Coal, Pit Coal, Zonguldak

TÜRKİYE’DE ZONGULDAK-EREĞLİ KÖMÜR HAVZASININ YAPISAL ANALİZİ (1920-1960)

Abstract

Bu araştırmada Zonguldak-Ereğli Kömür Havzasında 1920 ile 1960 yılları arasında

üretim faaliyetlerini artırmaya yönelik yapılan çalışmalar ile bu çalışmaların neticesinde

elde edilen kömür veriminin ülke ekonomisine sağladığı katkılar ele alınmıştır. İlk üretimin

yapıldığı 1836’dan başlayarak 1960 yılına kadar Havzanın verimini artırmaya yönelik

gerçekleştirilen modernleşme çalışmaları ile her türlü faaliyet ve icraatlar arka plan bilgisi teşkil

etmesi bakımından 1836-1920 Osmanlı döneminde havzada kömür işletmeleri, 1920-1923 Milli

Hükümet dönemi, 1923-1940 Cumhuriyet dönemi ve 1940-1960 Havzanın millileştirilmesi

ve sonrası yaşanan gelişmeler dönemi olarak dört bölümde incelenmiştir. Bu dönemlerde

kömür üretiminde yaşanan gelişmelerin milli ekonomiye sağladığı katkılar sayısal verilerle

ortaya konmuştur. Çalışmanın konusu hakkında literatürde yer alan boşluklar birincil

kaynakların kullanılması yoluyla doldurulmuştur. Konu incelenirken dönemin Türkiye’si ile

dünyanın taşkömürü alanında yaşanan gelişmeleri göz önüne alınarak bu gelişmeler ışığında

gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Elde edilen netice şudur;1920 yılından itibaren Havza

ile ilgili yapılan yasal düzenlemelerin semeresi 1924 yılından itibaren üretimin artırılmasıyla

alınmaya başlamış ancak özel teşebbüsün Havzayı rasyonel kullanamaması yüzünden

kömür veriminde istenilen düzeye bir türlü erişilememiştir. Devletin Havzayı millileştirme

çalışmaları öncesinde tesis ettiği Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Etibank ve Ereğli Kömür

İşletmesi gibi kuruluşların yanı sıra sonrasında kurduğu Türkiye Kömür İşletmeleri gibi

kurumların devreye girmesi ve Marshall Planından alınan dış yardımlar sayesinde yapılan

yatırımlarla üretim her yıl düzenli olarak artmıştır. Bu artış sayesinde kömür madeni ulaşım

sektöründe, resmi kurumlar ve meskenlerin ısıtılmasında, elektrik enerjisi ve havagazı

üretiminde, demir, çelik ve kimya sanayinin gelişmesinde, ihraç edilerek ülkeye döviz temin

edilmesinde kullanılarak ekonomiye önemli destek sağlamıştır.

Keywords

Ereğli Havzası, İşçi, Üretim, Taşkömürü, Maden Kömürü, Zonguldak

References

• BCA, Fon No: 30 18 1 2- Kutu No: 134-Dosya No: 97-Sıra No: 1.
• BCA, Fon No: 30 18 1 2-Kutu No: 148-Dosya No: 11-Sıra No: 16.
• Resmi Gazete, Sayı No: 2, 14 Şubat 1337.
• Resmi Gazete, Sayı No: 14, 9 Mayıs 1337.
• Resmi Gazete, Sayı No: 92, 14 Nisan 1341.
• Resmi Gazete, Sayı No: 96, 23 Nisan 1341.
• Resmi Gazete, Sayı No: 608, 15 Haziran 1927.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3035, 22 Haziran 1935.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3593, 30 Nisan 1937.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3639, 24 Haziran 1937.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3950, 4 Temmuz 1938.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3330, 15 Haziran 1936.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3036, 24 Haziran 1935.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3945, 28 Haziran 1938.
• Resmi Gazete, Sayı No: 4417, 26 Ocak 1940.
• Resmi Gazete, Sayı No: 4527, 5 Haziran 1940.
• Resmi Gazete, Sayı No: 3955, 9 Temmuz 1938.
• Resmi Gazete, Sayı No: 8144, 28 Haziran 1952.
• Resmi Gazete, Sayı No: 9621, 31 Mayıs 1957.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 1, Cilt: 1, 15.08.1336.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 1, Cilt: 1, 28.04.1337.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 1, Cilt: 1, 10.09.1337.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 2, 06.04.1340.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 3, 12.04.1341.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 3, 19.04.1341.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 2, Cilt: 5, 28.05.1927.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 15, 14.06.1935.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 17, 31.03.1937.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 17, 11.06.1937.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 18, 17.06.1938.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 16, 08.06.1936.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 15, 14.06.1935.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 18, 17.06.1938.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 6, Cilt: 21, 18.01.1940.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 6, Cilt: 21, 30.05.1940.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 5, Cilt: 18, 22.06.1938.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 9, Cilt: 34, 19.06.1952.
• TBMM, Kanunlar Dergisi, Dönem: 10, Cilt: 39, 22.05.1957.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 1, Toplantı: 4, Cilt: 28, Birinci İçtima, 1 Mart 1339.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 2, Toplantı: 1, Cilt: 1, 14. Birleşim, 05.09.1339
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 2, Toplantı: 4, Cilt: 27, 1. İçtima, 1 Teşrinisani 1926.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 5, Toplantı: 1, Cilt: 6, 1. Birleşim, 01.11.1935.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 5, Toplantı: 3, Cilt: 20, 1. Birleşim, 01.11.1937.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 5, Toplantı: 3, Cilt: 20, 3. Birleşim, 08.11.1937.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 6, Toplantı: 1, Cilt: 6, 1. Birleşim, 01.11.1939.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 6, Toplantı: 2, Cilt: 14, 1. Birleşim, 01.11.1940.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 6, Toplantı: 3, Cilt: 21, Birinci Birleşim, 01.11.1941.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 7, Toplantı: F., Cilt: 1, 3. Birleşim, 17.03.1943.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 7, Toplantı: 1, Cilt: 6, 1. Birleşim, 01.11.1943.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 7, Toplantı: 2, Cilt: 14, 1. Birleşim, 01.11.1944.
• TBMM Tutanak Dergisi, Dönem: 8, Toplantı: 0, Cilt: 1, 3. Birleşim, 14.08.1946.
• TBMM, Tutanak Dergisi, Dönem: 8, Toplantı: 3, Cilt: 13, 1. Birleşim, 01.11.1948.
• TBMM, Tutanak Dergisi, Dönem: 8, Toplantı: 3, Cilt: 15, 16. Birleşim, 24.01.1949.
• TBMM, Tutanak Dergisi, Dönem: 9, Toplantı: 2, Cilt: 10, 1. Birleşim, 01.11.1951.
• TBMM, Tutanak Dergisi, Dönem: 9, Toplantı: 3, Cilt: 17, 1. Birleşim, 01.11.1952.
• TBMM, Tutanak Dergisi, Dönem: 9, Toplantı: 3, Cilt: 20, 46. Birleşim, 18.02.1953.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 10, Toplantı: 1, Cilt: 5, 42. Birleşim, 18.02.1955.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 10, Toplantı: 1, Cilt: 5, 42. Birleşim, 18.02.1955.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 10, Toplantı: 2, Cilt: 8, 1. Birleşim, 01.11.1955.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 10. Toplantı: 2, Cilt: 10, 41. Birleşim, 22.02.1956.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, Dönem: 11, Toplantı: 3, Cilt: 10, 1. Birleşim, 01.11.1959.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, 1959 Yılı Bütçe Kanunu Lâyihası ve Bütçe Encümeni Mazbatası, Dönem: 11, Toplantı: 2, S. Sayısı: 41, TBMM Matbaası, Ankara, 1959.
• TBMM, Zabıt Ceridesi, 1960 Yılı Muvazene-i Umumiye Kanunu Lâyihası ve Bütçe Encümeni Mazbatası, Dönem: 11,Toplantı: 3, S. Sayısı: 43, TBMM Matbaası, Ankara, 1960. Ayın Tarihi, Sayı No: 163, Yıl: Haziran 1947.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 166, Yıl: Eylül 1947.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 175, Yıl: Haziran 1948.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 182, Yıl: Ocak 1949.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 201, Yıl: Ağustos 1950.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 212, Yıl: Temmuz 1951.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 233, Yıl: Nisan 1953.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 249, Yıl: Ağustos 1954.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 254, Yıl: Ocak 1955.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 273, Yıl: Ağustos 1956.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 275, Yıl: Ekim 1956.
• Ayın Tarihi, Sayı No: 279, Yıl: Şubat 1957.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1931-1932, Ankara, 1932.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1932-1933, Ankara, 1933.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1935-1936, Ankara, 1936.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1936-1937, Ankara, 1937.
• İGM, Küçük İstatistik Yıllığı 1937-1938, Yayın No: 129, Ankara,1938.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1939-1940, Yayın No: 159, Ankara, 1940.
• İGM, Küçük İstatistik Yıllığı 1939-1940, Yayın No: 160, Ankara, 1941.
• İGM, Küçük İstatistik Yıllığı, 1940-1941, Yayın No: 192, Ankara, 1942.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1942-1943, Yayın No: 226, Ankara, 1944.
• İGM, Küçük İstatistik Yıllığı 1942-1945, Yayın No: 253.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1951, Yayın No: 332, Ankara, 1951.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1952, Yayın No: 342, Ankara, 1952.
• İGM, İstatistik Yıllığı 1953, Yayın No: 360, Ankara, 1953.
• İGM, 1959 İstatistik Yıllığı, Yayın No: 380, Ankara, 1959.
• DİE, İstatistik Yıllığı 1960-1962, Yayın No: 460, Ankara, 1962.
• DİE, 1963 Türkiye İstatistik Yıllığı, Yayın No: 490, Ankara, 1963.
• DİE, Türkiye İstatistik Yıllığı 1964-1965, Ankara, 1965.
• DİE, İstatistik Göstergeler 1923- 1995, Yayın No: 1883, Ankara, 1996.
• DİE, İstatistik Göstergeler 1923-2002, Yayın No: 2790, Ankara, 2003.
• TÜİK, İstatistik Göstergeler 1923-2006, Yayın No: 3114, Ankara, 2007.
• DEMOKRAT PARTİ (DP), Kalkınan Türkiye, Desen Matbaası, Ankara, 1954.
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (DPT), Kalkınan Türkiye (Rakamlarla 1923- 1968) Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 1969.
• İKTİSAT VEKÂLETİ, Türkiye Cumhuriyetinin İkinci Sanayi Planı 1936, İkinci Basım TTK Yayınları Ankara, 1989.
• TC SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI, 50 Yılda Türk Sanayii, Mars Matbaası, Ankara 1973.
• TÜRK TARİHİ TETKİK CEMİYETİ (TTTC), Tarih IV, Türkiye Cumhuriyeti, Maarif Vekâleti Yayınları, İstanbul, 1931.
• Akşam (1952)
• Cumhuriyet (1950)
• Hâkimiyet-i Milliye (1920)
• İktisadi Yürüyüş (1940-1951)
• Türk Ekonomisi (1946-1951)
• Ulus (1937)
• Vatan (1952)
• Yeni İstanbul (1950)
• Yeni Sabah (1950)
• Zafer (1950)
• Zaman (1950)
• ÂFETİNAN, Ayşe, İzmir İktisat Kongresi 17 Şubat-4 Mart 1923, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
• ÂFETİNAN, Ayşe, Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk’ün El Yazmaları, Yayına Hazırlayanlar: Ali Sevim ve diğerleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2010.
• AKTAN, Reşat, Türkiye İktisadı, Cilt: 1, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1968.
• ARAR, İsmail, Hükümet Programları, 1920-1965, Burçak Yayınevi, İstanbul, 1968.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, 1919-1927, Yayına Hazırlayan Zeynep Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 2007.
• BURÇAK, Rıfkı Salim, On Yılın Anıları, 1950-1960, Nurol Matbaacılık, Ankara, 1998.
• CİLLOV, Halûk, Türkiye Ekonomisi, İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1966.
• CİLLOV, Halûk, Türkiye Ekonomisi Bünyesi, Özel İktisadi ve Ticari İlimler Yüksekokulu Yayınları, İstanbul, 1967.
• ÇAVDAR, Tevfik, Milli Mücadele Başlarken Sayılarla “… Vaziyet ve Manzara-i Umumiye”, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1971.
• ÇAVDAR, Tevfik, Türkiye Ekonomisinin Tarihi 1900-1960, İmge Yayıncılık, Ankara, 2003.
• ELDEM, Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1994.
• ELDEM, Vedat, Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Basım, Ankara, 1994.
• GOLOĞLU, Mahmut, Cumhuriyete Doğru 1921-1922, Milli Mücadele Tarihi-IV, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.
• GOLOĞLU, Mahmut, Üçüncü Meşrutiyet, Birinci Büyük Millet Meclisi 1920, Milli Mücadele Tarihi III, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.
• GÜNEŞ, İhsan, Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı 1920-1923, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 3. Basım, İstanbul, 2003.
• HİÇ, Süreyya, Türkiye Ekonomisi, Filiz Kitabevi, 2. Basım, İstanbul, 1994.
• İMER, Hüseyin Fehmi, Ereğli Maden Kömür Havzası Tarihçesi, Zonguldak Halkevi Yayınları, Zonguldak, 1944.
• KARABEKİR, Kazım, İktisat Esaslarımız, Hatıra ve Zabıtlarıyla 1923 İzmir İktisat Kongresi, Yayına Hazırlayan Orhan Hülagü, Ömer Hakan Özalp, Emre Yayınları, İstanbul, 2001.
• KEPENEK, Yakup, Gelişimi, Üretim Yapısı ve Sorunlarıyla Türkiye Ekonomisi, Verso Yayıncılık, 5. Basım, Ankara, 1990.
• KEPENEK, Yakup; YENTÜRK, Nurhan, Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, 9. Basım, İstanbul,1997.
• KEYDER, Çağlar, Dünya Ekonomisi İçinde Türkiye 1923-1929, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2. Basım, İstanbul, 1993.
• KILIÇBAY, Ahmet, Türk Ekonomisi Modeller, Politikalar, Stratejiler, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 4. Basım, Ankara, 1992.
• KOCABAŞOĞLU, Uygur, Türkiye İş Bankası Tarihi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2001.
• KURUÇ, Bilsay, Mustafa Kemal Döneminde Ekonomi, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1987.
• KUYUCUKLU, Nazif, Türkiye İktisadı, Filiz Kitabevi, 2. Basım, İstanbul, 1993.
• MİLLİ İKTİSAT VE TASARRUF CEMİYETİ, 1930 Sanayi Kongresi, Raporlar ve Zabıtlar, Yayına Hazırlayan M. Derviş Kılınçkaya, 2. Basım, Ankara, 2003.
• MÜDERRİSOĞLU, Alptekin, Kurtuluş Savaşının Malî Kaynakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1990.
• NAİM, Ahmet, Zonguldak Havzası Uzun Mehmet’ten Bugüne Kadar, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1934.
• ÖĞRETEN, Ahmet, Zonguldak Kömür Havzasının Tarihi, Sosyal ve Ekonomik Gelişimi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Zonguldak, 2007.
• ÖKÇÜN, Gündün, Türkiye İktisat Kongresi, Haberler, Belgeler, Yorumlar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, 3. Basım, Ankara, 1981.
• ÖZEKEN, Ahmet Ali, Ereğli Kömür Havzası Tarihi Üzerine bir Deneme 1847-1940, Kenan Matbaası, İstanbul, 1944.
• SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, Mondros’tan Erzurum Kongresine (30 Ekim 1918-22 Temmuz 1919), Cilt: 1, Türk Tarihi Kurumu Yayınları, 3. Basım, Ankara, 1993.
• SARIKOYUNCU, Ali, Milli Mücadele’de Zonguldak ve Havalisi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1992.
• SHAW, Standford J.; SHAW, Ezel Kural, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye 1808-1975, Cilt: 2, 2. Basım, İstanbul, 1994.
• SÜKAN, Faruk, Başbakan Adnan Menderes’in Meclis Konuşmaları, TBMM, 1950- 1960, Kültür Ofset Limited Şirketi Yayınları, Ankara, 1991.
• TABAKOĞLU, Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, Dergâh Yayınları, 9. Basım, İstanbul, 2009.
• TEKELİ, İlhan; İLKİN, Selim, 1929 Dünya Buhranında Türkiye’nin İktisadi Politika Arayışları ODTÜ Yayınları, Ankara, 1977.
• TEZEL, Yahya S., Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi 1923-1950,Yurt Yayınları, Ankara, 1982.
• TOPRAK, Zafer, Milli İktisat-Milli Burjuvazi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1995.
• ÜLKEN, Yüksel, Atatürk ve İktisat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, Ankara, 1984.
• YAŞA, Memduh, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ekonomisi 1923-1978, Akbank Kültür Yayını, İstanbul, 1980.
• ALİSBAH, Hulki, “1947’ye Girerken Türkiye Sanayi”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 8, Sayı: 169, Yıl: 8, 1 Ocak 1947.
• ALKAN, Kazım, “ Zonguldak’ın Durumu”. İktisadi Yürüyüş, Cilt: 7, Sayı: 76, Yıl: 4, 16 Şubat 1943.
• ANIL, Mustafa Nuri, “Devlet İktisadi Teşekkülleri-II”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 9, Sayı: 87, Yıl: 4, 30 Temmuz 1943.
• AYDINELLİ, Şevket, “Asrımız Medeniyetinin Temel Taşı Enerji Kaynakları ve Ömürleri”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 5, Sayı: 57, Yıl: 3, 16 Nisan 1942.
• AYDINELLİ, Şevket, “Türkiye Enerji Kaynakları-III”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 7, Sayı: 79, Yıl: 4, 1 Nisan 1943.
• AYDINELLİ, Şevket, “Enerji Kaynakları-IV”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 7, Sayı: 80, Yıl: 4, 16 Nisan 1943.
• AYDINELLİ, Şevket, “Taşkömürünün Milli Ekonomideki Rolü”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 4, Sayı: 44,Yıl. 2, 1 Teşrinievvel 1941.
• AYDINELLİ, Şevket, “Linyitlerimiz”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 4, Sayı: 48, Yıl: 2, 1 Birinci Kânun 1941.
• BABAN, Şükrü, “Kömür Davamız”, İktisadi Yürüyüş, Sayı: 6, Yıl: 1, 1 Mart 1940.
• BABAN, Şükrü, “Harpte Ticaret”, İktisadi Yürüyüş, Sayı: 8, Yıl: 1, 1 Nisan 1940.
• BABAN, Şükrü, “Havzanın İşletilmesi”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 3, Sayı: 25, Yıl: 2, 21 Birinci kânun 1940.
• BABÜROĞLU, Selahaddin, “Atatürk Dönemi ve Sonrası Kamu İktisadi Teşebbüsleri”, Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye’nin Ekonomik Gelişmesi, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1982.
• BİRSEN, Baha, “Yeraltı Servetlerimiz”, Türk Ekonomisi, Sayı: 121, Yıl: 11, Temmuz 1953.
• BİLKUR, Şefik, “İktisadî Kaynaklar Karşısında Vazifelerimiz”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 5, Sayı: 56, Yıl: 3, 1 Nisan 1942.
• BÜKTAŞ, Bülent, “Amerikan İktisadi Yardımı”, Vatan, 1 Ocak 1952, Sayı No: 3817.
• CAMCI, Orhan, “Ereğli’nin Ekonomik Kalkınması”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 12, Sayı: 282, Yıl: 12, 31 Ekim 1951.
• “Cumhurbaşkanı Dün Zonguldak’a Gitti”, Zafer, 25 Eylül 1950, Sayı No: 510.
• “Cumhuriyetimizin XXII, Yılında Etibank”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 6, Sayı: 140, Yıl: 6, 31 Ekim 1945.
• “Cumhurreisi ve Başbakan’ın Zonguldak’ta Dünkü Tetkikleri”, Zafer, 26 Eylül 1950, Sayı No: 511.
• DEMİR, Ahmet, “Atatürk Döneminde Türkiye’de Enerji Politikaları”, Atatürk Dönemi Ekonomi Politikası ve Türkiye’nin Ekonomik Gelişmesi, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara,1982.
• ENVER, Sadrettin, “Maden Kömürü”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 7, Sayı: 168, Yıl: 7, 20 Aralık 1946.
• “Ereğli Şirketi Tasfiye Ediliyor”, Ulus, 28 Şubat 1937, Sayı No: 5597.
• ETE, Muhlis, “İktisadi Devlet Teşekküllerinin Çalışmaları”, Türk Ekonomisi, Sayı: 92, Yıl: 9, Şubat 1951.
• “Etibank”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 5, Sayı: 117, Yıl: 5, 1 İkinciteşrin 1944.
• “Hamit Nafiz Pamir’in Kuraklık ve Madenlerimiz Hakkındaki Görüşleri”, Türk Ekonomisi, Sayı: 141, Yıl: 13, Mart 1955.
• “Havzada Kömür İstihsal Rekoru Kırıldı”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 9, Sayı: 198, Yıl: 9, 16 Nisan 1948.
• “İstanbul Sergisinde Etibank”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 11, Sayı: 255-257, Yıl: 11, 3 Ağustos 1950.
• “İşletmeler Bakanının Beyanatı”, Türk Ekonomisi, Sayı: 90, Yıl: 8, Aralık 1950.
• KIPÇAK, Cemal, “Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü”, Zaman, 6 Temmuz 1950, Sayı No: 431.
• KIPÇAK, Cemal, “İktisadî Devlet Teşekküllerinin Hususi Teşebbüse İntikali”, Zaman, 19 Temmuz 1950, Sayı No: 444.
• “Kozlu Kömür Ocaklarında Çıkan Büyük Yangın”, Akşam, 27 Ağustos 1952, Sayı No: 12176.
• “Kömür İhracatçısı Oluyoruz”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 6, Sayı: 143, Yıl: 6, 12 Aralık 1945.
• “Kömür İşlerimiz”, İktisadi Yürüyüş, Sayı: 3, Yıl: 1, 15 İkinci Kânun 1940.
• “Madenlerimizde ve Sanayimizde İstihsal Artıyor”, Cumhuriyet, 6 Aralık 1950, Sayı No: 9460.
• “Maliye Vekili Hasan Polatkan’ın 1955 Yılı Bütçe Nutku”, Türk Ekonomisi, Sayı: 141, Yıl: 13, Mart 1955.
• “Muhtelif İşletmelerimiz Hakkında İşletmeler Bakanının Beyanatı”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 12, Sayı: 265, Yıl: 12, 15 Ocak 1951.
• ORANSOY, Bekir Sıtkı, “Maden Endüstri ve Enerji Durumumuz”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 10, Sayı: 234, Yıl: 10, 30 Eylül 1949.
• ÖĞRETEN, Ahmet, “Ereğli Kömür Havzasında Bahriye Nezareti Döneminde Madenler ve Madenciler (1865-1908)”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Ayrıbasım, Cilt: 3, Sayı: 5, Yıl: 2007.
• ÖĞRETEN, Ahmet, “Ereğli Kömür Madeni Havzasında İlk Üretim”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 31, Yıl: 2006.
• ÖZSAN, Nuri, “Fiyat Ayarlaması”, Türk Ekonomisi, Sayı: 108, Yıl: 10, Haziran 1952.
• ŞALVAT, M. Danış, “Kandilli-Ereğli Havai Hattı Yapılmalıdır”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 8, Sayı: 179, Yıl: 8, 3 Haziran 1947.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı. 35, Yıl: 4, Mayıs 1946.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Haziran 1949, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 74, Yıl: 7, Ağustos 1949.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylar, Temmuz 1949”, Türk Ekonomisi, Sayı: 75, Yıl: 7, Eylül 1949.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Eylül 1949, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 77, Yıl: 7, Kasım 1949.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Ağustos 1949, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 76, Yıl: 7, Ekim 1949.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Ocak-Şubat 1950, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 81, Mart 1950.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Eylül 1950, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 88, Yıl: 8, Ekim 1950.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Ekim-Kasım 1950, Ziraat Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 90, Yıl: 8, Aralık 1950.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Temmuz-Ağustos 1951, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 99, Yıl: 9, Eylül 1951.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Ekim 1951, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 101, Yıl: 9, Kasım 1951.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Haziran 1952, Sosyal Ekonomi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 109, Yıl: 10, Temmuz 1952.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Eylül 1952, Sanayi Ekonomisi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 112, Yıl: 10, Ekim 1952.
• TATAÇ, Ziya, “Olaylara Bakış, Aralık 1952, Sosyal Ekonomi”, Türk Ekonomisi, Sayı: 115, Yıl: 11, Ocak 1953.
• TERZİOĞLU, Ömer, “Madenciliğimizin İnkişafı ve Siyasi Partilerin Görüşleri”, Yeni İstanbul, 30 Ağustos 1950, Sayı No: 273.
• TOKLU, Hakkı, “Cumhuriyetin 25. Yılında Etibank’ın Çalışmaları”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 9, Sayı: 21, Yıl: 9, 19 Kasım 1948.
• TOKLU, Hakkı, “Madenciliğimize Bir Bakış”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 10, Sayı: 237, Yıl: 10, 20 Kasım 1949.
• TOKLU, Hakkı (Çev), “Yabancı Gözü İle Türkiye’de Endüstri, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 11, Sayı: 242, Yıl: 11, 31 Ocak 1950.
• TOKLU, Hakkı (Çev.), “ Dünya Enerji Kaynaklarına Umumi Bir Bakış”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 12, Sayı: 269, Yıl: 12, 15 Mart 1951.
• “Toprakaltı Servetlerimizi Bulan ve İşleten Etibank”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 5, Sayı: 51-53, yıl: 3, 18 Şubat 1942.
• “Umumi Maden Durumumuz”, Türk Ekonomisi, Sayı: 97, Yıl: 9, Temmuz 1951.
• YAZMAN, Aslan Tufan, “Kömürcülüğümüzün Kalkınması”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 8, Sayı: 178, Yıl: 18 Mayıs 1947.
• YAZMAN, Aslan Tufan, “Yol, Liman ve Vasıta Yoksulluğu”, İktisadi Yürüyüş, Cilt: 8, Sayı: 188, 25 Kasım 1947.
• YAZMAN, Aslan Tufan, “Kömür Davamız”, İktisadi Yürüyüş, Sayı: 3, Yıl: 1, 15 İkinci Kânun 1940.
• YAZMAN, Aslan Tufan, “ Madenciliğimizin Kalkınmasında Marshall Planının Oynamağa Başladığı Rol” İktisadi Yürüyüş, Cilt: 11, Sayı: 243, Yıl: 11, 25 Şubat 1950.
• YENİSEY, İsmet, “Kömür Darlığının Sebepleri”, Türk Ekonomisi, Sayı: 136, Yıl: 12, Ekim 1954.
• http://www.taskomuru.gov.tr/index.php?page=sayfagoster&id=7, Erişim Tarihi; 2 Ocak 2016.
• Alaattin Çakır, Zonguldak’ın Madencilik Tarihi ve Kültürü Ders Notları, http://web.beun.edu.tr/maden/files/2014/03/mad225_903_ders_notlari.pdf, Erişim Tarihi, 13 Ocak 2016.