TÜRKİYE’DE BİLİM, SANAT VE YARATICILIĞIN TEŞVİK VE ÖDÜLLENDİRİLMESİ: “İNÖNÜ ARMAĞANLARI KANUNU”

Year 2018, Volume: 18 Issue: 36, 239 - 264, 19.10.2018

Hakan Uzun

Abstract

Dünyanın pek çok ülkesinde, güzel sanatlar ve bilim alanındaki çalışmaları
desteklemek ve böylelikle ortaya daha güzel eserlerin çıkmasını sağlamak için, sanatçı ve
bilim insanlarının ödüllendirilmesi bir gelenek haline gelmiştir. Çok çeşitli alanlarda ve
ulusal ve uluslararası düzeylerde ödül verilmesindeki ortak amaç ise ödül verilen alanlarda
gelişmeyi teşvik etmektir. Türkiye’de de, uzun yıllardır başta güzel sanatlar olmak üzere
kültür, sanat ve bilimin gelişmesi için birçok alanda ödüller verilmektedir. Bunlardan biri de,
1946 tarihinde çıkarılmış olan İnönü Armağanları Kanunu’dur. Bir devlet ödülü niteliğinde
olduğu söylenebilecek olan söz konusu armağan, halen yürürlükte olmasına karşın, sadece
İnönü dönemi ile sınırlı kalmış ve ancak iki kez verilebilmiştir. 

Keywords

Bilim, İnönü Armağanları, İsmet İnönü, Mükâfat, Ödül, Sanat, Teşvik

ENCOURAGEMENT AND AWARDING OF SCIENCE, ART, AND CREATIVITY IN TURKEY: “İNÖNÜ AWARDS LAW”

Abstract

In most of the countries around the world, awarding artists and scientists becomea
tradition in order to support the works in the field of fine arts and science and, by this way,
to ensure the more successful works emerge. The common purpose of giving rewards in a
variety of fields and, at both national and international level is to encourage the progress
in these fields. In Turkey, awards have been given in several areas, especially arts, to help
improvements in culture, art, and science for years. One of them is İnönü Awards Law
enacted in 1946. Even if it is still in force, this reward that can be said to be in the form of a
state reward was confined to İnönü period and could only be given twice.

Keywords

Science, İnönü Awards, İsmet İnönü, Award, Reward, Art, Encouragement

References

• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA, Ankara)
• Cumhuriyet Halk Partisi Fon Kataloğu (Fon. Kod. 490.01)
• Bakanlar Kurulu Kararları Kataloğu (Fon Kod. 030.18)
• Cumhuriyet Senatosu Tutanak Dergisi (CSTD)
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi(MMTD)
• T.C. Resmî Gazete
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi(TBMMZC)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İstatistik Göstergeler Statistical Indicators 1923- 2009, Türkiye İstatistik Kurumu Yay., Ankara, 2010.
• Türkiye Millet Meclisi Tutanak Dergisi (TBMMTD)
• Akşam
• Cumhuriyet
• Dünya
• Milliyet
• Tasvir
• Ulus
• Vatan
• Yeni İstanbul
• Yeni Sabah
• AHMAD, Feroz – AHMAD, Bedia Turgay, Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1976
• AHMAD, Feroz, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), Türkçesi: Ahmet Fethi, 2. Baskı, Hil Yay., İstanbul, 1996
• AKANDERE, Osman, Millî Şef Dönemi, Çok Partili Hayata Geçişte Rol Oynayan İç ve Dış Tesirler 1938-1945, İz Yayıncılık, İstanbul, 1998
• DIRANAS, Ahmet Muhip, Yazılar (Toplu Yazıları), Haz.:Münire Dıranas, Yapı Kredi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2000
• Şair ve Fikir Adamı Olarak Yahya Kemal Beyatlı, Yayına Hazırlayan: Osman Oktay, Türk Ocağı Genel Merkezi Yayınları, Ankara, 2008
• TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 4. Kitap Birinci Bölüm, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1999
• Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Kuruluşundan Günümüze Hükümetler, T.C. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü, Ankara, 1998
• BİNYAZAR, Adnan, “Türkiye’de Devlet Ödülleri: İnönü Armağanları, Devlet Sanatçısı Unvanı, Kültür Bakanlığı Ödülleri”, Milliyet Sanat Dergisi, Sayı: 337, 1 Ekim 1979, ss.8-9
• ÇIKLA, Selçuk, “1940’lı Yıllarda Düzenlenen Sanat Yarışmaları ve İnönü Sanat Armağanları”, İlmi Araştırmalar Dil ve Edebiyat İncelemeleri Dergisi, Sayı: 23, Bahar 2007, ss. 29-46
• “Edebiyat Ödülleri”, Çerçeve Yazılar, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.3, İletişim Yayınları, b.y.y., b.t.y., ss.602-606
• ERDOĞAN, Nevzat, “Muş’un İlk Kadın Milletvekili, Nermin Neftçi (1924- 2003)”, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, Haziran 2015, ss. 9-32
• MAKAL, Ahmet, “Türkiye’de Kamu Kesimi Çalışanlarının Maaş ve Ücretlerine İlişkin Gelişmeler: 1923-1963”, Amme İdaresi Dergisi, C. 34, Sayı: 3, Eylül 2001, ss. 59-98
• ŞENER, Sevda, “Popüler Yazar Cevat Fehmi Başkut”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı: 3, 1972, ss.5-40
• “Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)”, Çerçeve Yazılar, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İletişim Yayınları, b.y.y., b.t.y., ss.275-276
• UNAT, Kadri, “Atatürk Sonrası Türkiye”, Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Editör: Temuçin Faik Ertan, 4. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2016, ss.253-267
• ULUNAY, “İnönü Armağanları”, Yeni Sabah, 11 Ocak 1949
• UZUN, Hakan, “Tek Parti Döneminde Yapılan Cumhuriyet Halk Partisi Kongreleri Temelinde Değişmez Genel Başkanlık, Kemalizm ve Milli Şef Kavramları”, ÇTTAD, IX/20-21, (2010/Bahar-Güz), ss.233-271
• www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files//ozgecmis/CahitArf, (Erişim: 09.12.2017)
• https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM, (Erişim: 23.12.2017)
• Ayintarihi.com, (Erişim: 26.11.2017)
• http://www.ayk.gov.tr, (Erişim: 03.12.2017)
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.4933.pdf/, (Erişim: 12.02.2017)
• KÜÇÜKİSLAMOĞLU, Ümran, Nobel Edebiyat Ödülü’nün Yapısı ve Dünya Edebiyatındaki İşlevi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2014