Tasarım Eğitiminde Duyusal Farkındalık ve Yaratıcılık İlişkisi Üzerine Deneysel Bir Çalışma

Year 2019, Volume: 48 Issue: 1, 336 - 367, 21.04.2019

Dilara Onur , Tülay Zorlu

Abstract

Günümüz tasarım eğitiminde farklı yaklaşımlar
denenmekle birlikte, bu yaklaşımlarda genellikle göz merkezci bir eğitim
anlayışı hâkimdir. Oysa duyumsal süreçte kazanılacak çeşitli farkındalıkların
tasarımcı adayının yaratıcılığını arttıracağı düşünülmektedir. Bu makale tasarım eğitiminde gözün giderek
artan egemenliğine karşın, görmenin diğer duyularla bütünleşmesine imkan
sağlayacak çok duyulu farkındalık eğitimlerinin yaratıcılığı olumlu yönde
etkileyeceği varsayımı üzerine temellenmiştir. Öğrencilerin
duyularına yönelik farkındalık yaratarak, bu farkındalıkların
yaratıcı düşünceye etkisini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Karadeniz
Teknik Üniversitesi İç Mimarlık Bölümünde eğitim gören 1.sınıf öğrencileriyle
yürütülmüştür. Bu deneysel çalışma, 3 temel adımda gerçekleştirilmiş olup, ilk
adımda uygulanan
Torrance Yaratıcı Düşünce Testiyle (TYDT/A Formu-ön test) öğrencilerin
yaratıcılık düzeyleri ölçülmüştür. Ardından ikinci adımda duyusal farkındalığın
yaratıcılığa etkisini belirlemek için Torrance Yaratıcı Düşünce Testi (TYDT)
sözel ve şekilsel yaratıcılık parametreleri esas alınarak kurgulanan çok duyulu
farkındalık eğitimleri uygulanmıştır. Üçüncü aşamada ise uygulanan son testle
(TYDT/B Formu) duyusal farkındalık kazanımlarının öğrencilerin yaratıcılık
düzeylerine etkileri belirlenmiştir. Duyulara olan
farkındalığı arttırmak ve duyuların tasarım eğitimi ile ilişkisine dikkat
çekmeyi amaçlayan bu çalışma kapsamında yapılan istatistiksel analizler
sonucunda çok duyulu farkındalık eğitimlerinin öğrencilerin yaratıcılıklarını
arttırdığı belirlenmiştir. Bu bağlamda iç
mimarlık 1.sınıf mevcut eğitiminin yanı sıra, çok duyulu farkındalık eğitimi
alan deney grubu öğrencilerine uygulanan TYDT ile deney grubunun toplam, sözel
ve şekilsel yaratıcılıklarının anlamlı bir şekilde arttığı saptanmıştır.

Keywords

Tasarım Eğitimi, Yaratıcılık, Duyusal Farkındalık, Torrance Yaratıcı Düşünce Testİ

An Experimental Study on the Relationship between Sensory Awareness and Creativity in Design Education

Abstract

Today, by the fact that various approaches are tried in design
education, an eye-centred approach is dominant among them. Whereas, in the
development of the concept of creativity, it is thought that the awareness
gained in sensory process will increase the creativity of the designer. This
study is based on the hypothesis that, in spite of the increasing domination of
the eye in design education, multi-sensory awareness training, which will allow
for the integration of vision with other senses, may affect creativity
positively. This study was conducted with the freshmen, who studied in the
Department of Interior Architecture in Karadeniz Technical University during
2014-2015 academic year, with the aim of creating awareness for the senses of
the students, and revealing the effect of their awareness on creative thinking.
This experimental study was conducted in three main steps: Firstly, the
creativity levels of the students were determined by Torrance Test of Creative
Thinking (TTCT, Form A - pre-test). Secondly, multi-sensory awareness education
was applied by basing on TTCT verbal and formal creativity parameters in order
to reveal the effect of awareness on creative thinking. Thirdly, the effects of
sensory awareness acquisitions on the creativity levels of students were
determined by the post-test (TTCT, Form B).

As a result of the statistical
analyses carried out within the scope of this study aiming to create awareness
of the senses and to draw attention to the relationship between the senses and
design education, it was determined that multi-sensory awareness education
increased students' creativity. It was found out by TTCT that the total verbal
and formal creativity of the experimental group, which had multi-sensory
awareness education in addition to their existing first-year interior
architecture education, are significantly increased.

Keywords

Design Education, Creativity, Sensory Awareness, Torrance Test of Creative Thinking

References

• Albrecht, K. M. & Miller, L. G. (2004). The comprehensive preschool curriculum. Gryphon House, Inc.
• Aslan, A. E. & Puccio, G. J. (2006). Developing and testing a Turkish version of Torrance's Tests of Creative Thinking: A study of adults. The Journal of Creative Behavior, 40(3), 163-177.
• Aslan, A. E. (2001a). Torrance yaratıcı düşünce testinin Türkçe versiyonu. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
• Aslan, A. E. (2001b). Kavram boyutunda yaratıcılık. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(16),15-22.
• Aslan, A. E. (2004). Torrance Tests of creative thinking (Form A) nursery age level Turkish version. In 1st International Pre-School Education Conference. İstanbul, (1),284-295.
• Aydınlı, S., 2015. Tasarım Eğitiminde Yapılandırıcı Paradigma: ‘Öğrenmeyi Öğrenme’, Tasarım ve Kuram Dergisi, Aralık, 20, 1-18.
• Breuer, M. (1967). Tadeusz Barucki, Reflections on architecture. Projekt 2(58),2-12.
• Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848.
• Cook, P. (1996). Primer, Londra: Academy Editions.
• Davis, R.E. (2002). Yaratıcı imgeleme gücünüzü nasıl kullanırsınız? Çeviri. Uslubaş, Göktuğ. Ankara: Gazi Yayınevi.
• Dunn, W. (2007). Supporting children to participate successfully in everyday life by using sensory processing knowledge. Infants & Young Children, 20(2), 84-101.
• Erdoğan, Ç. (2000). İstanbul Arel Üniversitesi, İletişim Fakültesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 4(1), 24-33.
• Feld, S. (1996). Waterfalls of song: An acoustemology of place resounding in Bosavi Papua New Guinea'in Feld, S. and Basso, K.(eds) Senses of Place, 91-135.
• Gallace, A. & Spence, C. (2010). Touch and the body: The role of the somatosensory cortex in tactile awareness. Psyche: An Interdisciplinary Journal of Research on Consciousness.
• Gibson, J. J. (1950). The perfection of the visual world. Boston: Honghton Miftlin, USA.
• Hall, E. T. (1966). The hidden dimension, Double Day & Co. Garden City: New York.
• Hardin, M. (1994). Design fundamentals I: An iterative loop, beginnings in architectural education: Proceedings of ACSA/EAAE Conference, Prague, 1993. Association of Collegiate Schools of Architecture Press, Washington.
• Herzog & de Meuron, Thomas R. & Steven, H. (1994). Architectures of Herzog & de Meuron. P. Blum.
• Howes, D. (2010). Sensual relations: Engaging the senses in culture and social theory. University of Michigan Press.
• Ittelson, W. H., Proshansky, H. M. & Rivlin, L. G. (1970). A study of bedroom use on two psychiatric wards. Psychiatric Services, 21(6), 177-180.
• Le Corbusier (1972), Toward a new architecture. London: The Architectural Press.
• Marks, L. U. (2000). The skin of the film: ıntercultural cinema, embodiment and the senses. Duke University Press.
• Montagu, A. (1978). Touching the human significance of the skin. Second Edition, , New York: Harper & Row Publishers.
• Morgan, T. C. (1998). Psikolojiye giriş. Karakaş, S., (Editör). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları,1.
• Morris, C. G., (2002). Psikolojiyi anlamak. Çeviri: Ayvaşık, H. B. & Sayıl, M. Türk Psikologlar Derneği.
• Onur, D. (2016). Tasarım eğitiminde farkındalık ve yaratıcılık gelişimine yönelik bir Öneri, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Onur, D., Zorlu T.& Usta, A. (2017). Tasarım eğitimde duyuların önemi üzerine: Göz merkezcilikten anti-göz merkezciliğe, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Bülteni, 97-106.
• Pallasma, J. (2005). Tenin gözleri, Mimarlık ve duyular, Aziz Ufuk Kılıç. İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi.
• Pallasmaa, J. (2009). The thinking hand existential and embodied wisdom ın architecture. West Sussex, Uk: John Wiley & Sons Ltd.
• Pallasmaa, J. (2011). The embodied image: İmagination and imagery in architecture. West Sussex, United Kingdom: A John Wiley and Sons Ltd. Publication.
• Ponty, M. (1968). The visible and the invisible: the intertwinin-the chiasm, Derleyen Baldwin, T. (2004). Maurice Merleau-Ponty basic writings, Routledge, USA.
• Rapoport, A. (2004). Kültür mimarlık tasarım. Çev.Selçuk Batur. İstanbul: Yapı Yayın.
• Read, L. E. (1958). I, pencil (Vol. 8, No. 12, pp. 32-37). Freeman.
• Robinson, M. (2010). Understanding behaviour & development in early childhood: A guide to theory and practice. Routledge.
• Serres, M. (2008). The five senses: a philosophy of mingled bodies. Bloomsbury Publishing (trans. Margaret Sankey & Peter Cowley). London: Continuum Publishers.
• Smith, D. L. (1987). Integrating technology into the architectural curriculum. Journal of Architectural Education, 41(1), 4-9.
• Torrance, E. P. (1966). The Torrance tests of creative thinking-norms-technical manual research edition-verbal tests, forms A and B-Figural Tests, Forms A and B. Princeton Nj: Personnel Press.
• Torrance, E. P. (1968). Torrance tests of creative thinking. Personnel Press, Incorporated.
• Torrance, E.P. (1972). Predictive validity of Torrance tests of creative thinking. Journal of Creative Behavior, 6, 236-52.
• Torrance, E.P. (1974). Norms-technical manual Torrance tests of creative thinking, USA: Scholastic Testing Service.
• Torrance, E. P. & Ball, O. E. (1984). Torrance tests of creative thinking: streamlined (revised) manual-figural A and B. Bensenville, IL: Scholastic Testing Service.
• Torrance, E. P. (1990). The Torrance tests of creative thinking norms-technical manual figural (streamlined) forms A & B, Bensenville, IL: Scholastic Testing Service
• Yürekli, İ. &Yürekli, H. (2004). Mimari tasarım eğitiminde enformellik, İ.T.Ü Mimarlık, Planlama, Tasarım Dergisi, 3(1), 53-62.