Genç Yetişkinlerde Akılcı Olmayan Romantik İlişki İnançları Bilişsel Esneklik ve Benliğin Ayrımlaşması İlişkisinin İncelenmesi

Year 2020, Volume: 49 Issue: 1, 28 - 44, 28.04.2020

Ali Ammar Kurt , Bülent Gündüz

Abstract

Bu araştırmanın amacı genç yetişkinlerin akılcı olmayan romantik ilişki inançları, bilişsel esneklik ve benliğin ayrımlaşması arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç kapsamında genç yetişkinlik döneminde bulunan 728’I kadın, 411’I erkek, 1139 kişiden veri toplanmıştır. Elde edilen gözlemler sırası ile Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, Basit Doğrusal Regresyon Analizi, bağımsız iki örneklem t-testi ve tek yönlü ANOVA ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre akılcı olmayan romantik ilişki inançları, bilişsel esneklik ve benliğin ayrımlaşması arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler mevcuttur. Bunun yanı sıra bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkeni anlamlı bir şekilde yordadığı ve toplam varyansın %20’sini açıkladığı görülmektedir. Akılcı olmayan romantik ilişki inançları ve benliğin ayrımlaşması yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşırken, bilişsel esneklik ne yaşa ne de cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma ortaya koymamaktadır. Bulgular genç yetişkinlerdeki benlik ayrımlaşması ve bilişsel esneklik düzeylerinin yükselmesinin romantik ilişkilerde daha az akılcı olmayan inanca sahip olabileceğini göstermektedir. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve yorumlanmıştır.

Keywords

genç yetişkinlik, akılcı olmayan inançlar, romantik ilişkiler, bilişsel esneklik, benliğin ayrımlaşması

The Investigation of Relationship Between Irrational Relationship Beliefs, Cognitive Flexibility and Differentiation of Self in Young Adults

Abstract

The aim of this study is to examine relationship between irrational relationship beliefs, cognitive flexibility and differentiation of self. The data were gathered due to this purpose from 1139 young adults consisted of 728 female and 411 male. Collected data were analyzed by Spearman Moments Correlation, Linear Regression, independent two samples t-test and one way ANOVA. Pursuant to results there are statistically significant relations between irrational relationship beliefs, cognitive flexibility and differentiation of self. Besides that, independent variables predict dependent variable significantly, independent variables explain %20 of the variance according to regression results. Irrational relationship beliefs and differentiation of self differ significantly in term of age and gender but cognitive flexibility has no difference in term of age and gender. According to findings, young adults with high-level of differentiation of self and cognitive flexibility may have less irrational beliefs in their romatic relationships. Findings were discussed and interpreted in the light of literature.

Keywords

Young Adulthood, Irrational Beliefs, romantic relationship, cognitive flexibility, differentiation of self

References

• Aktu, Y. (2016). Levinson’un kuramında ilk yetişkinlik döneminin yapısı. Psikiyatride güncel yaklaşımlar. 8 (2), 162-177.
• Arnett J. J. (2000). Emerging adulthood: A theory of development from the late teens through the twenties. Am Psychol, 55, 469– 480.
• Atak, H. ve Taştan, N. (2012). Romantik ilişkiler ve aşk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 520-546
• Beck, A. T. (1964). Thinking and depression: II. Theory and therapy. Archives of General Psychiatry, 10, 561–571.
• Blair, T. M., Nelson, S. E. ve Coleman, P. K. (2001). Deception, power and self-differentiation in college students’ romantic relataionships: An exploratory study. Journal of Sex ve Marital Therapy, 27, 57-71.
• Bowen, M. (1976). Family therapy: Theory and practice. Theory in the Practice of Psychotherapy. InP.J.Guerin., 42-90. Gardner Press: New York.
• Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. New York, NY: J. Aronson.
• Cañas, J. J., Quesada, J. F., Antoli, A. ve Fajardo, I. (2003). Cognitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Ergonomics, 46, 482.
• Çelikkaleli, Ö. (2014), Ergenlerde bilişsel esneklik ile akademik, sosyal ve duygusal yetkinlik inançları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 39(176), 347-354.
• Damarlı, Ö. (2006). Ergenlerde toplumsal cinsiyet rolleri, bağlanma stilleri ve benlik-kavramı arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ellis, A. (1986). Rational emotive therapy applied to relationships therapy. Journal of Rational Emotive Behavior Therapy, 4, 14-21.
• Ellis, A. (2003). The relationship of rational emotive behavior therapy to social psychology. Journal of Rational-Emotive ve Cognitive Behavior Therapy, 21 (1), 5-20.
• Freud, S. (1905). Three Essays on the Theory of Sexuality.
• Friedman, M. A., ve Whisman, M. A. (1998). Interpersonal problem behaviors associated with dysfunctional attitudes. Cognitive Therapy ve Research, 98(22), 149-160.
• Gould, M. ve Howson, A. (2013). Piaget's states of cognitive development. Research Starters: Sociology (Online Edition).
• Gündoğdu, R., Yavuzer, Y. ve Karataş, Z. (2018). Irrational beliefs in romantic relationships as a predictor of agression in emerging adulthood. Journal of Education and Training Studies, 6(3), 108-115.
• Gündüz, B. (2013). Bağlanma stilleri, akılcı olmayan inançlar ve psikolojik belirtilerin bilişsel esnekliği yordamadaki katkıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2071-2085.
• Havighurst, R., J. (1972). Development task and education, 3rd Ed. New York:McKay.
• Holman, T. B. ve Busby D. M. (2011). Family-of-origin, differentiation of self and partner and adult romantic relationship quality. Journal of Couple ve Relationship Therapy, 10, 3-19.
• Işık, E. ve Bulduk, S. (2015). Psychometric properties of the differentiation of self inventory - revised in turkish adults. Journal of Marital and Family Therapy, 41(1), 102-112.
• Kerr, Michael E. (2000). “One family’s story: A primer on bowen theory.” The bowen center for the study of the family. http://www.thebowencenter.org.
• Kloo, D., Perner, J., Aichhorn, M. ve Schimdhuber N. (2010). Perspective taking and cognitive flexibility in the dimensional change card sorting (DCCS) task. Cognitive Development, 25, 208-217.
• Knox, D. H. ve Sporakowski, M. J. (1968). Attitudes of college students toward love. Journal of Marriage and The Family, 30(4), 638-642.
• Kuru, E. (2017). Genç yetişkinlikte obsesif inançların mutluluk üzerindeki etkisinin demografik verilerle incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi: Mersin
• Küçükarslan, M. ve Gizir, C. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişki inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(42), 148-159.
• Martin, M. M. ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
• Maslow, A,. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
• Saraç, A., Hamamcı, Z. ve Güçray S. (2015). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişki doyumunu yordaması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 69-81.
• Sarı, T. ve Owen, Korkut, F. (2016). Romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançların ve bağlanma boyutlarının ilişki doyumu üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 204-216.
• Sarı, T. (2008). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançları, bağlanma stilleri ve ilişki doyumu arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
• Skowron, E. A. (2000). The role of differentiation of self in marital adjusment. Journal of Counselling Psychology, 47(2), 229-237.
• Skowron, E., A. ve Friedlander, M., L. (1998). The differentiation of self inventory: development and initial validation. Journal of Counselling Psychology, 45(3), 235-246.
• Skowron, E. A., Van Epps, J. J., ve Cipriano-Essel, E. A. (2014). Toward a greater understanding of differentiation of self in Bowen family systems theory: Empirical developments and future directions. In P. Titelman (Ed.), Differentiation of self: Bowen family systems theory perspectives (pp. 355-389). New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group.
• Timm, T. M. ve Keiley, M. K. (2011). The effects of differentiation of self, adult attachment and sexual communication on sexual and marital satisfaction: A path analysis. Journal of Sex ve Marital Therapy, 37, 206-223.
• Vanhee, G., Lemmens, G. M. D., Stas, L., Loeys, T. ve Verhofstadt, L. L. (2018). Why are couples fighting? A need frustration perspective on relationship conflict and dissatisfaction. Journal of Family Therapy, 40, 4-23.
• Young, J. E., Klosko, J. S., ve Weishaar, M. E. (2003). Schematherapy: A practitioner’s guide. New York: TheGuilfordPress.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü: Ankara.