Hadis Metodolojisine Göre Hz. Ömer’in Müslüman Olmasıyla İlgili Rivayetlerin Sıhhat Değeri

Year 2018, Volume: 18 Issue: 1, 421 - 450, 30.06.2018

Fuat İstemi

https://doi.org/10.30627/cuilah.440717

Cited By: 2

Abstract

Müslümanların ikinci halifesi Hz. Ömer’in Müslüman
oluşuyla ilgili birbirleriyle çelişen rivayetlerin Hadis ve Tarih
(Siyer/Meğazi) kaynaklarımızda yer aldığını görmekteyiz. Bu rivayetlerin
birinde Hz. Ömer, Resulullah’ı (a.s.) öldürmek üzere öfkeli bir şekilde evinden
çıkmış, fakat kız kardeşi ve eniştesinin Müslüman olduğunu öğrenince yolunu
değiştirerek onların evine yönelmiş ve dinlediği Kur’an’dan etkilenerek
Müslüman olmuştur. İkinci rivayette ise Hz. Ömer içki içmek amacıyla dışarı
çıkmış fakat içki bulamadığı için tavaf etmek amacıyla Kabe’ye gelmiştir.
Kabe’de Hz. Peygamber’in namaz kıldığını görünce, gizlice onu dinlemiş ve Hz.
Peygamber’in okuduğu Kur’an’dan etkilenerek Müslüman olmuştur. Üçüncü rivayette
ise Hz. Ömer Resulullah’a eziyet etmek amacıyla onu takip etmiş ve Hz.
Peygamber’in namaza durmasının ardından Hz. Peygamber’in okuduğu ayetleri
dinlemiş ve okuduğu ayetlerden etkilenerek Müslüman olmuştur. Hz. Ömer’in
Müslüman olmasına dair nakledilen bu rivayetlerden birincisi şöhret kazanmış ve
geçmişten günümüze kadar yazılan siyer kitaplarının hemen hemen tamamında yer
almıştır. Diğer rivayetler ise zamanla önemini kaybetmiş ve özellikle de son
yıllarda yazılan eserlerde neredeyse hiç yer almamıştır. Hz. Ömer’in nasıl
Müslüman olduğunu tespit etmek amacıyla bu rivayetlerden hangisinin sahih
olduğunu, hadis usulü açısından inceledik. Yaptığımız araştırma neticesinde bu
rivayetlerin daha çok siyer kitaplarında yer aldığını hadis kitaplarından ise
Kütüb-i Sitte’de yer almayıp daha tâli kaynaklarda yer aldığını müşahede ettik.
Üç rivayeti de hadis usulüne göre incelediğimizde meşhur olan birinci rivayetin
isnad açısından diğer iki rivayetten daha sahih olduğu sonucuna ulaştık.

Keywords

Hz. Ömer, Hadis, Siyer, Metodoloji, İsnad, Rivayet

References

• ÂMİDÎ, Seyfuddin Ebû’l- Hasan Ali b. Ali b. Muhammed, el-İhkam fî Usûli’l-Ahkam, Dâru’l-Kutûbi’l-İlmiyye, Beyrut 1985.
• ASKALÂNİ, İbn Hacer, Lîsanu’l-Mîzan, Haz. Abdulfettah Ebû Ğudde, Mekte-betu’l-Matbaati’l-İslamiye, Beyrut 2002.
• ASKALÂNİ, İbn Hacer, Takrîbu’t-Tehzib, Haz. Beşar Avâr Ma’ruf, Şuayp el-Arnavut, Müessesetu’r-Risale, Beyrut 2013.
• ASKALÂNİ, Nüzhetü’n-Nazar fi Şerhi Nuhbeti’l-Fiker, Mektebetü’l-Asriyye, Bey-rut 2009.
• ÂŞIKKUTLU, Emin, Hadiste Rical Tenkidi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakül-tesi Yayınları, İstanbul 1997.
• AYNÎ, Ebû Muhammed Bedruddin Mahmud b. Ahmed b. Musa el-Hanefi, Me-ğani’l-Ahyar fi Şerhi Esami Ricali Meani’l-Âsar, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiye, Beyrut 1971.
• AZİMLİ, Mehmet, "Hz. Ömer'in Müslüman Oluşuyla İlgili Rivayete Farklı Bir Yaklaşım", İslamiyat, cilt: VI, sayı: l (Ocak-Mart 2003), s. 172-183.
• AZİMLİ, Siyeri Farklı Okumak I, İkinci Basım, Ankara Okulu Yayınları, An-kara Eylül 2009.
• BABANZÂDE, Ahmed Naim, Hadis Usûlü ve Tarihi, Haz. Hasan Karayiğit, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2010.
• BÂCİ, Ebû’l-Velid Süleyman b. Halef b. Sa’d b. Eyyüp el-Mâliki, tt-Ta’dîl ve’t-Tecrîh limen Harrace anhu Buhârî fi Câmii’s-Sahîh, thk. Ahmed Lübzar, Vizaretu’l-Evkaf ve Şuûnu’l-İslamiyye, Mağrib 2010.
• BEYHÂKİ, Ahmed b. el-Hüseyin, Delâilu’n-Nubuvve, thk. Abdulmu’ti Kal’aci, Daru’l-Kutubi’l-İlmiye, Beyrut 1985.
• BUHARİ, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim b. Muğîre el-Cu’fi, Kitabu’t-Târihi’l-Kebir, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut trs.