COVID-19 SALGINI İNANÇ İLİŞKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 281 - 312, 31.03.2022

İsmail Bulut , Ahmet Koç

https://doi.org/10.33415/daad.1027706

Cited By: 8

Öz

Bu çalışma, 2020 yılında bütün dünyayı etkisi altına alan ve hâlâ devam etmekte olan COVID-19 salgını ile dinî inanç arasındaki ilişkiyi tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Hitit Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin COVID-19 salgınını ve bundan kaynaklı tıbbi, psikolojik, sosyal vb. durumları inanç açısından nasıl değerlendirdiklerini ve inancın hastalık üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla 344 öğrenciye anket uygulanmıştır. Katılımcıların vermiş olduğu cevaplar analiz edildiğinde salgının açıklanma biçiminin nedensellik ilkesi çerçevesinde, bireylerin sosyal, kültürel ve ekonomik durumları doğrultusunda heterojenlik gösterdiği saptanmıştır. İnsan-din ilişkisinde salgın ve doğal afetler gibi olağanüstü durumların etkisinin kaçınılmaz olduğu görüşü dile getirilmiştir. Dinî bağlamda açıklamalar, nedensellik ilkesini destekler niteliktedir. Dinsel söylem, insan sağlığı ve dünya odaklı yaşam sürmeye karşılık salgın gibi felaketlerin ibret, ceza ve hikmet bağlamında değerlendirilebileceğini öne sürmektedir. Elde edilen bilgiler ışığında katılımcıların, -virüsün insanlar tarafından laboratuvar ortamında üretildiğini düşünseler dahi- değişmez ve yazılı bir kader anlayışına sahip oldukları, virüsün Allah'tan gelen bir imtihan olduğu düşüncesini taşıdıkları görülmüştür. Katılımcıların salgın karşısında geliştirdikleri tutumlar üzerinde yetiştikleri kültürün ve çevrelerinden edindikleri dinî inancın ve aldıkları dinî eğitimin önemli rol oynadığı, aynı zamanda bireyin dinî yaşantısının, eğitim düzeyinin ve yaşadığı çevrenin olaylara bakış açısını etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kelam, COVID-19, Koronavirus, Salgın, İnanç, Din

The Relationship between COVID-19 and Faith

Öz

This study aims to determine the relationship between the COVID-19 and religious belief. In this context, a questionnaire was applied to 344 students with the "COVID-19-belief relationship scale" in order to determine how the students of Hitit University, Corum evaluate the COVID-19 virus and the resulting medical, psychological, social, etc. situations in terms of belief. In our study, the data obtai-ned from the questionnaire were analyzed with the quantitative analysis method using SPSS.
Considering the answers given by the participants, it has been determined that the way the epidemic was explained showed heterogeneity within the framework of the causality principle and in line with their social, cultural, and economic conditions. It has been expressed those impacts of situations such as epidemics, and natural disasters are inevitable in the human-religion relationship. Explanations in the religious context support the causality principle. Religious discourse suggests that disasters such as epidemics can be evaluated in the context of warning, punishment, and wisdom instead of living a life focused on human health and the world. In the light of the information obtained, it has been observed that even if the respondents had the idea that humans were producing the virus in a laboratory environment, they had an unchanging and written understanding of destiny, thus even if the virus was artificial, it was a test from God. It was seen that the culture in which the participants grew up and the religious belief they acquired from their environment played an essential role in their evaluation of the epidemic-type situations, and at the same time, the religious life of the individual, the level of education and the environment they lived affected the perspective of the events.

Anahtar Kelimeler

Kalam, COVID-19, Coronavirus, Pandemic, Faith, Religious

Kaynakça

• Akbulut, Ahmet. “Allah’in Takdi̇ri̇ Kulun Tedbi̇ri̇”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33/1 (1992), 129-156.
• Altun, Veysel Karani. “Di̇n Eği̇ti̇mi̇ Açisindan Di̇ndarlık ve Olumlu Di̇ni̇ Başa Çıkma Arasındaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 549-571.
• Altun, Veysel Karani. “Dinin Salgın Hastalık Dönemlerindeki Eğitsel Rolü: Covid-19 Pandemisi Özelinde Bir Araştırma”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 11 (2021), 89-103.
• Angın, Yasemin. “Covid-19 Pandemi Sürecinden Geçerken Sağlık Çalışanlarında Dini Başa Çıkma ve Psikolojik Sağlamlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 25/1 (2021), 331-345.
• Aydın, Cüneyd. “Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramla-rı Açısından Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/35 (30 Haziran 2019), 101-122. https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.469645
• Ayten, Ali vd. “Dini Başa Çıkma, Şükür ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi: Hastalar, Hasta Yakınları ve Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 12/2 (2012), 45-79.
• Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdulkâhir. Usûlu’d-dîn. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• Bilgin, Beyza. Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi. Ankara: Gün Yayıncılık, 1998.
• Bilik, Mehmet Baki. “Depremleri Anlamlandırma ve Açıklama Biçimlerinin Sismik Risk Azaltma Süreçlerine Etkisi Açısından 2011 Van Depremleri”. Resilience 3/2 (2019), 229-237.
• Bulut, İsmail. “Kader Engellilik İlişkisine Kelami Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (05 Temmuz 2015), 20-51.
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara:Pegem Akademi Yayıncı-lık, 27. Basım, 2019. https://doi.org/10.14527/9789944919289
• Çelik, Celaleddin. “Teodisenin Sosyolojisi: Toplumsal Süreçlerle İlişkisi İçinde Teodise Konusuna Sosyolojik Bir Yaklaşım”. Bilimname 13/2007 (2007), 2.
• Daniel T. Gilbert - Cooper, Joel. “Social Psychological Strategies of Self-deception.” Self Deception and Self Understanding. ed. M. W. Martin. New York: University Press of Kansas, 1985.
• Doğan, Mebrure - Karaca, Faruk. “Covid-19 Salgın Sürecinde Aktif Çalışan Sağlık Çalı-şanlarında Ölüm Kaygısı ile Dini Başa Çıkma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araş-tırma”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 55 (2021), 327-351.
• Ekşi, Halil. Başaçıkma, Dinî Başaçıkma ve Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma: Eğitim, Ilahiyat ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Karşılaştı-rılması. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Dok-tora Tezi, 2001.
• Eş’arî, Ebu’l-Hasan. el-İbâne an usûli’d-diyâne. Beyrut, Dâr-u İbn Zeydûn li’t-Tıbâ’a ve’n-Neşr ve’t-Tevzî., t.y.
• Eş‘ari, Ebu’l-Hasan. Kitâbu’l-Luma’ fi’r-red ala ehli’z-zeyğ ve’l-bida’. Beyrut: Imprime-rie Catholique, 1953.
• Eş’ari, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail. Risâle ila ehli’s-sağr. Şam: Mektebetü’l-Ulum ve’l-Hikem, 1988.
• Gencer, Nevzat - Cengil, Muammer. “Travma Sonrası Büyüme ve Din”. Dindarlık, Kişi-lik ve Ruh Sağlığı. ed. Nevzat Gencer, Muammer Cengil. İstanbul: Çamlıca Ya-yınları, 2020.
• Gürsu, Orhan - Bayındır, Salih. “Covid-19 Hastalığını Geçiren Sağlık Çalışanlarının Başa Çıkma Sürecinde Din Ve Maneviyat”. Turkish Academic Research Review 6/1 (2016), 181-220.
• Kâdî Abdülcebbâr. el-Muğnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-adl. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2012.
• Kâdî Abdülcebbâr. Şerhu’l-usûli’l-hamse. thk. Abdulkerîm Osman. Kahire: Mektebetü Vehbe, 1988.
• Kalgı, Mehmet Emin. “Covid-19 Salgınına Yakalanan Kişilerde Dindarlık ve Dinî Başa Çıkma”. Marife 21/1 (2021), 131-150.
• Kalgı, Mehmet Emin. “Koronavirüs Salgını ve Dindarlıkla İlgili Yapılmış Ampirik Çalış-maların Analizleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53 (2021), 111-132.
• Kandemir, Fatih. “Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid-19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma”. Tokat İlmi-yat Dergisi 8/1 (2020), 99-129.
• Karaosman, Muhammet. “Kur’ân’dan Hareketle Doğal Âfetlerin ve Salgın Hastalıkların İlâhî Bir Ceza Olarak Nitelendirilmesi Sorunu”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/3 (ts.), 98-120.
• Kenneth I. Pargament vd. “Religion the Problem Solving Process, Theree Styles of Co-ping”. Journal for the Scientific Study of Religion 27/1 (1998).
• Kuşat, Ali. “Psikolojik Bir Olgu Olarak Kendini Aldatma ve Dini İnançla İlişkisi”. Dini Araştırmalar 3/8 (Haziran 2000), 97-116.
• Küçükcan, Talip - Köse, Ali. Doğal Âfetler ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir İnceleme. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2000.
• Mâtüridî, Ebû Mansûr. Kitabü’t-tevhid. çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: İSAM, 2002.
• Matüridî, Ebu Mansûr. Te’vilâtü ehli’s-sünne. thk. Fatıma Yusuf el-Hıyemî. Beyrut: Resalah Publishers, 2004.
• Mehmedoğlu, Yurdagül. Erişkin Bireyin Kendilik Bilinci. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Özen, Yener - Gül, Abdulkadir. “Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında Evren-Örneklem Sorunu”. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Der-gisi 15 (2007), 394-422.
• Said, Sami. “Covid-19 Nedeniyle Yakınlarını Kaybeden Bireylerde Yas Süreci ve Dini Başa Çıkma”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 1/55 (2021), 421-444.
• Sami, Said vd. “COVID-19 Sürecinde Gençlerde Hayatın Anlamına Yönelik Değişim ve Dönüşümler”. İlahiyat Akademi 12 (2020), 217-256.
• Sayılı, Uğurcan vd. “Coronavirüs (COVID-19) Salgını Döneminde İstanbul’da Ölüm Hızındaki Artış”. Sağlık ve Toplum COVID-19 Özel Sayısı (2020), 77.
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Yayınları, 2007.