The Relationship Between Middle School Students' Reading Attitudes and Habits and Metacognitive Awareness Levels

Year 2022, Issue: 54, 957 - 987, 28.12.2022

Büşra Gül Özdil , Sezgin Demir

https://doi.org/10.53444/deubefd.1096102

Abstract

Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Tutum ve Alışkanlıkları ile Üstbilişsel Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Okuma sözcükler ve sembollerin zihinde anlamlandırılmasıdır. Okumaya karşı istekli olmak ve okuma eylemini düzenli olarak gerçekleştirmek okuma tutum ve alışkanlığının oluşmasını sağlar. Üstbilişsel farkındalıksa bireyin neyi bilip bilmediğinin bilincinde olmasıdır. Okuma tutum ve alışkanlığına sahip bireylerin üstbilişsel becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Bu araştırmada, ortaokul düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin okuma tutum ve alışkanlıklarıyla üstbilişsel farkındalıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Veri toplamak için “Çocuklar İçin Üstbilişsel Farkındalık Ölçeği” ile “Okuma Tutum ve Alışkanlık Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, Xxxxx merkez ilçelerde eğitim gören, tabakalı örnekleme yoluyla belirlenen 1281 ortaokul öğrencisinden toplanmıştır. Analizler SPSS programıyla gerçekleştirilmiş ve ortaya çıkan bulgular alan yazından hareketle yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda okuma tutum ve alışkanlıkları ile üstbilişsel farkındalık düzeyi arasında anlamlı ilişkinin olduğu (r=.25); aynı zamanda öğrencilerin okuma tutum alışkanlık ve üstbilişsel farkındalıklarının anne-baba eğitim durumu ve anne-baba mesleğine göre değişiklik göstermediği, diğer tüm değişkenler açısındansa anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Keywords

Okuma, tutum, alışkanlık, üstbilişsel farkındalık

References

• Applegate, A. J., Applegate, M. DeKonty, Mercantini, M. A., McGeehan, C. M., Cobb, J. B., DeBoy, J. R., et. al. (2014). The peter effect revisited: reading habits and attitudes of college students. Literacy Research and Instruction, 53(3), 188-204.
• Akın, E. (2016). Ortaokul öğrencilerinin okuma alışkanlığı ve yazma tutumları ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 54, 469 483.
• Akkaya, N. ve Özdemir, S.(2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi: İzmir-Buca Örneği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 75-96
• Aksaçlıoğlu, A. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 3-28.
• Akpunar, B. (2011). Biliş ve üstbiliş (metabiliş) kavramlarının zihin felsefesi açısından analizi Turkish Studies, 6(4), 353-365.
• Alkan, M. (2015). Anahtar kelimelerle eğitim bilimleri, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Ateş, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeyleri ile Türkçe dersine karşı tutumları ve akademik başarıları arasındaki ilişki. (Doktora Tezi).Selçuk Üniversitesi Türkçe Eğitimi Koleksiyonu.
• Arthur, J., Waring, M., Coe, R. ve Hedges, L. V. (2017). Eğitimde araştırma yöntemleri ve metodolojileri. Erözkan, A. ve Büyüköksüz, E. (Trans. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bağcı, H. ve Unveren, D. (2020). Investigation the relationship between metacognitive awareness of reading strategies and self-efficacy perception in reading comprehension in mother-tongue: sample of 8th graders. International Journal of Educational Methodology, 6(1) 83-98.
• Bağçeci, B. , Döş, B. ve Sarıca, R. (2011). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık düzeyleri ile akademik başarı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 551-566.
• Bahtiyar, A. ve Can, B. (2016). Fen öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri ile bilimsel araştırmaya yönelik tutumların incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 47-58.
• Baker,L. & Wigfield, A. (1999). Dimensions of children's motivation for reading and their relations to reading activity and reading achievement. Reading Research Quarterly, 452-477.
• Baki, Y. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin okumaya ilişkin kaygı ve tutumlarının okuma alışkanlığı üzerindeki etkisi: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(191), 371-395.
• Babalola, J. O. (2020). Evaluating reading habit among junior secondary school students in ekiti state in Nigeria. International Journal of Language Education, 4(1), 74-80.
• Balcı, A.(2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 265-300.
• Balcı, A.(2013). Okuma ve Anlama Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K.K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumların incelenmesi, Turkish Studies, Volume 7(4), 965-985.
• Bano, J., Jabeen, J. & Qutoshi, S. B. (2018). Perceptions of teachers about the role of parents in developing reading habits of children to ımprove their academic performance in schools. Journal of Education and Educational Development, 5(1), 42-59.
• Barnett, J.E. & Irwin, L. (1994). The effects of classroom activities on elementary students' reading attitudes. Reading Improvement, 31(2), 113-21.
• Başaran, M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(29),73-92.
• Belet, D,Ş. ve Yaşar, Ş. (2007). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3 (1), 69-86, ISSN: 1304-9496.
• Berkant, H.G. ve Tüzer, A.(2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve sayısal ders başarılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 171-190.
• Capin, P., Cho, E., Miciak, J., Roberts, G. & Vaughn, S. (2021). Examining the reading and cognitivevprofiles of students with significant reading comprehension difficulties. Learning Disability Quarterly. Aug2021, 44(3), 183-196. https://doi.org/10.1177%2F0731948721989973.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: desen ve analiz. (A. Aypay, Trans. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Clark, C. & Hawkins, L. (2011). Public libraries and literacy: young people's reading habits and attitudes to public libraries, and an exploration of the relationship between, Trust. 20.
• Coşkun, E.(2003). Çeşitli değişkenlere göre lise öğrencilerinin etkili okuma becerileri ve bazı önerler. TÜBAR, 13, 102-130.
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları: nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Ekşi, H. (Trans. Ed.). İstanbul: EDAM.
• Çakıcı, D. (2007). Ön örgütleyicilerin okumaya yönelik tutum üzerindeki etkileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 65-82.
• Demir, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin okuma tutum ile alışkanlıkları üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(4), 1657-1671.
• Demiroğlu Memiş, A. ve Kandemir, H. (2019). The relationship between the study habits and attitudes and metacognitive reading comprehension self-awareness, reading comprehension self-awareness, reading comprehension, reading attitudes, World Journal of Education, 9(4), 133-145. https://doi.org/10.5430/wje.v9n4p133.
• Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(2), 46-64.
• Desoete, A. & Roeyers, H. (2002). Off-line metacognition - a domain-specific retardation in young children with learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 25, 123-139.
• Doğan, A. (2013). Üstbiliş ve üstbilişe dayalı öğretim, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 3, 6-20.
• Dunér, D. & Ahlberger, C. (2019). Cognitive history: mind, space, and time. Berlin: De Gruyter Oldenbourg. eBook.
• Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E.(2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 2(1), 116-13.
• Flavell, J.H.(1979). “Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry”. American Psychologyist, 34, 906-911
• Gelen, İ. (2004). Bilişsel farkındalık stratejilerinin türkçe dersine ilişkin tutum, okuduğunu anlama ve kalıcılığa etkisi, XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A. ve Nancy, L. L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım. Turan, S. (Trans. Ed.). Ankara: NOBEL.
• Gönen, M., Öncü, E. Ç. ve Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 164.
• Güngör, E., (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gürefe, N. (2015). İlköğretim öğrencilerinin üstbilişsel farkındalıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 237-246.
• Gür Erdoğan, D. ve Demir, Y. E. (2016). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0 (32) , 85-96.
• Hare, V. C., & Smith, D. C. (1982). Reading to remember: studies of metacognitive reading in elementary school-aged children. The Journal of Educational Research, 75(3), 157–164. https://doi.org/10.1080/00220671.1982.10885373.
• Jaleel, S. & Premachandran. P. (2016). A study on the metacognitive awareness of secondary school students. Universal Journal of Educational Research, 4(1), 165-172, http://dx.doi.org/10.13189/ujer.2016.040121.
• Jian, X. & Ya-Ting, H. (2020). Enlarging English reading amount in hong kong primary schools: do social support and goal orientation matter?, Journal of Multilingual and Multicultural Development, 41 (8), 686-701. https://doi.org/10.1080/01434632.2019.1636054).
• Jones, J. S., Milton, F., Mostazir, M. & Adlam, A. R. (2020). The academic outcomes of working memory and metacognitive strategy training in children: A double-blind randomized controlled trial. Developmental Science [Dev Sci], ISSN: 1467-7687, 2020 Jul;. 23 (4), e12870; Publisher: Wiley-Blackwell; PMID: 31134713.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: NOBEL.
• Karakelle, S. ve Saraç, S. (2007). Çocuklar için üstbilişsel farkındalık ölçeği (ÜBFÖ-Ç) a ve b formları geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikologlar Derneği, 87-103.
• Karataş, K. ve Başbay, M. (2014). Öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeyinin eleştirel düşünme eğilimi, genel öz yeterlik ve akademik başarı açısından yordanması. İlköğretim Online, 13(3), 916-933.
• Karatay, H. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okuduğunu kavrama ile ilgili bilişsel farkındalıkları. TÜBAR-XXVII, 457-475.
• Koç, C. ve Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 14, 745 – 778.
• Kush, J. C.& Watkins, M.W. (1996). Long term stability of children’s attitudes toward reading. The Journal of Educational Research. 89 (5), 315-319.
• Kuş, Z. ve Türkyılmaz, M. (2010). Sosyal bilgiler ve Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları: (ilgi, alışkanlık ve okuma stratejilerini kullanım düzeyleri), Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 11-32.
• Martin, H. (2020). Troubling trends: an ınternational decline in attitudes toward reading. IEA compass: briefs in education, International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA) (Netherlands).
• Mäkipää, T., Kallio, M. & Hotulainen, R. (2021). Finnish general upper secondary students' metacognitive awareness in foreign language learning. Reflective Practice. 22(4), 446-458. 13p. https://doi.org/10.1080/14623943.2021.1913720.
• McKenna, M. & Kear, D. (1990). Measuring attitude toward reading: A new tool for teachers. Reading Teacher, 43, 626–639.
• Memiş, A ve Arıcan, H. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin matematiksel üstbiliş düzeylerinin cinsiyet ve başarı değişkenleri açısından incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 76-93.
• Nash, S. & Ditzel. (2010). Metacognitive reading strategies can ımprove self-regulation. Journal of College Reading and Learning, 40(2), https://doi.org/10.1080/10790195.2010.10850330.
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar I. cilt. Özge, S. (Trans.). Ankara: Yayın Odası.
• Odabaş, H., Odabaş Y. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: ankara üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası Dergisi, 9(2), 431-465.
• Oktay, A. (1982). Okul öncesi dönemde öğrenme ve okumaya hazırlıklı olmak. Eğitim ve Bilim Dergisi, 7(39), 11-18.
• Özbay, M. (2014). Anlama Teknikleri: Okuma Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özsoy, G. (2006). Problem çözme ve üstbiliş. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildirileri, Cilt II, Ankara: Kök Yayıncılık.
• Ramasamy, K. & Padma,, P. (2020). Does the gender influence the readıng habıts, preferences and attıtudes of school students?: a case study. Library Philosophy & Practice. 2020, 1(54), 54.
• Rapchak, M. E. (2018). Collaborative learning in an ınformation literacy course: the ımpact of online versus face-to-face ınstruction on social metacognitive awareness. Journal of Academic Librarianship. May2018, 44(3), 383-390. 8p. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2018.03.003.
• Sallabaş, E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141–155.
• Sarıkaya, B. (2018). Türkçe öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(20), 278-289.
• Sever, S. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sheikh, I., Soomro, K. A. & Hussain, N. (2019). Metacognitive awareness of reading strategies, reading practices and academic attainments of university students. Journal of Education and Educational Development, 6(1), 126-137.
• Sherri, L. H., & Craig S. S. (2002). Becoming an engaged, self-regulated reader. Theory into Practice, 41(2), 102-109.
• Smith, J., Smith, L., Gillmore, M., & Jameson, A. (2012). Students' self-perception of reading ability, enjoyment of reading and reading achievement. Learning and Individual Differences, 22(2), 202–206.
• Sperling, R. A., Howard, B. C., Miller, L. A. & Murphy, C. (2002). Measures of children’s knowledge and regulation of cognition. Contemporary Educational Psychology, 21, 67-84.
• Şahin, A.(2009). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının sosyo- ekonomik düzeylerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 215-232.
• Şuteu, L. (2021). Teachers' belıefs about classroom practıces that develop students' metacognıtıon and self-regulated learnıng skılls. Acta Didactica Napocensia. 2021, 14(1), 165-173. 9p. DOI: 10.24193/adn.14.1.13.
• Taylor, B. M. & Pearson, P. D. (2002). Teaching Reading: Effective Schools, Accomplished Teachers. Routledge.
• Tonks, S. M., & Taboada, A. (2011). Developing self-regulated readers through instruction for reading engagement. In B. J. Zimmerman and D. H. Schunk (Eds.), Handbook of self-regulation of learning and performance (173-186). New York: Routledge.
• Tuna, L. (2016). Okuma stratejilerinin 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığı kazanmasına, okuma tutumuna ve okuduğunu anlama becerisine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ulu, H.(2009). Examining the relationships between the attitudes towards reading and reading habits, metacognitive awarenesses of reading strategies, and critical thinking tendencies of pre-service teachers. International Journal of Contemporary Educational Research , 6(1), 169-182.
• Yunus, M., Setyosari, P. & Utaya, S. (2021). The relationship between achievement motivation, metacognitive awareness, attitudes and problem-solving abilities in students. Cypriot Journal of Educational Sciences, 16(1), 32-45.