Örenli metamorfitleri (Çanakkale) KB Türkiye’de Biga Yarımadası’nın güney kesiminde yüzlek vermektedir. Makroskobik ve petrografik gözlemlere dayanarak bu kayalar başlıca metapelit. metabazit ve mermer ardalanmasından oluşmaktadır. Örenli metamorfitlerinde baskın litolojiyi oluşturan şistler sarımsı kahverenkli. iyi foliasyonlu ve ince-orta kristallidir. Petrografik analizler şistlerin başlıca kuvars, Klorit, feldspat ve mika mineralleri içerdiğini göstermektedir. Klorit minerallerinin biyotit minerallerinden dönüşmüş olarak gözlenmesi Örenli metamorfitlerinin yeşilşist fasiyesinde metamorfizma geçirmiş düşük dereceli metamorfik kayalar olduğunu işaretler. Şistler içerisindeki feldspatların bolluğu yakındaki kaynak kayalarından hızlı bir sediment çökeliminin olduğunu belirtir. Bu metamorfik kayalardan kaynak alanlarının. çökelme havzalarının ve tektonik ortamlarının ortaya çıkarılması amacıyla ana. iz ve nadir toprak elementi analizleri yapılmıştır. Ana element jeokimyası ve iz element oranları (örneğin Th/Sc, La/Th, Cr/V ve Y/Ni) ise bu tür kayaların baskın olarak ortaç-felsik bileşimde olan kaynak kayalarından türediğini ifade etmektedir. Benzer şekilde Örenli metamorfitlerinin olası kaynak alanları Devoniyen ve Karbonifer yaşlı kayalardan oluşan Sakarya Zonu’nun kristalin temelidir. Ana ve hareketsiz iz elementlere (örneğin Th-Co-Zr/10 ve Th-Sc-Zr/10) ve La/Y-Sc/Cr oranlarına dayanılarak oluşturulan tektonik ortam ayrım diyagramlarında metapelitik kayalar pasif kıta kenarı ve okyanusal ada yayı ortamlarında çökelmiştir. Petrografik ve jeokimyasal sonuçlara göre metapelitik kayalar iki farklı kaynaktan türemiş olabilir. Birincisi. kıtasal kaynaktan kuvars ve metamorfik kırıntılar gelmiştir. Diğeri ise volkanik bir yaydan feldspat. plajioklas ve volkanik kırıntılar gelmiştir. Diğer bir deyişle metapelitik kayalar yay gerisi havzada hem aktif volkanik yaydan hem de kıtadan malzeme almıştır.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
FHD-2019-3169
Orenli metamorphics (Canakkale) expose on the southern part of the Biga Peninsula in the northwest Turkey. Metamorphic rocks chiefly consist of metapelite. metabasite and marble intercalations based on the macroscopic and petrographic observations. Schists occurring within the Örenli metamorphics are the dominant lithology and yellowish brown-colored. fine to medium-grained and well-foliated. Petrographical analyses show that quartz. chlorite. K-feldspar. biotite and muscovite form the main mineralogical composition of schists. Biotite minerals are replaced by the chlorite minerals. which shows that Orenli metamorphics are low-grade metamorphic rocks underwent greenschist-facies metamorphism. The abundance of K-feldspar within the schists states that fast sediment deposition took place from proximal source. Whole-rock geochemical analyses were performed to find out tectonic setting and origin of the Orenli metamorphics. Provenance discrimination diagrams in terms of major element geochemistry and trace element ratios (i.e., Zr/Sc, Th/Sc and Cr/V) suggest that Orenli metamorphics were dominantly derived from the intermediate-felsic source rocks are the origin of sediments. The crystalline basement of the Sakarya Zone in northwest Turkey could be possible source areas of this low-grade metamorphic rocks. which is made up of Carboniferous. Devonian metamorphic and magmatic rocks. Major and immobile trace elements for tectonic setting (i.e., Th-Sc-Zr/10 and Th- Co- Zr/10) and La/Y vs. Sc/Cr plots exhibit those metamorphic rocks were deposited in an oceanic island arc and passive margin. The metapelitic rocks could have double origin based on the petrographical and geochemical results. The quartz and metamorphic fragments derived from the continent form the first origin. The other origin is plagioclase. feldspar. and volcanic fragments originated from the volcanic-arc type. On the other hand. the metapelitic rocks were originated from both continental source and volcanic arc areas showing the back-arc basin.
FHD-2019-3169
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Project Number | FHD-2019-3169 |
Publication Date | January 26, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 25 Issue: 73 |
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı Tınaztepe Yerleşkesi, Adatepe Mah. Doğuş Cad. No: 207-I / 35390 Buca-İZMİR.