Japoncada Yineleme Kategorisi ve Sınıflandırma Problemleri

Yıl 2022, Cilt: 16 Sayı: 30, 67 - 82, 31.05.2022

Zeynep Gençer Baloğlu

https://doi.org/10.54316/dilarastirmalari.1090062

Cited By: 1

Öz

Bir dilde genellikle anlatımı kuvvetlendirmek ve çokluk yapmak amacıyla işletilen, sözcüğün veya sözcüğü oluşturan biçimbirimlerden, sesbirimlerden en az birinin tekrar edilmesi yoluyla elde edilen yapılara yineleme adı verilmektedir. Birçok dilde var olan bu kategori ana hatlarıyla tam (total reduplication) ve parçalı yineleme (partial reduplication) olmak üzere iki gruba ayrılır. WALS (The World Atlas of Language Structures) Online veri tabanında yer alan Rubino (2005)’nun araştırmalarına göre Japonca sadece tam yineleme kategorisine sahip diller arasında sayılmaktadır. Bu çalışmanın amacı birçok araştırmacının kaynak olarak başvurduğu söz konusu veri tabanı ile Kwon (2017), Sato (2013), Fujimura (2001) ve Shibasaki (2005) gibi araştırmacıların Japoncadaki yineleme türlerini kabulleri arasındaki farklılıkların sebeplerini bulmaya çalışmaktır. Yineleme kategorisi geniş bir alan olduğu için birtakım sınırlamalara gidilmiş, bu doğrultuda yansıma sözcüklerle oluşturulmuş yinelemeler (mimetics), yakın, eş ve zıt anlamlı kelimelerle oluşturulmuş yinelemeler (dvandalar) çalışma kapsamı dışında tutulmuştur. İncelemede Japoncanın “tam yineleme” ve “parçalı yineleme” kategorisinde değerlendirilen yineleme bileşenleri ve sentaktik türleri parantezleme yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular aşağıdaki gibidir:
a) Yineleme bileşenlerinde ötümlüleşme görülmesi yinelemenin türünün belirlenmesinde araştırmacılar arasında fikir ayrılığına sebep olmaktadır.
b) Yineleme bileşenlerini oluşturan leksik birimlerde ötümlüleşme görülüyorsa ve son tahlilde yapı sentaktik kategori değişimine uğruyorsa yeni yapı parçalı yineleme olarak değerlendirilmelidir.
c) Yineleme bileşenlerini oluşturan leksik birimlerde ötümlüleşme görülüyorsa ve son tahlilde semantik değişime uğruyorsa yeni yapı parçalı yineleme olarak değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

yineleme, ikileme, tam yineleme, parçalı yineleme, rendaku

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The Category of Reduplication in Japanese and The Classification Problems

Öz

Reduplication refers to the structures formed by repeating the word or at least one of the components that comprise the word, which are commonly used in languages to intensify the meaning or make plurality. This category, which exists in many languages, is broadly divided into two categories as total reduplication and partial reduplication. According to Rubino's (2005) research, which is in the database of WALS (The World Atlas of Language Structures), Japanese counts only among the languages with a category of total reduplication. The aim of this research is to figure out why there are inconsistencies between the mentioned database, which many academics use as a source, and the acceptance of reduplication type in Japanese by researchers as Kwon (2017), Sato (2013), Fujimura (2001), and Shibasaki (2005). Since the reduplication category is a large area, some limitations have been made, and accordingly, the reduplications formed with reflection words (mimetics) and the ones formed with close, synonyms and antonyms (dvandas) have been excluded from the scope of the study. In the analysis, the reduplication components and syntactic types, which are considered in the category of “total reduplication” and “partial reduplication” in Japanese both have been analysed by using bracketing methods. The results of the analysis are as follows:
a) The occurrence of sequential voicing (rendaku) in the reduplication components leads to the disagreement among the researchers in determining the type of the reduplication.
b) If there is sequential voicing in reduplication components and if the structure undergoes syntactic category shift, the new structure should be considered as the partial reduplication.
c) If there is sequential voicing in reduplication components and, if it undergoes a semantic category change such as metaphoricalization, the new structure should be considered as partial reduplication.

Anahtar Kelimeler

reduplication, doubling, full reduplication, partial reduplication, rendaku

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ağca, Mustafa (2017). Türkçede Bir Söz Türetim Yöntemi ve Gramatikal İşaretleyici Olarak Yineleme. Türkbilig (34), 89-104.
• Ağca, Mustafa (2020). Altay Dilleri Tipolojisinde Ortak Bir Dil Bilgisel Kategori: Yineleme. Dil Araştırmaları (26), 155-173.
• Çiftçi, Ümmühan (2011). Gendai nihongo Toruko-go ni okeru keiyōshi-sei jūfuku-gata - meishishūshoku keishiki no keitai imiteki tokuchō o chūshin ni-. Nagoya: Nagoya University Graduate School of Humanities, Department of Japanese Studies (Unpublished Master Thesis).
• Çürük, Yasemin (2017). Türkçede Birleşik Sözcükler: İsimler. Ankara: Ankara Üniversitesi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Yeni Türk Dili Bilim Dalı (Unpublished PhD Thesis).
• Çürük, Yasemin (2018). Sözcük Türetme Yöntemi Olarak İkileme. International Journal of Languages’ Education and Teaching (IJLET), 6 (3), 499-503.
• Fujimura, Yuko (2001). Reduplication in Standard Malay and Japanese. Journal of Modern Languages (13), 65-92.
• Gurūpu Jamashii. (2007). Kyōshi to Gakushū-sha no tame no Nihongo Bunkei Jiten (14th ed.). Tōkyō: Kuroshio Shuppan.
• Kageyama, Taro, & Saito, Michiaki (2016). Vocabulary strata and word formation process. In K. Taro, & H. Kishimoto, Handbook of Japanese Lexicon and Word Formation (pp. 11-50). Boston and Berlin: De Gruyter Mouton.
• Kwon, Nahyun (2017). Total reduplication in Japanese ideophones: An exercise in Localized Canonical Typology. Glossa: a journal of general linguistics (40), 1-31.
• Martin, Samuel Elmo (2003). A Reference Grammar of Japanese. Honolulu: University of Hawaii Press. doi:10.1515/9780824843861
• Ōsato, Ayano (2017). Jōgo no kenkyū. Tōkyō Joshi Daigaku Gengo Bunka Kenkyū (22), 1-16.
• Rubino, Carl (2005). Reduplication: Form, function and distribution. In B. Hurch, Studies on Reduplication (pp. 11-29). Berlin, New York: De Gruyter.
• Shibasaki, Reijirou (2005). On the grammaticalization of verbal reduplication in Japanese. In B. Hurch, Studies on Reduplication (pp. 283-313). Berlin, New York: De Gruyter.
• Sneddon, J. N., Adelaar, A., Djenar, D. N., & Ewing, M. C. (2010). Indonesian Reference Grammar (2nd ed.). New South Wales: Allen & Unwin.
• Vance, Timothy J., & Irwin, Mark (2016). Sequential voicing in Japanese: papers from the NINJAL Rendaku Project. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• WALS. The World Atlas of Language Structures Online: http://wals.info/chapter/27