SÜRDÜRÜLEBİLİR BİNA - SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE UYGULAMALARINDA DEĞİŞEN KULLANICI TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2022, Volume: 18 Issue: 2, 373 - 390, 31.12.2022

Makbulenur Bekar , Hilal Kahveci

Abstract

Tüm canlılar için ekolojik çevreler çok önemlidir ve hayatta kalmanın başlıca kaynağını oluşturur. Ekonomik ve sosyal kalkınma için çevreye zarar veren insanlar doğal kaynakların tükenmeye başladığını iklim krizi başta olmak üzere birçok felaketin yaşanmaya başladığı görünce farkına varmıştır. Bu nedenle ortaya çıkan sürdürülebilirlik kavramına yönelik tasarım eğilimleri artmış her alanda doğa dostu çözümler üretilmeye başlanmıştır. Sürdürülebilir çevre ve bina kavramıyla yeşil yüzeylerin oranının arttırılması insan sağlığını pozitif yönde fayda sağlamaktadır. Bu bağlamda yapı düzeyinde yapılan dikey bahçe ve çatı bahçeleri tasarımların temel amacı sürdürülebilir bina ve sürdürülebilir çevre kurgusu içerisinde olmasıdır. Yapılan bu çalışma kapsamında 2 farklı uygulama 6 farklı tasarım çeşitliliği ile ele alınmıştır. Bu tasarımlar uzman grup ve kent kullanıcıları olmak üzere iki farklı kullanıcı grubu ile analiz edilmiştir. Kent kullanıcısı ile yapılan anketler SPPS ile analiz edilmiş ve uzman grup ile yapılan sorgulamalar AHP yöntemi ile tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda ise kullanıcıların yapılar ile birlikte düşünülmeyen peyzaj tasarım uygulamalarını mı yoksa bu uygulamaların yapılar ile birlikte düşüldüğünde tercihlerinin değişip/değişmediğini tespit edilmiştir. Bir çok bilimsel çalışma ile yararları ispatlanan ekolojik tasarım yaklaşımlarının bina ve açık mekanlar ile birlikte tasarlandığında kullanıcılar için daha tercih edilebilir alanlar olduğu bu çalışma kapsamında ortaya konulmuştur.

Keywords

ekolojik yaklaşımlar, peyzaj tasarımı, dikey peyzaj tasarımı, yatay peyzaj tasarımı

References

• Albert, C., Brillinger, M., Guerrero, P., Gottwald, S., Henze, J., Schmidt, S., ... & Schröter, B. (2021). Planning nature-based solutions: Principles, steps, and insights. Ambio, 50(8), 1446-1461.
• Ateş M. ve Erinsel Önder D. 2019. ‘Akıllı Şehir’ Kavramı ve Dönüşen Anlamı Bağlamında Eleştiriler, MEGARON, 14(1):41-50 Atasoy A 2009. Akilli Bina Teknolojisinin Yapisal Özellikler Açisindan İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, İzmir.
• Aras B B, 2019. Kentsel Sürdürülebilirlik Kapsamında Yeşil Çatı Uygulamaları, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 8 Sayı: 1. Civan U 2006. Akilli Binalarin Çevresel Sürdürülebilirlik Açisindan Değerlendirilmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, İstanbul.
• Çelik A, Ender E, Zencirkıran M, 2015. Di̇key Bahçe ve Türki̇ye’deki̇ Uygulamaları. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 8 (1): 67-70
• Dağdeviren, M., Diyar, Akay., & Kurt, M. (2004). İş Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi Ve Uygulamasi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2).
• Erdoğan Onur B. 2012. Peyzaj Tasarim Ve Yönetiminde Ekolojik Yaklaşim ve Sürdürülebilşr Kent Hedefine Katkiları, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarim Dergisi, Cilt:2, Sayı:5.
• Erdoğan Onur, B., Demiroğlu, D., 2016. Kentsel sürdürülebilir mekânlar: Ekolojik parklar.. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 66(1): 340-355. DOI: 10.17099/jffiu.47580
• Eroğlu E, Başaran N 2017. İç Mekan Dikey Bahçe Bitki Kompozisyonlarının Görsel Peyzaj Kalitesinin Değerlendirilmesi. Journal of Forestry 13 (2), 32-49.
• Gulpinar Sekban, Demet Ülkü; Bekar, M. (2019). Konutlar İçin Açık Alan Alternatifi; Yeşil Çatı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(87).
• Gulpinar Sekban, Demet Ülkü; Acar, C. (2021). Determining usages in post‐mining sites according to landscape design approaches. Land Degradation & Development, 32(8), 2661-2676.
• John G, Clements-Croome D, Jeronimidis G, 2005. Sustainable Building Solutions: a Review of Lessons from the Natural World. Building and Environment 40:319-328
• Kaypak Ş 2011. Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 13 (20): 19-33.
• Kop, A. 2011. Koruma Alanı Yakınındaki Hızlı Kentleşmenin Peyzaj Ekolojisi Yaklaşımı İle İrdelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, İstanbul.
• Keskin E.B. 2012. Sürdürülebilir Kent Kavramına Farklı Bir Bakış: Yavaş Şehirler (Cittaslow), PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, Cilt:8 -Sayı:01,S: 81-99
• Korkut A, Kiper T, Üstün Topal T, 2017. Kentsel Peyzaj Tasarımda Ekolojik Yaklaşımlar. ARTİUM, Cilt 5, Sayı 1, 14-26.
• Mahmoud, A. H., & Omar, R. H. (2015). Planting design for urban parks: Space syntax as a landscape design assessment tool. Frontiers of Architectural Research, 4(1), 35-45.
• Menteşe S 2017. Çevresel Sürdürülebilirlik Açisindan Toprak, Su Ve Hava Kirliliği: Teorik Bir İnceleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 10 Sayı.
• Olcay O 2007. Akıllı Bina Kavrami ve Akilli Bina Değerlendirme Metodlari. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, İstanbul.
• Oduyemi O, Okoroh M, 2016. Building performance modelling for sustainable building design, International Journal of Sustainable Built Environment, 5:461-469
• Omer A M, 2008. Energy, environment and sustainable development. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 12: 2265-2300.
• Onur, M., Gülpınar Sekban, Demet Ülkü (2022). Sandy Beaches Changing in Line with Urbanization Visual Quality Values. International Journal of Built Environment and Sustainability, 9(2), 35-45.
• Özçuhadar T 2007. Sürdürülebilir Çevre İçin Enerji Etkin Tasarimin Yaşam Döngüsü Sürecinde İncelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Y.Lisans Tezi, İstanbul.
• Özdemir Taş Ö, Yerli Ö, 2019. Dikey Bahçe Uygulamalarının Araç Ve Yaya Trafiğine Etkileri (İstanbul Metropolünden Örnekler), Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7, 1711-1726
• Pucher, B., Pearlmutter, D., Calheiros, C., Aicher, A., Hoffmann, K., Nehls, T., ... & Onur M., Negev, I. (2021). Closing water cycles in the built environment through nature-based solutions: The contribution of vertical greening systems and green roofs. Water, 13(16), 2165.
• Saaty, T. L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. International journal of services sciences, 1(1), 83-98.
• Song Y 2011. Ecological city and urban sustainable development. Procedia Engineering 21, 142-146.
• Tohum N. 2011. Sürdürülebilir Peyzaj Tasarım Aracı Olarak “Yeşil Çatılar”, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Wang N, Adelı H, 2013. Sustainable Building Design. Journal of Civil Engineering and Management, 20(1): 1-10.
• Yeom, S. J., & Lee, J. (2019). Changes of Landscape Perception in Seoullo7017 with Different Planting Design, based on Landscape Simulation. Journal of Environmental Science International, 28(11), 951-958.
• Yılmaz H ve Irmak M A. 2004. Erzurum Kenti Açık-Yeşil Alanlarında Kullanılan Bitki Materyalinin Değerlendirilmesi, Ekoloji 13, 52, 9-16.