AĞ ANALİZİ KULLANILARAK ACİL DURUMLARDA İTFAİYE ARAÇLARININ ERİŞEBİLİRLİK ANALİZİ: CEYHAN (ADANA) ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 2, 199 - 211, 24.12.2019

Reşat Geçen

Öz

Günümüzde Coğrafi Bilgi
Sistemleri (CBS) birçok disiplinde kullanılmaya başlanmış, çeşitli sorunlara
hızlı, etkin çözümler üretebilen bir araç haline gelmiştir. CBS’yi ön plana
çıkaran önemli özelliklerinden biri sahip olduğu analiz kabiliyetidir. Bu
analizlerden biri olan Ağ Analizleri birbirine düğümler ile bağlantılı,
çizgiler ile ifade edilen yol, akarsu, iletişim ve enerji nakil hatları gibi
lineer coğrafi nesnelerin oluşturduğu veri yapısı üzerinden yürütülen
analizlerdir. Ağ Analizleri kapsamında yürütülen önemli uygulamalardan biri
olan etki sahası belirleme, özellikle acil hizmet servisi yürüten araçların ağ
verisi üzerinden erişim sağlama durumları ve sürelerini analiz etmektedir.

Bu çalışmada Ağ verisi üzerinden
Erişebilirlik Analizine örnek bir uygulama yürütülmüştür. Çalışma sahası olarak
Adana ilinin Ceyhan ilçesi seçilmiş ve sahada itfaiye araçlarının erişebilirlik
durumları ve süreleri analiz edilmiştir. Ceyhan ilçesinde yer alan 2 itfaiye
grup amirliğinin konumları, Ceyhan ilçesi ulaşım ağı, 1/25000 ölçekli
topoğrafya haritaları veri olarak kullanılmıştır.  

Çalışma sonucunda Ceyhan ilçesinde yer alan 2 adet
itfaiye grup amirliğinden çıkan araçların Ceyhan’ın her yerine erişebilirlik
sağladığı ancak sürelere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. 1425,4 km²
alana sahip ilçenin % 6.2’sine ilk 5 dakika içerisinde, % 27’sine 10 dakika
içerisinde, % 55.1’ine 15 dakika içerisinde, 
% 74.1’ine 20 dakika içerisinde, % 88.6’sına 25 dakika içerisinde, %
99’una 30 dakika içerisinde erişim sağlanmaktadır. Kalan % 1’lik kesime ise
erişim 30 dakikayı aşmaktadır. Erişim sürelerinin daha da kısaltılması için
Gümürdülü ve Kurtkulağı mahallerine birer grup amirliği kurulması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

CBS, Ağ Analizi, Erişebilirlik, Ceyhan

Accessibility analysis of fire vehicles in emergency by using network analysis: A case study of Ceyhan (Adana)

Öz

In recent years Geographic Information System (GIS) has been used by many disciplines and it has become an effective tool for solving different problems. One important advantage of GIS is analysis capability. Network Analysis, which is one of these analyzes, is carried out on network data consists of linear geographic objects represented by connected polylines such as roads, rivers, and communication and power transmission lines. Find Service Area, which is an  application of Network Analysis,  is especially used for emergency services in order to analyze the accessibility and arrival time of service vehicles on network data.

In this study a case study for accessibility analysis has been carried out by using network data. The aim of this study is to analyze the accessibility and arrival times of fire vehicles in case of emergency in Ceyhan (Adana) district. Locations of 2 fire stations, transportation network of Ceyhan district, and topographic maps with scale of 1/25000 have been used as data. 

According to results of study, the fire vehicles can arrive everywhere in Ceyhan but the arrival times differ. Ceyhan has 1425.4 km2 area and %27 of this area is arrived in 10 minutes. 53 neighborhoods (most of them are located in urban area) of Ceyhan which has 113 neighborhoods in total, are located in this area and contain %79 of population. Having %6 of population 18 rural neighborhoods are arrived more than 20 minutes. In order to reduce arrival times 2 new fire stations should be constructed in Gümürdülü and Kurtkulağı neighborhoods.

Anahtar Kelimeler

GIS, network analysis, accessibility, Ceyhan

Kaynakça

• Ardos, M. 1984. Türkiye Ovalarıının Jeomorfolojisi, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:3263, Cilt: 1, İstanbul
• Aronoff, S. 1989. Geographical Information Systems: A Management Perspective, WDL Publications, Ottawa, Canada
• Bilgin, T. 1969. Ceyhan Doğusunda Volkanik Şekiller ile Hassa Leçesi, İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Enstitüsü Yayını, No:58, İstanbul
• Değerliyurt, M., Aksu R. 2013. İskenderun Kentindeki (Hatay) Acil Durum Ünitelerinin Ulaşabilirlik Özelliklerinin Analizi. Turkish Studies, Sayı 8/6 S. 111-121, Ankara
• Erinç, S. 1953. Çukurovanın Alüvyal Morfolojisi Hakkında, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Cilt:2, Sayı: 3-4, İstanbul
• Ertuğay, K. 2003. Measurement And Evaluation Of Fire Service Accessibility: A Case Study in Çankaya District Of Ankara, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeodezi Ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri, Ankara
• Geçen, R., Ölmez, İ. 2018. Antakya’da (Hatay) İtfaiyelerin Acil Durumlarda Erişebilirliği , The Journal of International Social Research Volume: 11 Issue: 60 Year: 2018
• Kuntay, O. 1976. Planlama Kontrol Aracı Olarak Fiziksel Erişilebilirlik Ve Çekim Gücü. Şehircilik Enstitüsü Dergisi, 33-47, İTÜ, İstanbul.
• Ölmez, İ., Geçen, R. 2018. Acil Durumlarda Ambulans Erişebilirliği: Antakya (Hatay) Örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 73 , p. 361-375, Winter 2018.
• Turoğlu, H. 2008. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Esasları, 2. Baskı, Çantay Kitabevi, İstanbul
• Yomralıoğlu, T. 2009. Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar ve Uygulamalar. İber Ofset, Trabzon.
• https://tr.climate-data.org
• http://www.tuik.gov.tr