ÜNİVERSİTE’NİN KENTİN NÜFUS YAPISINA ETKİSİ: GÜMÜŞHANE ÖRNEĞİ

Year 2021, Volume: 30 Issue: 2, 359 - 382, 27.12.2021

Şevket Işık , Erkin Başaran

https://doi.org/10.51800/ecd.1018483

Abstract

Türkiye’de özellikle 1990’dan sonra üniversite sayısında meydana gelen büyük artış, üniversitelerin başta ekonomik olmak üzere, çeşitli etkilerini konu alan geniş bir literatür yaratmıştır. Bu literatür incelendiğinde üniversitelerin kentlerin nüfusu üzerindeki etkilerini temel araştırma konusu yapan çalışmaların sınırlı olduğu; üniversitenin farklı etkilerinin incelendiği araştırmalarda ise nüfus konusunun daha çok betimleyici bir veri olarak kullanıldığı görülür. Bu nedenle, kentlerin demografik profilini değiştirmedeki önemli rolüne rağmen, Türkiye’de üniversitelerin kentlerin nüfusunda hangi değişimleri yarattığı sorusuna somut bir yanıt bulmak güçtür. Oysa giderek artan öğrenci ve personel sayılarıyla, üniversitelerin kentlerin nüfusunda yarattıkları değişimin boyutunu bilmek, kentlerin sadece fiziki gelişmesini ve planlamasını değil, sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan ortaya çıkabilecek sorunların çözümü ve ihtiyaçların belirlenmesi için de önem taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı da Gümüşhane Üniversitesi’nin kentin nüfus miktarında, yaş yapısında ve göç verileri üzerindeki etkilerine odaklanarak, giderek büyüyen literatüre katkıda bulunmaktır.
Çalışmada, üniversitenin büyük bir kısmının Gümüşhane kentinde yer alması nedeniyle, nüfusa ilişkin en çarpıcı değişimlerin de burada yaşanacağı dikkate alınmıştır. Bu nedenle, öncelikle kent nüfusunun miktarı ve yaş yapısı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri temel alınarak incelenmiş ve üniversitenin kurulmasıyla meydana gelen değişimler ortaya konmuştur. Üniversitenin nüfus hareketleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesinde, nüfusun doğum yeri bilgileri ile başka il nüfusuna kayıtlı nüfus verileri kullanılmıştır. Ancak, nüfusunun doğum yeri ve kayıtlı olduğu il bilgileri, veri sınırlılığı nedeniyle Merkez ilçe bütününde incelenebilmiştir. Üniversitesi’nin il bütünündeki nüfus hareketlerine etkisini sorgulamak amacıyla, Gümüşhane ilinin daimi ikamet verileri de değerlendirilmiştir.
Elde edilen sonuçlar, Gümüşhane Üniversitesi’nin kurulduğu 2008 yılından itibaren kentin nüfusunda önemli artış yaşandığını göstermektedir. 2008 yılında 26.208 olan kent nüfusu, 2011’de 31.011’e, 2017 yılında ise 46.602’ye yükselmiştir. Kent nüfusundaki büyüme, nüfus artış hızlarına da yansımış, 2007-2008 döneminde ‰ -66 olan artış hızı 2013, 2014 ve 2016 yıllarında ‰ 100’ü aşmıştır. 2007 yılında üniversite öğrencilerinin kümelendiği 15-29 yaş grubunun kent nüfusundaki payı %29,1’ken bu oran 2015’te %43,9’a yükselmiştir. Varılan sonuçlardan bir diğeri de, üniversitenin Gümüşhane’nin göç verileri üzerinde de etkileri olduğu yönündedir. Üniversite kurulmadan önce, Merkez ilçe nüfusunun ancak %16’sı başka il doğumlulardan oluşurken, bu oran 2019’da %42’ye yükselmiştir. Merkez ilçe nüfusunda, başka illere kayıtlı nüfusun miktarında ve oranında da, büyük bir artış meydana gelmiştir. 2007 yılında Merkez ilçe nüfusunun sadece %13,9’u başka illere kayıtlıyken, bu oran 2019 yılında %35,7’ye ulaşmıştır. Tüm bu sonuçlar, üniversitelerin özellikle küçük ve orta büyüklükteki kentlerin nüfus artışı, yaş yapısı ve nüfus hareketlerine yeni bir ivme kazandırdığını; bu kentlerin daha kozmopolit bir yapıya dönüşmesinde oynadıkları rolü ortaya koyması açısından önemlidir.
Gümüşhane kentinde, makalenin temel argümanlarıyla çelişki yaratan 2017’den sonraki nüfus azalmasında ise 2019 yerel seçimlerinde yaşanan seçmen hareketliliği ile COVID-19 pandemisinin etkisini gösteren bazı bulgulara ulaşılmıştır.

Keywords

Üniversite, Kent, Nüfus, yaş yapısı, COVID-19, Gümüşhane

The Effect of the University on the Population Structure of the City: The Case of Gümüşhane City

Abstract

The great increase in the number of universities in Turkey, especially after 1990, has created a large literature on the various effects of universities, especially economic ones. When this literature is examined, it is observed that the publications focusing on the effects of universities on the population of cities are limited, and the subject of population is mostly used as a descriptive data in studies examining the different effects of universities. For this reason, it is difficult to find an answer to the question of what changes universities have created in the population of cities in Turkey, despite their important role in changing the demographic profile of cities. However, knowing the extent of the change created by universities in the population of cities is of great importance not only for the physical development and planning of cities, but also for the solution of problems arising from socio-cultural differences. The main purpose of this study is to contribute to a growing literature on this subject by focusing on the effects of Gümüşhane University, whose number of students and staff are increasing, on the amount of the urban population, age structure and migration data.
In the study, it was taken into account that the most striking changes in the population will be experienced here, since most of the university is located in the city of Gümüşhane. For this reason, firstly, the amount and age structure of the urban population were examined based on the data of the Turkish Statistical Institute (TUIK) and the changes after the establishment of the university were revealed. In order to determine the effects of the university on population movements, the birthplace information of the population and the population data registered to the population of other provinces were used. However, the information on the province where the population was born and registered could only be examined in the entire Central district due to data limitations. In order to question the impact of the University on population movements, the permanent residence data of Gümüşhane province were also evaluated.
The results obtained reveal that there has been a significant increase in the population of the city since 2008, when Gümüşhane University was founded. The urban population, which was 26,208 in 2008, increased to 31,011 in 2011 and 46,602 in 2017. The growth in the urban population also affected the population growth rates, and the rate of increase, which was -66‰ in the 2007-2008 period, exceeded 100‰ in 2013, 2014 and 2016. In addition, while the share of the 15-29 age group, where university students are clustered, in the urban population was 29.1% in 2007, this rate increased to 43.9% in 2015. The results reveal that the university also has effects on the migration data of Gümüşhane. Before the university was established, only 16% of the Central district population was born in other provinces, while this rate increased to 42% in 2019. There has been a great increase in the population of the central district, in the amount and proportion of the population registered in other provinces. While only 13.9% of the Central district population was registered in other provinces in 2007, this rate reached 35.7% in 2019. All these results show that universities give a new impetus to the population growth, age structure and population movements of especially small and medium-sized cities; It is important in terms of revealing the role played by these cities in their transformation into a more cosmopolitan structure.
In the decrease of Gümüşhane city population after 2018, which contradicted the main arguments of the article, some findings were obtained showing the effect of the voter mobility in the 2019 local elections and the COVID-19 pandemic.

Keywords

University, City, Population, age structure, COVID-19, Gümüşhane

References

• Ada, Ş., Bilgili, A.S., 2008. Üniversitenin şehrin sosyo-ekonomik kalkınmasına etkisi: Atatürk Üniversitesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat 2008. İzmir.
• Ajilore, O., Smirnov, O., 2017. Economic impacts of The University of Toledo. https://www.utoledo.edu/economic-impact/Economic-Impact-Report.pdf (Erişim: 23.7.2021)
• Akçakanat, T., Çarıkçı, İ., Dulupçu, M. A., 2010. Üniversite öğrencilerinin bulundukları il merkezine ekonomik katkıları ve harcama eğilimleri: Isparta 2003–2009 yılları örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, s.165-178.
• Akengin, H., Kaykı, A., 2013. Şehirleşme üniversite ilişkisine bir örnek: Gazimağusa. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 501-525.
• Albeni, M., 2000. Yükseköğretim kurumlarının gelişmekte olan bölgeler üzerine etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, s.137-165.
• Arslan, F., Üzülmez, M., 2020. Öğrenci tercihlerine göre Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin etki alanındaki değişimler (2000-2019). Doğu Coğrafya Dergisi, 25(43), 31-48
• Atik, H., 1999. Üniversitelerin yerel ekonomiye katkıları: Teori ve Erciyes Üniversitesi üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15, s. 99-110.
• Ave, G., 2016. University Cities: A Strategic Resource of Small and Medium-Sized Cities in Europe. Cities as Multiple Landscapes (ed. Antenhofer, C., Bischof G., Dupont L., Leitner, U.), pp. 61-82.
• Aydemir S. E., 1994. Karadeniz Teknik Üniversitesinin kent ve bölge ekonomisine doğrudan ve dolaylı ekonomik etkileri. Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, 195-210.
• BiGGAR Economics., 2017. Economic impact of the University of Oxford. https://www.ox.ac.uk/sites/files/oxford/Economic%20Impact%20of%20the%20University%20of%20Oxford.pdf (Erişim: 23.7.2021)
• Blackwell, M., Cobb, S., Weinberg, D., 2002. The economic impact of educational institutions: Issues and methodology. Economic Development Quarterly, 16, pp.88-95.
• Bonner E.R., 1968. The economic impact of a university on its local community. Journal of the American Institute of Planners, 34(5), pp.339-343.
• Booth, G., Jarrett, J. E., 1976. The identification and estimation of a university's economic impacts. The Journal of Higher Education, 47(5), pp.565-576.
• Brown, K.H., Heaney, M.T., 1997. A note on measuring the impact of institutions of higher education. Research in Higher Education, 38(2), pp.229-240.
• Brownrigg, M., 1973. The economic impact of a new university. Scottish Journal of Political Economy, Vol. XX, No. 2, June, pp.123-139.
• Caffrey, J., Isaacs, H.H., 1971. Estimating the impact of a college or university on the local economy. Washington, DC: American Council on Education.
• Carroll, M.C., Smith, B.W., 2006. Estimating the economic impact of universities: The case of Bowling Green State University, The Industrial Geographer, 3(2), pp. 1-12.
• Cook, E.D., 1970. Analyzing the student contribution to the economic base of the community. Annals of Regional Science, 4(1), pp.146-153.
• Cortes, A., 2004. Estimating the impacts of urban universities on neighborhood housing markets: An empirical analysis. Urban Affairs Review, 39(3), pp. 342-375.
• Çalışkan, Ş., 2010. Üniversite öğrencilerinin harcamalarının kent ekonomisine katkısı (Uşak Üniversitesi Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), s.169-179.
• Çatalbaş, N., 2007. Üniversite-yerel ekonomi ilişkisinde kutuplaşma teorisi iyi bir model olabilir mi? Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 2007(3), s.90-101.
• Çayın, M., Özer, H., 2015. Üniversitelerin il ekonomisine katkısı ve öğrencilerin tüketim yapısı: Muş Alparslan Üniversitesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, s.131-147.
• Çınar, R., Emsen, Ö.S., 2001. Eğitim ve iktisadi gelişme: Atatürk Üniversitesi'nin Erzurum il ekonomisi ve sosyal yapısı üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), s.91-104.
• Çokgezen, M., Altun T., 2018. Üniversitelerin bölge ekonomisine katkısı ve ‘her ile bir üniversite’ politikası: Türkiye’ye ilişkin çalışmalar üzerinden kısa bir değerlendirme. Karagül, Mehmet, Latif Gürkan Kaya ve Onur Sungur (Der.), Bölgesel Kalkınma ve Bölge Bilimi Üzerine Yazılar, Ankara, s.307-319.
• Dalğar H., Tunç, H., Kaya, M., 2009. Bölgesel kalkınmada yükseköğretim kurumlarının rolü ve Bucak örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, s.39-50.
• Demireli, C., Taşkın, E., 2013. Üniversite öğrencilerinin bulundukları şehre ekonomik katkıları: Kütahya il merkezi örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, s. 321-328.
• Deniz, T. 2019. Türkiye’de üniversiteler ve bölgesel gelişme politikaları. Seta yayınları.
• Doğramacı, İ. 1988., Kasım 1981-Kasım 1988 döneminde yükseköğretimdeki gelişmeler. YÖK, Ankara.
• Durman, M. 1998., Dumlupınar Üniversitesinin Kütahya’nın sosyo-ekonomik gelişimine etkisi. (Basılmamış Doktora Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Drucker, J., Goldstein, H., 2007. Assessing the Regional Economic Development Impacts of Universities: A Review of Current Approaches. International Regional Science Review, 30(1), 20-46. https://doi.org/10.1177/0160017606296731
• Elliott, D. S., Levin, S. L., Meisel, J. B. 1988., Measuring the economic impact of institutions of higher education. Research in Higher Education, 28(1), pp.17-33.
• Erdoğan, M., Karagöl, V., 2018. Bölgesel kalkınmada yeni kurulan üniversitelerin rolü: Bingöl örneği. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2(1), s.51-78.
• Erilli, N.A., 2018. Üniversite öğrencilerinin bulundukları il ekonomisine katkıları: Cumhuriyet Üniversitesi Örneği. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2(1), s.79-96.
• Erkekoğlu, H., 2000. Bölge üniversitelerinin yerel ekonomiye katkıları: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 16, s.203-210.
• Ertaş, F. C., Yayar, R., Erol, Y., Güleç, İ. 1999. Gaziosmanpaşa Üniversitesinin Tokat il ekonomisine etkisi üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Yayınları Araştırma Serisi No: 1, 1-53.
• Felsentein D. 1996. The University in the metropolitan arena: Impacts and public policy implications. Urban Studies, 33(9), pp.1565-1580.
• Goldstein H., Drucker J., 2006. The Economic development impacts of universities on regions: Do size and distance matter?. Economic Development Quarterly, 20(1), pp.22-43.
• Görkemli, H.N., 2009. Selçuk Üniversitesi'nin Konya kent ekonomisine etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, s.169-186.
• Görmüş, A., Aker D.Y., 2017. Beşeri sermaye ve iç göç hareketleri bağlamında üniversitelerin kalkınmadaki rolleri: Namık kemal Üniversitesi Örneği. Trakya Bölgesinde Üniversitelerin Kalkınmaya Etkisi (Ed. Nişancı, E., İzmen, Ü., Bostancı, S.H.) içinde s.235-262.
• Gumprecht, B. (2003). The American College Town. Geographical Review, 93(1), 51–80.
• Gündoğdu H.M., Özkök M.K., 2017. Kentsel değişim-dönüşüm sürecinde üniversitelerin rolü “Kırklareli örneği”. Trakya Bölgesinde Üniversitelerin Kalkınmaya Etkisi (Ed. Nişancı, E., İzmen, Ü., Bostancı, S.H.) içinde s. 80-116.
• Huggins, R., Cooke, P., 1997. The economic impact of Cardiff University: innovation, learning and job generation. GeoJournal, 41(4), pp.325–337.
• Işık, Ş., 2008a. Türkiye’de üniversitelerin kentlerin gelişimi ve ekonomik yapısı üzerine etkileri: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• Işık, Ş., 2008b. Türkiye’de üniversitelerin kentleşme üzerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(10), s.159-181.
• Işık, Ş., 2009. Türkiye’de eğitim amaçlı göçler. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7(1), s.27-37.
• Işık, Ş., Uğraş, M., 2018. Üniversitenin nüfus artışı ve iller arası göçler üzerine etkileri: Çanakkale örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), s.149-166.
• Karataş, M., 2002. Üniversitelerin sosyo-ekonomik gelişmede rolü ve önemi (Muğla Üniversitesi Örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Muğla.
• Kaya, G., 2014. Adıyaman Üniversitesinin kentsel mekân ve sosyal çevre üzerindeki etkisi (Altınşehir mahallesindeki haneler ve işletmeler üzerine bir inceleme). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16), s.231-259.
• Kelly, U., McNicoll, L.,White, J., 2015. The economic impact of Cardiff University. https://www.cardiff.ac.uk/__data/assets/pdf_file/0008/108179/Economic-Impact-of-Cardiff-University-February-2015.pdf (Erişim: 23.7.2021)
• Koç, N., 2019., Üniversite öğrenci harcamalarının kent ekonomisine katkısı: Hitit Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileri üzerine bir analiz. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), s.344- 365.
• Korkmaz, Ö., 2015. Üniversite öğrencilerinin harcamalarının il ekonomisine katkısı: Bayburt Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileri üzerine bir analiz. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), s.233-250.
• Martin, F., 1998. The economic impact of Canadian University R&D. Research Policy, 27(7), pp.677-687.
• Macintyre, C., 2003. New models of student housing and their impact on local communities. Journal of Higher Education Policy and Management, 25(2), 109–118. doi:10.1080/1360080032000122598
• Oral, M., Özdemir, Ü., Ünlü, İ., 2019. Üniversiteye bağlı sosyo-mekansal bir dönüşüm sahası: Karabük 100. Yıl mahallesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 24(41), 107-124.
• ÖSYM, 2000-2001, 2005-2006, 2010-2011 Öğretim Yılı Yükseköğretim İstatistikleri.
• Öztürk, S., Torun, İ., San, S., 2007. Üniversitenin sosyo-ekonomik gelişmeye etkisi: Kafkas Üniversitesi örneği. İktisat Dergisi, 491, s.71-84.
• Öztürk, S., Torun, İ., Özkök, Y., 2011. Anadolu’da kurulan üniversitelerin illerin sosyo-ekonomik yapılarına katkıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(8), s.145-158.
• Sağır, A., Dikici, E., 2011. Yeni göçmenlik mekanları olarak yeni üniversiteler: Ordu Üniversitesi örneğinde öğrencilerin bütünleşme sorunları. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi,2(3), 217-251.
• Saray, M. O., Çeker, K., 2018. Üniversitelerin şehir ekonomisine katkıları: İnönü Üniversitesi örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 27(4), Ekim 2018, s.99-130.
• Sargın, S., 2006. Şehirleşme-Üniversiteler: Üniversitelerin şehirleşmeye etkileri. Fakülte Kitabevi Yayınları, Isparta.
• Savaş-Yavuzçehre, P. 2016. Üniversitelerin kentlerine etkileri: Denizli Pamukkale Üniversitesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 235-250.
• Selçuk, G., Başar, S., 2012. Kafkas Üniversitesi öğrencilerinin harcamalarının Kars ili ekonomisine katkısı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(4), s.89-106.
• Siegfried, J.J., Sanderson, A.R., Mchenry, P., 2007. The economic impact of colleges and universities. Economics of Education Review, 26, pp.546-558.
• Smith, D.P., 2005. “Studentification”: The gentrification factory? In R. Atkinson & G. Bridge (Eds.), Gentrification in a global context: The new urban colonialism (pp.72–89). Routledge.
• Soysal, A., Bakan, S., Özçalıcı, M., Kaymaz, Y., Söylemez, C., 2012. Kilis 7 Aralık Üniversitesi öğrencilerinin Kilis ekonomisine katkısı: 2011-2012 eğitim-öğretim yılı örneği. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24, s.261-276.
• Steinacker, A., 2005. The Economic effect of urban colleges on their surrounding communities. Urban Studies, 42(7), pp.1161-1175.
• Şahinli, M.A., Kılınç, N.Ş., 2014. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) öğrencilerinin barınma sorunlarının tespiti ve değerlendirilmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16(27), s.87-103.
• Tatlı, H., 2014. Bingöl Üniversitesi öğrencilerinin Bingöl ekonomisine katkısı. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), s.79-94.
• Tavoletti, E., 2007. Assessing the regional economic impact of higher education institutions: An application to the university of Cardiff. Transition Studies Review, 14(3), pp.507–522.
• Taylor, M., Plummer, P., Bryson, J.R., Garlick, S., 2008. The role of universities in building local economic capacities. Politics & Policy, 36(2), pp.216-231.
• T. C. Kalkınma Bakanlığı, (2013). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE 2011). Ankara.
• Toprak, M.A. 2017. Kütahya Kentinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Gelişiminde Dumlupınar Üniversite’nin Etkileri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toprak, M. A., 2018. Functional transformation of universities: An assessment on literature. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(2), s.227-235.
• Toprak, M., Işık, Ş., 2018. Dumlupınar Üniversitesi’nin Kütahya’nın konut piyasasına etkileri. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), s.91-110 .
• Tösten, R., Anık, S., Kayan, M., 2016. Siirt Üniversitesi öğrenci profili ve harcama analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6-7), s.41-58
• Tuysuz, S., 2020. Dönüştürücü bir mikro-coğrafya alanı olarak üniversiteler ve yerellik-evrensellik paradoksu. Ege Coğrafya Dergisi, 29(2), s.179-199.
• TÜİKa, 2005. Genel Nüfus Sayımı 2000. Göç İstatistikleri. Yayın No: 2976.
• TÜİKb, 2011. Göç Etme Nedenine Göre Göç Eden Nüfus ve Oranı (2 Ekim 2011) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=hslGNECfTWIebT0YQHbVMRmCmCX75n8VeNKhRYzVSbDuvKHeEISJUs6C//hQCQwR (Erişim: 1.8.2021)
• Uysal, A., Güngör, Ş., Meydan, A., 2017. Üniversite öğrencileri ve ikametgah ilişkisi/bir mekanın eve dönüştürülmesi: Nevşehir örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 38, s.15-38.
• Valero, A., Reenen, J.V., 2019. The economic impact of universities: Evidence from across the globe. Economics of Education Review, Volume 68, pp.53-67.
• Yalçıntaş, A., Akkaya, B., 2019. Türkiye’de akademik enflasyon: “her ile bir üniversite politikası” sonrasında Türk yükseköğretim sistemi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74(3), s.789-810.
• Yavuzer, H., Kahraman A. Burak., 2014. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ve öğrenci profile. Cappadocia Journal of History and Social Sciences, 3, s.23-34.
• Yakar, M. & Yazıcı, H., 2009. Afyonkarahisar Kentinde Göçlerin Seçkinlik Yaklaşımı İle Analizi (1990–2000) . Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2009(20) , 155-172 .
• Yakar, M., 2013. 21. Yüzyılın başında Türkiye’de iller arası göçlerin mekansal ve istatistiksel analizi. Journal of World of Turks. 5 (3), 239-263.
• Yayar, R., Demir, D., 2013. Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nin Tokat ili ekonomisine etkisi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(8), s.106-122.
• Yılmaz, S., Şeker, M., 2011. Üniversitelerin bulundukları bölgelere sosyo-ekonomik etkileri. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 27-29 Mayıs 2011, s.2285-2291, İstanbul.
• Yılmaz, C., 2011. Anadolu kentlerinin öğrencileşmesi: Başka bir kentleşme deneyimi. Ege Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 25, s.1-18.
• YÖK. 1997. Türk Yükseköğretim Sistemi 1994-1995'den 1995-1996'ya Gelişmeler.
• YÖK. 2005. Türk Yükseköğretiminin Bugünkü Durumu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turk-yuksekogretiminin-bugunku-durumu-kasim-2005.pdf
• YÖK. Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi, 2021. https://istatistik.yok.gov.tr/
• YÖK Lisans Atlası, 2021. https://yokatlas.yok.gov.tr/lisans-anasayfa.php
• Yserte, Rubén., Gallo-Rivera, María,. 2010. The impact of the university upon local economy: Three methods to estimate demand-side effects. The Annals of Regional Science. 44. 39-67. https://doi.org/10.1177/0160017606296731
• Euronews. 08.02.2019 TÜİK verileri, ikametgahı memlekete taşıma geleneğinin, bu seçimde de değişmediğini ortaya koydu. (Erişim: 23.11.2020) https://tr.euronews.com/2019/02/08/tuik-verileri-ikametgah-memlekete-tasima-geleneginin-bu-secimde-de-degismedigini-ortaya-ko
• Gümüş Koza. 5.02.2021 Nüfus Dibe Vurdu. (Erişim: 2.3.2021) http://www.gumuskoza.com.tr/haber-nufus-dibe-vurdu-33166.html
• Gümüş Koza, 28.12.2017 Yaşadıkları Şehre Sahip Çıkıyorlar. (Erişim: 25.3.2021) http://www.gumuskoza.com.tr/haber-yasadiklari-sehre-sahip-cikiyorlar-21312.html
• Gümüşhane Belediyesi. 29.07.2021 Getir ikametini, al hediyeni. (Erişim: 25.3.2021) https://www.gumushane.bel.tr/2/haber/detay/308/getir-ikametini-al-hediyeni/
• Gümüşhane Ekspres. 6.2.2021 Kelkit Belediyesi'nin nüfusu yüzde 34'lük düşüşle 17 bin 18 oldu. (Erişim: 12.12.2021) http://www.gumushaneekspres.com/haber-kelkit-belediyesi-nin-nufusu-yuzde-34-luk-dususle-17-bin-18-oldu-9827.html
• Haberler.com 18.12.2014 Gümüşhane Belediye Başkanı Çimen'den ikametgah uyarısı. (Erişim: 25.3.2021) https://www.haberler.com/gumushane-belediye-baskani-cimen-den-ikametgah-uyarisi-6786118-haberi/
• HaberTürk. 12.04.2019 Bir muhtarlık uğruna tersine göç eden edene. (Erişim: 16.03.2021) https://www.haberturk.com/yazarlar/abdurrahman-yildirim-1018/2430484-bir-muhtarlik-ugruna-tersine-goc-eden-edene
• Sabah. 15.1.2019 İstanbul’dan Anadolu’ya yerel seçim göçü. (Erişim: 11.12.2021) https://www.sabah.com.tr/gundem/2019/01/15/istanbuldan-anadoluya-yerel-secim-gocu
• Tele1. 9. 01.2019 Seçim sonucunu değiştirebilecek büyük göç. (Erişim: 16.03.2021) https://tele1.com.tr/secim-sonucunu-degistirebilecek-buyuk-goc-21480/