Batı merkez alınarak yapılan konumlandırmada Orta Doğu
olarak ifade edilen bölge ülkelerinden Mısır’ın, Osmanlı Devleti’nin
yıkılışından sonra şekillenen siyasî tarihinde dinî ve ekonomik parametreler
önemli etken olmuştur. Söz konusu coğrafyada otoriter rejimlere yönelik halk
hareketinin neden uzun süre gerçekleşmediği sorusuna cevap, şimdiye kadar
halkların karakteristik özelliklerinde aranmışken ‘2011 Mısır Baharı’ bu soruya
doğru cevabın hem iç hem dış faktörlerde aranması gerektiğini göstermiştir. Bu
anlamda Orta Doğu ülkeleri için kullanılan ‘rantiye devlet modeli’ bölgede otoriter
rejimlerin gücünü artırdığı gibi, dış güçlerin menfaatleri doğrultusunda
iktidara yönelik desteği halkın gücünü kırmada büyük etken olmuştur. Alâ el-Asvânî’nin Sahte Cumhuriyet adlı romanının “sosyolojik eleştiri” zemininde okumaya
tabi tutulduğu bu çalışmada, tarih sayfalarına rakamsal ifadelerle yansıyan
Mısır Baharı’nın iktidar ve toplum alanında duygusal arka cephesine şahit olan okuyucu,
direnişte ölen ve öldüren, direnişe katılan ve uzak duran tüm bireylerin ruhsal
ve düşünsel dünyasında yolculuğa çıkma fırsatı bulacaktır. Tarihî gerçeklikle
uyum içindeki romanın Mısır toplum yapısının dinamiklerine işaretle devrimi
karakterize etmeye hevesli sosyologlara esin kaynağı olması
beklenmektedir.
Anahtar
Kelimeler: Mısır, Arap Baharı, Roman, Toplum
AN
ANATOMY OF EGYOT SPRING IN ASWANİ’S NOVEL: PSEUDO REPUBLIC
Abstract
The religious and economic parameters have been an
important factor in the political history of Egypt, which was defined as the
Middle East, after the collapse of the Ottoman Empire. The answer to the
question of why the popular movement for the authoritarian regimes did not take
place for a long time in the aforementioned geography has been sought in the
characteristics of the peoples so far, while the Egyptian Spring in 2011 showed
that the right answer to this question should be sought in both internal and
external factors. In this sense, the "rent-seeking model" used for
Middle Eastern countries increased the power of authoritarian regimes in the
region and the support of the power towards the power in the interests of the
foreign powers has been a great factor in breaking the power of the people. Aswany’s
novel So-called Republic, which will be examined in this article, is quite
clear about the Egyptian Spring's emotional and political background in power
and society. This study aims to give the reader the opportunity to listen to
the revolution in his local voice, the content of the novel about the
state-society relationship will provide data to the social scientists. The flow
of novels in harmony with historical reality is also a source of inspiration
for sociologists eager to generalize the character of the revolutions that
point to the dynamics of Egyptian society.
Key Words: Egypt,
Arabian Spring, Novel, SocietyTürkçe Başlık
Ataman, Muhittin. (2006). “Değerler ve Çıkarlar: ABD’nin Ortadoğu Politikasını Belirleyen Unsurlar ve İlkeler”, Ortadoğu Yıllığı, Ed. Kemanl İnat ve Muhittin Ataman, Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul, s. 401-431.
Bekiroğlu, Edip Asaf, Kurt, Veysel (2015). “Mısır’da Otoriter Rejimin Sürekliliği ve Ordu: ‘Arap Baharı’ ve Sonrası Sürecin Analizi” Türkiye Ortadoğu Çalişmalari Dergisi, 2(2), s. 1-36.
Çelik, Emine Güvenilir. (2016). “Küresel ve Belgesel Sistemde Devlet ve Devletdışı Aktörler”, VIII. Uluslararası Uludağ Uluslararası İlişkiler Kongresi Bildiri Kitapçığı, Bursa: Dekupe Yayıncılık, s. 174-204.
Demirtaş, Erdem. (2017). Ortadoğu’da Devlet ve İktidar. İstanbul: Metis Yayınları.
Escarpit, Robert. (1993). Edebiyat Sosyolojisi. Çev. Ali Türkay. İstanbul: Remzi Kitapevi.
es-Seyyid, Şefî. (1967). İtticahâtu’r-Rivâyeti’l-Arabiyye fi Mısır Münzü’l-Harbi’l-Âlemi es-Sanî. Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
Karpat, Kemal. (1962). Türk Edebiyatında Sosyal Konular. İstanbul: Varlık Yayınları.
Moran, Berna. (2016). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Marsot, Afaf Lutfi al-Sayyid. (2010). Mısır Tarihi. Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Raab, Alon. (2012). “Soccer in the Middle East: An Introduction. Soccer & Society”, Soccer & Society, 13 (5-6), s. 619–638.
Turan, Ömer. (2015). “Kahire’den İstanbul’a: Futbol, Siyaset ve Toplumsal Hareketler”, Mülkiye Dergisi, S: 39 (2), s. 115-146.
Yalar, Mehmet. (2009). Arap Edebiyatına Giriş. Bursa: Emin Yayınları.
Online Kaynaklar
https://www.academia.edu/9527150/M%C4%B1s%C4%B1r_ve_Arap_Bahar%C4%B1) Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
Ataman, Muhittin. (2006). “Değerler ve Çıkarlar: ABD’nin Ortadoğu Politikasını Belirleyen Unsurlar ve İlkeler”, Ortadoğu Yıllığı, Ed. Kemanl İnat ve Muhittin Ataman, Nobel Akademik Yayıncılık, İstanbul, s. 401-431.
Bekiroğlu, Edip Asaf, Kurt, Veysel (2015). “Mısır’da Otoriter Rejimin Sürekliliği ve Ordu: ‘Arap Baharı’ ve Sonrası Sürecin Analizi” Türkiye Ortadoğu Çalişmalari Dergisi, 2(2), s. 1-36.
Çelik, Emine Güvenilir. (2016). “Küresel ve Belgesel Sistemde Devlet ve Devletdışı Aktörler”, VIII. Uluslararası Uludağ Uluslararası İlişkiler Kongresi Bildiri Kitapçığı, Bursa: Dekupe Yayıncılık, s. 174-204.
Demirtaş, Erdem. (2017). Ortadoğu’da Devlet ve İktidar. İstanbul: Metis Yayınları.
Escarpit, Robert. (1993). Edebiyat Sosyolojisi. Çev. Ali Türkay. İstanbul: Remzi Kitapevi.
es-Seyyid, Şefî. (1967). İtticahâtu’r-Rivâyeti’l-Arabiyye fi Mısır Münzü’l-Harbi’l-Âlemi es-Sanî. Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
Karpat, Kemal. (1962). Türk Edebiyatında Sosyal Konular. İstanbul: Varlık Yayınları.
Moran, Berna. (2016). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Marsot, Afaf Lutfi al-Sayyid. (2010). Mısır Tarihi. Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Raab, Alon. (2012). “Soccer in the Middle East: An Introduction. Soccer & Society”, Soccer & Society, 13 (5-6), s. 619–638.
Turan, Ömer. (2015). “Kahire’den İstanbul’a: Futbol, Siyaset ve Toplumsal Hareketler”, Mülkiye Dergisi, S: 39 (2), s. 115-146.
Yalar, Mehmet. (2009). Arap Edebiyatına Giriş. Bursa: Emin Yayınları.
Online Kaynaklar
https://www.academia.edu/9527150/M%C4%B1s%C4%B1r_ve_Arap_Bahar%C4%B1) Erişim tarihi: 24 Ağustos 2019.
Çelenlioğlu, A. (2019). ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ. Edebi Eleştiri Dergisi, 3(2), 168-186. https://doi.org/10.31465/eeder.611785
AMA
Çelenlioğlu A. ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ. EEDER. October 2019;3(2):168-186. doi:10.31465/eeder.611785
Chicago
Çelenlioğlu, Asiye. “ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ”. Edebi Eleştiri Dergisi 3, no. 2 (October 2019): 168-86. https://doi.org/10.31465/eeder.611785.
EndNote
Çelenlioğlu A (October 1, 2019) ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ. Edebi Eleştiri Dergisi 3 2 168–186.
IEEE
A. Çelenlioğlu, “ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ”, EEDER, vol. 3, no. 2, pp. 168–186, 2019, doi: 10.31465/eeder.611785.
ISNAD
Çelenlioğlu, Asiye. “ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ”. Edebi Eleştiri Dergisi 3/2 (October 2019), 168-186. https://doi.org/10.31465/eeder.611785.
JAMA
Çelenlioğlu A. ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ. EEDER. 2019;3:168–186.
MLA
Çelenlioğlu, Asiye. “ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ”. Edebi Eleştiri Dergisi, vol. 3, no. 2, 2019, pp. 168-86, doi:10.31465/eeder.611785.
Vancouver
Çelenlioğlu A. ALÂ EL-ASVÂNÎ’NİN SAHTE CUMHURİYET ADLI ROMANINDA MISIR BAHARI ANATOMİSİ. EEDER. 2019;3(2):168-86.