Determination Of Personality Analyzes Of Vocational School Students By Fuzzy Logic Method: Case Of Merzifon Vocational School

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 14, 29.06.2022

Ahmet Sağlam , İbrahim Yücedağ

Öz

When business life, which has an important place in human life and which is continuous throughout life, is preferred according to the characteristics and personality skills of people, people live more lovingly and positively. There are many studies in the literature about occupational choice which is very important for people. When the literature is examined, “Holland's Vocational Preference Inventory” developed by Holland (1996) is applied to individuals during occupational preference and occupations suitable for personality types are suggested. In this study, “Holland Occupational Preference Inventory” which is used for determining occupational preference and personality type which is important for individuals is designed using fuzzy logic. In the design, especially in the survey, if the high scores are more concentrated in “Does not matter/Any”, the personality type of the young person is still not clear. It is determined whether fuzzy logic method is different from classical method when ‘Does not Matter/Any’ values are taken consideration. According to the results, normal personality, weak personality and strong personality were evaluated according to each personality type and presented to the participants. Different and realistic results were obtained with fuzzy logic method. This study shows that fuzzy logic method can be used in studies in Education.

Anahtar Kelimeler

Professional Preference Inventory, Fuzzy Logic, Personality, Personality types, Holland typology

Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Kişilik Analizlerinin Bulanık Mantık Yöntemi ile Tespiti: Merzifon Meslek Yüksekokulu Örneği

Öz

İnsan yaşamında büyük bir yere sahip olan iş hayatının bireylerin karakteristik ve kişilik özelliklerine göre tercih edilmesi, daha verimli olmalarının yanısıra sevgi dolu ve pozitif yaşamalarına da destek olabilmektedir. İnsanlar için çok önemli olan meslek tercihi konusunda literatürde birçok çalışma bulunmaktadır. Literatürdeki çalışmalardan birisi Holland (1996) tarafından geliştirilen ve kişilik tiplerine uygun meslekleri öneren “Holland Mesleki Tercih Envanteri”dir. Bu çalışmada bireyler için önemli olan meslek tercihinde ve kişilik tipi belirlenmesinde kullanılan “Holland Mesleki Tercih Envanteri” bulanık mantık kullanılarak tasarlanmıştır. Tasarımda özellikle anket çalışmasında “Yüksek puanlar daha çok ‘Farketmez’de yoğunlaşmışsa gencin kişilik tipi hala belirginleşmemiştir.” ifadesinden hareket edilerek farketmez değerleri hesaba katıldığında bulanık mantık yönteminin klasik yöntemden farkı olup olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmaya Merzifon Meslek Yüksekokulu’nda öğrenim gören 209 öğrenci katılım sağlamıştır. Katılımcılara uygulan Holland Mesleki Tercih Envanteri ile öncelikle öğrencilerin klasik yöntemde kişilikleri tespit edilmiştir. Daha sonra oluşturulan bulanık mantık metodu ile kişilik tespiti yapılmış ve farklılıklar gözlemlenmiştir. Bulanık mantık yöntemi ile tasarlanan yöntemde bireylerin her bir kişilik tipi analizi yapılarak tüm tiplere ait sonuçlar “güçlü- normal- zayıf” olarak ortaya konulmuştur. Bulanık mantık yöntemi ile elde edilen sonuçlarda daha farklı ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu uygulama sonrasında bulanık mantık yönteminin eğitim alanında da kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki tercih envanteri, bulanık mantık, kişilik, kişilik tipleri, kişilik tipleri, kişilik tipleri, Holland tipoloji

Kaynakça

• Atagün E., Korkmaz M., Timuçin T., Yücedağ I. (2018). Fuzzy logic based decision support system for broadcaster on twitch. 1. International Technological Sciences and Design Symposium 27-29 Haziran 2018 (p. 402-411). Giresun.
• Bayrakdar, M. E., Bayrakdar, S., Yücedağ, I., Çalhan, A. (2015). Bilişsel radyo kullanıcıları için bulanık mantık yardımıyla kanal kullanım olasılığı hesabında farklı bir yaklaşım. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 88-99
• Biçen, M. Ş., Çalhan, A., Yücedağ, I., (2016). Kablosuz heterojen algılayıcı ağlarda bulanık mantık tabanlı ağ geçidi seçimi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4, 655-660.
• Cronbach, J.L. (1990). Essentials of psychological testing. USA: Harper Collins Publishers.
• Demirci, A. (2017). Holland’ın mesleki tipleri ile beş faktörlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler. Unpublished Master Thesis. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Dilsiz, S. (2005). Bulanık mantık ve yapay sinir ağları ile Türkçe yazım denetleyicisi. Unpublished Master Thesis, Istanbul Üniversitesi, Istanbul.
• Ergülen, A., Kazan, H. (2007), Taşımacılık sektörünün işleyiş süreci, bulanık dağıtım probleminin tamsayılı doğrusal programlama model denemesi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 109-125.
• Gökdeniz, I., Merdan, E. (2011), Kişilik ve kariyer seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 23-36.
• Güler, O., Yücedağ, I. (2017). Mesleki ortaöğretim öğrencilerinin alan seçimi problemine bulanık mantık temelli yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (HU Journal of Education), 32(1), 111-122.
• Gültekin, B., Biroğul, S., Yücedağ, I. (2015). İşe alım süreci aday ön tesbitinde bulanık mantık tabanlı SQL sorgulama yönteminin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 198-209
• Holland, J. L. (1996). Exploring careers with a typology. American Psychologist, 51 (4), 397-406
• Kahraman N, Keten S., Arslan E. (2014). Üniversite öğrencisi gençlerin okuldan işe geçişini destekleyen kariyer karnesi uygulaması: Amasya ili örneği. II. Uluslararası İş ve meslek danışmanlığı kongresi 26-27 Kasım 2014 (p. 137-141). Antalya.
• Kamaşak, R., Bulutlar, F. (2010). Kişilik, mesleki tercih ve performans ilişkisi: Akademik personel üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 119-126.
• Korkmaz, M., Timuçin, T., Yücedağ, I. (2017). Kredi Risk Analizinde Bulanık Mantık Kullanılarak Aday Durum Tespitinin Yapılması. International Academic Research Congress 18-21 Ekim 2017 (p. 1355- 1359). Antalya
• Kuzgun, Y. (2014). Meslek gelişimi ve danışmanlığı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Landx (2018). Bulanık Mantık Nedir. http://www.bulanikmantik.com/.
• Özdemir, M., Özdemir, N., Gören, S. Ç., Ötken, Ş., Ernas, S., Yalçın, M. T. (2019). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ile yönetsel öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 45(201), 273-291.
• Robbins, S. (2005). Organizational behavior. New Jersey: Prentice Hall.
• Sabah L, Yücedağ I., Yalçın C. (2017). Earthquake hazard analysis for districts of Düzce via AHP and fuzzy logic methods, The Journal of Cognitive Systems, 2(1),1-5
• Sarı, S. (2011). Çalışanların kişilik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkiler: Bankacılık sektörü Antalya örneği. Unpublished Master Thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Manisa.
• Timuçin, T., Korkmaz, M., Yücedağ, I. & Biroğul, S. (2017). Fuzzy logic based product selection with SQL query method in computer industry. International Academic Research Congress 18-21 Ekim 2017 (p. 1253-1259). Antalya
• Yılmaz, O. (2011). Mesleki İlgi Envanteri’nin geliştirilmesi. Unpublished Master Thesis. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.