COVİD-19 Pandemi Döneminde Belediye Çalışanlarının Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 76 - 95, 31.03.2025

Serkan Çataldirek , Mehmet Göktepe

https://doi.org/10.47778/ejsse.1599928

Abstract

Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemi döneminde 18-65 yaşları arasındaki belediye çalışanlarının fiziksel aktivite (FA) düzeylerinin yaş, eğitim düzeyi, medeni durumlarına göre sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına (SYBD) etkisini belirlemektir. Çalışmaya, Bornova Belediyesinin Basın Yayın, Kültür Sosyal İşler, Zabıta, Sosyal Yardım İşleri, Veterinerlik, Park Bahçeler, Mali Hizmetler, İmar, Hukuk İşleri, Güvenlik ve Destek Hizmetleri gibi çeşitli müdürlüklerinde ve pozisyonlarda 18 – 65 yaşları arasında toplam 368 gönüllü personel dahil edilmiştir. Katılımcılara çalışma ile ilgili detaylı açıklama yapıldıktan sonra Kişisel Bilgi Formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II uygulanmıştır. Analiz neticesinde katılımcıların, FA puanları ile yaşları arasında istatistiksel anlamda negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişkiler saptanmıştır (p<.05). Katılımcıların FA puanlarının, medeni duruma, meslek gruplarına ve çocuk sahibi olma durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği (p<.05); Beden Kütle İndeksi (BKI) durumlarına, sigara/alkol kullanma durumlarına, sosyal güvence durumlarına, eğitim durumlarına ve yaşanılan konut tipine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir (p>.05). Ayrıca SYBD puanları ile yaşları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<.05). FA, beslenme, stres yönetimi alt boyutları ve SYBD toplam puanlarının medeni duruma göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği (p<.05); SYBD alt boyutları ve toplam puanlarının çocuk sahibi olma duruma göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (p<.05). Sonuç olarak, COVID-19 döneminde belediye çalışanlarının FA düzeyleri arttıkça hem SYBD tüm alt boyutlarının hem de SYBD toplam puanlarının artacağı gözlemlenmiştir. Bu durum, FA düzeylerinin SYBD üzerindeki etkisini ortaya koymaktadır.

Keywords

Belediye çalışanları, Fiziksel aktivite, Sağlıklı yaşam biçimi

Investigating the Effect of Physical Activity Levels of Municipality Employees on their Healthy Lifestyle Behaviors During the COVID-19 Pandemic

Abstract

This study aimed to determine the effect of Physical Activity (PA) levels of municipal employees between the ages of 18-65 on Healthy Lifestyle Behaviors (HLB) according to their age, education level, and marital status during the COVID-19 pandemic period. A total of 368 volunteer personnel between the ages of 18 and 65 working in various directorates and positions of Bornova Municipality, such as Press and Broadcasting, Culture and Social Affairs, Police, Social Aid Affairs, Veterinary, Parks and Gardens, Financial Services, Zoning, Legal Affairs, Security and Support Services, were included in the study After a detailed explanation about the study was given to the participants, the Personal Information Form, the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) Short Form, and the HLB Scale II were applied. As a result of the analysis, statistically significant low-level negative relationships were found between the participants' PA scores and their ages (p<.05). It was found that the participants' PA scores showed statistically significant differences according to their marital status, occupational group and childbearing status (p<.05); and that they did not show statistically significant differences according to their body mass index, smoking/alcohol use status, social security status, education status and type of residence (p>.05). In addition, a low-level statistically significant negative relationship was found between their HLB scores and age (p<.05). It was found that the PA, nutrition, stress management sub-dimensions and HLB total scores showed statistically significant differences according to marital status (p<.05); and the HLB sub-dimensions and total scores showed statistically significant differences according to childbearing status (p<.05). As a result, it was observed that as the PA levels of municipal employees increased during the COVID-19 period, both the HLB sub-dimensions and the HLB total scores would increase. This situation shows the effect of FA levels on HLB.

Keywords

Municipal employees, Physical activity, Healthy lifestyle style

References

• Ahijevych, K., & Bernhard, L. (1994). Health promoting behaviors of African American women. Nursing Research, 43(2), 86-89.
• Aktaş, H., Şaşmaz, C. T., Kılınçer, A., Mert, E., Gülbol, S., Külekçioğlu, D., ... & Demirtaş, A. (2015). Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 60-70.
• Arabacı, R., & Çankaya, C. (2007). Investigation of physical activity levels of physical education teachers. Journal of Uludag University Faculty of Education, 20(1), 1-15.
• Ayaz, S., Tezcan, S., & Akıncı, F. (2005). Health promotion behavior of nursing school students. Journal of Cumhuriyet University School of Nursing, 9(2), 26-34. https://doi.org/10.4236/jbm.2017.59005
• Bahar, Z., Beser, A., Gordes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Validity and reliability study of the healthy lifestyle behaviors scale II. Journal of Cumhuriyet University School of Nursing, 12(1), 1-13. https://doi.org/10.12691/ajnr-3-2-2
• Barazzoni, R., Bischoff, S. C., Breda, J., Wickramasinghe, K., Krznaric, Z., Nitzan, D., ... & Singer, P. (2020). Espen expert statements and practical guidance for nutritional management of individuals with sars-cov-2 infection. Clinical Nutrition, 39(6), 1631-1638. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2020.03.022
• Burton, N. W., & Turrell, G. (2000). Occupation, hours worked, and leisure-time physical activity. Preventive Medicine, 31(6), 673-681. https://doi.org/10.1006/pmed.2000.0763
• Cihangiroğlu, Z., Deveci, S.E. (2011). Fırat üniversitesi elazığ sağlık yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkiyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2), 78-83.
• Craig, C. L., Marshall, A. L., Sjöström, M., Bauman, A. E., Booth, M. L., Ainsworth, B. E., ... & Oja, P. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & Science in Sports & Exercise, 35(8), 1381-1395. https://doi.org/ 10.1249/01.MSS.0000078924.61453.FB
• Cürcani, M., Tan, M., & Özdelikara, A. (2010). Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 9(5) 487-490.
• Çimen, S (2003). Development of a scale of risky health behaviors in 15-18 age group youth. Unpublished Doctoral Thesis. Istanbul.
• Deniz, M. (2011). Investigation of the relationship between physical activity level and socioeconomic status in adults. Master's Thesis, Bursa; Uludağ University, Institute of Health Sciences, Department of Physical Education and Sports.
• Ergin, Ç., Yurdalan, S. U., Demirbüken, İ., & Zengin, O. (2016). Fatigue and physical activity levels of smoking and non-smoking healthy sedentary individuals. Clinical and Experimental Health Sciences, 6(2), 51-55.
• Esen, H. T. (2010). Evaluation of physical activity levels of female teachers working in primary and secondary scho- ols affiliated to national education in Karaman city center, Master's Thesis.
• Geçkil, E., & Yıldız, S. (2006). The effect of nutrition and coping with stress education on adolescents’ health promotion. Cumhuriyet Üniv. Hem Yüks Derg., 10, 19-28.
• Güler, G., Güler, N., Kocataş, S., Yıldırım, F., & Akgül, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. CÜ Hemşirelik Dergisi, 12(3), 18-26.
• Güner, İ.C., & Demir, F. (2006). Determination of healthy lifestyle behaviors of operating room nurses. Anatolian Journal of Nursing and Health Sciences, 9(3), 17-25.
• Hallal, P. C., Victora, C. G., Wells, J. C. K., & Lima, R. D. C. (2003). Physical inactivity: prevalence and associated variables in brazilian adults. Medicine and Science in Sports and Exercise, 35(11), 1894-1900. https://doi.org/10.1249/01.mss.0000093615.33774.0e
• Kaya- Ciddi, P., & Yazgan, E. (2020). Covid-19 salgınında sosyal izolasyon sırasında fiziksel aktivite durumunun yaşam kalitesi üzerine etkisi. Istanbul Commerce University Journal of Social Sciences, 19(37) 262 - 279.
• Kolaç, N., Balcı, A. S., Şişman, F. N., Ataçer, B. E., & Dinçer, S. (2018). Fabrika çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışı ve sağlık algısı. Bakırköy Tıp Dergisi, 14(3), 267-274. https://doi.org/10.5350/BTDMJB.20170328092601
• Mattioli, A. V., & Ballerini-Puviani, M. (2020). Lifestyle at time of covid-19: how could quarantine affect cardiovascular risk. American Journal of Lifestyle Medicine, 14(3), 240-242. https://doi.org/10.1177/1559827620918808
• Memiş, U. A., & Yıldıran, İ. (2007). Determination of physical activity levels of instructors and investigation of some variables. Gazi Journal of Physical Education and Sport Sciences, 12(3), 11-24.
• Önemli, E. (2020). Physical activity levels of female trainees in a public education center, their views on physical activity and determination of exercise behavior change stages, Master's Thesis.
• Özçelik, H. (2012). Evaluation of healthy lifestyle behaviors of some professional members of the society pioneer working in isparta city center. Süleyman Demirel University, Institute of Health Sciences, Master's Thesis, Isparta.
• Özkan, A., Bozkuş, T., Kul, M., Türkmen, M., Ümit, Ö. Z., & Cengiz, C. (2013). Determination and association of physical activity levels and healthy lifestyle behaviors of folk players. International Journal of Sport Culture and Science, 1(3), 24-38.
• Özkan, S., & Yılmaz, E. (2008). Healthy lifestyle behaviors of nurses working in hospitals. Fırat Journal of Health Services, 3(7), 89-105.
• Öztürk, M. (2005). Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özüdoğru, E. (2013). Üniversite personelinin fiziksel aktivite düzeyi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi, Doctoral Dissertation, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Pasinlioğlu, T., & Gozum, S. (1998). Health behaviours of health staff working in the primary health services. Cumhuriyet Universitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 60-68.
• Polat, Ü., & Kahraman, B.B. (2013). The relationship between living space and perceived social support in the situation to be lived. Fırat Medical Journal,18(4), 213-218.
• Raustorp, A., Pangrazi, R. P., & Ståhle, A. (2004). Physical activity level and body mass index among schoolchildren in south‐eastern sweden. Acta Paediatrica, 93(3), 400-404.
• Savcı, S., Öztürk, M., Arıkan, H., İnal İnce, D., & Tokgözoğlu, L. (2006). Physical activity levels of university students. Archives of the Turkish Society of Cardiology, 34(3), 166-172.
• Sayan A, Erci B (2001). Çalışan kadınların sağlığı geliştirici tutum ve davranışları ile öz-bakım gücü arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(2),11-19.
• Söyleyici, Z.S. (2018). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının fiziksel aktivite düzeylerine göre irdelenmesi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Şimşek, E. (2020). Halk oyunu oynayan ve oynamayan lise öğrencilerinin günlük fiziksel aktivite davranış düzeyi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışı ile ilişkili faktörler, Master's Thesis, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Tambağ, H. (2010). Huzurevindeki yaşlılara sağlıklı yaşam biçimi ve yaşam doyumu geliştirmeye yönelik verilen psiko eğitimin değerlendirilmesi. Hemşirelik Programı, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
• Tammelin, T., Näyhä, S., Laitinen, J., Rintamäki, H., & Järvelin, M. R. (2003). Physical activity and social status in adolescence as predictors of physical inactivity in adulthood. Preventive Medicine, 37(4), 375-381. https://doi.org/10.1016/s0091-7435(03)00162-2
• Thanavaro, J. L., Moore, S. M., Anthony, M., Narsavage, G., & Delicath, T. (2006). Predictors of health promotion behavior in women without prior history of coronary heart disease. Applied Nursing Research, 19(3), 149-155. https://doi.org/10.1016/j.apnr.2005.07.006
• Türkmen, M., Kul, M., Ocalan, M., Ozkan, A., & Bozkus, T. (2013). Determination of the relationship between physical activity levels and healthy lifestyle behaviors of university students. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 7(10), 507-512.
• Vural, P. I., & Bakir, N. (2015). Healthy lifestyle behaviors of vocational school students and affecting factors. Acıbadem University Journal of Health Sciences, 1, 36-42.
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., & Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing Research, 36(2), 76-81.
• Yanık, A., & Noğay, N. H. (2017). Sağlık çalışanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 22(4), 167-176.
• Yuvakgil, Z. (2017). Yaşlılarda algılanan sosyal destek düzeyleri, sosyal ağ büyüklükleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Master's Thesis.
• Yücel, E. B. (2019). Fiziksel aktivitenin yeme davranışı ve iştah üzerine etkisi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 18-32.
• Zincir, H., Ege, E., Aylaz, R., Bilgin, N., & Timur, S. (2003). Çalışan ve çalışmayan kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 14(1), 77-84.