Kayseri’nin merkez ilçelerinde süs bitkilerinde bulunan yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri

Year 2017, Volume: 7 Issue: 4, 277 - 292, 21.05.2018

Deniz Özkan Öztürk Murat Muştu

https://doi.org/10.16969/entoteb.357632

Cited By: 11

Abstract

Bu çalışma 2014-2015
yıllarında Kayseri ili merkez ilçeleri (Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi
ve Talas)’nde yürütülmüştür. Materyal yaprakbiti örnekleri ilçelerdeki parklar,
yol kenarı ve peyzaj alanlarında bulunan ağaçlar ve çalı formundaki süs bitkileri
üzerinden toplanmıştır. Çalışma sonunda, Aphididae familyasının Anoeciinae, Aphidinae, Callaphidinae,
Eriosomatinae, Lachninae, Mindarinae ve Pterocommatinae olmak üzere 7
altfamilyasına dahil olan 23 cinse ait 30 yaprakbiti türü tespit edilmiştir. Bu
türlerden 14 tanesinin Kayseri ilinde kaydına rastlanılmadığı için, bu türler
Kayseri yaprakbiti faunası için yeni kayıt olarak bildirilmiştir. Bu türler Anoecia (Anoecia) corni (Fabricius,
1775), Rhopalosiphum nymphaeae
(Linnaeus, 1761), Rhopalosiphum rufiabdominale
(Sasaki, 1899), Amphorophora (Amphorophora) rubi (Kaltenbach, 1843), Cavariella
(Cavariella) aegopodii (Scopoli, 1763), Dysaphis
(Dysaphis) crataegi (Kaltenbach, 1843), Liosomaphis
berberidis (Fitch, 1851), Metopolophium
(Metopolophium) dirhodum (Walker, 1849), Eucallipterus tilia (Linnaeaus, 1758), Myzocallis (Myzocallis) coryli (Goetze,1778), Cinara (Cubressobium) cupressi (Buckton, 1881), Lachnus roboris (Linnaeus, 1758), Mindarus abietinus Koch, 1857, Pterocomma pilosum Buckton, 1879’dir.
Ayrıca, Prunus mahaleb L. Türkiye’de Myzus cerasi (Fabricius, 1775) için yeni
konukçu bitki olarak tespit edilmiştir.

Keywords

Fauna, sörvey, süs bitkileri, yaprakbiti

Aphid (Hemiptera: Aphididae) species on ornamental plants in central districts of Kayseri

Abstract

This study was carried out in
central districts (Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi and Talas) of Kayseri,
in 2014-2015. Aphid specimens were collected from trees and ornamental plants
in bush form in parks, roadsides and landscape areas in the districts. At the
end of study, thirty aphid species belonging to 23 genera from 7 subfamilies; Anoeciinae, Aphidinae, Callaphidinae,
Eriosomatinae, Lachninae, Mindarinae and Pterocommatinae, were determined.
Because of there is not any record related with 14 of these species from
Kayseri province, these species were reported as new record for Kayseri aphid
fauna. These species are Anoecia
(Anoecia) corni (Fabricius, 1775), Rhopalosiphum
nymphaeae (Linnaeus, 1761), Rhopalosiphum
rufiabdominale (Sasaki, 1899), Amphorophora
(Amphorophora) rubi (Kaltenbach, 1843), Cavariella (Cavariella) aegopodii
(Scopoli, 1763), Dysaphis (Dysaphis)
crataegi (Kaltenbach, 1843), Liosomaphis
berberidis (Fitch, 1851), Metopolophium
(Metopolophium) dirhodum (Walker, 1849), Eucallipterus tilia (Linnaeaus, 1758), Myzocallis (Myzocallis) coryli (Goetze,1778), Cinara (Cubressobium) cupressi (Buckton, 1881), Lachnus roboris (Linnaeus, 1758), Mindarus abietinus Koch, 1857, Pterocomma pilosum Buckton, 1879. In
addition, Prunus mahaleb L. has been
identified as a new host plant for Myzus
cerasi (Fabricius, 1775) in Turkey.

Keywords

Fauna, Survey, ornamental plants, aphid

References

• Acatay, A., 1943. İstanbul Çevresi ve Bilhassa Belgrad Ormanındaki Zararlı Orman Böcekleri, Mücadeleleri ve İşletme Üzerine Tesirleri. T.C. Ziraat Vekaleti Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmaları, Sayı:143, 163 s.
• Akkaya, A & N. Uygun, 1996. “Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri yazlık sebze ekosistemindeki böcek faunası, s. 423-431”. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996, Ankara) Bildirileri, 716 s.
• Akyıldırım, H., Ö. Şenol, G. Görür, N. Aktaç, & E. Demirtaş, 2014. Determined aphid and ant associations from Trabzon, Rize and Artvin provinces of the Turkey. Journal of the Entomological Research Society, 16 (2): 29-37.
• Akyürek, B., 2013. Samsun İli Aphididae (Hemiptera: Aphidoidea) Familyası Türlerinin Taksonomik Yönden İncelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Samsun, 378 s.
• Akyürek, B., Ü. Zeybekoğlu & G. Görür, 2012. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kurupelit Yerleşkesi (Samsun)’nin yaprakbiti (Hemiptera: Aphididae) türleri ve konukçu bitkileri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 2 (2): 91-108.
• Altay, H. & M. Uysal, 2005. Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubat Kampüs Alanında bulunan yaprakbitleri (Homoptera: Aphidoidea) türleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (37): 92-99.
• Aslan, B. & İ. Karaca, 2005. Fruit tree aphids and their natural enemies in Isparta Region, Turkey. Journal of Pest Science, 78: 227-229.
• Aslan, M.M. & N. Uygun, 2005. Aphids (Homoptera: Aphididae) of Kahramanmaraş province, Turkey. Turkish Journal of Zoology, 29: 201-209.
• Atlıhan, R., M.S. Özgökçe, M.B. Kaydan, İ. Kasap, N. Kılınçer, S. Kıyak & E. Polat, 2011.Van gölü havzası ceviz ağaçlarındaki böcek faunası. Türkiye Entomoloji Dergisi, 35 (2): 349-360.
• Ayaz, T. & A. Yücel, 2010. Elazığ İli Elma Alanlarında Bulunan Zararlı ve Yararlı Arthropod Türlerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 9-16.
• Ayyıldız, Y. & R. Atlıhan, 2006. Balıkesir ili sebze alanlarında görülen yaprakbiti türleri ve doğal düşmanları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (1): 1-5.
• Barjadze, S., G. Japoshvili, İ. Karaca & I. Özdemir, 2014. Aphids (Hemiptera: Aphidoidea) of Gölcük Natural Park (Isparta Province, Turkey). Munis Entomology & Zoology Journal, 9 (1): 206-213.
• Bayındır, N. 2003. Niğde İli ve Çevresinde Sebzelerde Zararlı Olan Afit (Insecta: Homoptera: Aphidoidea) Türlerinin Belirlenmesi. Niğde Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Niğde, 67s.
• Blackman, R. L. & V. F. Eastop, 2017. Aphids on the World's Plants an Online Identification and Information Guide, (Web sayfası: http://www.aphidsonworldsplants.info) (Erişim tarihi: Kasım 2017).
• Bodenheimer, F. S. & E. Swirski, 1957. The Aphidoidea of the Middle East. Weizmann Science Press of Israel, Jerusalem, 378 pp.
• Bozbek, Ö., Y. Kütük, H. Alıcı, İ.F. Çakırbay & A. Canbay. Erzincan’da elma pamuklubiti (Eriosoma lanigerum (Hausmann) (Hemiptera: Pemphigidae)’nin Yayılışı, Yoğunluğu, Parazitoit ve Predatörlerinin Tespiti. III. Bitki Koruma Kongresi, 2009, Van.
• Çanakçıoğlu, H., 1966. Türkiye'de orman ağaçlarına arız olan bitki bitleri (Aphidoidea) üzerinde araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 16 (2): 131-190.
• Çanakçıoğlu, H., 1967. Türkiye’de Orman Ağaçlarına Arız Olan Yaprakbitleri (Aphidoidea) Üzerine Araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı, Orman Gn. Md. Yayınları Sıra No: 466, Seri No: 22. Ankara, 151 s.
• Çanakçıoğlu, H., 1975. The Aphidoidea of Turkey. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları. Yayın No: 189, 309 s.
• Çınar, M., İ. Çimen & H. Bolu, 2004. Elazığ ve Mardin illeri kiraz ağaçlarında zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlileri üzerinde gözlemler. Türkiye Entomoloji Dergisi, 28 (3): 213-220.
• Çıraklı, A., G. Görür & M. Işık, 2008. Denizli il merkezinde belirlenen afit (Hemiptera: Aphididae) türleri. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (44): 12-18.
• Çobanoğlu, S., 2000. Aphididae (Homoptera) species of edirne province (Thrace part of Turkey). Entomologist’s Monthly Magazine, 45-52.
• Çota, F. 2007. Bartın Yöresi Aphidoidae Türleri Üzerine Araştırmalar. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak, 120s.
• Daşçı, E. & Ş. Güçlü, 2008. Iğdır ovasında meyve ağaçlarında bulunan yaprakbiti türleri (Homoptera: Aphididae) ve doğal düşmanları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (1): 71-73.
• Demirözer, O., A. Uzun & D. Şenal, 2015. Isparta il merkezinde bulunan ıhlamur ağaçları üzerinde saptanan trips ve yaprakbiti türleri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 5 (1): 21-28.
• Düzgünes, Z. & N. Tuatay, 1956. Türkiye Aphid'leri. Ankara Ziraat Mücadele Enstitüsü Müdürlügü Sayi, 4: 1-63.
• Düzgüneş, Z. & S. Toros, 1978. Ankara İli ve Çevresinde Elma Ağaçlarında Bulunan Yaprakbiti Türleri ve Kısa Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 2 (3):151–175.
• Düzgüneş, Z., S. Toros, N. Kılınçer & B. Kovancı, 1982. Ankara İlinde Bulunan Aphidoidea Türlerinin Parazit ve Predatörlerinin Tespiti. Tarım ve Orman Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, 251 s.
• Erkin, E., 1983. Investigations on the hosts distribution and efficiency on the natural enemies of the family Aphididae (Homoptera) harmful to pome and stone fruit tress in İzmir province of aegean region. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7 (1): 29-49.
• Erol, T. & B. Yaşar, 1996. Van ili elma bahçelerinde bulunan zararlı türler ile doğal düşmanları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20 (4): 281-293. Eser, S. İ., G. Görür, İ. Tepecik & H. Akyıldırım, 2009. Aphid (Hemiptera: Aphidoidea) species of the Urla district of İzmir region. Journal of Applied Biological Sciences, 3 (1): 99-102.
• Fahringer, J., 1922. Eine Rhynchotenausbeute aus der Türkei, Kleinasien und den benachbarten Gebieten. Konovia, 1: 296-307.
• Geneci, E. & G. Görür, 2007. Aphid (Homoptera: Aphididae) species of the Central Aksaray. International Journal of Natural of Engineering Sciences, 1: 19-21.
• Giray, H., 1974. İzmir ili çevresinde Aphididae (Homoptera) familyası türlerine ait ilk liste ile bunların konukçu ve zarar şekilleri hakkında notlar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11 (1): 39-69.
• Görür, G., 2004. Aphid (Homoptera : Aphididae) species on pome fruit trees in Nigde Province of Turkey. Turkiye Entomoloji Dergisi, 28 (1): 21-26.
• Görür, G., Ü, Zeybekoğlu, B. Akyürek, M. Işık & H. Akyıldırım, 2009. Trabzon, Rize ve Artvin İllerinin Afit (Homoptera: Aphididae) Faunasının Belirlenmesi. Tübitak Projesi Nihai Raporu, Proje No: 107T450, 233 s.
• Güçlü, Ş., Hayat, R., Özbek, H., Çalmaşur, Ö., Pekel, S., 1998. Artvin, Erzincan, Erzurum, Kars ve Iğdır illerinde meyve yetiştiriciliğinin entomolojik sorunları ve çözüm önerileri. Doğu Anadolu Tarım Kongresi (14-18 Eylül, Erzurum) Bildirileri, 24-35.
• Güleç, G., 2011. Antalya Şehri Park Alanlarında Aphidoidea (Hemiptera) Türlerinin Saptanması ve Doğal Düşmanlarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 325 s.
• Hazır, A. & M.R. Ulusoy, 2012. Adana, Mersin illeri şeftali ve nektarin alanlarında saptanan zararlar ile predatör ve parazitoit türler. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 3 (2): 157-168.
• İyriboz, N., 1937. Pamuk Hastalıkları. Ankara Ziraat Vekaleti Neşriyatı, U. S. 237, Pamuk Bürosu S. 1. X + 85 s.
• Kavaz, H., 2006. Erzurum Atatürk Üniversitesi Kampüsünde Ağaç ve Çalı Formundaki Bitkilerde Bulunan Afit (Homoptera; Aphididae) Türleri ve Doğal Düşmanları. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 54 s.
• Kıran, E. 1994. Güneydoğu Anadolu Bölgesi hububat ekiliş alanlarında görülen yaprakbiti türleri ve doğal düşmanları üzerinde çalışmalar. 3. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, Ankara, s.29–37.
• Kocadal, E. 2006. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki Aphidoidea (Homoptera) türleri, bunların konukçuları, parazitoit ve predatörlerinin belirlenmesi.. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 82s.
• Kök, Ş., İ. Kasap & I. Özdemir, 2016. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species determined in Çanakkale Province with a new record for the aphid fauna of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 40 (4): 397-412.
• Kuloğlu İ., 2011. Yalova İlinde Bazı Süs Bitkilerinde Görülen Aphidoidea (Homoptera) Türleri Üzerine Araştırmalar. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ, 58 s.
• Narmanlıoğlu, H. K. & Ş. Güçlü, 2008. İspir (Erzurum) ilçesinde meyve ağaçlarında bulunan yaprakbiti türleri (Homoptera: Aphididae) ve doğal düşmanları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (2), 225-229.
• Narmanlıoğlu, H.K., 2013. Yukarı Çoruh Vadisinde Yetiştirilen Ilıman İklim Meyvelerindeki Aphididae (Hemiptera) Türleri Ve Bunların Doğal Düşmanları. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum, 198 s.
• Nieto Nafria, J. M., 2017. Fauna Europaea: Hemiptera: Aphidoidea. Fauna Europaea version 2.6, (Web page: http://www.faunaeur.org) (Date accessed: Nov. 2017).
• Rakauskas, R., Aslan, M.M., Işıkber, A.A., Zaremba, A., Bernotiene, R., 2015. Contribution to the knowledge of the orchard Aphid (Hemiptera: Aphididae) fauna of İstanbul and Kahramanmaraş. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, 18 (1): 13-16.
• Sangün O. & S. Satar, 2012. Aphids (Hemiptera: Aphididae) on lettuce in the Eastern Mediterranean Region of Turkey: Incidence, population fluctuations, and flight activities. Türkiye Entomoloji dergisi, 36 (4): 443-454.
• Ölmez Bayhan, S., M. R. Ulusoy & S. Toros, 2003. Determination of Aphididae (Homoptera) fauna of Diyarbakir province of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 27 (4): 253-268.
• Önder F., Tezcan, S., Karsavuran, Y. & Zeybekoğlu, Ü. 2011. Cicadomorpha, Fulgoromorpha and Sternorrhyncha (Insecta: Hemiptera) Catalogue of Turkey, Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir. 140 pp.
• Önuçar, A. & O. Ulu, 1992. Ege bölgesi meyve fidanlıklarındaki zararlılar üzerinde faunistik çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 33 (1-2): 23-37.
• Özbek, H., Ş. Güçlü & R. Hayat, 1996. Investigations on the Phytophagous and Predator Insect Species on Stone-Fruits in North-East Agricultural Region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, (20): 267-282.
• Özdemir, I. & S. Toros, 1997. Ankara Parklarında Mevsimlik Süs Bitkilerinde Zararlı Aphidoidea (Hom.) Türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi 21 (4):283–298.
• Özdemir, I., S. Toros, A. N. Kılınçer & M. O. Gürkan, 2006. A survey of Aphididae (Homoptera) on wild plants in Ankara, Turkey. Ekoloji, 15 (58): 38-41.
• Özkan, C., O. Gürkan & Ö.Hancıoğlu, 2005. Çubuk (Ankara) ilçesi vişne ağaçlarında zararlı olan türler, doğal düşmanları ve önemlileri üzerinde gözlemler. Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (1): 57-59.
• Öztürk, N., M.R. Ulusoy, L. Erkılıç & S. Bayhan, 2004. Malatya ili kayısı bahçelerinde saptanan zararlılar ile avcı türler. Bitki Koruma Bülteni, 44 (1-49): 1-13.
• Sönmezyıldız, H., 2006. Bartın Yöresinde Fidanlarda ve Süs Bitkilerinde Zarar Yapan Böcekler. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak, 172 s.
• Şahin, M., 2007. Kayseri Merkez Afit (Homoptera: Aphididae) Faunasının Belirlenmesi. Niğde Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Niğde, 92 s.
• Toper Kaygın, A., G. Görür & F. Çota, 2008. Contribution to the Aphid (Homoptera : Aphididae) species damaging on woody plants in Bartın, Türkiye. International Journal of Engineering Science, 2 (1): 83-86.
• Toper Kaygın, A., G. Görür & F. Çota Sade, 2009. Aphid (Hemiptera: Aphididae) species determined on herbaceous and shrub plants in Bartin Province in Western Blacksea Region of Turkey. African Journal of Biotechnology, 8 (12): 2893-2897.
• Toros, S., N. Uygun, R. Ulusoy, S. Satar & I. Özdemir, 2002. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea Türleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara. 108 s.
• Toros, S., B. Yaşar, M. S. Özgökçe & İ. Kasap, 1996. ''Van ilinde Aphidoidea (Homoptera) üstfamilyasına bağlı türlerin saptanması üzerine çalışmalar, 549''. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996, Ankara) Bildirileri, 716 s.
• Tuatay, N. & G. Remaudière, 1964. Première contribution au catalogue des Aphididae (Hom.) de la Turquie. Revue de Pathologie Végétale et d' Entomologie Agricole de France, 43: 243-278.
• Tuatay, N., 1988. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) I. Aphidinae Macropsophini (I. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 28 (1-2): 1-28.
• Tuatay, N., 1990. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) II. Aphidinae Macropsophini (II. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 30 (1-4): 29-44.
• Tuatay, N., 1991. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) III. Aphidinae: Macropsophini (III. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 31 (1-4): 3-18.
• Tuatay, N., 1993. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) IV. Aphidinae: Aphidini (I. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 33 (3-4): 83-106.
• Tuatay, N. 1999. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae): V. Chaitophinae, Lachninae ve Thelaxinae. Bitki Koruma Bülteni, 39 (1-2): 1-21.
• Tuatay, N., S. Gül, A. Demirtola, A. Kalkandelen & N. Çağatay, 1967. Nebat Koruma Müzesi Kataloğu (1961-1966). T.C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, Mesleki Kitaplar Serisi. Ayyıldız Matbaası, Ankara, 66s.
• Ural, İ., M. Işık & A. Kurt, 1973. Doğu Karadeniz Bölgesi fındık bahçelerinde tesbit edilen böcekler üzerinde bazı incelemeler. Bitki Koruma Bülteni, 13 (2): 55-66.
• Uygun, N., S. Toros, M.R. Ulusoy, S. Satar & I. Özdemir, 2001. Doğu Akdeniz Bölgesi Aphidoidea (Homoptera) Türleri ile Bunların Parazitoit ve Predatörlerinin Saptanması. Bilim ve Teknoloji Araştırma Kurumu Tarım ve Orman Araştırma Grubu, Proje No. TÜBİTAK-TOGTAK 1720, Ankara, 214 s.
• Ünal, S. & E. Özcan, 2005. Kastamonu yöresi Aphididae (Homoptera) türleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (1): 76-83.
• Yıldırım E. & Z. Eroğlu, 2015. Atatürk Üniversitesi (Erzurum) yerleşkesinde odunsu bitkilerde bulunan zararlı böcek türleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46 (1): 29-37.
• Zeren, O. 1989. Çukurova Bölgesinde Sebzelerde Zararlı Olan Yaprakbitleri (Aphidoidea) Türleri, Konukçuları, Zararları ve Doğal Düşmanları Üzerinde Araştırmalar. Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı Araştırma Yayınları Serisi Yayın No.59, 205 s.