Research Article
BibTex RIS Cite

Complementary Appropriation in The Turkish Financial System: An Assessment on The Sample of 1985-2019 Data

Year 2021, Issue: 60, 59 - 78, 25.12.2021

Berat Kara

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.947142

Abstract

Complementary appropriation is one of the over-the-counter spending applications applied almost every year in the Turkish budget system. It is not regulated in Turkish financial legislation and is a result of implementation. The implementation is mostly carried out by transferring some of the appropriations allocated to the personnel expenditure arrangement to the reserve fund arrangement and making the expenditures for personnel expenditures without any appropriation. The Court of Accounts leaves the decision on expenditures to the discretion of the Grand National Assembly of Turkey, the Parliament grants these expenditures at the end of the fiscal year with the final accounting law and legitimizes them by taking them into the budget. But despite this legitimization process, it is believed that the practice violates the power of purse, reduces the effectiveness of the fiscal policies that are planned to be implemented with the budget, and negatively affects fiscal discipline and budget discipline. In fact, this study has been prepared for the purpose of evaluating each of these thoughts separately. In the study, the size of the complementary appropriations in Turkey between 1985-2019 was shown, various assessments were made and some advices were given.

Keywords

Complementary Appropriation Power of Purse Final Accounts Law

References

  • 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu (Mülga).
  • 1985-2019 Yılları Kesin Hesap Kanunları.
  • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.
  • Akbey, F., & Gök, M. (2020). Kesinhesap kanunu ve bütçe hakkı: TBMM görüşmeleri üzerinden bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(56), 279-306.
  • Aktan, C. C., Dileyici, D., & Özen, A. (2010). Kamu ekonomisinin yönetiminde iki farklı ekonomi politikası yaklaşımı: İdari ve takdiri kararlara karşı kurallar. T. M. Başkanlığı içinde, Mali Kurallar (s. 1-31). Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı.
  • Altuğ, F. (2019). Kamu bütçesi. İstanbul: Beta.
  • Ataç, E., Coşkun, G., & Moğol, T. (2004). Bütçe. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Bağlı, M. S. (2008). Yeni kamu mali yönetimi ve kontrol sisteminde TBMM’nin bütçe denetimi. Bütçe Sürecinde Parlamento'nun Değişen Rolü (s. 481-509). Afyonkarahisar: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Bulutoğlu, K. (2004). Kamu bütçesi kamu harcamaları kamu borçları. İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
  • Cilavdaroğlu, A. A., & Ekici, B. (2013). Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bütçe hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi, 46(3), 59-88.
  • Çağan, N. (2008). Modern bütçe sürecinde Parlamento'nun rolü. Bütçe Sürecinde Parlamento'nun Değişen Rolü (s. 183-192). Afyonkarahisar: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Çetinkaya, Ö. (2003). Konsolide bütçenin başlangıç değerlerinin uygulama sonuçları ile birlikte değerlendirilmesi. Akdeniz İİBF Dergisi(5), 48-65.
  • Dedeoğlu, E. (2016). Kamu mali yönetiminde neler oluyor?: Varlık fonu ve tamamlayıcı ödenek. Ankara: TEPAV.
  • DPT. (1999). Yönetici Özeti. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
  • DPT. (2000). Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırılması ve mali saydamlık özel ihtisas komisyon raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları.
  • Dumlupınar, S. (2019). Bütçe hakkının tesis edilmesinde kesin hesap bütçesi, değerlendirmeler ve öneriler: Türkiye örneği. S. A. Oktar, & Y. Taşkın , Maliye Araştırmaları 3 içinde (s. 153-174). İstanbul: Onikilevha.
  • Durdu, M. (2020). Bütçe hakkının Cumhurbaşkanlığı sistemindeki görünümü ve Latin Amerika ülkeleri ile mukayesesi. Liberal Düşünce Dergisi, 25(99), 49-78.
  • Edizdoğan, N. (1998). Kamu maliyesi 1 (Kamu Ekonomisi, Kamu Harcamaları ve Bütçe). Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Edizdoğan, N., & Çetinkaya, Ö. (2017). Kamu bütçesi (8 b.). Bursa, Osmangazi, Türkiye: Ekin Yayınevi.
  • Gedikli, B. (2001). Kamu harcama yönetiminde kalite – Yolsuzlukla mücadele için bir model önerisi. Ankara: C&Ç Yeminli Mali Müşavirlik Yayınları.
  • Kıral, H., & Akdemir, T. (2019). Bütçe hakkı kapsamında Türkiye'de ödenek aktarmalarının değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi(112), 107-135.
  • Konukman, A. (2000). Kesin hesap kanun tasarıları üzerine bir değerlendirme. Kamu Maliyesinde Saydamlık (s. 145-156). İstanbul: TESEV.
  • Konukman, A. (2015). Türkiye’de bütçe hakkının kullanımı: Sorunlar ve çözüm önerileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 23-65.
  • Mutluer, K., Öner, E., & Kesik, A. (2007). Teoride ve uygulamada kamu maliyesi (1 b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Mutluer, K., Öner, E., & Kesik, A. (2018). Bütçe hukuku (4 b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Pürsünlerli, E. S. (2001). Bütçede kayıt dışı ve yanıltıcı işlemler: Bütçe denetiminde Sayıştay'ın rolü ve etkinliği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-12.
  • Yükseler, Z. (2012)(Erişim Tarihi: 2021, Mart 02). Ödenek üstü harcamalar, ek bütçe kanunu ve net borçlanma limiti. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/320190644_ODENEK_USTU_HARCAMALAR_EK_BUTCE_KANUNU_VE_NET_BORCLANMA_LIMITI

Türk Mali Sisteminde Tamamlayıcı Ödenek Uygulaması: 1985-2019 Verileri Örnekleminde Bir Değerlendirme

Year 2021, Issue: 60, 59 - 78, 25.12.2021

Berat Kara

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.947142

Abstract

Tamamlayıcı ödenek uygulaması Türk bütçe sisteminde hemen her yıl başvurulan ödenek üstü harcama uygulamalarından birisidir. Türk mali mevzuatında düzenlenmemiş olup, uygulamadan doğan bir sonuçtur. Uygulama büyük çoğunlukla mali yılbaşında bütçe ile personel giderleri tertibine tahsis edilen ödeneklerin bir kısmının yedek ödenekler tertibine aktarılması ve personel giderleri için yapılan harcamaların ödenek olmaksızın yapılması şeklinde gerçekleştirilmektedir. Sayıştay bu ödenek üstü harcamalara ilişkin kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin takdirine bırakmakta, Meclis tarafından bu harcamalara mali yıl bitiminde kesin hesap kanunu ile tamamlayıcı ödenek verilmekte ve bütçe içine alınarak meşrulaştırılmaktadır. Ancak bu meşrulaştırma işlemine rağmen uygulamanın bütçe hakkını ihlal ettiği, bütçe ile uygulanması planlanan maliye politikalarının etkinliğini azalttığı ve mali disiplin ile bütçe disiplini üzerinde olumsuz etki ettiği düşünülmektedir. Nitekim bu çalışma da bu düşüncelerin her birisinin ayrı ayrı değerlendirmesi amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada tamamlayıcı ödenek uygulamasının Türkiye’de 1985-2019 yılları arasındaki büyüklükleri gösterilmiş, bütçe hakkı, bütçenin ilkeleri, bütçenin fonksiyonları, mali disiplin ve bütçe disiplini kapsamında değerlendirmesi yapılmış ve sebep olduğu çeşitli sakıncaların giderilmesinde faydalı olacağı düşünülen birtakım önerilere yer verilmiştir. Çalışmanın bu formatı ile literatüre önemli bir katkı yapacağı, Türkiye’deki uygulamayı özetleyerek gözler önüne sereceği ve sakıncaları ortadan kaldıracak düzenlemelere kapı aralayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Tamamlayıcı Ödenek Kesin Hesap Kanunu Bütçe Hakkı

References

  • 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu (Mülga).
  • 1985-2019 Yılları Kesin Hesap Kanunları.
  • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu.
  • Akbey, F., & Gök, M. (2020). Kesinhesap kanunu ve bütçe hakkı: TBMM görüşmeleri üzerinden bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(56), 279-306.
  • Aktan, C. C., Dileyici, D., & Özen, A. (2010). Kamu ekonomisinin yönetiminde iki farklı ekonomi politikası yaklaşımı: İdari ve takdiri kararlara karşı kurallar. T. M. Başkanlığı içinde, Mali Kurallar (s. 1-31). Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı.
  • Altuğ, F. (2019). Kamu bütçesi. İstanbul: Beta.
  • Ataç, E., Coşkun, G., & Moğol, T. (2004). Bütçe. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Bağlı, M. S. (2008). Yeni kamu mali yönetimi ve kontrol sisteminde TBMM’nin bütçe denetimi. Bütçe Sürecinde Parlamento'nun Değişen Rolü (s. 481-509). Afyonkarahisar: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Bulutoğlu, K. (2004). Kamu bütçesi kamu harcamaları kamu borçları. İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
  • Cilavdaroğlu, A. A., & Ekici, B. (2013). Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bütçe hakkını kullanabilme kapasitesi. Amme İdaresi Dergisi, 46(3), 59-88.
  • Çağan, N. (2008). Modern bütçe sürecinde Parlamento'nun rolü. Bütçe Sürecinde Parlamento'nun Değişen Rolü (s. 183-192). Afyonkarahisar: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
  • Çetinkaya, Ö. (2003). Konsolide bütçenin başlangıç değerlerinin uygulama sonuçları ile birlikte değerlendirilmesi. Akdeniz İİBF Dergisi(5), 48-65.
  • Dedeoğlu, E. (2016). Kamu mali yönetiminde neler oluyor?: Varlık fonu ve tamamlayıcı ödenek. Ankara: TEPAV.
  • DPT. (1999). Yönetici Özeti. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
  • DPT. (2000). Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırılması ve mali saydamlık özel ihtisas komisyon raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı Yayınları.
  • Dumlupınar, S. (2019). Bütçe hakkının tesis edilmesinde kesin hesap bütçesi, değerlendirmeler ve öneriler: Türkiye örneği. S. A. Oktar, & Y. Taşkın , Maliye Araştırmaları 3 içinde (s. 153-174). İstanbul: Onikilevha.
  • Durdu, M. (2020). Bütçe hakkının Cumhurbaşkanlığı sistemindeki görünümü ve Latin Amerika ülkeleri ile mukayesesi. Liberal Düşünce Dergisi, 25(99), 49-78.
  • Edizdoğan, N. (1998). Kamu maliyesi 1 (Kamu Ekonomisi, Kamu Harcamaları ve Bütçe). Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Edizdoğan, N., & Çetinkaya, Ö. (2017). Kamu bütçesi (8 b.). Bursa, Osmangazi, Türkiye: Ekin Yayınevi.
  • Gedikli, B. (2001). Kamu harcama yönetiminde kalite – Yolsuzlukla mücadele için bir model önerisi. Ankara: C&Ç Yeminli Mali Müşavirlik Yayınları.
  • Kıral, H., & Akdemir, T. (2019). Bütçe hakkı kapsamında Türkiye'de ödenek aktarmalarının değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi(112), 107-135.
  • Konukman, A. (2000). Kesin hesap kanun tasarıları üzerine bir değerlendirme. Kamu Maliyesinde Saydamlık (s. 145-156). İstanbul: TESEV.
  • Konukman, A. (2015). Türkiye’de bütçe hakkının kullanımı: Sorunlar ve çözüm önerileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 23-65.
  • Mutluer, K., Öner, E., & Kesik, A. (2007). Teoride ve uygulamada kamu maliyesi (1 b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Mutluer, K., Öner, E., & Kesik, A. (2018). Bütçe hukuku (4 b.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Pürsünlerli, E. S. (2001). Bütçede kayıt dışı ve yanıltıcı işlemler: Bütçe denetiminde Sayıştay'ın rolü ve etkinliği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-12.
  • Yükseler, Z. (2012)(Erişim Tarihi: 2021, Mart 02). Ödenek üstü harcamalar, ek bütçe kanunu ve net borçlanma limiti. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/320190644_ODENEK_USTU_HARCAMALAR_EK_BUTCE_KANUNU_VE_NET_BORCLANMA_LIMITI
There are 27 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Berat Kara 0000-0002-6948-2197

Publication Date December 25, 2021
Acceptance Date September 10, 2021
Published in Issue Year 2021 Issue: 60

Cite

APA Kara, B. (2021). Türk Mali Sisteminde Tamamlayıcı Ödenek Uygulaması: 1985-2019 Verileri Örnekleminde Bir Değerlendirme. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(60), 59-78. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.947142
 Download Cover Image

Ethical Principles and Ethical Guidelines

The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences places great emphasis on publication ethics, which serve as a foundation for the impartial and reputable advancement of scientific knowledge. In this context, the journal adopts a publishing approach aligned with the ethical standards set by the Committee on Publication Ethics (COPE) and is committed to preventing potential malpractice. The following ethical responsibilities, established based on COPE’s principles, are expected to be upheld by all stakeholders involved in the publication process (authors, readers and researchers, publishers, reviewers, and editors).

Ethical Responsibilities of Editors
Make decisions on submissions based on the quality and originality of the work, its alignment with the journal's aims and scope, and the reviewers’ evaluations, regardless of the authors' religion, language, race, ethnicity, political views, or gender.
Respond to information requests from readers, authors, and reviewers regarding the publication and evaluation processes.
Conduct all processes without compromising ethical standards and intellectual property rights.
Support freedom of thought and protect human and animal rights.
Ensure the peer review process adheres to the principle of double-blind peer review.
Take full responsibility for accepting, rejecting, or requesting changes to a manuscript and ensure that conflicts of interest among stakeholders do not influence these decisions.
Ethical Responsibilities of Authors
Submitted works must be original. When utilizing other works, proper and complete citations and/or references must be provided.
A manuscript must not be under review by another journal simultaneously.
Individuals who have not contributed to the experimental design, implementation, data analysis, or interpretation should not be listed as authors.
If requested during the review process, datasets used in the manuscript must be provided to the editorial board.
If a significant error or mistake is discovered in the manuscript, the journal’s editorial office must be notified.
For studies requiring ethical committee approval, the relevant document must be submitted to the journal. Details regarding the ethical approval (name of the ethics committee, approval document number, and date) must be included in the manuscript.
Changes to authorship (e.g., adding or removing authors, altering the order of authors) cannot be proposed after the review process has commenced.
Ethical Responsibilities of Reviewers
Accept review assignments only in areas where they have sufficient expertise.
Agree to review manuscripts in a timely and unbiased manner.
Ensure confidentiality of the reviewed manuscript and not disclose any information about it, during or after the review process, beyond what is already published.
Refrain from using information obtained during the review process for personal or third-party benefit.
Notify the journal editor if plagiarism or other ethical violations are suspected in the manuscript.
Conduct reviews objectively and avoid conflicts of interest. If a conflict exists, the reviewer should decline the review.
Use polite and constructive language during the review process and avoid personal comments.
Publication Policy
The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences is a free, open-access, peer-reviewed academic journal that has been in publication since 1981. The journal welcomes submissions in Turkish and English within the fields of economics, business administration, public finance, political science, public administration, and international relations.

No submission or publication fees are charged by the journal.
Every submitted manuscript undergoes a double-blind peer review process and similarity/plagiarism checks via iThenticate.
Submissions must be original and not previously published, accepted for publication, or under review elsewhere.
Articles published in the journal can be cited under the Open Access Policy and Creative Commons license, provided proper attribution is given.
The journal is published three times a year, in April, August, and December. It includes original, high-quality, and scientifically supported research articles and reviews in its listed fields. Academic studies unrelated to these disciplines or their theoretical and empirical foundations are not accepted. The journal's languages are Turkish and English.

Submissions are first subject to a preliminary review for format and content. Manuscripts not meeting the journal's standards are rejected by the editorial board. Manuscripts deemed suitable proceed to the peer review stage.

Each submission is sent to at least two expert reviewers. If both reviews are favorable, the article is approved for publication. In cases where one review is positive and the other negative, the editorial board decides based on the reviews or may send the manuscript to a third reviewer.

Articles published in the journal are open access and can be cited under the Creative Commons license, provided proper attribution is made.