Hayat Bilgisi Dersinde Estetik Değerinin Kazandırılmasına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri

Year 2017, Volume: 19 Issue: 2, 195 - 211, 15.08.2017

Gürkan Kuşcuoğlu , Soner Aladağ , Mürüvvet Pınar Kuzgun

https://doi.org/10.17556/erziefd.303763

Cited By: 2

Abstract

Bu
çalışmanın amacı, hayat bilgisi dersinde estetik değerinin kazandırılmasına
ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerini tespit etmektir. Araştırma, nitel bir
araştırma olmakla birlikte benimsenen yaklaşım, olgu bilim (görüngübilim, fenomenoloji) desenidir. Araştırmanın
çalışma grubunda Aydın ilinde iki farklı ilkokulda görev yapan 10 sınıf
öğretmeni yer almıştır. Çalışma grubu, amaçlı örneklem türü olan ölçüt
örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. İlkokul 5. sınıf Sosyal Bilgiler dersi
programında “Kültür ve Miras” öğrenme alanında doğrudan verilecek değer olarak
yer alan estetik değeri, Milli Eğitim Bakanlığı kararı ile 2015-2016
eğitim-öğretim yılından itibaren kademeli olarak İlkokul 3. Sınıf Hayat Bilgisi
dersi programında da kazandırılması hedeflenen değerlerden biri olarak
programda yerini almıştır. Bu gelişme doğrultusunda çalışmanın örneklem
kriterleri; çalışma grubunda yer alacak olan sınıf öğretmenlerinin, öğretmenlik
mesleğinde 5.sınıfları da okutmuş olması şeklinde belirlenmiştir. Çalışmanın verileri, nitel araştırmaya dayalı olan
yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin
çözümlenmesinde ise içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışma
sonucunda sınıf öğretmenlerinin estetik değerine obje ve davranış odaklı
anlamlar yükledikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler
öğretim programlarında estetik değerine ilişkin örnek etkinlik ve uygulamaların
yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. Estetik değerinin daha erken yaştan itibaren
kazandırılması gerektiği ortaya çıkmıştır. Örtük programın estetik değerini
kazandırmada önem arz ettiği belirtilmiştir. Sınıf öğretmenleri, estetik
değerinin aktarımında etkili faktörlerin en başında ailenin geldiğini sonra
sırası ile öğretmen, yöntem, materyal ve çevre etmenlerinin etkili olduğunu
düşünmektedirler. Ayrıca öğretmenlerin değeri aktarmada yaşadıkları güçlüklerin
başında, aile kaynaklı sorunlar gelmektedir.

Keywords

sınıf öğretmeni, hayat bilgisi, değer eğitimi, değer, estetik

References

• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim 2. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Akbaş, O. (2011). Sosyal Bilgilerde Değerler ve Öğretimi. Bayram Tay – Adem Öcal (Ed). Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 343-370). Ankara: Pegem
• Aladağ, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretiminde Değer Eğitimi Yaklaşımlarının Öğrencilerin Sorumluluk Değerini Kazanma Düzeyine Etkisi. (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal Davranış Eğitimi(3. Baskı). Ankara: Nobel
• Balcı, F. A. Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değerler Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 14(1), 195-213
• Büyüköztürk, Ş.,Kılış Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem
• Çelik, F. (2010). 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Sorumluluk, Estetik ve Doğal Çevreye Duyarlılık Değerlerinin Kazandırılmasına İlişkin Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri(Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Deveci Danış, E. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Görsel Sanatlar Eğitimi Estetik Beğeninin Geliştirilmesinde Materyal Kullanımının Yeri, Önemi ve Uygulanması(Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
• Erinç, S. (1995). Resim Eleştirisi Üzerine. İstanbul: Hil Yayınları.
• Güden, Z. (2013). Hz. Ali Cenknamelerinin Estetik Değerler Bakımından İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
• Karaahmet Balcı, S.(2015). Sanat Eğitimi Alan Bireylerde Estetik Algı Oluşturmak İçin Görsel Kültür Eğitiminin Gerekliliği. The Journal of Academic Social Science Studies, 36, 465-477.
• Kılcan, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Algılarının İncelenmesi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kocamanoğlu, D.Ö. (2014). Öğrenme Merkezleri Kullanılarak Oluşturulan Bir Okul Öncesi Eğitim Sınıfında Çocukların Sanat Ürünlerinin İncelenmesi ve Estetik Yargılarının Belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kuşdemir, Y. (2015). İlkokul Sosyal Bilgiler ve Hayat Bilgisi Öğretim Programlarında Değer Eğitiminin Yeri. Mevlüt Gündüz (Ed.), Değerler Eğitimi içinde (s.69-87). Ankara: Maya
• Kuşdil, M.E., Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59-76
• Lıckona, T. (1991). Educating for character. New York: Bantam Books
• Mazman Budak, F. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde (7. Sınıf) Doğal ve Kültürel Varlıklar Aracılığı İle Estetik Değer Eğitimi (Tokat Örneği). (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
• MEB.(2005). İlköğretim 1., 2. ve 3. Sınıflar Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Talim Terbiye Kurul Başkanlığı
• MEB.(2015). İlkokul Hayat Bilgisi Dersi 1, 2 ve 3. Sınıflar Öğretim Programı.Ankara: Talim Terbiye Kurul Başkanlığı
• Okan Akın, N. (2006). İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitiminde Estetik Öğretimi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Saygılı, G. (2015). Değerlerin Tanımı, Özellikleri ve Sınıflandırılması. Mevlüt Gündüz (Ed.), Değerler Eğitimi içinde (s.1-17). Ankara: Maya
• TDK. (2015). Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts adresinden alınmıştır.
• Tozlu, N. (1992). Eğitim Problemlerimi Üzerine Düşünceler. Van: Yüzüncü Yıl
• Üniversitesi Yayınları.
• Tuna, S. (2007). Estetik Algı ve Beğeni Gelişimi Açısından, İlköğretimde Sanat Eleştirisi Öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (1), 121-133
• Tunalı, İ. (1993). Estetik. İstanbul: Remzi
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin