KARS/SARIKAMIŞ İLÇESİNDE YAŞAYAN KADINLARIN KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ HAKKINDAKİ SAĞLIK İNANÇLARININ İNCELENMESİ

Year 2020, Volume: 3 Issue: 3, 151 - 157, 30.12.2020

Necla Pak , Sevda Eliş Yıldız

Abstract

Amaç: Meme kanseri meme dokusunda başlayan ve kadınlarda oldukça yaygın olan ölümcül bir kanser türüdür. Bu çalışma, Kars/Sarıkamış ilçesinde yaşayan kadınların kendi kendine meme muayenesi (KKMM) hakkındaki sağlık inançlarının belirlenmesi amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı tipte bir araştırmadır.
Yöntem: Araştırmada örnekleme yöntemine gidilmemiş 01.03.2017-01.06.2017 tarihleri arasında çalışmaya katılmaya gönüllü kadınlar çalışmanın örneklemini oluşturmuştur (n=230). Çalışmada kullanılacak verileri elde etmede araştırmacı tarafından oluşturulan soru formu ve Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi, SPSS 20.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin istatistiksel olarak değerlendirilmesinde ortalama, yüzdelik, Oneway Anova, Kruskal Wallis testi ve t-tesi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya alınan kadınların yaş ortalaması 30.54±9.21 yıldır Araştırmada KKMM yapma oranı %35.2 olup, katılımcıların %64.8’i KKMM yapmadığı ve yapmayanların %24.3’ü nasıl yapıldığını bilmediğini belirtmiştir. Katılımcıların Meme Kanseri alt gruplarından aldıkları puan ortalamalarının 2.51±0.92 ile 3.39±0.76 arasında değişmekte olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda; sosyo-demografik özelliklerin meme kanseri tarama davranışlarına ilişkin sağlık inançlarını etkilediği tespit edilmiştir.
Sonuç: Araştırma sonucuna göre; erken dönemde meme kanserinin tanısı için yapılacak çalışmalarda, erken tanı davranışının geliştirilmesi sağlık inanç algılarının dikkate alınması ve buna yönelik girişimlerin yapılması önerilmektedir.

Keywords

Erken tanı, kendi kendine meme muayenesi, meme kanseri, sağlık inanç modeli, ebelik

THE LIVING IN KARS/SARIKAMIS DISTRICT HEALTH BELIEFS ON BREAST CANCER, BREAST SELF EXAMINATION AND MAMMOGRAPHY

Abstract

Aim: Breast cancer is a deadly type of cancer that begins in breast tissue and its common in women. This study is a cross-sectional and descriptive research for the purpose of examining the health beliefs of women living in the Kars/Sarıkamış district about self-breast examination (BSE).
Method: In this study, voluntary women who agreed to 01.03.2017-01.06.2017 participate in the study of the sampling method constituted a sample of the research (n=230). The questionnaire created by the researcher to obtain the data to be used in the research and the Champion's (HBMS) was used In the statistical evaluation of the data, the percentage, average, OneWay Anova, Kruskal Wallis Test and T-Test were used.
Results: The average age of women included in the study is 30.54±9.21 years. The rate of the study was 35.2%, and the participants did not know how to make 64.8% and 24.3% of respondents. The average score of the participants received from the sub-groups of the Breast Cancer HBMS was determined to vary between 2.51±0.92 and 3.39±0.76. As a result of the research; socio-demographic characteristics and health beliefs related to breast cancer screening behaviour.
Conclusion: According to the results of the research; In the studies aimed at early diagnosis of breast cancer, it is recommended to take into consideration the perceptions of health belief in the exhibition of early diagnosis behavior and to determine perceptions.

Keywords

Early diagnosis, breast cancer, self-breast examination, health belief model, midwifery

References

• Absetz P et al. Comparative optimism in breast cancer risk perception: Effects of experience and risk factors knowledge. Psyhology Health & Medicine. 2000; 5(4):367-376.
• Alan A ve ark. Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi, tutum ve davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007; 6(3):193-198.
• Avcı İA, Kurt H. Health beliefs and mammography rates of turkish women living in rural areas. Journal of Nursing Scholarship, 2008; 40(2):170-175.
• Champion VL. Instrument refinement for breast cancer screening behaviors. Nursing Research. 1993; 42(3):139-143.
• Dündar P et al. The knowledge and attitudes of breast self examination and mamography in a group of women in a rural area in western Turkey. BMC Cancer. 2006; 6(43):1-9. doi: 10.1186/1471-2407-6-43.
• Ersı̇n F, Bahar Z. Sağlığı geliştirme modelleri’nin meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisi: Bir literatür derlemesi. Effects of Health Promotion Models on Breast Cancer Early Detection Behaviors: A Literature Review. DEUHYO ED; 2012, 5 (1):28-38.
• Fouladi N et al. Beliefs and behaviors of breast cancer screening in women referring to health care centers in northwest ıran according to the champion health belief model scale. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention. 2013; 14/11(6857-62):1513-7368.
• Globacan: Breast Cancer. http://globocan.iarc.fr/ Default.aspx. Erişim tarihi: 11.03.2018.
• Gözüm S, Aydın I. Validation evidence for Turkish adaptation of Champion's Health Belief Model Scales. Cancer Nursing. 2004; 27(6):491-498.
• Gözüm S, Çapık C. Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: Sağlık inanç modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014; 7(3):230-237.
• Han Y, Baumann LC, Cimprich B. Factors influencing registered nurses teaching breast self-examination to female clients. Cancer Nursing. 1997; 19(3):197-203.
• Harirchi I et al. Literacy and breast cancer prevention: a population-based study from Iran. Asian Pac J Cancer Prev, 2012, 13:3927-30.
• Karayurt Ö, Dramalı A. Adaptation of champion’s health belief model scale for turkish women and evaluation of the selected variables associated with breast self-examination. Cancer Nurs, 2007; 30(1):69-77.
• Kılıç D, Sağlam R, Kara Ö. Üniversite öğrencilerinde meme kanseri farkındalığını etkileyen faktörlerin incelenmesi. The Journal of Breast Health 2009;5 (4):195-199.
• Lewis NM, Fllips J, Waltz-Hill MM. Nutritional Assesment of Breast Cancer Risk in Young Women, 25nd ed. WB Sounders, Philadelphia, 1999.
• Montazeri A et al. Breast cancer in Iran: need for greater women awareness of warning signs and effective screening methods. Asia Pac Fam Med. 2008; 7:1-6.
• Nahcivan NO, Secginli S. Health beliefs related to breast self-examination in a sample of Turkish women. Oncol Nurs Forum. 2007; 34 (2):425-432.
• National Cancer Institute (NCI). Breast Cancer. http://seer.cancer.gov, Erişim tarihi: 03.02.2018.
• Okobia MN et al. Knowledge, attitude and practice of Nigerian women towards breast cancer: a cross-sectional study. World J Surg Oncol, 2006; 21(2), 4-11. doi:10.1186/1477-7819-4-11
• Petro Nustas WI. Young Jordanian women’s health beliefs about mammography. Journal of Community Health Nursing. 2001; 18(3):177-194
• Şahin ZA, Özdemir FK. Kars’ta Yaşayan Kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi Uygulamasına Yönelik Bilgi, İnanç ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Derg. 2015; 13(2):54-61.
• Yıldırım M. Klinik Jinekoloji, 3. baskı, Çağdaş Medikal Kitabevi, İzmir. 2002;s.611-626.