Research Article
BibTex RIS Cite

PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN YORDAYICILARI OLARAK BİLİŞSEL ESNEKLİK, BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE UMUT

Year 2021, Volume: 20 Issue: 80, 2037 - 2057, 01.10.2021
https://doi.org/10.17755/esosder.859555

Abstract

Bu çalışmada yetişkinlik dönemindeki bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerini yordamada bilişsel esneklik, bilinçli farkındalık ve umut değişkenlerinin rolü araştırılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini kolay örnekleme yöntemiyle belirlenen ve Google Formlar aracılığıyla ulaşılan 354 kadın, 165 erkek olmak üzere 519 yetişkin birey oluşturmaktadır. Katılımcılara veri toplama aracı olarak “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği”, “Bilişsel Esneklik Envanteri”, “Sürekli Umut Ölçeği”, “Bilinçli Farkındalık Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 istatistiksel analiz programı aracılığıyla Bağımsız Örneklem t Testi, Kruskall- Wallis Testi, Mann Whitney U Testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılarak test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda psikolojik iyi oluş puanlarının cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu, çalışma durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılık gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Pearson Korelasyon Analizinden elde edilen bulgulara göre, psikolojik iyi oluş ile bilişsel esneklik, bilinçli farkındalık, umut arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Regresyon analizi sonucunda umut ve bilinçli farkındalığın psikolojik iyi oluşun anlamlı yordayıcıları olduğu fakat bilişsel esnekliğin anlamlı yordayıcı olmadığı sonucu elde edilmiştir. Söz konusu bu değişkenlerin ortak etkilerinin psikolojik iyi oluş puanına ilişkin toplam varyansın %47’sini açıkladıkları tespit edilmiştir.

References

  • Akçay, V. (2012). Pozitif Psikolojik Sermayenin İş Tatmini İle İlişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 123-140.
  • Alabucak E. (2019). Beliren Yetişkinlerin Psikolojik İyi Oluşlarını Açıklamada Yalnızlık, Sosyal Destek, Kardeş İlişkileri ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Albayrak, B. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Biçimleri, Bilinçli Farkındalık Düzeyleri ve Psikolojik Belirtileri Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Altunkol, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Esneklikleri ile Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Arıcı, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Algılar ve Psikolojik İyi Oluş. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Asıcı, E. (2013). Öğretmen Adaylarının Affetme Özelliklerinin Öz-Duyarlık ve Benlik Saygısı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Asıcı, E. ve İkiz, F. E. (2017). Role of İnterpersonal Competence in Predicting Psychological Well-Being. İçinde Arslan, H., Icbay, M. A., Duse, C. S. (s.165-175.). Research on education. Bialystok: E-Bwn.
  • Aslantaş, H., vd. (2010). Yatan Hastalarda Umutsuzluk ve Sosyal Destek Düzeyi ve Bunları Etkileyen Faktörler. İstanbul Üniversitesi Florange Nightingale Hemşirelik Dergisi,18(2): 87-97.
  • Aslan, Ö., Sekmen, K., Kömürcü, Ş., & Özet, A. (2007). Kanserli Hastalarda Umut. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(2), 18-24.
  • Atayeter, B.(2020). Ebeveynlerin Bilişsel Esneklik ve Mükemmeliyetçilik Düzeyleri ile Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Mizaç Özellikleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Atik, G., & Erkan Atik, Z. (2017). Lise Öğrencilerinin Umut Düzeylerinin Yordanması: Akademik Öz- Yeterlik ve Problem Çözmenin Rolü. Eğitim ve Bilim, 42(190). doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.5348
  • Atik, G., ve Kemer, G . (2009). Çocuklarda Umut Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 8(2), 379-390.
  • Azak, A. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 170-176.
  • Balta, Ş.N.(2020). Genç Yetişkin Bireylerin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin, Ölüm Kaygısı Düzeyleri ve Mutluluk Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bardavit, M. (2007). Kişilik Yapılarının - Stresi Değerlendirme, Stresle Başa Çıkma Yaklaşımları, Algılanan Stres ve İş Doyumu Üzerinde Olan Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Basut, İ.(2020). Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Damgalama ve Psikolojik İyi Olma Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Bayar, Ö. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Öz-Şefkatin Yordayıcıları Olarak Bağlanma Tarzı Ve Algılanan Sosyal Destek. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Baysal, N. ve Demirbaş, B. (2012). Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Bilinçli Farkındalıkları ile Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4):12-20.
  • Beversdorf, D. Q., Hughes, J. D., Steinberg, B. A., Lewis, L. D., & Heilman, K. M. (1999). Noradrenergic Modulation of Cognitive Flexibility in Problem Solving Neuroreport, 10(13), 2763-2767.
  • Beydoğan Tangör, B. ve Curun, F. (2016). Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bireysel Farklılıklar: Özgünlük, Benlik Saygısı ve Sürekli Kaygı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-13.
  • Bilgin, M. (2009). Bilişsel Esnekliği Yordayan Bazı Değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,3(36), 142-157.
  • Bilgiç, R. (2015). Ergenlerin Cinsiyet ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik Düzeyleri ile Karar Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Bilgiç, R., ve Bilgin, M. (2016). Ergenlerin Cinsiyet Ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik Düzeyleri İle Karar Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 39-55.
  • Bluth, K., Roberson, P., & Girdler, S. S. (2017). Adolescent Sex Differences in Response to a Mindfulness Intervention: A Call for Research. Journal of child and family studies, 26(7), 1900–1914. https://doi.org/10.1007/s10826-017-0696-6
  • Bozkurt, N.(2019). Ergenlerde Psikolojik Sağlamlık ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sınav Kaygısı ile İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Brown, K. W., Ryan, R. M. ve Creswell, J. D. (2007). Mindfulness: Theoretical Foundations and Evidence for İts Salutary Effects. Psychological Inquiry, 18(4), 211-237
  • Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The Benefits Of Being Present: Mindfulness And İts Role İn Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822-848.
  • Canas, J. J. (2006). Cognitive Flexibility. http://www.ugr.es/~ergocogn/articulos/ cognitive_flexibility1.pdf
  • Carmody, J., ve Baer, R. A. (2009). How Long Does A Mindfulness-Based Stress Reduction Program Need To Be? A Review Of Class Contact Hours And Effect Sizes For Psychological Distress. Journal of Clinical Psychology, 65(6), 627-638.
  • Cenkseven, F. ve Akbaş, T. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (27) , 43-65.
  • Cenkseven, F. (2004). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
  • Cooper, H., Okamura, L., McNeil, P. (1995), “Situation and Personality Correlates of Psychological WellBeing: Social Activity and Personal Control”, Journal of Research in Personality, 29, p. 395-417.
  • Çelebi, E. (2016). Yaşlı ve Çocuk Grupları ile Çalışan Psikologlarda Mesleki Tükenmişlik, Psikolojik İyi Oluş ve Yaşam Kalitesi Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çelikler, A. N. (2017). Bir Grup Genç Yetişkinde Bilinçli Farkındalık Düzeyi ile Başa Çıkma Tutumları ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Danişment, R. (2012). Okul Yöneticilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction, Journal of Happiness Studies. 9, 1-11.
  • Demi̇r R., Murat, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Mutluluk, İyimserlik, Yaşam Anlamı ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 7 (13) , 347-378. DOI: 10.26466/opus.347656.
  • Demirtaş, S.(2016). Okul Yöneticilerinin Psikolojik İyi Olma Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Deniz, M., Erus, S., Büyükcebeci̇, A. (2017). Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekânın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7 (47) , 17-31.
  • Dennis, J.P.& W.J.S., Vander.(2010). The Cognitive Flexibility İnventory: Instrument Development And Estimates Of Reliability and Validity. Cognitive Therapy and Research, 34(3), 241-253.
  • Diener, E., ve Diener, M. (1995). Cross-Cultural Correlates Of Life Satisfaction and Self-Esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 653-663.
  • Diener, E., Wirtz, D., Toy, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New Well-Being Measures: Short Scales To Assess Flourishing and Positive and Negative Feelings. Social Indicators Research, 97, 143-156. doi.org/10.1007/s11205-009-9493-y
  • Diril, A. (2011). Lise Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sosyo-Demografik Değişkenler ve Öfke Düzeyi ile Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişki Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Doğan Laçi̇n, B., Yalçın, İ. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Öz-yeterlilik ve Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin Bilişsel Esnekliği Yordama Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (2), 358-371. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/44845/558016
  • Dufault, K. ve Martocchio, B. C. (1985). Hope: Its Spheres and Dimensions. Nursing Clinics of North America, 20, 379-391.
  • Ekşi, H., Güneş, F., Yaman, N.(2018). Öğretmenlerin Evlilik Uyumlarının Psikolojik İyi Oluşları ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50): 203-233.
  • Erci, B., Yılmaz, D., Budak, F. (2017). Yaşlı Bireylerde Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumunun Umut Düzeylerine Etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2): 72–76.
  • Erdem, Ş. ve Kabasakal, Z. (2015). Psikolojik İyi Olma ve Yetişkin Bağlanma Boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1): 82-90.
  • Erkuş, A. ve Fındıklı, M. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Istanbul University Journal of the School of Business, 42(2): 302-318.
  • Eroğlu, F. (2017). Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluş İle Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, İstanbul
  • Feldman, D. B., & Snyder, C. R. (2005). Hope and the Meaningful Life: Theoretical and Empirical Associations Between Goal-Directed Thinking and Life Meaning. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(3), 401–421. https://doi.org/10.1521/jscp.24.3.401.65616
  • Gall, T. L., vd. 2005). Understanding the Nature and Role of Spirituality In Relation to Coping and Health: A Conceptual Framework. Canadian Psychology, 46(2): 88-104.
  • Gove W., R., Hughes, M., Style, B., C. (1983). Does Marriage Have Positive Effect on the Psychological Well-Bieng of the Individual? Journal of Health and Behavior. 24: 122-131. Güleç, C., ve Küey, L. (1989). Türkiye’de 1980’lerde Depresyon, Epidemiyolojik Ve Klinik Yaklaşımlar. Nöropsikiyatri Arşivi, 26, 17-28.
  • Gülüm, İ. V. ve Dağ, İ. (2012). Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanterinin Türkçeye Uyarlanması, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13, 216-223
  • Gündüz, B. (2013). Bağlanma Stilleri, Akılcı Olmayan İnançlar ve Psikolojik Belirtilerin Bilişsel Esnekliği Yordamadaki Katkıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4): 2071-2085.
  • Halisdemir, D. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları, Kendini Affetme Düzeyleri ve Geçmişe Yönelik Anne Kabul Red Algıları Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hori, M. (2010). Gender Differences And Cultural Contexts: Psychological Well-Being İn Crossnational Perspective. Unpublished doctoral thesis, Louisiana State University, Louisiana, USA.
  • İşgör, İ. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6 (1) , 494-508.
  • Kashdan, T. B. vd. (2002). Hope And Optimism As Human Strengths In Parents Of Children With Externalizing Disorders: Stress In The Eye Of The Beholder. Journal Of Social And Clinical Psychology, 21: 441-468.
  • Karababa, A., Mert, A., & Çetiner, P. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Olmanın Bir Yordayıcısı Olarak Benlik Ayrımlaşması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 19 (2), 1235-1263.
  • Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaytancı M., (2019). Genç (18 ile 30), Yetişkin (31 ile 64) ve Yaşlılık (65 ve Üstü) Dönemlerinde Kansere Yakalanan Hastaların Hasta Yakınlarında Gözüken Depresyon, Kaygı ve Umutsuzluk Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kemer, G. ve Atik, G. (2012). Ankara Kentsel ve Kırsal Alanlardan Lise Öğrencilerinde Umut ve Sosyal Destek. Mutluluk Çalışmaları Dergisi, 13 (5), 901-911. https://doi.org/10.1007/s10902-011-9297-z
  • Kermen, U., Tosun N. İ., Doğan U. (2016). Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Sosyal Kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi,2(2): 01-29.
  • Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 39(82), 1007–1022.
  • Khan, A. (2013). Predictors of Positive Psychological Strengths and Subjective Well-Being Among North Indian Adolescents: Role of Mentoring and Educational Encouragement, Social Indicators Research, 114/3, 1285-1293.
  • Kinnier, R. T. (1997). "What Does İt Mean To Be Psychologically Healthy." Introduction to the counseling profession (2nd ed., pp. 48–63). Boston: Allyn & Bacon.
  • Kocaman, E. N. (2019). Bir Grup Yetişkinde Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Koç, F. (2019). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Bilişsel Esneklik Düzeyleri Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Koçyiğit, F.(2019).Teknoloji Bağımlılığının Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinde Bilinçli Farkındalık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Değişkenlerinin Aracı Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kuyumcu, B. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Duygularını Fark Etmeleri ve İfade Etmeleri ile Psikolojik İyi Oluşları: Kültürlerarası Bir Karşılaştırma. Yayımlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Malkoç, A. (2011). Öznel İyi Oluş Müdahale Programının Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
  • Martin, M. M.,& Rubin, R. B. (1995). A New Measure Of Cognitive Flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
  • Oral, S.(2019). Çekişmeli Boşanma Sürecindeki Bireylerin Empatik Eğilim Düzeyleri ile Bilişsel Esneklik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Önder, F. ve Mukba, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkide Yaşam Amacının Aracı Rolü. International Journal of Social Science, 62: 103-116.
  • Özbek M. (2016). Evli Bireylerde Yaşam Doyumu Ve Psikolojik İyi Oluşlarının Çeşitli Değişkenlerle İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özcan, D. A. ve Esen, B. K. (2016). Ergenlerin Bilişsel Esneklik Düzeyleri ile Özyeterliklerinin İncelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24), 1-10.
  • Özdemir, H. A. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Öz-Duyarlığı Yordamada Bilişsel Esneklik ve Otantikliğin Rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • Özden, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Oluşun Psikososyal Yordayıcılarının Sosyal Bilişsel Kariyer Kuramı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Özgönül, Ö. (2019).Aktif Olarak Danışan Gören Ruh Sağlığı Çalışanlarının Psikolojik İyi Oluşlarının Yordayıcıları Olarak Duyguları İfade Etme ve Psikolojik Danışma Öz Yeterliği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özpolat, A. R., İşgör, İ. Y., ve Sezer, F., (2012). Investigating Psychological WellBeing of University Students According to Lifestyles. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 47 (2012) 256 – 262.
  • Öz, S. (2012). Ergenlerin Cinsiyet, Sosyo-Ekonomik ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik, Uyum ve Kaygı Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
  • Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli Farkındalık Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 226-227.
  • Pierce L. G., Burke S. C., & Salas E. (2006). Understanding Adaptability: A Prerequisite For Effective Performance Within Complex Environments. USA: Elsevier Inc
  • Proulx, C.M., Helms, H.M., Buehler, C. (2007). Marital Quality and Personal Wellbeing: A Meta-Analysis. Journal of Marrige and Family, 69: 576-593.
  • Ryff, C. D. (1989). Happiness is Everything, or is it? Explorations On the Meaning of Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (6), 1069-1081.
  • Ryff, C. D. ve Keyes, C. L. M. (1995). The Structure of Well-Being Revisited. Journal of Personality and SocialPsychology, 69 (4), 719-727.
  • Ryff, C. D. ve Singer, B. (1996). "Psychological Well-Being: Meaning, Measurement and İmplications for Psychotherapy Research." Psychotherapy and psychosomatics, 65(1), 14-23.
  • Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Düzeylerinin Kişilik Özellikleri ve ÖzAnlayış Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Sarı, T. ve Çakır, G. (2016). Mutluluk Korkusu İle Öznel Ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal Of Research İn Education And Teaching, 5 (25): 222-229.
  • Sapmaz, F. ve T., Doğan. (2013). Bilişsel Esnekliğin Değerlendirilmesi; Bilişsel Esneklik Envanteri Türkçe Versiyonunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(1), 143-161.
  • Schmutte, P. S. ve Ryff, C. D. (1997). Personality and Well-Being: Re-Examining Methods and Meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73 (3), 549-559.
  • Snyder, C. R. (1995). Conceptualizing, Measuring and Nurturing Hope. Journal Of Counseling & Development, 73: 355-360.
  • Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., ... ve Harney, P. (1991). The Will and the Ways: Development and Validation of an İndividual-Differences Measure of Hope. Journal of personality and social psychology, 60(4), 570-585. doi.10.1037/0022-3514.60.4.570
  • Snyder, C. R. (2002). Hope Theory: Rainbows In The Mind. Psychological Inquiry, 13(4): 249–275.
  • Sünbül, E., C. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Öz Duyarlık ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin Olumlu Sosyal Davranış Eğilimlerini Yordayıcı Rolünün İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
  • Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Kaya, S. ve Pala, H. (2012). Öznel İyi Oluşu Açıklamada Umut ve Yaşamda Anlamın Rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20/3, 827-836.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
  • Tarhan, S. ve Bacanlı, H. (2016). İlkokuldan Üniversiteye Umut Kavramının Tanımlanması Üzerine Nitel Bir Çalışma. Journal Of Qualitive Research In Education, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi.4(2): 86-112.
  • Tarhan, S., ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
  • Tarhan, S. (2012). Umudun Özyeterlik, Algılanan Sosyal Destek ve Kişilik Özelliklerinden Yordanması. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Taşdemir, E. (2018). Psikologlarda Bilinçli Farkındalık ve Psikolojik Dayanıklılık ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tatlıoğlu, K. ve Deniz, M. E. (2011). Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz-Saygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl 1, 1(2), s. 19-25.
  • Tatoğlu, S. (2019).Bilinçli Farkındalık ve Problem Çözme Becerisinin Demografik ve Psikolojik Değişkenler Bakımından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 374-384.
  • Telef, B.B., Uzman, E. & Ergün, E. (2013). Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluş ve Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 8 (12) 2013, 1297-1307.
  • Timur, M. S. (2008). Boşanma Sürecinde Olan ve Olmayan Evli Bireylerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Topuz, C. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Özgeciliğin Öznel İyi Oluş ve Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fatih Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Uçar, Emine. (2018). Psikolojik İyi Oluş Yordayıcısı Olarak Dindarlık, Evlilik Doyumu ve Problem Çözme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
  • Usta, F. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Umut Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Sakarya.
  • Uyar, M. (2019). Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerini Yordamada Bağlanma Tarzları ve Bilişsel Duygu Düzenlemenin Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Ülev, E. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Bilinçli Farkındalık Düzeyi ile Stresle Başa Çıkma Tarzının Depresyon, Kaygı ve Stres Belirtileriyle İlişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Vahapoğlu, Z. (2013). Önlisans Öğrencilerinin Umut Düzeyleri ve Başarı Yönelimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları Ve Öğretim Bilim Dalı, Sakarya.
  • Wang, W., & Chopel, T. (2017). Mindfulness And Gender: A Pilot Quantitative Study. Issues in Information Systems, 18(4), 105-115.
  • Waterman, A. S. (1993). Two Conceptions of Happiness: Contrasts of Personal Expressiveness (Eudaimonia) and Hedonic Enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64 (4), 678-691.
  • Yaşar Ekici F., ve Balcı S., (2019). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Bilişsel Esneklik Düzeyleri ve Duygusal Tepkisellik Düzeylerinin İncelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/ Journal of Higher Education and Science, 9(1), 65-77. https://doi.org/10.5961/jhes.2019.310.
  • Yılmam, B. (2019). Bilinçli Farkindalik ve Öz-Duyarliliğin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Psikoloji Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
  • Yiğit R. (2012). Polis Adaylarının Öz Anlayış ve Kişilerarası İlişkilerde Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 174-182

COGNITIVE FLEXIBILITY, MINDFULNESS AND HOPE AS PREDICTORS OF PSYCHOLOGICAL WELL-BEING

Year 2021, Volume: 20 Issue: 80, 2037 - 2057, 01.10.2021
https://doi.org/10.17755/esosder.859555

Abstract

In this study, the role of cognitive flexibility, mindfulness and hope variables in predicting the psychological well-being of individuals in adulthood was investigated. Relational survey model was used in the study. The sample of the study consists of 519 adults, 354 females and 165 males, determined by the easy sampling method and accessed via Google Forms. “Psychological Well-Being Scale”, “Cognitive Flexibility Inventory”, “Dispositional Hope Scale”, “Mindful Attention Awareness Scale” and “Personal Information Form” were applied to the participants as data collection tools. The data obtained were tested by using Independent Sample t-Test, Kruskall-Wallis Test, Mann Whitney U Test, Pearson Correlation Analysis and Multiple Linear Regression Analysis through SPSS 22 statistical analysis program. As a result of the analysis, it was found that psychological well-being scores differ significantly according to the variables of gender, marital status, childbearing status, employment status. According to the findings, positive significant relationships were found between psychological well-being and cognitive flexibility, mindfulness, and hope. Regression analysis determined that hope and mindfulness are significant predictors of psychological well-being, but cognitive flexibility is not a significant predictor. It was determined that 47% of the total variance explained the common effects of the mentioned variables to psychological well-being scores.

References

  • Akçay, V. (2012). Pozitif Psikolojik Sermayenin İş Tatmini İle İlişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1): 123-140.
  • Alabucak E. (2019). Beliren Yetişkinlerin Psikolojik İyi Oluşlarını Açıklamada Yalnızlık, Sosyal Destek, Kardeş İlişkileri ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Albayrak, B. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Biçimleri, Bilinçli Farkındalık Düzeyleri ve Psikolojik Belirtileri Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Altunkol, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Esneklikleri ile Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Arıcı, F. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Algılar ve Psikolojik İyi Oluş. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Asıcı, E. (2013). Öğretmen Adaylarının Affetme Özelliklerinin Öz-Duyarlık ve Benlik Saygısı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Asıcı, E. ve İkiz, F. E. (2017). Role of İnterpersonal Competence in Predicting Psychological Well-Being. İçinde Arslan, H., Icbay, M. A., Duse, C. S. (s.165-175.). Research on education. Bialystok: E-Bwn.
  • Aslantaş, H., vd. (2010). Yatan Hastalarda Umutsuzluk ve Sosyal Destek Düzeyi ve Bunları Etkileyen Faktörler. İstanbul Üniversitesi Florange Nightingale Hemşirelik Dergisi,18(2): 87-97.
  • Aslan, Ö., Sekmen, K., Kömürcü, Ş., & Özet, A. (2007). Kanserli Hastalarda Umut. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(2), 18-24.
  • Atayeter, B.(2020). Ebeveynlerin Bilişsel Esneklik ve Mükemmeliyetçilik Düzeyleri ile Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Mizaç Özellikleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Atik, G., & Erkan Atik, Z. (2017). Lise Öğrencilerinin Umut Düzeylerinin Yordanması: Akademik Öz- Yeterlik ve Problem Çözmenin Rolü. Eğitim ve Bilim, 42(190). doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.5348
  • Atik, G., ve Kemer, G . (2009). Çocuklarda Umut Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İlköğretim Online, 8(2), 379-390.
  • Azak, A. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(3), 170-176.
  • Balta, Ş.N.(2020). Genç Yetişkin Bireylerin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin, Ölüm Kaygısı Düzeyleri ve Mutluluk Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bardavit, M. (2007). Kişilik Yapılarının - Stresi Değerlendirme, Stresle Başa Çıkma Yaklaşımları, Algılanan Stres ve İş Doyumu Üzerinde Olan Etkisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Basut, İ.(2020). Üniversite Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Damgalama ve Psikolojik İyi Olma Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Bayar, Ö. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Öz-Şefkatin Yordayıcıları Olarak Bağlanma Tarzı Ve Algılanan Sosyal Destek. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Baysal, N. ve Demirbaş, B. (2012). Sınıf Öğretmenliği Adaylarının Bilinçli Farkındalıkları ile Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4):12-20.
  • Beversdorf, D. Q., Hughes, J. D., Steinberg, B. A., Lewis, L. D., & Heilman, K. M. (1999). Noradrenergic Modulation of Cognitive Flexibility in Problem Solving Neuroreport, 10(13), 2763-2767.
  • Beydoğan Tangör, B. ve Curun, F. (2016). Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bireysel Farklılıklar: Özgünlük, Benlik Saygısı ve Sürekli Kaygı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-13.
  • Bilgin, M. (2009). Bilişsel Esnekliği Yordayan Bazı Değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,3(36), 142-157.
  • Bilgiç, R. (2015). Ergenlerin Cinsiyet ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik Düzeyleri ile Karar Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Bilgiç, R., ve Bilgin, M. (2016). Ergenlerin Cinsiyet Ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik Düzeyleri İle Karar Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 39-55.
  • Bluth, K., Roberson, P., & Girdler, S. S. (2017). Adolescent Sex Differences in Response to a Mindfulness Intervention: A Call for Research. Journal of child and family studies, 26(7), 1900–1914. https://doi.org/10.1007/s10826-017-0696-6
  • Bozkurt, N.(2019). Ergenlerde Psikolojik Sağlamlık ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sınav Kaygısı ile İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Brown, K. W., Ryan, R. M. ve Creswell, J. D. (2007). Mindfulness: Theoretical Foundations and Evidence for İts Salutary Effects. Psychological Inquiry, 18(4), 211-237
  • Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The Benefits Of Being Present: Mindfulness And İts Role İn Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 822-848.
  • Canas, J. J. (2006). Cognitive Flexibility. http://www.ugr.es/~ergocogn/articulos/ cognitive_flexibility1.pdf
  • Carmody, J., ve Baer, R. A. (2009). How Long Does A Mindfulness-Based Stress Reduction Program Need To Be? A Review Of Class Contact Hours And Effect Sizes For Psychological Distress. Journal of Clinical Psychology, 65(6), 627-638.
  • Cenkseven, F. ve Akbaş, T. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (27) , 43-65.
  • Cenkseven, F. (2004). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Adana.
  • Cooper, H., Okamura, L., McNeil, P. (1995), “Situation and Personality Correlates of Psychological WellBeing: Social Activity and Personal Control”, Journal of Research in Personality, 29, p. 395-417.
  • Çelebi, E. (2016). Yaşlı ve Çocuk Grupları ile Çalışan Psikologlarda Mesleki Tükenmişlik, Psikolojik İyi Oluş ve Yaşam Kalitesi Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çelikler, A. N. (2017). Bir Grup Genç Yetişkinde Bilinçli Farkındalık Düzeyi ile Başa Çıkma Tutumları ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Danişment, R. (2012). Okul Yöneticilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Deci, E.L., Ryan, R.M. (2008). Hedonia, eudaimonia, and well-being: An introduction, Journal of Happiness Studies. 9, 1-11.
  • Demi̇r R., Murat, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Mutluluk, İyimserlik, Yaşam Anlamı ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 7 (13) , 347-378. DOI: 10.26466/opus.347656.
  • Demirtaş, S.(2016). Okul Yöneticilerinin Psikolojik İyi Olma Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mevlana Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Deniz, M., Erus, S., Büyükcebeci̇, A. (2017). Bilinçli Farkındalık ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekânın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7 (47) , 17-31.
  • Dennis, J.P.& W.J.S., Vander.(2010). The Cognitive Flexibility İnventory: Instrument Development And Estimates Of Reliability and Validity. Cognitive Therapy and Research, 34(3), 241-253.
  • Diener, E., ve Diener, M. (1995). Cross-Cultural Correlates Of Life Satisfaction and Self-Esteem. Journal of Personality and Social Psychology, 68, 653-663.
  • Diener, E., Wirtz, D., Toy, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S., & Biswas-Diener, R. (2010). New Well-Being Measures: Short Scales To Assess Flourishing and Positive and Negative Feelings. Social Indicators Research, 97, 143-156. doi.org/10.1007/s11205-009-9493-y
  • Diril, A. (2011). Lise Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Sosyo-Demografik Değişkenler ve Öfke Düzeyi ile Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişki Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Doğan Laçi̇n, B., Yalçın, İ. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Öz-yeterlilik ve Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin Bilişsel Esnekliği Yordama Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 (2), 358-371. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/44845/558016
  • Dufault, K. ve Martocchio, B. C. (1985). Hope: Its Spheres and Dimensions. Nursing Clinics of North America, 20, 379-391.
  • Ekşi, H., Güneş, F., Yaman, N.(2018). Öğretmenlerin Evlilik Uyumlarının Psikolojik İyi Oluşları ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50): 203-233.
  • Erci, B., Yılmaz, D., Budak, F. (2017). Yaşlı Bireylerde Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumunun Umut Düzeylerine Etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2): 72–76.
  • Erdem, Ş. ve Kabasakal, Z. (2015). Psikolojik İyi Olma ve Yetişkin Bağlanma Boyutları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1): 82-90.
  • Erkuş, A. ve Fındıklı, M. (2013). Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Istanbul University Journal of the School of Business, 42(2): 302-318.
  • Eroğlu, F. (2017). Evli Bireylerde Psikolojik İyi Oluş İle Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, İstanbul
  • Feldman, D. B., & Snyder, C. R. (2005). Hope and the Meaningful Life: Theoretical and Empirical Associations Between Goal-Directed Thinking and Life Meaning. Journal of Social and Clinical Psychology, 24(3), 401–421. https://doi.org/10.1521/jscp.24.3.401.65616
  • Gall, T. L., vd. 2005). Understanding the Nature and Role of Spirituality In Relation to Coping and Health: A Conceptual Framework. Canadian Psychology, 46(2): 88-104.
  • Gove W., R., Hughes, M., Style, B., C. (1983). Does Marriage Have Positive Effect on the Psychological Well-Bieng of the Individual? Journal of Health and Behavior. 24: 122-131. Güleç, C., ve Küey, L. (1989). Türkiye’de 1980’lerde Depresyon, Epidemiyolojik Ve Klinik Yaklaşımlar. Nöropsikiyatri Arşivi, 26, 17-28.
  • Gülüm, İ. V. ve Dağ, İ. (2012). Tekrarlayıcı Düşünme Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Envanterinin Türkçeye Uyarlanması, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13, 216-223
  • Gündüz, B. (2013). Bağlanma Stilleri, Akılcı Olmayan İnançlar ve Psikolojik Belirtilerin Bilişsel Esnekliği Yordamadaki Katkıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4): 2071-2085.
  • Halisdemir, D. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları, Kendini Affetme Düzeyleri ve Geçmişe Yönelik Anne Kabul Red Algıları Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hori, M. (2010). Gender Differences And Cultural Contexts: Psychological Well-Being İn Crossnational Perspective. Unpublished doctoral thesis, Louisiana State University, Louisiana, USA.
  • İşgör, İ. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6 (1) , 494-508.
  • Kashdan, T. B. vd. (2002). Hope And Optimism As Human Strengths In Parents Of Children With Externalizing Disorders: Stress In The Eye Of The Beholder. Journal Of Social And Clinical Psychology, 21: 441-468.
  • Karababa, A., Mert, A., & Çetiner, P. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Olmanın Bir Yordayıcısı Olarak Benlik Ayrımlaşması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 19 (2), 1235-1263.
  • Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kaytancı M., (2019). Genç (18 ile 30), Yetişkin (31 ile 64) ve Yaşlılık (65 ve Üstü) Dönemlerinde Kansere Yakalanan Hastaların Hasta Yakınlarında Gözüken Depresyon, Kaygı ve Umutsuzluk Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kemer, G. ve Atik, G. (2012). Ankara Kentsel ve Kırsal Alanlardan Lise Öğrencilerinde Umut ve Sosyal Destek. Mutluluk Çalışmaları Dergisi, 13 (5), 901-911. https://doi.org/10.1007/s10902-011-9297-z
  • Kermen, U., Tosun N. İ., Doğan U. (2016). Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Sosyal Kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi,2(2): 01-29.
  • Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 39(82), 1007–1022.
  • Khan, A. (2013). Predictors of Positive Psychological Strengths and Subjective Well-Being Among North Indian Adolescents: Role of Mentoring and Educational Encouragement, Social Indicators Research, 114/3, 1285-1293.
  • Kinnier, R. T. (1997). "What Does İt Mean To Be Psychologically Healthy." Introduction to the counseling profession (2nd ed., pp. 48–63). Boston: Allyn & Bacon.
  • Kocaman, E. N. (2019). Bir Grup Yetişkinde Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Koç, F. (2019). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çalışanların Bilişsel Esneklik Düzeyleri Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Koçyiğit, F.(2019).Teknoloji Bağımlılığının Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinde Bilinçli Farkındalık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Değişkenlerinin Aracı Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Kuyumcu, B. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Duygularını Fark Etmeleri ve İfade Etmeleri ile Psikolojik İyi Oluşları: Kültürlerarası Bir Karşılaştırma. Yayımlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Malkoç, A. (2011). Öznel İyi Oluş Müdahale Programının Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul.
  • Martin, M. M.,& Rubin, R. B. (1995). A New Measure Of Cognitive Flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
  • Oral, S.(2019). Çekişmeli Boşanma Sürecindeki Bireylerin Empatik Eğilim Düzeyleri ile Bilişsel Esneklik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Önder, F. ve Mukba, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkide Yaşam Amacının Aracı Rolü. International Journal of Social Science, 62: 103-116.
  • Özbek M. (2016). Evli Bireylerde Yaşam Doyumu Ve Psikolojik İyi Oluşlarının Çeşitli Değişkenlerle İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özcan, D. A. ve Esen, B. K. (2016). Ergenlerin Bilişsel Esneklik Düzeyleri ile Özyeterliklerinin İncelenmesi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(24), 1-10.
  • Özdemir, H. A. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Öz-Duyarlığı Yordamada Bilişsel Esneklik ve Otantikliğin Rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
  • Özden, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Oluşun Psikososyal Yordayıcılarının Sosyal Bilişsel Kariyer Kuramı Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
  • Özgönül, Ö. (2019).Aktif Olarak Danışan Gören Ruh Sağlığı Çalışanlarının Psikolojik İyi Oluşlarının Yordayıcıları Olarak Duyguları İfade Etme ve Psikolojik Danışma Öz Yeterliği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Özpolat, A. R., İşgör, İ. Y., ve Sezer, F., (2012). Investigating Psychological WellBeing of University Students According to Lifestyles. Procedia-Socialand Behavioral Sciences, 47 (2012) 256 – 262.
  • Öz, S. (2012). Ergenlerin Cinsiyet, Sosyo-Ekonomik ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik, Uyum ve Kaygı Puanları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
  • Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş. ve Deniz, M. E. (2011). Bilinçli Farkındalık Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 226-227.
  • Pierce L. G., Burke S. C., & Salas E. (2006). Understanding Adaptability: A Prerequisite For Effective Performance Within Complex Environments. USA: Elsevier Inc
  • Proulx, C.M., Helms, H.M., Buehler, C. (2007). Marital Quality and Personal Wellbeing: A Meta-Analysis. Journal of Marrige and Family, 69: 576-593.
  • Ryff, C. D. (1989). Happiness is Everything, or is it? Explorations On the Meaning of Psychological Well-Being. Journal of Personality and Social Psychology, 57 (6), 1069-1081.
  • Ryff, C. D. ve Keyes, C. L. M. (1995). The Structure of Well-Being Revisited. Journal of Personality and SocialPsychology, 69 (4), 719-727.
  • Ryff, C. D. ve Singer, B. (1996). "Psychological Well-Being: Meaning, Measurement and İmplications for Psychotherapy Research." Psychotherapy and psychosomatics, 65(1), 14-23.
  • Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Düzeylerinin Kişilik Özellikleri ve ÖzAnlayış Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Sarı, T. ve Çakır, G. (2016). Mutluluk Korkusu İle Öznel Ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal Of Research İn Education And Teaching, 5 (25): 222-229.
  • Sapmaz, F. ve T., Doğan. (2013). Bilişsel Esnekliğin Değerlendirilmesi; Bilişsel Esneklik Envanteri Türkçe Versiyonunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(1), 143-161.
  • Schmutte, P. S. ve Ryff, C. D. (1997). Personality and Well-Being: Re-Examining Methods and Meanings. Journal of Personality and Social Psychology, 73 (3), 549-559.
  • Snyder, C. R. (1995). Conceptualizing, Measuring and Nurturing Hope. Journal Of Counseling & Development, 73: 355-360.
  • Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., ... ve Harney, P. (1991). The Will and the Ways: Development and Validation of an İndividual-Differences Measure of Hope. Journal of personality and social psychology, 60(4), 570-585. doi.10.1037/0022-3514.60.4.570
  • Snyder, C. R. (2002). Hope Theory: Rainbows In The Mind. Psychological Inquiry, 13(4): 249–275.
  • Sünbül, E., C. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Öz Duyarlık ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin Olumlu Sosyal Davranış Eğilimlerini Yordayıcı Rolünün İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
  • Şahin, M., Aydın, B., Sarı, S. V., Kaya, S. ve Pala, H. (2012). Öznel İyi Oluşu Açıklamada Umut ve Yaşamda Anlamın Rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20/3, 827-836.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
  • Tarhan, S. ve Bacanlı, H. (2016). İlkokuldan Üniversiteye Umut Kavramının Tanımlanması Üzerine Nitel Bir Çalışma. Journal Of Qualitive Research In Education, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi.4(2): 86-112.
  • Tarhan, S., ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
  • Tarhan, S. (2012). Umudun Özyeterlik, Algılanan Sosyal Destek ve Kişilik Özelliklerinden Yordanması. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Taşdemir, E. (2018). Psikologlarda Bilinçli Farkındalık ve Psikolojik Dayanıklılık ile Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tatlıoğlu, K. ve Deniz, M. E. (2011). Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz-Saygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl 1, 1(2), s. 19-25.
  • Tatoğlu, S. (2019).Bilinçli Farkındalık ve Problem Çözme Becerisinin Demografik ve Psikolojik Değişkenler Bakımından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Telef, B. B. (2013). Psikolojik İyi Oluş Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 374-384.
  • Telef, B.B., Uzman, E. & Ergün, E. (2013). Öğretmen Adaylarında Psikolojik İyi Oluş ve Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 8 (12) 2013, 1297-1307.
  • Timur, M. S. (2008). Boşanma Sürecinde Olan ve Olmayan Evli Bireylerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Topuz, C. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Özgeciliğin Öznel İyi Oluş ve Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fatih Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Uçar, Emine. (2018). Psikolojik İyi Oluş Yordayıcısı Olarak Dindarlık, Evlilik Doyumu ve Problem Çözme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
  • Usta, F. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Umut Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Sakarya.
  • Uyar, M. (2019). Beliren Yetişkinlik Dönemindeki Bireylerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerini Yordamada Bağlanma Tarzları ve Bilişsel Duygu Düzenlemenin Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Ülev, E. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Bilinçli Farkındalık Düzeyi ile Stresle Başa Çıkma Tarzının Depresyon, Kaygı ve Stres Belirtileriyle İlişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Vahapoğlu, Z. (2013). Önlisans Öğrencilerinin Umut Düzeyleri ve Başarı Yönelimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları Ve Öğretim Bilim Dalı, Sakarya.
  • Wang, W., & Chopel, T. (2017). Mindfulness And Gender: A Pilot Quantitative Study. Issues in Information Systems, 18(4), 105-115.
  • Waterman, A. S. (1993). Two Conceptions of Happiness: Contrasts of Personal Expressiveness (Eudaimonia) and Hedonic Enjoyment. Journal of Personality and Social Psychology, 64 (4), 678-691.
  • Yaşar Ekici F., ve Balcı S., (2019). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Bilişsel Esneklik Düzeyleri ve Duygusal Tepkisellik Düzeylerinin İncelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/ Journal of Higher Education and Science, 9(1), 65-77. https://doi.org/10.5961/jhes.2019.310.
  • Yılmam, B. (2019). Bilinçli Farkindalik ve Öz-Duyarliliğin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, Psikoloji Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
  • Yiğit R. (2012). Polis Adaylarının Öz Anlayış ve Kişilerarası İlişkilerde Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 174-182
There are 118 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Ayşegül İmiroğlu 0000-0002-1962-6025

Ramazan Demir 0000-0002-3864-558X

Mehmet Murat 0000-0003-3946-7006

Publication Date October 1, 2021
Submission Date January 13, 2021
Published in Issue Year 2021 Volume: 20 Issue: 80

Cite

APA İmiroğlu, A., Demir, R., & Murat, M. (2021). PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN YORDAYICILARI OLARAK BİLİŞSEL ESNEKLİK, BİLİNÇLİ FARKINDALIK VE UMUT. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 2037-2057. https://doi.org/10.17755/esosder.859555

Cited By
















   21765     

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ESBD Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiştir. Marka No:2011/119849.