Anneler Ne Yapar, Kızları Ne İster? İki Nesil Kadın Anlatılarında Bir Gecekondu Mahallesi

Year 2020, , 74 - 87, 20.12.2020

Leyla Bektaş

https://doi.org/10.46655/federgi.842942

Cited By: 2

Abstract

Kentin çeperlerinde yaşamlarını sürdüren kent yoksullarının gündeliğine odaklanan bu araştırma,
kent politikalarının ev ve mahalle düzlemindeki tezahürünü anlamaya çalışır. İzmir’in gecekondu
mahallelerinden Limontepe’de yaşayan kadınların kentsel dönüşüm süreci eşiğinde ev, mahalle ve
kent deneyimini inceler. Kendi çocukluğumun da geçtiği bölgede yürüttüğüm araştırma, mahallede
yaşayan iki nesil kadının hayat anlatılarına dayanır. Mahallelinin göç hikâyelerini, mahalle
kurulumunu, komşular arasında geliştirilen ilişkileri, Limontepe’de olma hâlinin kentle kurdukları
ilişkideki yerini, bu bölgenin hayat anlatılarındaki ağırlığını anlamaya çalışır. Meseleye kuşaklar
üzerinden bakarak mekân deneyimindeki süreklilik ve kopuşların izini sürmeye olanak tanır.
Mahalleli kadınların evlerinden kent hayatına uzanan mekânda nasıl aksiyon aldıklarını, özel ve
kamusal mekân kullanım biçimlerini ve gündelik hayatlarındaki yerini, birbirleri ve mekânla nasıl
ilişkilendiklerini anlamaya çalışan araştırma, bir gecekondu mahallesi hikâyesi anlatır. Bu hikâye,
birinci kuşak kadınların mahalle ortamında geliştirdiği motivasyon ve bunun ikinci kuşak
kadınlardaki tezahürü üzerine inşa edilirken, iki kapsamlı soruya yanıt arar: Bunlardan birincisi,
mahallenin kuruluşundan bu yana birinci kuşak kadınlar ne tür sorumluluklar üstlenmiş, nasıl bir
mücadele yürütmüştür? İkincisi ise, üzerine büyük emek verilen, büyütülüp yetiştirilen ikinci kuşak
kadınların kendilerinin de parçası olduğu mahalle hayatından beklentileriyle elde ettikleri arasında
nasıl bir ilişki vardır ve bugünün kent mekânına bu mahalleden atılmanın olanak ve

Keywords

kadın anlatıları, gecekondu mahallesi, kent yoksulu, etnografi, Limontepe

References

• Bayat, Asef. Sokak Siyaseti: İran’da Yoksul Halk Hareketleri (Çev. Soner Torlak), (Ankara: Phoenix Yayınevi, 2008).
• Bektaş Ata, Leyla. "Çocukluk Mahallesinin Kapısını Feminist Bakışla Aralamak”, Türkiye’de Feminist Yöntem der. Emine Erdoğan ve Nehir Gündoğdu, (İstanbul: Metis Kitap, 2020). 251-277.
• Bourdieu, Pierre. Düşünümsel Bir Antropoloji için Cevaplar (7. Baskı), (Çev. Nazlı Öktem), (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014).
• Cresswell, Tim ve Tanu Priya Uteng. “Gendered Mobilities: Towards An Holistic Understanding” Gendered Mobilities der. Tanu Priya Uteng ve Tim Cresswell (Hampshire: Ashgate Publishing Limited, 2008), 1-15.
• de Certeau, Michel. Gündelik Hayatın Keşfi I. (Çev. Lale Arslan Özcan), (Ankara: Dost Yayıncılık, 2008).
• Emerson, Robert M., Rachel I. Fretz ve Linda Shaw. Bütün Yönleriyle Alan Çalışması: Etnografik Alan Notları Yazımı, (Çev. A. Erkan Koca), (Ankara: Birleşik Kitabevi, 2008).
• Işık, Oğuz ve Pınarcıoğlu, Melih. Nöbetleşe Yoksulluk Gecekondulaşma ve Kent Yoksulları: Sultanbeyli Örneği (10. Baskı), (İstanbul: İletişim Yayınları, 2015).
• Erman, Tahire. “The Politics of Squatter (Gecekondu) Studies in Turkey: The Changing Representations of Rural Migrants in the Academic Discourse” Urban Studies, 38(7) (2001): 983-1002.
• Erman, Tahire. “Kentin Kıyısında Kadın Olmak: Gecekondudan TOKİ Kentsel Dönüşüm Sitesine Geçişte Kadın Deneyimleri” Kenarın Kitabı: “Ara”da Kalmak Çeperde Yaşamak der. Funda Şenol Cantek (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014), 89-120.
• Lefebvre, Henri. Mekânın Üretimi (Çev. Işık Ergüden), (İstanbul: Sel Yayınları, 2014).
• Machin, David. Ethnographic Research for Media Studies (Londra: Arnold Publishing, 2002).
• Madanipour, Ali. Public and Private Spaces of the City (Londra ve New York: Routledge, 2003).
• Mills, Amy. Hafızanın Sokakları İstanbul'da Peyzaj, Hoşgörü ve Ulusal Kimlik (Çev. Cem Soydemir), (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2014).
• Mies, Maria. “Feminist Araştırmalar için Bir Metodolojiye Doğru” Kadın Araştırmalarında Yöntem der. Serpil Çakır ve Necla Akgökçe (İstanbul: Sel Yayıncılık, 1996), 48-66.
• Pollan, Michael. Bana Ait Bir Yer (Çev. İlknur Urkun Kelso), (İstanbul: Sinek Sekiz Yayınevi, 2015).
• Scott, Joan W. Feminist Tarihin Peşinde (Çev. Ayça Günaydın vd.), (İstanbul: bgst Yayınları, 2013).
• Snel, Eric ve Richard Staring. “Poverty, Migration, and Coping Strategies: An Introduction” Focaal - European Journal of Anthropology, 38 (2001): 7-22.
• Swartz, David. Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nun Sosyolojisi, (Çev. Elçin Gen), (2. Baskı), (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013).
• Şenol Cantek, Funda ve Elif Ekin Akşit. “Kadınların Kuşaklar ve Sınıflar Arası Bilgi Aktarımları” Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar/Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan der. Serpil Sancar (İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2011), 535-569.
• Şenol Cantek, Funda, Çağla Ünlütürk Ulutaş ve Sermin Çakmak. “Evin İçindeki Sokak, Sokağın İçindeki Ev: Kamusal ile Özel ‘Ara’sında Kalanlar” Kenarın Kitabı: “Ara”da Kalmak Çeperde Yaşamak der. Funda Şenol Cantek (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014), 121-161.
• Şenses, Fikret. Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk (5. Baskı), (İstanbul: İletişim Yayınları, 2009).
• Tekeli, İlhan. Konut Sorununu Konut Sunum Biçimleriyle Düşünmek (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 2011).
• Tolan, Barlas. “Aile, Cinsiyet ve Cinsel Roller” Turk Aile Ansiklopedisi (Ankara: T.C.Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Cilt 1, 1991): 208-214.
• Tuncer, Selda. “Dışarı Çıkmak: Özelden Kamusala Feminist Bir Saha Hikâyesi” Moment Dergi Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(2) (2015): 30-58.
• Tunç, Ayfer. Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek (Istanbul: Can Yayınları, 2005).
• Turner, Graeme. İngiliz Kültürel Çalışmaları (Çev. Deniz Özçetin ve Burak Özçetin), (Ankara: Heretik Yayınları, 2016).
• Ümit Atılgan, Eylem. “Damgalı Mekânlar” Kenarın Kitabı: “Ara”da Kalmak Çeperde Yaşamak der. Funda Şenol Cantek (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014), 61-88.
• Vatandaş, Celaleddin. “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı” Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35 (2007): 29-56.
• Wedel, Heidi. Siyaset ve Cinsiyet: İstanbul Gecekondularında Kadınların Siyasal Katılımı (İstanbul: Metis Yayınları, 2013).