TEFSİRLERİN GENELİNDE DİKKAT EDİLMEYEN BİR KONU OLARAK YAHUDİ MÜNAFIKLAR

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 1, 1 - 22, 30.06.2021

Sami Kılınçlı

Öz

Kur’an’-ı Kerîm’de anlatılan nifak ve münafık konusu genellikle Bedir savaşı sonrasında münafıklaştığı nakledilen Abdullah b. Übey ve çevresi merkezinde ele alınmaktadır. Bununla birlikte bazı klasik ve modern dönem siyer ve tefsir eserlerinde aralarında ahbâr sınıfından âlimlerin de bulunduğu bazı Yahudilerin münafıklıklarından bahsedilmektedir. Söz konusu Yahudi münafıkların Mescid-i Nebî etrafındaki bölgelerde Araplar arasında yaşayan İsrailoğullarından; Yahudiliğe geçen Araplardan ve Müslümanlarla ilişkilerinin bozulmasını istemeyen diğer Yahudilerden oluştukları görülmektedir.
Konuyla ilgili rivayet ve izahlardan bazı Yahudi âlimlerin ilim ehli oldukları için Arapların kendilerine duydukları saygıyı da kötüye kullanarak İslam ve Hz. Peygamber’in risaletinin gerçekliği konusunda şüpheler uyandırmak amacıyla münafıklık yaptıkları; bazı Yahudilerin de ticari, siyasi sebepler ve casusluk amacıyla nifak hareketine katıldıkları görülmektedir.
el-Bakara, Âl-i İmrân ve el-Mâide sûrelerindeki ilgili âyetlerde bunların niyetleri, faaliyetleri ve komploları anlatılarak Müslümanların onları veli edinmeleri yasaklanmıştır. Müslüman toplumun oluşum süreci, Medine’de yaşananlar, İslam muhalifleri, nifak ve münafık konularının doğru anlaşılmasında önemli olan bu konuya birçok tefsirde yer verilmemesinin zikredilen konuların ve ilgili âyetlerin anlaşılma ve yorumlanmasında eksikliğe sebep olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur'an, Yahudi

Teşekkür

İyi çalışmalar dilerim.

Kaynakça

• Abduh, Muhammed-Rıza, Reşid. Tefsîru’l-menâr. Kâhire: Dâru’l-Menâr, 1947.
• Ali, Cevad. el-Mufassal fî târihi’l-‘Arab kable’l-İslam. 10 Cilt. Bağdad: y.y., 1413.
• Alper, Hülya. “Münafık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 31. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Yayın Matbaacılık, 2006.
• Arslantaş, Nuh. Hz Muhammed Döneminde Yahudiler. İstanbul : İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi (KURAMER), 2016.
• Arslantaş, Nuh. “Hz. Peygamber’in Çağdaşı Yahudilerin Sosyo-Kültürel Hayatlarına Dair Bazı Tespitler”. İSTEM: İslâm San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi 6/11 (ts.), 9-46.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail el-. Sahîhu’l-Buhârî. ed. Bedreddîn Çetiner. 8 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Çelikkol, Yaşar. “Cahiliye Döneminde Yesrib’in Etnik Yapısı (İlk Çağlardan M. 600 Yılına Kadar)”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi [Fırat Üniversitesi Dergisi : Sosyal Bilimler] 15/1 (2005), 319-346.
• Demircan, Adnan. Hz. Peygamber Devrinde Münafıklar. İstanbul: Esra Yayınları, 1996.
• Derveze, İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. 10 Cilt. Tunus: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2. Basım, 1421.
• Derveze, İzzet. Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı. çev. Mehmet Yolcu. 3 Cilt. İstanbul: Ekin Yayınları, 3. Basım, 1998.
• Dumlu, Ömer. “Yahûdî-Münafık İşbirliği Çerçevesinde Necvâ Kavramı”. Kur’an Mesajı: İlmi Araştırmalar Dergisi 1/4 (1998), 46-54.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Anayasa Hukuku. çev. Vecdi Akyüz. İstanbul: Beyan Yayınları, 1995.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 1991.
• İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir. Tefsiru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru Sahnûn li’n-Neşrve’t-Tevzi’, 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Atiyye el-Endelûsî. el-Muharru’l-vecîz fî tefsîri kitâbillahi’l-Azîz. thk. Abdusselâm Abduşşâfî Muhammed. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• İbn Habîb, Ebu Ca’fer Muhammed b. el-Bağdâdî. el-Muhabber. thk. Eliza Lichtenstater. Beyrût: Dâru’l-Îfâki’l-Cedîde, 2009.
• İbn Hişâm, Ebu Muhammed Abdulmelik. es-Sîretu’n-Nebeviyye. thk. Mustafa es-Sekkâ vd. Şam: y.y., 2005.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmâil. Tefsîru’l-Kur’ani’l-‘azîm. thk. Mustafa es-Seyyid vd. 15 Cilt. Kahire: Müessesetu Kurtuba, 1421.
• İsfehânî, Ebu’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed Râgıb el-. el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân. Kâhire: Dâru’l-Ma‘rife, 1426.
• Karaman Hayreddin vd. Kur’an Yolu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2003.
• Kurtubî, Abdullah b. Muhammed b. Ahmed el-. el-Câmi‘u li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdu’l-Hasen et-Türkî. 24 Cilt. Beyrût: Müessetu’r-Risâle, 1427.
• Mâverdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib el-. en-Nüket ve’l-uyûn. thk. Abdulmansûr b. Abdurrahman. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye-Müessetu’l-Kütübi’s-Sekâfi, ts.
• Mekkî b. Ebî Talib, Ebu Muhammed. el-Hidaye ilâ bulûgi’n-nihâye. Câmiatü’ş-Şârika Külliyatü’d-Dirâsâti’l-Ulyâ ve’l-Bahsi’l-İlm, 2008.
• Merâğî, Ahmed Mustafa el-. Tefsîru’l-Merâğî. 30 Cilt. Mısır: Mektebetu ve Matbaatu Mustafa el-Bâbî el Halebî ve Evlâdihî, 1365.
• Mukâtil, Ebu’l-Hasen b. Süleyman. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. thk. Ahmed Ferid. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424.
• Müslim, Ebü’l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. Sahîhu Müslim. ed. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Safa, Mustafa. “Hicret Öncesi Medine’de (Yesrib’de) Sosyal Ve Dini Hayat”. Toplum Bilimleri Dergisi 6/12 (2012), 197-215.
• Seâlibî, Abdurrahmân b. Muhammed b. Mahlûf es-. el-cevâhiru’l-hisân fî tefsîri’l-Kur’ân. thk. Ali Muhammed Muavvid vd. 5 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1997.
• Semhûdî, Ebü’l-Hasan Nureddin Ali b Abdullah b Ahmed. Vefâü’l-vefâ bi ahbâri dâri’l-Mustafâ. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulmecîd. 2 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Sezikli, H. Ahmet. “‘Münafık’, Hz. Peygamber Döneminde Münafıklar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Yayın Matbaacılık, 2006.
• Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahman es-. ed-Durru’l-mensûr fi’t-tefsîri bi’l-me’sûr. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 17 Cilt. Kahire: Merkezu Hicr, 2003.
• Taberî, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b Cerir b Yezid et-. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. B.y.: :Dâru Hicr, 1422.
• Vâhidî, Ebu’l-Hasen Ali b. Ahmed el-. el-Vasît fî tefsîri’l-Kur’âni’l-mecîd. thk. Adil Ahmet Abdulmevcûd vd. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
• Vâkıdî, Muhammed b. Ömer el-. Kitâbu’l-meğâzî. thk. Marsden Jones. 2 Cilt. Londra: y.y., 1966.
• Yıldız, Abdullah. Hz. Peygamber ve Gizli Düşmanları Münâfıklar. İstanbul: İz Yayıncılık, 2000.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer ez-. el-Keşşâf ‘an hakâiki’t-tenzîl. Beyrût: Dâru’l-Ma‘rife, 2008.