SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ COĞRAFYA KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Year 2016, Volume: 26 Issue: 1, 75 - 92, 21.04.2016

Esen Durmuş , Kenan Baş

https://doi.org/10.18069/fusbed.85640

Cited By: 17

Abstract

Bu çalışmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya kavramına ilişkin görüşlerini
metaforlar yoluyla belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim (Fenomenoloji) deseni
kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2014-2015 eğitim öğretim bahar yarıyılında Fırat Üniversitesi
Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören 1,2,3 ve 4.sınıf öğrencileri
içinden toplam 83 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılmada gönüllülük esası dikkate alınmıştır.
Araştırmada veriler, “Coğrafya”………….ya / ye benzer; Çünkü…………” biçiminde yarım bırakılmış bir
cümlenin bulunduğu formlarla toplanmıştır. Elde edilen veriler ışığında Sosyal Bilgiler Öğretmen adaylarının,
coğrafya kavramına ilişkin 46 geçerli metafor geliştirdikleri tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarından elde
edilen bu veriler nitel (içerik analizi) veri çözümleme tekniği kullanılarak analiz edilmiştir.Uzman görüşleri
sonrasında, ilgisiz metaforlar üzerinde tartışılarak çalışmada kullanılan metafor ve kategorilere son şekli
verilmiştir. Çalışma sonucunda coğrafya kavramına ilişkin 14 ayrı kavramsal kategori elde edilmiştir. Bunlar:
Alt dallar, bütünlük, çeşitlilik, değişkenlik, etki, etkileşim, etki-tepki, ihtiyaç, keşfetme, mücadele, sebep-sonuç,
süreklilik, uyum, yaşam, şeklinde adlandırılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafya, Metafor, Sosyal bilgiler, Kategori

Keywords

Coğrafya, Metafor, Sosyal bilgiler, Kategori

References

• Akça B. , N. , Gültekin, F. , Çençen, N. (2015).Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Sosyal Bilgiler Dersine Ve Sosyal Bilgiler Öğretmenine İlişkin Metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt 16, sayı 1, s.183-199.
• Akdemir, İ.O.,Akengin, H.(2013). Coğrafya Biliminin Tanımı, İlkeleri, Konusu, Bazı Temel Kavramları ve Öğretimi, Hamza Akengin, İskender Dölek (Ed.) , Genel Fiziki Coğrafya içinde (s.1-34 )Ankara: Pegem Yayıncılık
• Aydın, F.(2010).Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / EducationalSciences: Theory&Practice. 10 (3), 1293-1322.
• Aydın, F., Eser Ünaldı, Ü. (2010).Coğrafya Öğretmen Adaylarının “Coğrafya” Kavramına İlişkin Algılarının Metaforlar Yardımıyla Analizi. International Online Journal of EducationalSciences, 2 (2), s.600- 622.
• Aziz, A.(2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara:Nobel Yayıncılık
• Dumanlı Kadızade, E. (2014).Aktif Öğrenmede Bir Teknik; Metafor Uygulaması"Türkçe Öğretmen Adaylarının Türkçe Dersi Algıları Üzerine". International Journal of Language Academy, Volume 2/4, s.68- 85
• Geçit, Y.,Gençer, G. (2011).Sınıf Öğretmenliği 1. Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Algılarının Metafor Yoluyla Belirlenmesi (Rize Üniversitesi Örneği).Marmara Coğrafya Dergisi,sayı: 23, s. 1-19
• Gömleksiz, N., Kan, A.Ü., Öner, Ü. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bir Değer Olarak Demokrasi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Değerler Eğitimi Dergisi, cilt 10, sayı:24, s.79-100.
• Kaya, M.F. (2014).Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği. TurkishStudies- International PeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of Turkishor Turkic, Volume 9/2, p. 917-931
• Kelleci, D.(2014).Sınıf Öğretmeni Adaylarının İklim Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Yoluyla İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi: Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lakoff, G. Ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, Anlam ve Dil (Çev: G. Yavuz Demir), Ankara: Paradigma Yayıncılık
• Memişoğlu, H., Öner, G.(2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerine Göre Coğrafya Konularının Öğretimi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, cilt,2 sayı,3, s.347-366.
• Özçağlar, A. (2006) Coğrafyaya Giriş. Ankara: Hilmi Usta Matbaacılık.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
• Senemoğlu, N. (2011). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• TTKB (Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı). (2005) 6. ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx/program2.aspx?islem=1&kno=39,Erişim tarihi: 01.06.2015
• Ünlü, M.(2014). Coğrafya Öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık Yazıcı, Ö.(2013).Coğrafya Öğretmenlerinin “Çevre” Kavramına İlişkin Algıları: Bir Metafor Analizi Çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 6, Issue 5, p. 811-828. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları