TEKSTİL VE MODA TASARIMINDA GELENEKSELİN YAŞATILMASI

Year 2020, PROF. DR. H. FERİHA AKPINARLI ARMAĞAN SAYISI, 244 - 264, 25.12.2020

Banu Hatice Gürcüm , Özge Öztürk

Abstract

Tekstil el sanatları da diğer el zanaatları gibi yok olma tehdidi ile yüz yüzedir. Geleneksel sanatlarımızın yok olmasının önlenmesi için, tekstil ve moda tasarımcılarına bir ürünü tasarlarken, ürünün materyali, işlevi ve formu konusunda kültürel ve ekolojik sürdürülebilirliğe dikkat etmek, toplumda geleneksel sanatlarla ya da geleneksel ürünlerin üretimi ile ilgilenen diğer bireylere ise geleneğimizin sonraki nesillere aktarılması prensibiyle bu ürünlerin kalite, materyal ve yapım süreçlerinin itina ile özüne uygun korumak gibi sorumluluklar düşmektedir. Yöresel olarak farklı özelliklerde elde edilen geleneksel tekstiller değerlerimize ve geçmişimize sahip çıkma ve günümüze ulaştırma açısından etno-kültürel, sözsüz iletişim aracı olma açısından da semiyotik olarak önem taşımaktadır. Tekstil ve moda tasarımcıları için geleneksel farkındalık ve kültürel sürdürülebilirlik bilinci önemlidir. Bu nedenle bu yazının konusu, hızlı bir yozlaşma sürecine giren geleneklerin yok olmasına karşı çıkan önemli tasarım ekolleri gibi tekstil üretim geleneklerimizin ehil olmayan ellerde yozlaştırılmasına ve yok edilmesine karşı çıkmak, küreselleşmenin karşısında yerelleşme ile durabilmek, moda sektöründe tasarım öğrencilerine geleneksel kumaşları tanıtmak olarak belirlenmiştir. Bunun için ülkemizden ve yurt dışından koleksiyonlar örneklenmiş ve kültürel farklılık ile yerellik vurgusuna dikkat çekilmiştir.

Keywords

Kültür, Geleneksel, Tekstil ve Moda Tasarımı, Sürdürebilirlik

References

• Akpınarlı, H.F. ve Balkanal Z. (2012). “16-18. Yüzyıllarda İstanbul’da Üretilen Kumaşlarda Bitkisel Bezemelerin İncelenmesi”. Motif Akademi Halk Bilim Dergisi, C.5, S.10, 179-209.
• Akpınarlı, H.F., Arslan, P. ve Öztürk, Ö. (20-23 Nisan 2018). “Karadeniz Çorap Motiflerinin Tekstil Yüzeylerinde Kullanılması”, Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi 3.Uluslararası Akdeniz’de Güzel Sanatlar Sempozyumu Ve Kültür Sanat Çalıştayı, Antalya.
• Akpınarlı H.F. ve Üner, İ. (2019). “Geleneksel Tekstillerin Özellikleri Ve Çeşitleri”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.34, 133-145.
• Akpınarlı, F.H. ve Başaran,F.N. (2018). “Geleneksel Kumaşların Özellikleri ve Kullanım Alanları: Çankırı Örneği” , Multidisipliner Çalışmalar-4(Güzel Sanatlar) , 21-39, Podgorica, Montenegro.
• Alp, K. Ö. (2009). “Uygulamalı Sanatlar Eğitiminde Tasarım, Yapı, İşlev, Estetik ve Algı Sorunu”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. V1(I), 48-59. http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_VI/haziran/29_2009_a_akgul.pdf (Erişim Tarihi 20.09.2020).
• Baklan Önal P. (2018). Sanatta Malzemenin Yaratım Sürecindeki Rolü ve Seramik Sanatında Esere Özel Bünye Kullanımı. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/5584/PINAR%20TEZ%20ONLINE%20VERSION%20k%C3%BC%C3%A7%C3%BCk.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi 20.09.2020).
• Çatalkaya Gök, E. (2020). “Geleneksel Kumaş Örneklerinden Ağabani/ Abani/ Ağbani”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, C.13, S.29, 294-307
• Çaydere, O. (2016). “Tasarımdan Çağdaş Tasarıma”. Fine Arts NWSA, C.11, S.1, 46-53. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/186645 , (Erişim:20.09.20209).
• Demir Güldal M. ve Beköz Üllen N. (12 - 14 Eylül 2018). “Mühendislik Eğitiminde Malzeme Biliminin Yeri”, 6. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumu (ITTES 2018), 43-46, Edirne, Türkiye
• Gürcüm, B. H., Baykasoğlu, N. ve Yerdenova, A. (2018). “El Sanatının Sürdürülebilmesinde Tasarımcının Sorumluluğu”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi C.11, S.58, 373-382
• Karaçorlu, H. ve Yetim, F. (2016). “Amasra Müzesinde Bulunan Tel Kırma (Bartın İşi) Ve Hesap İşi İşlemeler Üzerine Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi C.9, S.43, 1118-1130.
• Köklü, H., ( 2002). El İşlemeleri. Ya-Pa. İstanbul.
• Odabaşı, E. ve Kandemir, M. (2018). “Kanaviçe İğne Tekniğinin Günümüz Teknolojisinde Tasarım Ve Uygulama Süreçleri”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi C.11, S.24, 435-447.
• Önlü, N. (2004). “Tasarımda Yaratıcılık Ve İşlevsellik Tekstil Tasarımındaki Konumu”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi C.3, S.1, 85-95.
• Özbağı, T; Çetintaş, V.; Kasaplı H.; Başaran, Fatma Nur; Ülger N.; Bahar T.; Toktaş P. (2010). Göynük El Sanatları. Gazi Üniversitesi, Türk El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi. Sistem Ofset. Ankara.
• Sarıoğlu H., Çağlayan M. ve Yıldız H. (2011). “Kumaş Bilgisi Ve Tasarımdaki Önemi”. Akdeniz Sanat Dergisi C.4, S.7, 19-24.
• Sezgin Ş. ve Önlü N. (1992). “Tekstilde Tasarım Olgusu.” Tekstil ve Mühendis Dergisi C.6, S.32, 84-89.
• Soyupak, O. (2014). “Sanatçı ve Tasarımcı için Malzemenin Önemi: Endüstri Ürünleri Tasarımında İdeal Malzeme Eğitimi ve Özellikleri”, Anadolu USES International Symposium on Arts Education, 14-16 Mayıs 2014, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Sunalp Gürçınar C. ve Abbasoğlu Ermiyagil M.S. (2019). “İç Mimarlık Tasarım Eğitiminde Malzeme Kullanımının Değerlendirilmesi”. İdil Dergisi C.8, S.64, 1705-1718.
• Teker, M.S. (2015). “Kapatma Maddesi İl Rezerve Boyama Teknikleri”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi C. 3, S. 18, 478-493.
• Turan, B. O. (2009). Dijital Tasarım Sürecinin Geleneksel Tasarım Stüdyosuna Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldırım, R. ve Özkan Tağı, S.(2019). “Geleneksel Baskı Teknikleri Ve Yeni Tasarımlarda Kullanımı”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 35, 203-209.
• URL1-https://www.etymonline.com/word/design (Erişim tarihi: 20.09.2020)
• URL2-https://zeyneptosun.com/tr/collections/fw16-pret-a-porter/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL3-https://zeyneptosun.com/tr/collections/ss16-pret-a-porter/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL4-https://zeyneptosun.com/tr/collections/ss17-pret-a-porter/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL5-https://zeyneptosun.com/tr/collections/fw17-pret-a-porter/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL6-https://www.wantedonline.co.za/voices/column/2019-05-06-african-appreciation-in-diors-latest-cruise-2020-collection/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL7-https://www.elle.com.tr/moda/moda-haberleri/diorun-2020-cruise-defilesinde-afrika-esintileri (Erişim Tarihi 14.09.2020)
• URL8-http://www.brandlifemag.com/dior-afrikayi-selamladi/ (Erişim Tarihi 14.09.2020)