Molla Pənah Vaqif və Mahtumkulu Poeziyasının Tipoloji Müqayisəsi, Semantik-Struktur Özəlliklər

Year 2024, Issue: DOĞUMUNUN 300. YILINDA MAHTUMKULU FİRAKİ VE TÜRKMEN EDEBİYATI ÖZEL SAYISI, 202 - 214, 07.06.2024

Ramazan Gafarli

https://doi.org/10.55666/folklor.1468808

Abstract

Makalede 18. yüzyılda Azerbaycan ve Türkmen edebiyatının ürettiği büyük söz ustaları Molla Panah Vagif ve Mahdumgulu Faragi'nin şiirlerinin nipolojik bir karşılaştırması yapılmaktadır. 18. yüzyılda yaşamış ve yaratılmış, trajik bir yaşam sürmüş, milli şiiri halk şiiri tarzına yaklaştırmıştır. Vagif ve Mahdumgulu'nun şiirlerinde yaşama sevgisi, iyimserlik, dünya zevklerine doyamama duygusu güçlüdür. Güzelliği çeşitli rakulardan yücelten iyimser, kısa ve öz şiirleriyle insanı hayatı sevmeye, yaşamaktan keyif almaya çağırır. Dilin sadeliği ve netliği, anlatımlar ve yaşayan yerel dilden gelen anlatım kombinasyonları, her iki sanatçının şiirlerinin sanatsal etkisini artırarak okunabilir hale getiriyor ve hafızalara hızla kazınmasına yardımcı oluyor. Vagif bir aşk şairidir. Şarkı sözlerinin çoğu, özellikle de beyitleri, aşkı, gerçek güzelliğin tasvirini, kadın güzelliğinin dış ve iç dünyasının harikasını sanatsal boyalarla yansıtmaktadır. Şairin şiirlerinde sunduğu güzellikler soyut değil, gerçek hayatta tanıştığı kişilerdir. Mahtimgulu Faraqi tarihin en büyük Türkmen şairidir. Onun Türkmen edebiyatı tarihindeki yerini ve rolünü tek cümleyle özetleyebiliriz: Byron İngiliz, Dante İtalyan, Puşkin Rus edebiyatı, Mahtimgulu ise Türkmen edebiyatıdır. Büyük oryantalist Barthold, tarihte hiçbir Türk şairinin, Mahtimgül kadar halkı arasında sevilen ve tanınan bir şair olmadığını yazmıştır.

Keywords

milli şiir, beyit, aşk sözleri

Ethical Statement

Çalışmanın tüm süreçlerinin araştırma ve yayın etiğine uygun olduğunu, etik kurallara ve bilimsel atıf gösterme ilkelerine uyduğumu beyan ederim.

References

• Kaynakça 1