Türkiye’de İç Borç Stokunun Ekonomik Büyümeye Olan Etkisinin Analizi

Year 2018, Issue: 643, 989 - 1006, 01.09.2018

Selin Ertürk Atabey Gonca Bıyık

Abstract

Çalışmada, Türkiye’de iç borç stokunun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, Neoklasik Büyüme Modelinden yararlanılarak 1980-2016 dönemi için Solow Kalıntısını da içeren bir model aracılığıyla Engle-Granger Eşbütünleşme Testi ile analiz edilmektedir. Ayrıca modele bir ekonomideki kamu harcamaları ve alt bileşenlerinin üzerinde bir kısıt oluşturmasından dolayı iç borç stoku değişkeni eklenmiştir. Böylece model, Geleneksel Neoklasik Büyüme Modelinden farklılaşmıştır. Çalışmadaki ampirik bulgular, uzun dönemde kişi başı çıktı büyümesi, toplam faktör verimliliği, kişi başı sermaye büyümesi ve iç borç stokunun birlikte hareket ettiğini ortaya koymaktadır. Toplam faktör verimliliği ve kişi başı sermaye büyümesinin, kişi başı çıktı büyümesi üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu tespit edildiğinden Türkiye’de 1980-2016 döneminde Neoklasik Büyüme Modeli doğrulanmaktadır. İç borç stokunun kişi başı çıktı büyümesi üzerindeki negatif etkisi ise, iç borçlanmanın ekonomik büyümeyi azaltıcı yönde olduğunu ifade etmektedir

Keywords

İç borç stoku, ekonomik büyüme, Neoklasik büyüme modeli, Solow büyüme modeli, Engle-Granger eşbütünleşme testi, Türkiye

Analysis of the Impact of Turkey’s Domestic Debt Stock on Economic Growth

Abstract

In this study, the effect of Turkey’s domestic debt stock on economic growth is analyzed based on the neoclassical growth model with Solow residual using Engle-Granger Cointegration Test for the 19802016 period. Moreover, the growth model is extended to include the domestic debt stock as it constrains the public expenditures and its subcomponents. Thus, the model differs from the Traditional Neoclassical Growth Model. Empirical findings in the study suggest that long term per capita output growth, total factor productivity, per capita capital growth and domestic debt stock move together. As capital and total factor productivity growth per capita are found to have a positive impact on output growth per capita during the period under consideration, the neoclassical growth model is confirmed. The negative effect of the domestic debt stock on per capita output growth suggests that domestic borrowing decreases economic growth

Keywords

Domestic eebt, Neoclassical economic growth, Solow growth model, Engle-Granger cointegration test, Turkey

References

• ATAÇ, B.; (2009), Maliye Politikası: Gelişimi, Amaçları, Araçları ve Uygulama Sorunları, (Sekizinci Baskı), Turhan Kitabevi, Ankara.
• AYDIN, N.; (2008), Türkiye’de Ekonomik Büyüme (1968-2005): Solow Büyüme Muhasebesi ve Regresyon Modeli, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Yayımlanmamış Dok- tora Tezi.
• ÇALCALI, Ö.; (2013), “Kamu Maliyesi Perspektifinden Adam Smith”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(11), ss. 89-108.
• ÇEVİK, N. K., CURAL, M.; (2013), “İç Borçlanma, Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: 1989-2012 Dönemi Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 165, ss. 115-139.
• ÇİÇEK H., GÖZEGİR, S. ve ÇEVİK, E.; (2010), “Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1990–2009)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Der- gisi, 11(1), ss. 141-156.
• ÇİFTÇİ, D. D.; (2015), “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Genişletilmiş Solow Büyüme Modeli Denemesi ve Ampirik Uygulama”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens- titüsü, Denizli, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• ÇOBAN, O., DOĞANALP, N. ve UYSAL, D.; (2008), “Türkiye’de Kamu İç Borçlanmasının Makro Ekonomik Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, ss. 245-255.
• DEDAK, I. and DOMBI, Á.; (2018), “A Closed‐Form Solution for Determining the Burden of Public Debt in Neoclassical Growth Models”, Bulletin of Economic Research, 70(1), ss. 88-96.
• DEMİR, M. ve SEVER, E.; (2008), “Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), ss. 170-196.
• DORNBUSCH, R., FISCHER, S. and STARTZ, R.; (2007), Makroekonomi (Dokuzuncu Baskı), (Çev. S. Ak), Gazi Kitabevi, Ankara.
• EJIGAYEHU, D. A.; (2013), “The Effect Of External Debt On Economic Growth”, Södertörns University, ss. 1-43.
• EKELUND, R. B. and HEBERT, R. F.; (2014), A History of Economic Theory & Method (Sixth Edition), Waveland Press, United States of America.
• ENGLE, R. F. and GRANGER, C. W.; (1987), “Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica Journal of The Econometric Society, 55(2), ss. 251-276.
• FRIEDMAN, M.; (1994), Money Mischief: Episodes in Monetary History. (First Edition), San Diego: Harcourt Brace&Co.
• GOMEZ-PUIG, M. and SOSVILLA-RIVERO, S.; (2018), Nonfinancial Debt and Economic Growth In Euro-Area Countries, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, March, ss. 1-21.
• GUIARATI, D. N.; (2006), Temel Ekonometri (4. Baskı), (Çev. Ümit Şenesen & Gülay Günlük Şenesen), Literatür, İstanbul.
• HOWARD, M.; (2001), Public Sector Economics For Developing Countries, University of the West Indies Press, Canada.
• İSMİHAN, M. ve Özcan, K. M.; (2006), “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Kaynakları: 1960- 2004”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 21(241), ss. 74-86.
• KİRBİTÇİOĞLU, A.; (1998), “İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(01), ss. 207-230.
• MAHİROĞULLARI, B. H.; (2009), İktisadi Büyümeye Etki Eden Faktörlerin Ekonometrik İncelen- mesi ve Türkiye Uygulaması (1980-2006), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ya- yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• ÖZKAN, Ö.; (2009), Türkiye Ekonomisinde Kamu Kesimi Finansmanındaki İç Borçlanma Yöntemi: 1980-2008, Vergi Denetmenleri Derneği Eğitim Yayınları, Ankara.
• PARLAKTUNA, İ. ve Şimşek, S.; (2007), “Bütçe Finansman Kaynaklarının Belirlenmesi ve Eko- nomi Üzerindeki Etkileri: Türkiye Uygulaması (1989-2005)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), ss. 43-68.
• SAVAŞ, V. F.; (2007), İktisatın Tarihi (Beşinci Baskı), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• SHITTU, W. O., HASSAN, S. and NAWAZ, M. A.; (2018), “The Nexus Between External Debt, Corruption and Economic Growth: Evidence From Five SSA Countries”, African Journal of Economic and Management Studies, 9(3), ss. 319-334.
• SKOUSEN, M.; (2011), İktisadi Düşünce Tarihi: Modern İktisadın İnşası, Büyük Düşünürlerin Ha- yatları ve Fikirleri (Beşinci Baskı), (Çev. M. Acar, E. Erdem ve M. Toprak), Adres Yayınları: 14.
• SOLOW, R. M.; (1956), “A Contribution To The Theory Of Economic Growth”, The Quarterly Journal Of Economics, 70(1), ss. 65-94.
• THIRLWALL, A. P.; (2002), The Nature of Economic Growth: An Alternative Framework for Understanding The Performance of Nations, Edward Elgar, UK.
• ULUSOY, A. ERDEM, H. F.; (2014), İç Borçlanma ve Enflasyon Etkileşimi: Türkiye Örneği. Yöne- tim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 22, ss. 122-135.
• WALLERSTEIN, I.; (2011), The Modern World-System II: Mercantilism and The Consolidation of The European World-Economy, 1600-1750, The Regents of The University of California (Press), California.
• WOOD, J. C.; (Editor), (1994), David Ricardo: Critical Assessments. (Second Series), Routledge, USA and Canada.
• ZHANG, W. B.; (2018), “Corruption, Governments’ Debts, Trade and Global Growth”, Theoretical and Applied Economics, 25(2(615)), ss. 27-50.