Ülkemizde inşaat sektörünün büyüklüğü ve kalite denetiminin de yetersiz olduğu dikkate alındığında, çarpık kentleşme yapılarının halihazırda ve gelecekteki kentsel dönüşüm sürecindeki iyileştirme ve yıkım çalışmaları sırasında çıkan/çıkacak betonların değerlendirilmesi için geri kazanılmış agrega sektörünün ülkemizde de kurulması ve geliştirilmesi gerekmektedir. Belçika, Danimarka, İspanya ve Japonya gibi örneklerde gördüğümüz gibi, yapım ve yıkım atıklarından elde edilen geri kazanılmış agregaların beton endüstrisinde iri agrega ve ince agrega olarak kullanılması mümkündür. Bina yıkıntı atıklarından sağlanacak agrega çevre problemlerini ortadan kaldırmaya yardım ederken, atıkların depolanması ve agrega üretimi sırasında kullanılan enerji tüketiminin (kırma+eleme+nakliye) önemli ölçüde azalması bakımından da önemlidir. Öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu katkısıyla geri kazanılmış agreganın beton üretiminde kullanılabilirliğinin araştırıldığı bu deneysel çalışmada; geleneksel beton ile, geleneksel beton üretiminde kullanılan ince, iri ve her iki agreganın (aynı anda) geri kazanılmış agrega ile %100 oranında ikame edildiği beton serileri üretilmiş ve üretilen beton numuneler üzerinde 7., 28. ve 90. günlerde fiziksel ve mekanik deneyler yapılmıştır. Beton üretiminde mineral katkı olarak kullanılan öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu (ÖGYFC) %0, %15 ve %30 oranlarında çimentoyla ikame edilmiştir. Doğal agregalı seriler için; doğal agregalar kullanılarak su/bağlayıcı oranı 0.50 olan, 380 dozlu, XS1 (deniz suyundaki klorürün sebep olduğu korozyon tehlikesi olan) etki sınıfına maruz kalacağı düşünülen, hedef dayanımı C30/37 olan beton üretilmiştir. Geri kazanılmış agregalı serilerin üretiminde; geri dönüşüm tesisinden alınan geri kazanılmış agregalar doğal agregalarla aynı granülometriye getirilmiş ve aynı dozajla, su/bağlayıcı oranının kullanıldığı betonlar üretilmiştir. Doğal agrega ve geri kazanılmış agrega ile üretilen betonların karşılaştırılması, taze betonda birim ağırlık, işlenebilme (çökme) ve hava içeriği deneyleri ile sertleşmiş betonda birim ağırlık, basınç dayanımı, yarmada çekme dayanımı, ultrases, kılcal su emme, hacimce su emme deneyleri ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, iri ve ince doğal agregaların, öğütülmüş yüksek fırın cürufu da kullanılarak hem fiziksel hem de mekanik olarak geri kazanılmış agregalar ile yüksek oranlarda yer değiştirilerek kullanılabileceğini göstermektedir. %30 oranında öğütülmüş yüksek fırın cürufu içeren geri kazanılmış agregalı beton serilerin performansları özellikle 28. ve 90. günlerde doğal agregalı beton serilerine göre daha iyidir.
Yapı yıkıntı atığı geri kazanılmış agregalı beton öğütülmüş granüle yüksek fırın cürufu fiziksel özellikler mekanik özellikler
Yazarlar, deneysel çalışma kapsamında inşaat molozlarını temin eden İSTAÇ’a, çimento temin eden AKÇANSA’ya teşekkür eder.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Architecture |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | March 5, 2021 |
Submission Date | September 14, 2020 |
Acceptance Date | November 16, 2020 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 36 Issue: 2 |