Ön Elemeyi Geçen İstiklal Marşı Bestelerinin Müzik Eğitimi Açısından İncelenmesi

Year 2019, Volume: 39 Issue: 3, 1827 - 1850, 24.12.2019

Ömer Bilgehan Sonsel , Selçuk Bilgin

Abstract

Ulusal marşlar, bir milletin hem
edebiyatı, hem sosyolojisi, hem tarihi hem de müziği ile yakından ilgilidir.
Kaynağını milli destanlardan alan marşlar, o milletin kollektif ürünleridir.
Ülkelerin ulusal marşları, diğer uluslarla olan ilişkilerde bağımsızlığı
simgeleyen en önemli ögelerdendir. Bir bestenin ulusal marş olabilmesi için, o
ülkenin milleti tarafından benimsenmiş ve devlet tarafından onaylanmış olması
gerekmektedir. İstiklal Marşı Türkiye Cumhuriyetinin resmi ulusal marşı olarak
12 Mart 1921'de kabul edilmiştir. Marşın kabul tarihi, güftenin kabul tarihi
olarak bilinmektedir. 724 şiir arasından Cumhuriyete uygun düşen bir marş
bulunamamış ve rica üzerine Mehmet Akif Ersoy'a yazdırılmıştır. Ersoy'un güftesini
bestelemek için açılan yarışmaya ise 55 beste yarışmaya katılmış ve günümüze ön
elemeyi geçen on beste ulaşmıştır. 1923 senesinde bestesi kabul edilen Ali
Rifat Çağatay'ın bestesinin yerini 1930 senesinde Osman Zeki Üngör'ün bestesi
almıştır. Müzik eğitimi açısından ulusal marşımız oldukça önem teşkil
etmektedir. Müzik eğitimi programlarında öncelikli öğretilen eser olmasına
rağmen Cumhuriyet tarihi boyunca birçok müzik eğitimcisi tarafından eğitim
müziği açısından eleştirilmiştir. Ön elemeyi geçen on bestenin eğitim müziği
açısından incelenmesi bu açıdan önem kazanmaktadır. Bu amaçla ön elemeyi geçen
besteler, tonalite/makam, ölçü sayısı, ses sınırları, tekseslilik/çokseslilik,
prozodi ve bestelendiği kıtalar açısından incelenmiştir. Araştırmadan elde
edilen veriler ilgili başlıklar altında tablolaştırılmıştır.

Keywords

İstiklal Marşı, Ulusal Marş, Eğitim Müziği

References

• Akın, S. (2013). Geyikli Park. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 12. Basım, İstanbul.
• Alev, K. (2014). "İstiklal Marşı"nın Kültürel Kodları ve Metinlerarası İlişkiler, FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (3), 11-25.
• Alpagut, U. (2010). Müzik Sorunlarına Bakışta Atatürk'ün İzleri. Bilim ve Ütopya Kitaplığı, 1. Basım, Ankara.
• Bilgin, S. ve Özay, S. (2010). İstiklal Marşımız. Gazi Haber Aylık Haber Bülteni Mart Sayı 103, 9-10.
• Çağbayı, Y. (2016). İstiklal Marşı'nın Tahlili. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 16. Baskı, Ankara.
• Çakı, C., Doğan, D. K. ve Yılmaz, N. (2018). “Horst-Wessel” Propaganda Marşı Üzerinden Nazizm İdeolojisinin İnşası. Ankara Hacı Bayram Üniversitesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (46), 89-110.
• Çetin, M. (2003). İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy. Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Yayınları, 1. Baskı, Ankara.
• Çetin, N. (2012). İstiklal Marşı'mızı Anlamak. Öncü Kitap Basımevi, 4. Baskı, Ankara.
• Çevik, S. (1999). Koro Eğitimi Yönetimi ve Teknikleri. 2. Baskı, Yurtevleri Yayınevi, Ankara.
• Çuhadar, C. H. (2009). Türkiye’de Ulusalcılığın Değişmeyen Simgesi: Onuncu Yıl Marşı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 199-208.
• Değer, A. Ç. (2012). Çocuk Korolarının Eğitiminde Bir Yaklaşım Olarak Eğitsel Oyun Kullanımının Öğrencilerin Müziksel Erişi Düzeylerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdoğan, A. (2011). Ankara'da Milli Mücadele Yılları ve İstiklal Marşı. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• İpşiroğlu, N. (1990). İstiklal Marşı Neden Değişiyor? İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi, Taha Toros Arşivi, İstanbul.
• Kaplan, M. (1986). İstiklal Marşı'nın Tahlili, Türk Edebiyatı Dergisi Mehmed Akif Anıt Sayısı, Aralık, 56-58.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Tekışık Web Ofset, Genişletilmiş 11. Baskı, Ankara.
• Küçüköncü, H. Y. (2013). Bir Çanakkale Marşı. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı Dergisi, 11(15), 35-51.
• Nalbandoğlu, M. (1964). İstiklal Marşımızın Tarihi. Cem Yayınları, İstanbul.
• Önal, G. F. (2017). Ortadoğu Ülkeleri Milli Marşlarının Söz ve Müzik Biçimi Açısından İncelenmesi, Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 153-177.
• Önder, M. (1986). İstiklal Marşı Belgeleri, Türk Edebiyatı Dergisi Mehmed Akif Anıt Sayısı, Aralık, 34-38.
• Özcan, N. (2001). İstiklal Marşı (Musiki). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 356-357.
• Sarı, G. Ç. (2017). Musikinin Asri Prensi Ali Rifat Çağatay. Gece Kitaplığı, 1. Baskı, Ankara.
• Sarıhan, Z. (2002). Vatan Türküsü İstiklal Marşı, Tarihi ve Anlamı. T.C. Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri Dizisi, 2. Baskı, Ankara.
• Satır, Ö. C. ve Reyhan, H. (2018). Cumhuriyetin Müzik Politikaları. Derleyen: Fırat Kutluk. H2O Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
• Say, A. (2005). Müzik Sözlüğü. Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 2. Basım, Ankara.
• Şahmurat, A. (2010). İstiklâl Marşı ve Diğer Devlet Marşlarının Mukayesesi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, (121), Mart, 80-88.
• Tarman, S. (2013). Doğumunun 130. Yılında Atatürk ve Müzik. Müzik Eğitimi Yayınları, 2. Basım, Ankara.
• Tartan, Y. (2002). İki Derste İstiklal Marşı. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Baskı, Ankara.
• Tepebaşılı, F. (2005). Kullanımlık Metin Türü Olarak Ulusal Marş Kavramı ve İşlevleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (17), 383- 393.
• Toker, H. (2017). Musikinin Asri Prensi Ali Rifat Çağatay. Gece Kitaplığı, 1. Baskı, Ankara.
• Tuğcular, E. (2015). Eğitim Müziği Besteleme Dersinde İzlenen Yöntemler (Gazi Üniversitesi Örneği), Afyon Kocatepe Üniversitesi Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1- 12.
• Üngör, E. (1966). Türk Marşları. Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, 7. Baskı, Ankara.