Kamu Kurumlarında Depreme Hazırlık: Beklenen İstanbul Depremi Örneklemi Bağlamında Bir Değerlendirme

Year 2024, Volume: 15 Issue: 29, 28 - 53, 31.12.2024

Ali Murat Vural , Hatun Boztepe Taşkıran , Süleyman Türkoğlu , Mehmet Sarı , Betül Yüncüoğlu , Emre Koparan , Recep Kutluay Keskin

Abstract

Bilim insanlarına göre, İstanbul’u 7,1 ve 7,5 şiddeti arasında değişen tahminler aralığında bir deprem beklemektedir. Bu risk, İstanbul örnekleminde düşünüldüğünde risk yönetiminin merkezinde yer alan kamu kurumları açısından etkili bir deprem risk yönetiminin gerekliliğini vurgular niteliktedir. Depremin oluşturacağı zararları önleme amacı taşıyan risk yönetimi stratejileri, farklı unsurlar kapsamında geliştirilmekte ve çeşitli planlarla paylaşılmaktadır. Dolayısıyla, beklenen İstanbul depreminin yıkıcı etkilerini önlemeye ve azaltmaya yönelik olarak kamu kurumlarının mevcut hazırlık ve planlama süreçlerinin tespit edilmesinin, bu süreçlerdeki eksikliklerin ve geliştirilebilir yönlerin ortaya konması açısından önem arz ettiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda çalışmada kamu kurumlarının İstanbul depremi özelindeki hazırlıklarına odaklanılarak, deprem riskine ilişkin aldıkları kararlar, geliştirdikleri politikalar ve depreme yönelik yönetişim stratejileri ile uygulamalarının saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçtan hareketle, İstanbul’da hizmet veren 16 kamu kuruluşuyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda kamu kurumlarının deprem hazırlığına yönelik stratejik planlarına, depreme hazırlık hususunda sorumluluklarına, depreme hazırlık noktasında diğer kamu ya da özel kurumlar, sivil toplum kuruluşları, üniversite, medya ve vatandaşlarla iş birliklerine, kurumsal hazırlıklarına, depreme hazır olma durumunu olumsuz etkileyen kurum bazlı teknik ve altyapı sorunlarına ve İstanbul’da depreme hazır olma durumunu olumsuz etkileyen en önemli etkenlere ve İstanbul için alınması gereken ivedi önlemlere ilişkin bulgular elde edilmiştir. Bulgular doğrultusunda deprem risk yönetimi stratejileri ve uygulamalarının, yönetişim unsurlarını kapsayan proaktif modellerle iyileştirilmesine ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Afet risk yönetimi, İstanbul depremi, Risk yönetişimi, Kamu kurumları

Supporting Institution

TÜBİTAK

Project Number

121K654

Earthquake Preparedness in Public Institutions: An Evaluation in the Context of the Expected Istanbul Earthquake

Abstract

According to scientists, Istanbul is expected to experience an earthquake with a magnitude range between 7.1 and 7.5. This risk, when considered in the case of Istanbul, emphasizes the necessity of effective earthquake risk management for public institutions, which are at the center of risk management. Risk management strategies that aim to prevent earthquake damage are developed within the scope of different elements and shared through various plans. Therefore, it is considered important to identify the current preparation and planning processes of public institutions in order to prevent and mitigate the destructive effects of the expected Istanbul earthquake and to reveal the deficiencies and improvable aspects of these processes. In this respect, this study focuses on the preparations of public institutions for the Istanbul earthquake and aims to identify the decisions they have taken, the policies they have developed, and their governance strategies and practices regarding earthquake risk. Based on this purpose, structured interviews were conducted with 16 public institutions serving in Istanbul. At the end of the research, findings were obtained on the strategic plans of public institutions for earthquake preparedness, their responsibilities in earthquake preparedness, their cooperation with other public or private institutions, non-governmental organizations, universities, media, and citizens in earthquake preparedness, their institutional preparations, institution-based technical and infrastructure problems that negatively affect earthquake preparedness, the most important factors that negatively affect earthquake preparedness in Istanbul, and the urgent measures to be taken for Istanbul. In line with the findings, it was concluded that there is a need to improve earthquake risk management strategies and practices with proactive models that include governance elements.

Keywords

Disaster risk management, Istanbul earthquake, Risk governance, Public institutions

Project Number

121K654

References

• AFAD. (2024a). AFAD ve tarihçesi. https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda
• AFAD. (2024b). Türkiye Afet Müdahale Planı. https://www.afad.gov.tr/turkiye-afet-mudahale-plani#
• Alam, E. & Ray-Bennett, S. N. (2021). Disaster risk governance for district-level landslide risk management in Bangladesh. International Journal of Disaster Risk Reduction, 59, https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102220
• Ainuddin, S., Aldrich, D. P., Routray, J. K., Ainuddin, S., & Achkazai, A. (2013). The need for local involvement: Decentralization of disaster management institutions in Baluchistan, Pakistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 6, 50–58.
• Azimli Çilingir, G. & Örçen Güler, İ. (2020). Afet politikalarında risk unsuru ve afet mevzuatında risk yönetimi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 152-165.
• BBC. (2019). 17 Ağustos Depremi: 1999 ve sonrasında neler yaşandı, kaç kişi hayatını kaybetti? https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-49322860
• Boztepe, H. (2013). Halkla ilişkiler perspektifinden güven kavramı: Katılımcılık, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin kamu kurumlarına yönelik güvenin oluşmasındaki rolü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 45, 53-74.
• Boztepe, H. (2014). Kamusal halkla ilişkiler. Derin Yayınları.
• Chong, N. O. and Kamarudin, K. H. (2018). Disaster risk management in Malaysia: Issues and challenges from the persepctive of agencies. Planning Malaysia Journal, 16(5). https://doi.org/10.21837/pmjournal.v16.i5.415
• Covarrubias, P. A. & Raju, E. (2020). The politics of disaster risk governance and neo-extractivism in Latin America. Politics and Governance, 8(4), 220-231.
• Demirkaya, Y. (2024). Dirençli şehirler: Risk temelli proaktif yönetim. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 8(2), 1-7.
• Drisko, W. J. & Maschi, T. (2016). Content analysis. Oxford University Press.
• Dowrick, D. (2003). Earthquake risk reduction. John Wiley & Sons.
• Freddi, F., Galasso, C., Cremen, G., Dall’Asta, A., Di Sarno, L., Giaralis, A., … Woo, G. (2021). Innovations in earthquake risk reduction for resilience: Recent advances and challenges. International Journal of Disaster Risk Reduction, 60, 102267. doi:10.1016/j.ijdrr.2021.102267
• Genç, N. F. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri ve Türkiye’de afet yönetim sistemi. Tesam Strateji. https://tesam.org.tr/wp-content/uploads/2023/03/Fatma-Neval-Genc.pdf
• Hill, S. L., Armitage, D., Collins, M. A. & Pittman, J. (2023). Principles for the consideration of intersectionalityin place-based disaster risk governance in islands. Sustainable Development, https://doi.org/10.1002/sd.2684
• Ibrion, M. (2018). Earthquake culture: A significant element in earthquake disaster risk assessment and earthquake disaster risk management. V. Svalova (Ed.), Risk assessment (ss. 43-60). IntechOpen. İRAP (ty). İl Afet Risk Azaltma Planı- İstanbul. https://istanbul.afad.gov.tr/kurumlar/istanbul.afad/PDF-Dosyalar/irap_istanbul.pdf
• Kocalar, C. A. (2023). Kriz yönetiminden önce risk yönetiminin önemi. M. Öztürk & M. Kırca (Eds), Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası için akademik öneriler (ss. 3-23). Özgür Yayınları.
• Krippendorff, K. (2019). Content analysis: An introduction to its methodology. Sage Publications.
• Lavell, A., & Maskrey, A. (2014). The future of disaster risk management. Environmental Hazards, 13(4), 267–280.
• Lidskog, R. (2008). Scientised citizens and democratised science. Re-assessing the expert-lay divide. Journal of Risk Research, 11(1), 69–86.
• Mendes, M. J., Kalonji, G., Jigyasu, R. & Chang-Richards, A. (2021). Strengthening disaster risk governance to manage disaster risk. Elsevier.
• O'Keefe, P., Westgate, K. & Wisner, B. (1976). Taking the naturalness out of natural disasters. Nature, 260, 566-567.
• Okada, N. (2004). Urban diagnosis and Integrated Disaster Risk Management. Journal of Natural Disaster Science, 26(2), 49-54.
• Opperhuizen, E. A., Pagiotti, S. & Eshuis, J. (2020). The roles of news media as democratic fora, agenda setters, and strategic instruments in risk governance. Journal of Risk Research, 24(12), 1517-1531.
• Oral, M., Yenel, A., Oral, E., Aydin, N. & Tuncay, T. (2015), Earthquake experience and preparedness in Turkey. Disaster Prevention and Management, 24(1), 21-37.
• Özler, M. (2021). Kamu yönetimi bağlamında afete dirençli toplum ve bütünleşik afet risk yönetimi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 901-917.
• Pal, I. & Routray, J.K. (2021). Disaster risk governance and management: An Asian perspective. Thakur, B., Thakur, R.R., Chattopadhyay, S., Abhay, R.K. (eds). Resource management, sustainable development and governance. sustainable development goals series (ss. 75-88). Springer.
• Rijal, S., Adhikari, S., & Shrestha, A. (2020). Guiding documents for disaster risk reduction and management in health care system of Nepal. Journal of Nepal Medical Association, 58(230). https://doi.org/10.31729/jnma.5041
• Shaw, R., Shiwaku, K., Kobayashi, H. & Kobayashi, M. (2004) Linking experience, education, perception and earthquake preparedness. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 13(1), 39-49.
• Shi, P. (2012). On the role of government in integrated disaster risk governance—based on practices in China. International Journal of Disaster Risk Science, 3(3), 139-146.
• Sigmund, Z., Radujković, M. & Atalić, J. (2022). The role of disaster risk governance for effective post-disaster risk management—Case of Croatia. Buildings, 12(4), 1-17.
• Sobacı, M. Z. (2007). Yönetişim kavramı ve Türkiye’de uygulanabilirliği üzerine değerlendirmeler. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 195-208.
• Surianto, S., Alim, S., Nindrea, R. D., & Trisnantoro, L. (2019). Regional policy for disaster risk management in developing countries within the Sendai framework: a systematic review. Macedonian Journal of Medical Sciences, 7(13), 2213-2219.
• Şahin, S. (2019). The disaster management in Turkey and Goals of 2023. Turkish Journal of Earthquake Research, 1(2), 180-196. TARAP. (ty). Türkiye Afet Risk Azaltma Planı. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/28032022-TARAP-kitap_V6.pdf
• UCLG-MEWA, (2015). Sendai afet risk azaltma çerçevesi (2015-2030). https://uclg-mewa.org/uploads/file/748e86d91ae4409e9188794ddb6c004d/Sendai_TR.pdf
• UNDP. (2015). Issue brief: Disaster risk governance. United Nations Development Programme. https://www.undp.org/publications/issue-brief-disasters-governance
• Vural, A. M., Boztepe Taşkıran, H., Türkoğlu, S., Sarı, M., Maral, T., Keskin, R. K., Koparan, E., Yüncüoğlu, B., Gülnar, M., Şahin, H., Ünlü, T. T. & Ağca, M. E. (2022). Risk iletişimi bağlamında deprem haberlerinin çerçevelenmesi: Radyo ve televizyonda depremin temsili. Intermedia International E-journal, 9(17), 170-191.
• Yurtcanlı Duymaz, S. & Kahveci, M. (2023). Olası İstanbul depremini beklerken hazırlıklı toplum hedefinin neresindeyiz?: 2023 Maraş ve Hatay depremlerinin ardından. Ankara Barosu Dergisi 81(Deprem Özel Sayısı), 335-71.
• Wouter Botzen, W. J., Bouwer, M. L., Scussolini, P., Kuik, O., Haasnoot, M., Lawrence, J. & Aerts, H., J., C. (2019). Integrated disaster risk management and adaptation. R. Mechler, L. M. Bouwer, T. Schinko, S. Surminski, J. Linnerooth-Bayer (Eds.), Loss and damage from climate change (ss. 287-316). Springer.
• Zubir, S. S. & Amirrol, H. (2011). Disaster risk reduction through community participation. WIT Transactions on Ecology and the Environment. 148, 195-206.