Alternatif Toprak İşleme Uygulamalarının Rüzgar Erozyonuna Etkisi

Year 2016, , 69 - 79, 30.12.2016

Tamer Marakoğlu Kazım Çarman Kazım Gür

https://doi.org/10.13002/jafag1074

Abstract

Erozyon, ülkemizde yarı kurak ve kurak bölgelerde önemli bir çevre problemidir. Günümüzde, azaltılmış toprak işlem uygulamaları rüzgar erozyonunun azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada 5 farklı toprak işleme uygulamasının rüzgar erozyonu üzerindeki etkileri incelenmiştir. Denemeler rüzgar tünelinde yürütülmüştür. Çalışma 4 farklı rüzgâr hızında (4, 7, 10 ve 13 ms-1) yapılmıştır. Düşük rüzgâr hızlarında (4 ve 7 ms-1) sediment tutumu sağlanamamıştır. Ayrıca toprak işleme sonrası deneme parsellerindeki anız miktarı ve yüzey örtme oranları, yüzey düzgünsüzlüğü değerleri, toprağın ağırlıklı ortalama çapı ve stabilite indeksi değerleri belirlenmiştir. Toprak yüzeyindeki anız miktarı 42.67 - 128 gm-2, anız örtme oranı % 1.27 - 19.32, yüzey düzgünsüzlüğü % 4.56 - 24.23, ağırlıklı ortalama çapı 6.53 - 13.57 mm ve stabilite indeksi değerleri ise 2.24 - 3.41 arasında değişmiştir. 13 ms-1rüzgar hızında erozyon değerleri farklı toprak işleme uygulamalarına bağlı olarak 72-1365 gm-2h-1 arasında değişmiştir. Ortaya çıkan erozyon miktarı ile anızın yüzeyi örtme oranı, toprağın ağırlıklı ortalama çapı ve stabilite indeksi arasındaki ilişkinin istatistiki açıdan önemli olduğu ve ilişkinin regresyon katsayısı ise sırasıyla R2=0.93, R2=0.95 ve R2=0.97 olarak bulunmuştur.

Keywords

Rüzgâr erozyonu, toprağın ağırlıklı ortalama çapı, stabilite indeksi, anız

References

• Black CA (1965). Methods of soil analysis. Part I. American Society of Agronomy, Agronomy, 9.
• Chepil WS (1958). Soil conditions that influence wind erosion, Tech. Bull. No: 1185 USDA Washington. D.C.
• Çanga MR (1995). Toprak ve Su Koruma. A.Ü.Ziraat Fak. Yayınları No: 1386, Ders Kitabı No:400.
• Çarman K, Marakoğlu T, Çıtıl E ve Gür K (2012). Kuyruk Milinden Hareketli Bazı Toprak İşleme Makinelerinin Koruyucu Toprak İşleme Açısından Değerlendirilmesi. Tarım Makineleri Bilimi Dergisi, 8(4), 345-352.
• Çarman K (1997). Effect of Different Tillage Systems on Soil Properties and Wheat Yield in Middle Anatolia. Soil & Tillage Research, 40, 201-207.
• Demiryürek M, Okur M ve Taysun A (2007). Karapınar rüzgar erozyon sahasında rüzgarla hareket eden sediment miktarı ile yüksekliğin yıl içerisinde dağılımı ve toprak özellikleriyle kuru agregatlar arasındaki ilişki üzerine mevsim etkisi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Proje No: TAGEM-BB-TOPRAKSU-2007/30, Konya.
• Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O ve Gürbüz F (1987). Araştırma Deneme Metotları (İstatistik Metotları II). Ank. Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No: 1021, Ders Kitabı, 295, Ankara.
• Gerontidis DV, Kosmas C, Detsis B, Marathianou M, Zafirious T and Tsara M (2001). The effects of moldboard plow on tillage erosion along a hillside. J. Soil Water Conserv. 56 (2), 147-152.
• Huszar PC (1989). Economics of Reducing Off-Site Costs of Wind Erosion. Land Economics, 65(4), 333-340.
• Liu M, Wang, J, Yan P, Liu L, Ge Y, Li X, Hu X, Song Y and Wang L (2006). Wind tunnel simulation of ridge-tillage effects on soil erosion from cropland, Soil and Tillage Research 90, 242–249.
• Lopez MV, Sabre M, Gracia R, Arrue JL and Gomes L (1998). Tillage effects on soil surface conditions and dust emission by wind erosion in semiarid Aragon (NE Spain). Soil and Tillage Research, 45: 91-105.
• Maurer T, Herrmann L, Gaiser T, Mounkaila M and Stahr K (2006). A mobile wind tunnel for wind erosion field measurements. Journal of Arid Environments, 66, 257–271.
• Önal İ ve Aykas E (1993). The effects of some pto-driven rotary-tillers on the soil, wheat growth and operational characteristics under the Agean region. 5th International Congress on Mechanization and Energy in Agriculture, Kuşadası,pp: 119-130.
• Pimentel D (2006). Soil erosion: A food and environmental threat. Environ Develop Sust 8, 119–137.
• Quine TA, Basher LR and Nicholas AP (2003). Tillage erosion intensity in the South Canterbury Downlands, New Zealand. Aust J Soil Res 41, 789–807.
• Scott BJ, Eberbach PL, Evans J and Wade LJ (2010). EH graham centre monograph. No 1: Stubble Retention In Cropping Systems. In Southern Australia: Benefits and challenges: www.grahamcentre.net Uri ND (2000). Agriculture and the environment – The problem of soil erosion. J Sust Agric, 16:71–94.
• Williams P ve Young M (1999). Costing Dust (Final Report). Csiro Land and Water. Australia, pp 36.
• Zamani S and Mahmoodabadi M (2012). Effect of particle-size distribution on wind erosion rate and soil erodibility, Archives of Agronomy and Soil Science, 1-11.