ENTELEKTÜEL SERMAYENİN EMEKLİLİK VE HAYAT SİGORTA ŞİRKETLERİNDE KARLILIĞA ETKİSİ

Year 2023, Volume: 9 Issue: 1, 229 - 242, 30.06.2023

Aylin Mercan Alkan , Sibel Ölmez Cangi

Abstract

Bilgi çağıyla birlikte gelişen ve değişen işletmelerde şirketlerin değerini belirleyen unsurların sadece maddi varlıklar olmadığını, entelektüel sermaye olarak tanımlanan, insan kaynakları, çalışan bilgi birikimi, yapısal sermaye ve müşteri sermayesi gibi maddi olmayan varlıkların da son derece önemli olduklarını gösteren çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Entelektüel sermayenin en önemli bileşenini, özellikle şirket performansındaki pozitif etkileriyle öne çıkan insan sermayesi oluşturmaktadır. İnsan sermayesi çalışanların sahip olduğu bilgi ve yaratıcılık gibi soyut değerleri şirketleri için faydaya dönüştürebilmesidir. Finansal hizmetler sektöründe önemli bir yere sahip olan sigortacılık sektörünün uzman bilgi ve becerisi gerektirdiği, bu nitelikten yoksun şirketlerin ise sürdürülebilirlikleri konusunda sorunlar yaşayabilecekleri söylenebilir. Yapısı gereği oldukça karmaşık ve teknik işleyişi olan sigortacılık sektöründe de entelektüel sermayenin şirket karlılığına etkisinin olumlu yönde olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada entelektüel sermayenin hayat ve emeklilik şirketlerinde karlılığa olan etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Çalışmada 2017-2021 yılları arasında Türkiye’de faaliyette bulunan 15 hayat ve emeklilik sigorta şirketinin entelektüel sermaye katsayısı (VAIC), insan sermayesi etkinlik katsayısı, yapısal sermaye etkinlik katsayısı ve kullanılan sermaye etkinlik katsayısı VAIC modeli kullanılarak hesaplanmıştır. Sonrasında entelektüel sermaye katsayısı (VAIC) bileşenleri ile (VAIC) aktif karlılık (ROA) ile ilişkisi regresyon analizi ile test edilmiştir.

Keywords

Sigortacılık, Entelektüel Sermaye, VAIC, ROA

THE EFFECT OF INTELLECTUAL CAPITAL ON PROFITABILITY IN PENSION AND LIFE INSURANCE COMPANIES

Abstract

With the information age, it has been understood that the elements that determine the value of companies in enterprises are not only tangible assets. In addition to tangible assets, various studies have shown that intangible assets such as human resources, employee knowledge, structural capital and customer capital, also defined as intellectual capital, are extremely important in terms of the value of a company. The most important component of intellectual capital is human capital, which stands out with its positive effects on company performance. Human capital is the ability of employees to transform intangible values such as knowledge and creativity into benefits for their companies. It can be said that the insurance sector, which has an important place in the financial services sector, requires expert knowledge and skills, and companies that lack this qualification may experience problems in terms of sustainability. It is thought that the effect of intellectual capital on the profitability of the company can be positive in the insurance sector, which has a very complex and technical operation due to its structure. In this study, it is aimed to investigate the effect of intellectual capital on profitability in life and pension companies. In the study, the intellectual capital coefficient (VAIC), human capital efficiency coefficient, structural capital efficiency coefficient and employed capital efficiency coefficient of 15 life and pension insurance companies operating in Turkey between the years 2017-2021 were calculated using the VAIC model. Afterward, the relationship between intellectual capital coefficient (VAIC) components (VAIC) and return on assets (ROA) was tested by regression analysis.

Keywords

Insurance, Intellectual Capital, VAIC, ROA

References

• Aslam, E., & Haron, R. (2020). The Influence of Corporate Governance on Intellectual Capital Efficiency: Evidence From Islamic Banks of OIC Countries. Asian Journal of Accounting Research, 5(2), 195-208.
• Bölükbaşı, Y. (2014). Entelektüel Sermayenin İşletme Bazında Ölçülmesinde Kullanılan Yöntemler ve Sigorta Sektöründe Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 36(1), 425-447.
• Chen, F. C., Liu, Z. J., & Kweh, Q. L. (2014). Intellectual Capital and Productivity of Malaysian General Insurers. Economic Modelling, 36, 413-420.
• Çalışkan, T. (2015). Bilgi Ekonomisinde Entelektüel Sermaye: Borsa İstanbul’da Bankacılık Sektörü Uygulaması. Journal of Management and Economics Research, 13(3), 121-137.
• Duffy, J. (2000). Knowledge Management: To Be or Not to Be. Information Management Journal, 34, 64-67.
• Githaiga, P. N. (2022). Intellectual Capital and Bank Performance: The Moderating Role of Income Diversification. Asia-Pacific Journal of Business Administration.
• Joshi, M., Cahill, D., Sidhu, J., & Kansal, M. (2013). Intellectual Capital and Financial Performance: An Evaluation of the Australian Financial Sector. Journal of Intellectual Capital.
• Karacaer, S., & Aygün, M. (2009). Entellektüel sermayenin firma performansi üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 127-140.
• Lentjushenkova, O., & Lapina, I. (2014). The Classification of The Intellectual Capital İnvestments of An Enterprise. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, 53-57.
• Olarewaju, O. M., & Msomi, T. S. (2021). Intellectual Capital and Financial Performance of South African Development Community’s General Insurance Companies. Heliyon, 7(4), e06712.
• Rehman, A. U., Aslam, E., & Iqbal, A. (2022). Intellectual Capital Efficiency And Bank Performance: Evidence From Islamic Banks. Borsa Istanbul Review, 22(1), 113-121.
• Sarışın, E., & Özkan, N. (2022). Entelektüel Sermayenin Hayat Dışı Sigorta Şirketlerinin Finansal Performansına Etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 14(26), 209-228.
• Suyadal, M. (2019). Entelektüel Sermaye, Finansal Performans ve Makroekonomik Faktörler: Dünya Bankaları Üzerine Ampirik Bir Uygulama’. Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şamiloğlu, F. (2006). Entelektüel Sermaye: İMKB’de Hisse Senetleri İşlem Gören Bankalar Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (31), 78-89.
• T.C. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, (2021). Sigortacılık ve Özel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor, 2021. https://seddk.gov.tr/tr/raporlar/sigortacilik-ve-bes-faaliyetleri
• Türkiye Sigorta Birliği, 2021 Sektör Raporu. https://tsb.org.tr/media/attachments/TSB_SEKTOR_TR21_2807.pdf Türkiye Sigorta Birliği, İstatistikler, https://www.tsb.org.tr/tr/istatistikler
• Yiğit, F. (2021). Entelektüel Sermaye Firma Performansını Nasıl Etkiler? Gelişmekte Olan Ülkelerden Güncel Kanıtlar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 679-696.
• Yörük, N., & Erdem, N. S. (2008). Entelektüel Sermaye ve Unsurlarının, İMKB’de İşlem Gören Otomotiv Sektörü Firmalarının Finansal Performansı Üzerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 397-413.
• Zor, İ., & Cengiz, S. (2013). Entelektüel Sermaye ile Firma Değeri Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 37-56.